In tijden als deze. Oekraïense regering beperkt de rechten van werknemers onder de krijgswet
Demonstratie van het Oekraïense Verbond van Vakverenigingen in Kiev op 15.1.2020 - "Tegen de nieuwe arbeidswet"... Op 15 maart heeft het Oekraïense parlement zonder voorafgaande discussie een wet goedgekeurd die was ingediend door de voorzitter van de commissie voor sociaal beleid en veteranenzaken, Halyna Tretyakova, een lid van de partij van president Volodymyr Selenskyj, "Dienaren van het Volk". De president heeft het op 23 maart ondertekend. De tekst van de wet bevat ernstige wijzigingen van het arbeidsrecht, die van toepassing zullen zijn zolang de staat van beleg van kracht is.
Dit werd kort na de Russische invasie door het Oekraïense parlement opgelegd en stelt de president in staat te regeren met decreten zonder parlementaire goedkeuring. De nieuwe arbeidswet staat werkgevers toe collectieve overeenkomsten eenzijdig te beëindigen, vakbonden worden gedegradeerd tot loutere organen van "burgercontrole" die toezien op de naleving van de wet. Particuliere en staatsbedrijven krijgen verregaande concessies. Indien de installaties van een bedrijf als gevolg van de gevechten worden vernield of niet meer functioneren, kan het zijn werknemers ontslaan met een opzegtermijn van tien dagen in plaats van twee maanden. Bovendien staat de nieuwe arbeidswet dergelijke bedrijven toe werknemers te ontslaan wegens ziekteverzuim of verlof, met alleen uitzonderingen voor afwezigheid wegens zwangerschap of ouderschapsverlof. Bovendien kunnen werkgevers de werkweek verlengen van 40 tot 60 uur en vakantiedagen schrappen..." Artikel van Simon Konstantinow in de Jungle World van 31.03.2022 externe link - zie meer informatie:
Oekraïense regering ontmantelt arbeidsrechten tijdens oorlog
"Een wet die de rechten van werknemers radicaal inperkt, is van cruciaal belang met het oog op de Russische invasie, zeggen Oekraïense politici. De vakbonden vinden het een voorwendsel voor deregulering. Het voorstel van de Oekraïense regering voor een nieuwe wet externe link om de arbeidsrechten te dereguleren, die de regering ziet als onderdeel van een gezamenlijke inspanning om de Russische invasie te voorkomen, heeft de regering in conflict gebracht met de vakbonden van het land. Gevreesd wordt dat de nieuwe wet, die al door het parlement is goedgekeurd maar nog door president Volodymyr Zelensky moet worden ondertekend, ook na afloop van de oorlog zal blijven bestaan en tot nog meer uitbuiting op de werkplek in Oekraïne zal leiden.De nieuwe wet beknot de rechten van de werknemers aanzienlijk (wat betreft arbeidstijd, arbeidsvoorwaarden, ontslag en vergoeding na ontslag) en versterkt de invloed van de werkgevers op hun werknemers.
George Sandul, advocaat bij de Oekraïense NGO Labor Initiatives, vertelde openDemocracy dat de veranderingen "vakbonden en deskundigen op dit gebied hadden geschokt". (...) Sandul vreest ook dat de nieuwe wet - opgesteld door Halyna Tretiakova, lid van de partij Dienaren van het Volk van president Zelenskii en hoofd van de parlementaire commissie voor sociaal beleid en de bescherming van de rechten van veteranen - zal worden uitgebreid tot na de oorlog. "Er bestaat een groot gevaar dat deze bepalingen na het einde van de oorlog zullen uitmonden in wetgevingsinitiatieven in vredestijd - zoals we herhaaldelijk hebben gezien bij wanhopige pogingen van Tretyakova en andere lobbyisten om de arbeidsrechten in Oekraïne ernstig te ontmantelen," zei hij.
Als gevolg van de Russische invasie zijn honderdduizenden Oekraïense bedrijven verwoest, hebben zij hun activiteiten gestaakt of zijn hun werknemers gedwongen de vijandelijkheden tot diep in Oekraïne of naar het buitenland te ontvluchten. Nog een aantal bedrijven en werknemers is terechtgekomen in door de Russische strijdkrachten bezette gebieden, waar de toepassing van de Oekraïense arbeidswetgeving aan banden is gelegd. Bovendien zijn veel Oekraïense bedrijven betrokken bij defensieactiviteiten die door plaatselijke militaire overheden worden gecoördineerd, en hun werknemers worden uitgezonden voor werk dat niet onder reguliere arbeidsovereenkomsten valt.
