IndyMedia - Vrij Media Centrum Nederland

Hier kun je discussieren over Welke kant staan de kanonnen op?.
Deze onderzoekende tekst gaat over de NAVO, en
over oorlog. De NAVO top in Den Haag komt gauw
dichterbij, maar dat heeft in deze tekst niet zozeer de
focus. Al zou men er zeker wel conclusies uit kunnen
trekken. De NAVO is namelijk niet zomaar een entiteit
die op 24 februari 2022, in het leven is geroepen na
escalatie tussen Rusland en Oekraïne, maar bestaat
al langer. Gevormd in 1949 als militaire alliantie tussen
de zogenaamde “vrije democratieën” in het westen –
het feit dat Griekenland en Turkije beiden geregeerd
werden door een militaire junta ten tijde van toetreding
tot de NAVO wordt vaak achterwege gelaten -
tegenover de communistische dictaturen in het
oosten.

We willen analyseren, maar ook bekritiseren, al
bevinden we ons daarmee wellicht op glad ijs volgens
sommigen. We willen namelijk niet de ogen sluiten
voor een natiestaat met steun van de NAVO, noch
willen we de ogen sluiten voor oorlog, kolonialisme, en
al helemaal niet voor hen die dit met de dood hebben
moeten bekopen. Want dat zijn zelden degenen aan
de knoppen. Maar oorlog vereist militarisme, en
militarisme staat lijnrecht tegenover vrijheid en
menselijkheid.

“Mocht, in het geval dat soldaten van een
andere staat de heilige grond van het vaderland
binnenvallen, de geprivilegieerde klasse al hun
hun privileges zou afstaan, en zich zou gedragen
zodat “het Vaderland” daadwerkelijk communaal
bezit werd van al diens bewoners, zou het
inderdaad terecht zijn dat iedereen tegen de
bezetter zou vechten. Maar als koningen
heersers willen blijven, en de landeigenaren de
wens behouden om hun land en hun huizen te
blijven bezitten, en de zakenlui hun goederen
wensen te behouden, en ze zelfs voor een hogere
prijs verkopen, dan moeten de arbeiders, de
socialisten en anarchisten de uitbuiters aan hun
lot overlaten. Dit terwijl ze zelf op de uitkijk
staan voor een kans om zich te verlossen van de
binnenlandse onderdrukker, net als diegenen die
vanuit het buitenland komen.”
- E. Malatesta, Anarchists have forgotten their
principles

Oorlog is de climax van de natiestaat, een
doorgedraaide en doordravende opwelling die alle
sferen, groepen en lagen van de samenleving in zijn
greep houdt en meesleept naar een massaal
bloedbad. Een staat van zijn waarin alles geoorloofd
is, waarin oerdriften naar boven komen als perverse
tendensen; een nietsontziende machtsstrijd waarin de
grote ‘wereldleiders’ steeds hitsiger naar een
hoogtepunt toewerken. Een hoogtepunt waarin dood
en verderf gepromoot en verheerlijkt worden, om
ieders natie veilig te houden. Als anarchisten kunnen
wij deze verschijning niet anders zien dan de
georganiseerde en gestructureerde afslachting van de
uitgebuitenen en onderdrukten in naam van de
heersende klasse en zijn belangen; gedreven door
racisme, (ethno)nationalisme, patriotisme, religieus
sektarisme en fundamentalisme of utopische dogma.

Pacificatie: een constante oorlog van de staat.

De staat heeft gewoonlijk als doel om elke sociale
spanning die zou kunnen ontstaan rondom de sociale
relaties die ze creëert te ontwapenen en te
ontmantelen. Dit gebeurt elke dag, de hele dag door.
Het is de logica van bezit en macht die heerst van je
eigen straat, tot aan de wereldpolitiek. Of de te
beheersen - de te controleren - groepen nou sociaal-
revolutionairen, inheemse groepen of jihadisten zijn is
voor de staat niet van belang. Het doel is om de
sociale omstandigheden zo te vormen op een manier
waarop handel en de voorwaarden daarvoor
ongestoord hun gang kunnen gaan, en daarmee
uitbuiting en verdrukking. Met andere woorden, in het
hier en nu, de burger werkt, ontvangt salaris, koopt
nodige en onnodige meuk en gaat slapen om morgen
weer opnieuw te beginnen. Deze situatie wordt vrede
genoemd.

