IndyMedia - Vrij Media Centrum Nederland

Wanneer: 06/12/2016 - 01:02

In de rechtszaak tegen twee AAGU activisten wegens het plakken van de poster “De Vries en Verburg – Uw duurzame partner in deportaties – Bouwt vol trots de gezinsgevangenis voor vluchtelingen op Kamp Zeist” zijn vandaag de twee activisten veroordeeld wegens smaadschrift. Beiden kregen een boete van 250 euro en een van hen daarbij een week voorwaardelijk met twee jaar proeftijd.

Waarheid

Het draaide in de zaak om een aantal dingen. Allereerst: de waarheid. Want het is waar: Het bedrijf bouwde de gevangenis voor vluchtelingengezinnen en hun kinderen. En die gevangenis heeft maar een doel: de deportatie van die families.
De officier van justitie, die in alles door de rechter is gevolgd, begon al met te beweren dat het niet om een gevangenis ging, want “een gevangenis, dat is voor criminelen die een straf uitzitten en vreemdelingenbewaring, dat is een maatregel”. Dat die detentiecentra, en dus ook de gezinsgevangenis, net zo goed bedoeld zijn om mensen op te sluiten, en dan nog zonder uitzicht op vrijlating, zonder te weten hoe lang dit duurt, zonder vorm van proces, en met deportatie als doel, daar werd volledig aan voorbij gegaan. Ook de citaten van kinderen die er gezeten hebben en hun beschrijvingen van de gezinsgevangenis, vervat in het laatste woord van een van de twee aangeklaagden, hebben totaal geen invloed mogen hebben op de uitkomst van de zitting. Blijkbaar vindt deze rechter dus dat die kinderen liegen.
Dan was er nog de vraag of het bedrijf trots was op het resultaat. We hoefden maar verwijzen naar de aarzelende erkenning van die trots door de aangever tijdens zijn getuigenverhoor bij de rechter commissaris: “U vraagt mij of het bedrijf trots is op het resultaat. Ik zeg u dat er bouwkundig een prima resultaat is neergezet.”

Vervolgens kwam het gesteggel over de term deportaties, die zo beladen is omdat menigeen nog altijd lijkt te denken dat Hitler in WOII het alleenrecht op die term heeft verworven en dat het altijd daarover zou gaan wanneer het woord wordt gebruikt. Enige vergelijking in de zin van verantwoordelijkheid is echter wel degelijk op zijn plaats. Op enig moment zei advocaat Willem Jebbink tijdens zijn pleidooi dan ook dat het bedrijf onmogelijk kon zeggen: “Wir haben es nicht… gesehen”. De blik van de OvJ sprak boekdelen. Ook toen Jebbink sprak van de “banaliteit van het kwaad” om weer te geven hoe zo'n lullig bouwbedrijf als De Vries en Verburg wel degelijk verantwoordelijk kan zijn voor deportaties, viel de ergernis van zijn gezicht af te lezen.
Dat de term 'deportation' gebezigd wordt door de IND op de eigen website, en gebezigd wordt door de marechaussee ( 'deportee'), vonden OvJ en rechter totaal irrelevant: wij mogen het NIET zeggen, ook al staan in woordenboeken definities als: “het gedwongen wegvoeren (van mensen) naar een plaats die ze niet willen”. En dan is er ook nog de beschrijving op Wikipedia. Dus: is het bedrijf dat anderhalf jaar lang bezig is een gezinsgevangenis te bouwen duurzaam als partner in deportaties? Ja.