De nieuwe wet versterkt de rechten van particuliere ondernemers en overheidsdiensten en -instellingen aanzienlijk, terwijl de rechten van werknemers worden ingeperkt. Indien een bedrijf wordt vernietigd of niet langer functioneert als gevolg van vijandelijkheden, kan het werknemers ontslaan met een opzegtermijn van tien dagen (in plaats van twee maanden) en betaling van een maandsalaris. Ontslag van werknemers met ziekteverlof of vakantie is ook toegestaan (maar niet als zij zwanger of met ouderschapsverlof zijn). Werkgevers kunnen de werkweek verlengen van 40 tot 60 uur, feestdagen inkorten en extra verlofdagen schrappen. Zij hebben ook meer flexibiliteit bij het aanwerven van werknemers. Werkgevers kunnen van werknemers verlangen dat zij andere, niet onder hun contract vallende werkzaamheden verrichten indien dit noodzakelijk is voor defensiedoeleinden, mits deze werkzaamheden niet schadelijk zijn voor de gezondheid.
Een van de meest controversiële bepalingen van het wetsontwerp betreft de mogelijkheid om vrouwen te verplichten fysiek veeleisend werk te verrichten en ondergronds te werken (b.v. in mijnen), hetgeen momenteel verboden is krachtens de Oekraïense arbeidswetgeving. Dit zou kunnen leiden tot een schending van de 45e Conventie van de Internationale Arbeidsorganisatie van 1935, die ondergronds werk voor alle vrouwen verbiedt.
Een andere nieuwe bepaling betreffende de schorsing van een arbeidsovereenkomst kan worden toegepast "in verband met militaire agressie tegen Oekraïne". Dit ontslaat alle partijen tijdelijk van hun wederzijdse verplichtingen, maar maakt geen einde aan de arbeidsverhouding. De betaling van lonen en andere garanties en vergoedingen wordt overgedragen aan de "staat die de militaire agressie pleegt" (d.w.z. Rusland) en niet aan de werkgever. Als compensatie stelt de regering voor om 6.500 hryvnias (ongeveer 170 pond) te betalen aan iedereen die zijn baan heeft verloren als gevolg van de vijandelijkheden - maar dit bedrag is slechts een derde van het gemiddelde loon in veel regio's die momenteel door de oorlog worden getroffen. En het is verre van duidelijk volgens welke procedure werknemers schadeloos moeten worden gesteld door het agressorland. (...)
De nieuwe wet geeft werkgevers ook het recht collectieve overeenkomsten te beëindigen en beperkt de rechten van vakbonden ernstig door hun rol te beperken tot "civiel toezicht" op de naleving van de nieuwe wet. Het belangrijkste recht van de werknemers is dat zij, indien zij met actieve vijandelijkheden worden bedreigd of niet in staat zijn hun taken te vervullen, onmiddellijk ontslag kunnen nemen (in plaats van de thans vereiste opzegtermijn van 14 dagen in acht te moeten nemen). Dit recht kan echter alleen worden uitgeoefend indien het werk geen verband houdt met defensie of militaire operaties.
Het wetsvoorstel is door het Oekraïense parlement aangenomen zonder dat het door commissies is behandeld of door parlementsleden is besproken, maar kan nog steeds door de president worden geblokkeerd. Een woordvoerder van een vakbond, die anoniem wenst te blijven, zei dat "een gemeenschappelijk vertegenwoordigingsorgaan van vakbonden tegen dit wetsvoorstel is". Hij weigerde publiekelijk kritiek te leveren op het wetsvoorstel uit angst voor represailles. Hij verklaarde dat de vakbonden zich in oorlogstijd niet zouden verzetten tegen de veranderingen, waarvan hij hoopte dat zij tijdelijk zouden zijn. Er wordt echter gevreesd dat het wetsvoorstel de basis zal vormen voor een radicalere hervorming van het arbeids- en vakbondsrecht. Enkele maanden voor de Russische inval in Oekraïne deden de parlementaire commissie voor sociaal beleid en het ministerie van Economische Zaken even radicale voorstellen om het arbeidsrecht te wijzigen ten gunste van de werkgevers en de vakbondsrechten aanzienlijk te beperken.
Zoals openDemocracy in oktober jl. heeft gemeld (externe link), is het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken in een schandaal verwikkeld geraakt omdat het de Oekraïense regering advies heeft gegeven over de wijze waarop een nieuwe arbeidswet door het parlement moet worden geloodst. In het uitgelekte plan, dat het logo droeg van de Britse ambassade in Kiev, werd erop gewezen dat de voorgestelde hervormingen impopulair waren en werd de minister van Economische Zaken geadviseerd "zijn boodschap eenvoudiger en emotioneler" te maken om het Oekraïense publiek te overtuigen. Met steun van het Verenigd Koninkrijk heeft de Oekraïense regering aangedrongen op liberalisering van de arbeidswetgeving, met als argument dat dit het land aantrekkelijker zou maken voor investeerders en informele arbeid zou bestrijden.
Bron: https://www.labournet.de/internationales/ukraine/politik-ukraine/in-zeit...
Automatische vertaling uit het artikel van Serhiy Guz van 18.3.2022 op opendemocracy.net externe link Zie ook ons dossier van 2019/20: De nieuwe arbeidswet van Oekraïne: Past in het rechtse wereldbeeld van de (knuffel)harde werker en staatssponsoring van nazi-bendes
Vertaald met automatische vertaling in het Nederlands.