Wanneer spreekt men dan van oorlog? Niet enkel als
er bommen ontploffen, want dan zouden er nog
steeds plekken zijn in West-Europa die
oorlogsgebieden zijn, zoals het noorden van Ierland –
waar zelfs op het hoogte punt van gewapend conflict
de situatie enkel als “wat onrust” (“The Troubles”) werd
aangeduid. De staat, spreekt van oorlog wanneer een
(geo)politieke en economische situatie met brute
macht geherstructureerd wordt door een andere partij.
De machtsdynamieken, belangen en interesses van
de heersende klasse zijn toe aan opschudding, aan
herverdeling (mogelijke toe-eigening) en reorganisatie.
Zo krijgt de wereldkaart een update.
In dit geval heeft de staat dan een ander doel dan
vrede. Het voeren van dit soort oorlog verreist een
dogma, een in de praktijk gebrachte en bejubelde
militaire doctrine. Met alle benodigde propaganda en
industrie. De dogma van het militarisme, van oorlog, is
een ideologie. De motivering voor het voeren van
oorlog is gestoeld op de massale boodschap die
verkondigt dat oorlog noodzakelijk is, dat er geen
andere uitweg is, en dat het een gepaste oplossing
biedt voor problemen. De explosieve uitgaves in de
militaire industrie zijn gebouwd op universele militaire
interventies - herstructureringen, en in andere
woorden: oorlogen - van de afgelopen 30 jaar. Van
Kosovo tot Somalië, Mali tot Panama en Iraq tot Libië
werden deze bombardementen en invasies
gepresenteerd als mondiale politionele acties. Het
waren echter ideologisch gemotiveerde interventies
die berusten op het idee dat de militaire apparaten van
de kapitalistische en van oudsher koloniserende
staten wet & orde kunnen handhaven op een globaal
niveau. Met financiële belangen bovendien. Oorlog is
in die zin een verlengstuk van de natiestaat: het
scheppen en handhaven van een specifieke orde ten
behoeve van het kapitaal.

Dat betekent dat de mens niet alleen moet werken,
maar ook moet vechten om de machtswellustelingen
en hun inkomen veilig te houden. Alle andere,
afleidende berichten over oorlog, passen binnen het
vormen van het narratief welke als doel heeft meer
oorlog te maken. De mens wordt bang gemaakt voor
andere enge mensen, de anderen die zo anders zijn,
of het slecht met ze voor hebben. Meer oorlog dus,
meer soldaten om te vechten, meer technologie –
nucleaire technologie, drones, raketten, geweren…
meer meer meer om te moorden en uit te roeien. Ook
wanneer er een beeld geschetst wordt van de goeden
tegen de kwaden, zelfs of juist wanneer dit door
zogenaamde vrijheidsstrijders gedaan wordt. Weer
iemand die zich in het moeras van macht, vlaggen,
legers en betaald geweld laat zakken.

