Wanneer: 02/01/2021 - 21:45
Het populisme van de VVD, gekraakt
Bron: https://hardhoofd.com/het-populisme-van-de-vvd-gekraakt/
De VVD sneed zich lelijk in de vingers met een poll die bedoeld was om krakers in een kwaad daglicht te zetten. Alles aan de hele affaire illustreert de morele uitholling en de pathetische houding van de regeringspartij, schrijft Sander van der Kraan.
“Kraken is diefstal en krakers zijn inbrekers”. Dat poneerde VVD-Kamerlid en woordvoerder wonen en bouwen Daniel Koerhuis begin vorige maand op Twitter, samen met een trotse foto van hemzelf en CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg. Op 17 december nam de Tweede Kamer een initiatief wet aan die zij in oktober 2019 indienden. De wet moet ervoor zorgen dat de rechter-commissaris de bevoegdheid krijgt om het OM te machtigen krakers veel sneller uit te zetten door middel van zogenaamde ‘flitsuitzettingen’, waarbij krakers al binnen drie dagen na de aankondiging van ontruiming uit een pand gezet kunnen worden. Krakers hebben nu nog tot acht weken na de aankondiging tijd om een kort geding aan te spannen en mogen het pand tenminste tot de uitspraak blijven bewonen.
Twitteraars waren niet van Koerhuis’ uitspraak gecharmeerd. Onder de hashtag #DanielKoerhuisChallenge (uit de hoed van Twitter-collectief @BROODBUIS) uitten zij hun frustratie door op een zo creatief mogelijke manier te delen hoe zij met minderbedeelden om zouden gaan als ze een VVD’er zouden zijn. Wat volgde was een stroom van zowel hele grappige en snerende berichten, als schrijnende ervaringsverhalen over dakloos zijn en over jarenlange onzekerheid over een vaste en veilige woning. Samen vormde het een mooi beeld van het sentiment bij, en de realiteit van, het VVD-beleid.
40.000 mensen zonder dak
Van Koerhuis’ uitspraak klopt natuurlijk niets; kraken is per definitie geen diefstal, want diefstal heeft alleen betrekking op roerende goederen. Ook de strafbaarstelling ervan is helemaal niet vanzelfsprekend en valt te betwisten. Het is namelijk pas sinds 2010 strafbaar gesteld om te kraken, toevallig (of niet?) door de partij die mensen nu van een populistische leugen probeert te overtuigen. Daarbij komt dat het bijna nooit tot een veroordeling leidt omdat het belang van woonrecht het eigendomsrecht van de pandjesbaas overtreft, en er pas ontruimd wordt op het moment dat de eigenaar een spoedeisend belang bij de ontruiming kan aantonen. De VVD is erop uit krakers te demoniseren en de huisjesmelkers in hun achterban te bevredigen. Over de reden dat mensen kraken hoor je de regeringspartij niet.
De woningvoorraad neemt af terwijl de vraag blijft toenemen
Want die redenen zijn legio. Sinds 2009 is het aantal dakloze mensen namelijk extreem gestegen: van destijds minder dan 20.000, naar nu zo’n 40.000 mensen. Branchevereniging van opvanglocaties Valente telde in 2017 zelfs 70.000 unieke cliënten. De zwaarst getroffen groepen zijn dakloze mensen tussen de 18 tot 30 jaar en dakloze mensen met een niet-westerse achtergrond. Beide groepen verdrievoudigden tussen 2009 en 2019. Daarbij komt dat er op dit moment een tekort is van meer dan 300.000 huizen, wat volgens voorspellingen van ABF research in 2025 opgelopen zal zijn naar een getal rond de 400.000. Een tekort dat met name enorme impact heeft op mensen met lagere inkomens, want goedkopere, betaalbare huizen zijn al helemaal onvindbaar.