Vrijheid van meningsuiting

In verband met deze term deportaties werd zowel door de OvJ als door Jebbink de juridsprudentie van “Reisburo Rita”-zaak aangehaald. Ook hier werd iemand aangeklaagd wegens smaad en deze zaak heeft geresulteerd in ontslag van rechtsvervolging. Op de poster stond: “Reisburo Rita – arrestatie, deportatie, crematie – Adequaat tot het bittere eind”. Volgens de OvJ onvergelijkbaar, want hier werd een politiek verantwoordelijke mee aangeklaagd, namelijk Verdonk. Juist het feit dat de poster waarover het nu gaat een bedrijf aanspreekt op diens verantwoordelijkheid maakte volgens hem dat het nu wel smaad was, want De Vries en Verburg is “alleen maar uitvoerder, een bouwbedrijf” en mag volgens hem dus niet op hun verantwoordelijkheid worden aangesproken (hij vindt dus dat ze niet verantwoordelijk zijn). En 'dus' is het grievend en 'dus' smaadschrift.
Jebbink voerde juist aan dat de zaak wel vergelijkbaar was en citeerde het arrest van het hof: “de context van de uiting is een maatschappelijke en politieke discussie” en “de bewuste poster roept op geen enkele manier op tot gebruik van geweld, haat, discriminatie of verstoring van de openbare orde op welke manier dan ook” en “in de bewuste poster is sprake van een waardeoordeel”. Vervolgens haalde hij uitspraken aan van het Europees Hof waardoor dit valt onder de bescherming van artikel 10: de vrijheid van meningsuiting. Bepaald wordt telkens weer door het EH dat die niet zomaar mag worden ingeperkt. “Als het gaat om maatschappelijk en politiek debat is ook overdrijving, provocatie, buitensporigheid en vulgariteit geoorloofd”.

Plofkippen

Tot slot maakte Jebbink ook nog een vergelijking met campagnes zoals die, die worden gevoerd door Wakker Dier tegen bedrijven die zgn. 'plofkippen' verkopen. Ook hier zijn bedrijven doelwit van felle campagnes. Hoezo zou de campagne tegen een bedrijf dat een gevangenis bouwt dan niet kunnen? Hoezo zou dat dan smaad zijn?
De officier had enig onderzoek gedaan om bewijs te zoeken voor 'smaad'. Een gebrek aan huisvlijt kan hem niet worden verweten. Hij was op de website van AAGU gaan kijken en concludeerde: “Hier is sprake van zwartmakerij”. En hij had zelfs “een lijst met telefoonnummers van medewerkers” aangetroffen en kennelijk was het, zoals hij het formuleerde, de bedoeling het bedrijf, en andere bedrijven, af te schrikken zulke opdrachten uit te voeren.

Uitspraak

En zo kwam de rechter tenslotte ook tot zijn uitspraak, na de laatste woorden van de beide gedaagden: schuldig aan smaad. Want: "De kritiek op het overheidsbeleid wordt geuit over de rug van een particulier bedrijf. Dat is grievend en dus smaadschrift." Daarbij werd ook meegenomen dat volgens deze rechter er geen sprake is van een gevangenis, geen sprake is van deportaties en geen sprake van trots zijn op het bereikte resultaat... Totale ontkenning dus. En over wiens rug ging het nu ook alweer? Over die van vluchtelingengezinnen en kinderen aan wiens opsluiting De Vries en Verburg geld heeft verdiend, toch?

De twee zijn veroordeeld tot elk een boete van 250 euro, de eis van de OvJ. Voor een van de twee deed de rechter daar nog een schepje bovenop: een week voorwaardelijk met twee jaar proeftijd. Want een flink strafblad en 'dus recidive', en de inhoud van het laatste woord leidde daarbij tot de conclusie: 'gevaar voor herhaling'.

De twee activisten zijn in hoger beroep gegaan. Deze uitspraak betekent namelijk feitelijk dat elk aanwijzen, aanspreken en aanklagen van bedrijven omdat zij er smerige praktijken op na houden met gemak strafbaar wordt gesteld als 'smaadschrift'. En dat heeft invloed op heel veel campagnes. Het kan niet zo zijn dat bedrijven met bloed aan hun handen niet meer daarop kunnen worden aangesproken.
De poster waarover deze zaak ging is met deze uitspraak dus – zij het nog niet onherroepelijk – 'smaadschrift'. De poster kan hier gedownload worden om te printen en bijvoorbeeld bouwplaatsen van De Vries en Verburg of nogmaals het hele dorp Stolwijk waar zij hun kantoor hebben mee vol te plakken.
De bouw van de gezinsgevangenis mag dan (helaas) wel voltooid zijn: vuile handen heeft het bedrijf nog altijd.

Lees hier het laatste woord van de ene gedaagde
Lees hier het laatste woord van de andere gedaagde