"Niks is beter voor het voeren van
oorlog, dan de angst voor oorlog zelf"
De norm van deze oorlogsideologie is doorgesijpeld in
de afgelopen drie decennia en vermengt zich
gewoonlijk met angst. Wat er op dit moment gebeurt -
een explosie aan uitgaves aan het leger en de
wapenindustrie, de roep om dienstplicht - is slechts de
bovenste laag van een verregaande militarisering van
het dagelijkse leven. Ook in ‘vredesgebied’.
Na het beëindigen van de koude oorlog in de jaren
'90, vond de eerste hernieuwde intensieve fase van
militarisering plaats rond de eeuwwisseling. Dit had
alles te maken met de "oorlog tegen het terrorisme",
na de aanslagen op de Twin Towers. Het resultaat
hiervan was vooral een explosieve toename in
surveillance in de staten die zogenaamd verdedigd
moesten worden tegen de terreur. Camera's op straat,
invoering van legitimatieplicht, bijna onbeperkte
bevoegdheden voor het aftappen van communicatie,
een verzwaard wapenarsenaal voor de politie, het
inperken van de vrijheid van vereniging en
manifestatie en nog veel meer.
Een tweede golf van militarisering vindt plaats rond de
grootschalige migratie richting europa in 2015-2016.
Allemaal mensen op de vlucht voor de puinhopen die
de "oorlog tegen het terrorisme" heeft achtergelaten.
In deze tweede fase wordt de oorlogsretoriek
opgepompt. Terwijl de invasies van Irak en
Afghanistan nog steeds werden neergezet als
handhaving van internationale orde (de terroristen
neutraliseren, massavernietigingswapens vernietigen)
wordt er in 2015 gesproken van een regelrechte
invasie door migratie, door mensen. Met hulp van
neofascistische groepen, hier en daar zelfs aan de
macht in Europa, weet de staat de duizenden
vluchtende mensen neer te zetten als een werkelijke
dreiging voor het staatsbelang en daarmee voor het
dagelijks leven van de mensen. Het nationalisme en
patriotisme explodeert, net als de uitgaves voor
grensbewaking, biometrische identificatie en
deporaties.

Wat als een rode draad door deze twee fases loopt is
het gevoel van angst, de angst voor oorlog zelf, en
daarmee ook dat de kapitalistische orde in Noord-
Amerika en West-Europa in elkaar zou kunnen storten
door diezelfde oorlog. Militarisering is nodig om dat te
erhinderen. En mensen op de vlucht worden dan ook
veelal vastgehouden aan de randen van deze
democratische, kapitalistische orde.

Een derde golf stront.

We aanschouwen nu een derde golf van militarisering,
die een steeds grotere schaduw op de wereld werpt.
Deze golf wordt gevoed door het idee dat de
gevestigde West-Europese vrede bedreigd wordt, en
nu wel eens op brute wijze verstoord zou kunnen
worden door een ware oorlog. Een oorlog zoals we die
al meer dan 75 jaar niet hebben gezien in Europa: een
frontale botsing tussen twee of meer staten met
miljoenen doden als gevolg. Deze frontale confrontatie
wordt ook zoveel mogelijk gefrabriceerd. In plaats van
de wir-war van politieke dynamieken en belangen
onder ogen te nemen wordt de situatie geschetst als
een binair fenomeen. Mark Rutte, de nieuwe voorzitter
van de NAVO, noemt de tegenpool de vijanden van
democratie en vrijheid, maar hij zit er vooral mee dat
zij enorme mondiale concurrentie zijn op geo-politiek
en productief vlak.

De NAVO en het kapitaal.

Een alliantie zoals de NAVO dient als instituut om de
climax van oorlog zo efficiënt mogelijk te organiseren.
De Noord Atlantische Verdrags Organisatie is
oorspronkelijk gecreëerd door West-Europese staten
onder leiding van de Verenigde Staten om de militaire
apparaten van de verschillende landen te coördineren
in een mogelijke rechtstreekse oorlog met de Sovjet
Unie. Sinds diens creatie in 1949 heeft de NAVO zich
echter vooral beziggehouden met een strategie tegen
lokale opstanden die elke mogelijke revolutionaire of
opstandige beweging de kop in zou kunnen drukken
indien nodig. We noemen hier bijvoorbeeld de
‘Operatie Gladio’, een inmiddels bevestigde geheime
operatie van de NAVO in samenwerking met de CIA
uit angst voor een mogelijke Sovjet invasie. Deze
Operatie Gladio, een ‘stay behind’ organisatie,
ontaarde onder andere in fascistische aanslagen. De
NAVO richt zich dus niet alleen op militaire operaties
buiten eigen landsgrenzen, maar ook op de dreiging
van binnenuit. Het is een apparaat dat zich richt op het
tegengaan van interne tegenstand en opstanden, het
is dan ook geen wonder dat landen zoals Griekenland
en Turkije nog werden geleid door militaire junta's ten
tijde van toetreding tot de NAVO.

