Indymedia.nl heeft onlangs een rechtszaak verloren van Deutsche Bahn (DB), het Duitse treinbedrijf. Indymedia.nl moet alle directe en indirecte links naar twee bepaalde pagina's met 'onwettelijke' informatie verwijderen Een deel van dit verhaal gaat over repressie en censuur in Duitsland en Nederland. Maar de belangrijkste vraag gaat over wat er met het internet gebeurt, als het niet toegestaan is hyperlinks op je pagina's te plaatsen die naar door de rechter verboden materiaal verwijst. Als je de redenering van de rechtszaak volgt, is het bijvoorbeeld niet mogelijk om vanuit indymedia.nl te linken naar alle andere indymedia-sites, omdat daar de links, die verboden zijn verklaard in Nederland, nog wel gewoon staan.

DB versus radikal and xs4all
In de jaren negentig heeft het Duitse magazine Radikal verschillende artikelen gepubliceerd over de transport van nucleair afval in Duitsland (CASTOR). Zij schreven over de acties ertegen en gaven praktische tips hoe de transporten gestopt of vertraagd kunnen worden. De transporten zijn in handen van de toen nog publieke onderneming DB, dat inmiddels geprivatiseerd is. Radikal kent een lange geschiedenis van repressie door de Duitse authoriteiten. Niemand mocht bijvoorbeeld meer dan een exemplaar van het blad in zijn bezit hebben. In 1995 is een versie van het blad op het internet gezet. Dit werd gehost door het Nederlandse xs4all.

Vooralsnog waren het alleen de Duitse autoriteiten die reageerden op de protesten. Maar steeds vaker zijn private ondernemingen verantwoordelijk gesteld voor schadeclaims als gevolg van de protesten tegen nucleaire energiecentrales, opslaglaatsen en de transporten. In de lente van 2002 verzocht het geprivatiseerde DB aan xs4all om twee artikelen te verwijderen. Deze artikelen bevatten informatie hoe een trein veilig gestopt kon worden. DB eiste ook dat de naam van diegene die voor de site betaalde, bekend werd gemaakt. (De laatste eis komt wellicht voort uit een wet in Duitsland dat iedere publicatie een naam moet dragen van wie er verantwoordelijk voor is.) Xs4all verloor de rechtszaak en de twee pagina's werden vervangen door een pagina met de uitspraak van de rechtbank. (Kleiner leitfaden zur behinderung von Bahntransporten aller art, Bauanleitung einer Hakenkralle).

DB versus Indymedia
Indymedia berichtte over de rechtszaak. Als reactie op het bericht verschenen er op die pagina berichten van gebruikers van het open-posting principe van indymedia. Zij schreven dat het onmogelijk is om iets van het internet te verwijderen omdat zogenaamde 'mirror' pagina's, waar dezelfde informatie op de andere locatie opnieuw te vinden is, vrij eenvoudig opgezet kunnen worden. Een aantal internet-gebruikers had dit al voor de rechtszaak gedaan. Als reactie op de uitspraak werden er berichten op indymedia gepost met daarin de links die naar deze mirrors verwijzen.
Deze links verwezen niet direct naar de artikelen, maar naar de startpagina van de mirrorsite. Het aantal pagina's van Radikal op die sites zijn meer dan vijftig, waarvan slechts twee naar de gewraakte artikelen verwijzen. Alle artikelen waren twee stappen/links van de hoofdpagina vandaan en daarmee drie stappen vanaf Indymedia.nl. Pas nadat DB een aanklacht tegen Indymedia had ingediend, verschenen er ook nieuwe postings waarin uitgelegd werd hoe je bij de inmiddels wereldberoemde artikelen kon komen.

Blijkbaar geirriteerd dat de twee artikelen niet van het internet verdwenen, ging DB ertoe over om andere organisaties aan te schrijven en te dreigen met rechtszaken. Zelfs zoekmachine Google, dat pagina's in zijn geheugen (cache) bewaard, werd gevraagd de artikelen te verwijderen. Indymedia weigerde echter aan het verzoek gehoor te geven. Indymedia vindt dat als je bericht over een rechtszaak, dat je dan ook de mogelijkheid moet hebben om aan te geven waarover de rechtszaak gaat. Ook heeft Indymedia nooit direct gelinkt naar de twee specifieke pagina's. Er waren wel diverse links naar de startpagina van Radikal-mirrors te vinden. Op de derde plaats is Indymedia van mening dat als de links verwijderd moeten worden, dit letterlijk betekent dat alle links op indymedia.nl verwijderd moeten worden. Want elke internetpagina valt in gemiddeld 17 stappen te bereiken.

Rechter Orobio de Castro, dezelfde rechter die de zaak tegen xs4all behandelde, bleek schrikbarend weinig van internet te begrijpen. Hij was van mening dat indymedia alle directe en indirecte links moest verwijderen. Een boete van vijfhonderd euro stond in het vooruitzicht voor elke dag dat de links op indymedia beschikbaar zouden blijven. Indymedia heeft daarom alle links naar de startpagina's naar de mirror-sites moeten verwijderen.

Toekomst van Internet
Het verwijderen van deze links naar de startpagina van Radikal, betekent ook dat een link naar het archief verwijderd moet worden en dat een heleboel informatie over Radikal en de repressie ertegen onbeschikbaar wordt.
Hoever kan je hierin gaan? Wanneer is iets een indirecte link en wanneer niet? Moet het voor indymedia.nl mogelijk zijn om te linken naar een andere indymedia site, ook al heeft deze indymedia ook links naar de gewraakte artikelen? Indien dit niet toegestaan is, dan moeten alle links naar indymedia.org verwijderd worden en daarmee dus naar alle andere indymedia's. Mag indymedia.nl linken naar de homepage van een Duitse overheidsinstantie (German Bundeskriminalamt), ook al biedt deze overheidsinstantie een overzicht van de mirror-sites van Radikal?

Hoe nu verder?
Indymedia.nl wilt tegen de uitslag van de rechter in beroep gaan. Dit is niet een zaak van twee artikelen. Dit gaat over internet in zijn geheel.
Maar het gaat ook over geld. Indymedia heeft onvoldoende financiele middelen om de rechtszaak te betalen en heeft donaties nodig (bankrekening nummer 943.21.53, tnv. stichting Vrienden van Indymedia (SWIFT POSTBNL21 of IBAN NL41 PSTBNL 0009 4321 53) of via paypal.

Verder op Indymedia
Indymedia versus Deutsche Bahn (Persberichte en reacties in medere talen)
Deutsche Bahn wants to censor the Internet
Een middagje rechtbank
Uitspraak Rechtszaak Deutsche Bahn
Indymedia NL loses 'hyperlink case' (Persberichte en reacties)

Deutsche Bahn vs. xs4all: 1 | 2 | 3
in English

Radikal:Achtergronden bij het tijdschrift 'Radikal'