Veel zicht op verbetering is er niet: in 2018 bereikte de bouw van nieuwe sociale huurwoningen een historisch dieptepunt van slechts 13.000 woningen waar dit voor 2013 tussen de 20-30.000 lag. De woningvoorraad neemt zelfs áf terwijl de vraag blijft toenemen. Daarbij staan er nu in totaal 90.000 woningen leeg, waarvan 30.000 doordat ze te duur zijn of omdat ermee gespeculeerd wordt. Tenslotte blijven ook huren stijgen, onder andere dankzij het liberaliseren van huurprijzen, waardoor huurhuizen nog onbetaalbaarder worden voor een nog grotere groep mensen.
71,3 procent oneens
De reactie van de chronisch triomfantelijke liberaal in kwestie op de Twitter-challenge was tekenend. De ‘onfatsoenlijke tweets van de krakers en hun linkse vrienden’ verzekerde hem: de wet komt er! Zowel het Openbaar Ministerie, de Raad van State, de Raad voor de Rechtspraak als de Vereniging van Nederlandse Gemeenten denken daar anders over: zij zijn kritisch op Koerhuis’ ‘flitsuitzettingen’, die praktisch gezien lastig uit te voeren zullen zijn omdat het de gemeentelijke bureaucratie en de werklast voor de politie verhoogt en het niet waarschijnlijk is dat het de procedure echt zal versnellen. Maar daar heeft Koerhuis geen boodschap aan. Die vecht liever met het populistische spook van linkse, stinkende hippies die het eigendom van hardwerkende Nederlanders zouden slopen.
Wederom werd de eigen misgeslagen plank gebruikt om ‘linkse activisten’ mee om de oren te slaan
Van de socialmedia-afdeling van de VVD kreeg Koerhuis bijval. Nog dezelfde week verscheen op het VVD-account een poll met diezelfde stelling, ‘Kraken is diefstal’, vergezeld door een onderbouwing die weinig twijfel liet bestaan over wat het ‘juiste’ antwoord zou zijn. Binnen no-time werd ook deze tweet opgepikt en geridiculiseerd. Waar in de eerste minuten na plaatsing ‘eens’ en ‘oneens’ min of meer gelijk opgingen, kantelde dit vervolgens naar een overgrote meerderheid van stemmen voor ‘oneens’. Van de bijna 7300 stemmers stemde 71,3% uiteindelijk tegen de vooringenomen stelling.
In your face, zou je denken. Maar daar dacht het communicatieteam van de VVD duidelijk anders over: wederom werd hun eigen misgeslagen plank gebruikt om ‘linkse activisten’ mee om de oren te slaan. De uitslag was mede mogelijk gemaakt door het ‘kraken’ van hun stelling. Op z’n minst onsportief, op z’n ergst een trumpiaans (‘Rigged election!’), karakteronthullend momentje van de liberalen. De lachwekkende reactie veroorzaakte nog meer reacties dan de poll zelf.
Pathetische symptoombestrijding
De #DanielKoerhuisChallenge begon als een ludieke hashtag, maar bleek gaandeweg om veel meer te gaan. Voor veel twitteraars, die dankzij de challenge van het wetsvoorstel hoorden, werd Koerhuis de personificatie van het jarenlange wanbeleid van zijn partij op de woningmarkt. Zijn neerbuigende reactie en de toon van de reactie van de VVD zelf waren veelzeggend voor hoe moreel uitgehold de VVD inmiddels is.
Het woning- en kraakbeleid van de VVD creëerde een monsterlijke markt. Het zorgde en zorgt ervoor dat tienduizenden mensen geen dak boven hun hoofd hebben, jaagt mensen de armoede in en dwingt ze tot kraken. Zowel de leegstand als de totale afbraak van de (sociale) woningmarkt is, met het huidige daklozenaantal, moreel niet te verantwoorden. En wat doet de VVD? Het liefst geeft het migranten of marktregulatie de schuld, maar als dat weggehoond wordt gaat de partij blijkbaar over op een agressieve symptoombestrijding van het probleem dat ze zelf hebben gecreëerd. Het is even pathetisch als walgelijk.