Na de val van de Berlijnse muur in 1989 en de daarop
volgende opstanden tegen andere regimes in Oost-
Europa, breidt de NAVO zich uit naar het oosten.
Typisch hieraan is dat de uitbreiding van de NAVO
gepaard is gegaan met een neoliberale aanval op de
economieën - en daarmee de samenleving - van het
voormalige Oostblok. Ook het uit elkaar splijten van
Joegoslavië ging gepaard met kapitalistische
hervormingen aan de economie die ervoor zorgden
dat duizenden in armoede en uitzichtloosheid
belanden. Een perfecte broedplaats voor
nationalistische politici die de verwaarloosde
werkende klasse tegen elkaar uitspeelden, met
desastreuze gevolgen.

Na zich uit te dijen als organisatie in allerlij mogelijke
landen, speelt de NAVO ook al decennia lang de rol
van politieagent ter plekke. Elke mogelijke opstand of
verzet tegen de nieuwe neoliberale kapitalistische
wereldorde wordt afgestraft. Zo was het ook in
Afghanistan waar de NAVO de leiding nam over de
internationale bezettingsmacht in de vorm van ISAF.
De door Amerika aangestelde Karzai-regering met
nepotisme en corruptie plunderde het land en keken
letterlijk vanuit hun villa’s neer op de aan hun lot
overgelaten bevolking. De blauwhelmen keken niet
alleen toe maar beschermden de nieuwe overheersers
meteen ook. In Irak bestond de taak van de NAVO uit
het trainen van politieagenten en andere
ordehandhavers; zij slaan tot op de dag van vandaag
opstanden neer. Hetzelfde patroon: nog voordat de
bommen waren opgehouden met vallen, waren de
Amerikaanse bureaucraten al bezig met een intensief
privatisering en liberaliseringsplan voor de Iraakse
economie: een verdeel en heers politiek, niet alleen
van de grondstoffen, maar ook van "wederopbouw"
contracten en in de voorzieningen van basisbehoeftes.
Het was aan de NAVO (en diens bondgenoten) om
deze economische invasie op militaire wijze in goeie
banen te leiden.

Elke golf van militarisering, gaat een stuk hoger dan
de vorige. Het is een internationale wedloop, met
angstaanjagende mogelijke consequenties. Zeker
voor ons hier, voorlopig hoog en droog, zijn
kernaanvallen of dienstplicht en strafkampen moeilijk
voor te stellen. En toch hoeven er maar enkele
narcistische wereldleiders net op de verkeerde
knoppen te drukken, om het snel heel veel duisterder
te laten worden. En zie zo, het militarisme dat de staat
op ons loslaat, heeft ook ons gegrepen. Maar de
angst voor oorlog zal ons niet lam slaan. We laten ons
niet vergiftigen door de logica van grenscontroles,
drones, raketten, surveillance, controle… In
tegendeel, we willen duizendmaal oproepen voor een
radicaal aanvallend antimilitarisme. Met praktische
consequenties voor hen die profiteren van dood en
verderf, van macht en overheersing.

Onrust bij NAVO top in Montreal
24 & 25 juni 2025 NAVO top in Den Haag
Afgelopen November kwam het tot confrontaties
tijdens de NAVO top in Montreal, Canada. Meerdere
demonstraties trokken richting het congresgebouw
onder het mom van anti-militarisme, tegen oorlog en
verzet tegen kolonialisme. Bij het congresgebouw
botsten de demonstranten met de politie en de ruiten
van de vergaderlocatie, waarvan er een paar
sneuvelden. Toen de demonstranten uit elkaar werden
gedreven werden agenten getroffen door verfbommen
en gingen twee auto’s in vlammen op.
De volgende NAVO top zal voor de eerste keer
plaatsvinden in Nederland. Op 24 en 25 juni 2025
zullen de leiders van de NAVO-landen en uiteraard nu
NAVO-chef Mark Rutte samenkomen in Den Haag. Er
worden 27000 smerissen ingezet, naar schatting bijna
de helft van al het politiepersoneel in nederland.