IndyMedia - Vrij Media Centrum Nederland

Wanneer: 18/12/2017 - 11:41

Gelijktijdig met een ontrollende golf ‘interne’ protesten rond de economische hervormingsplannen van de neoliberale president Macri, werd in Buenos Aires de Elfde Ministeriële Conferentie van de WTO gehouden van 10-13 december. Die mislukte spectaculair, en er waren ook grootse protestacties tegen.

(Door Claudio Della Croce, Alainet, via Indymedia Argentina, foto: Demonstratie tegen de WTO in Buenos Aires Foto: Fueraomc.org)

(Beter goed gejat dan niet gepubliceerd; deze tekst is gekopieerd van Globalinfo. Op deze site is al eerder over deze WTO-top geschreven.

Over de ‘halve volksopstand’ die momenteel in Argentinië woedt, zie hier.

De elfde ministeriële conferentie die afgelopen week met veel tamtam in Buenos Aires werd gehouden, zou wel eens de geschiedenis van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) in kunnen gaan als de ergste van hun reguliere tweejaarlijkse topconferenties. Ze wijst ook op de crisis die de instelling beleeft als het gaat om de vele uitdagingen aan te gaan waarmee zijn 164 lidstaten worden geconfronteerd, waaronder de centrale economieën (VS, China, Europese Unie), evenals het grootste deel van de perifere landen.

Al bij de eerste onderhandelingen van deze ministeriële bijeenkomst sprak de voormalige minister van Buitenlandse Zaken van Argentinië, Susana Malcorra, de voorzitter van de conferentie, voorzichtig haar pessimisme uit over de verwachtingen voor de bijeenkomst en zei dat er weinig of geen vooruitgang in het onderhandelingsproces te zien was. Wat zeker is, is dat de verlamming niet nieuw was, maar dat deze zich sinds het begin van de onderhandelingen in Doha (Qatar) in 2001 heeft voortgesleept.

Op dat moment werd duidelijk dat de "Development Round" voor de armste landen mislukt was en dat het ook niet lukte om consensus te vinden tussen de rijkste landen door escalerende spanningen en onevenwichtigheden in hun relaties.

Maar de uitkomst van de conferentie was nog erger dan verwacht: het eindigde zonder enige substantiële overeenstemming. Zelfs de sluitingsceremonie werd uitgesteld - eerst twee uur, later nog een uur en daarna nog een - omdat er zelfs geen eensgezindheid bestond over een concept voor een gezamenlijke verklaring.

Het is een nederlaag voor het multilateralisme, maar ook voor de Argentijnse president Mauricio Macri, die ook geen Mercosur-vrijhandelsovereenkomst met de Europese Unie kon aankondigen, zoals hij van tevoren aan de wereld aangekondigd had.

Al bij de start van de eerste besprekingen van de conferentie, had de Argentijnse oud-minister van Buitenlandse Zaken Susana Malcorra, voorzitter van de conferentie, toegegeven pessimistisch te zijn over de verwachtingen over de uitkomst van de bijeenkomst en zei dat er weinig of geen vooruitgang te zien was in de onderhandelingsgroepen.

Er is bijna geen vooruitgang geboekt in deze drie dagen door de onderhandelaars, die probeerden om voorstellen te benutten om de belemmeringen te verwijderen voor de handel in landbouwproducten, het elimineren van subsidies voor de visserij, zorgen voor meer transparantie in de organisatie, het betrekken van het midden- en kleinbedrijf in de wereldhandel, het definiëren van regels voor de handel op internet of handel in diensten, zoals aangegeven was door de woordvoerder van de WTO, Keith Rockwell.

Rockwell moest zijn redeneringen voortdurend aanpassen. Sinds maandag verzekerde hij dat misschien wel de grootste aankondiging waarover in Buenos Aires overeenstemming zou worden bereikt, die zou zijn over de empowerment van vrouwen, gehouden op dinsdag: niemand begreep goed de betekenis ervan, noch de specifieke relatie met de delicate situatie van de wereldhandel en de wereldeconomie, die bovendien zijn weerslag heeft op alle geslachten.

Het zinloze optimisme moest worden gekeerd door de directeur-generaal van de WTO, de Braziliaanse Roberto Azevedo, toen hij aan het einde van de conferentie moest toegeven dat "de leden het niet eens konden worden over substantiële onderdelen", in het besef dat het onvermogen om deadlines te halen tijdens de onderhandelingen leidde tot een "bijzonder bittere teleurstelling" ondanks "hard werken", waarna hij de landen opriep om "hun geweten te onderzoeken".

Iedereen zijn eigen spel

Ongetwijfeld was de hardste klap van het evenement in de hoofdstad van Argentinië de uitsluitende en protectionistische eenzijdige positie van de grootste economie ter wereld, de VS. De toespraak van zijn vertegenwoordiger, Robert Lightizer, weerspiegelde getrouw het provocerende unilaterale beleid "Wij Eerst” (America First) van president Donald Trump.

Hij deed dit door te beweren, met een duidelijk protectionistisch perspectief, dat de WTO moet verduidelijken "hoe het de ontwikkelende economieën definieert", wat in werkelijkheid een verwijzing was naar de verstoorde handelsbalans van zijn land met China, daarbij het beginsel van een gedifferentieerde behandeling voor de meest arme landen afwijzend. Ook beklaagde hij de handelsgeschillenbeslechtingsmechanismen die hij volgens hem - absurd genoeg - eenzijdig nadelig waren voor de VS.

Als uitvloeisel daarvan heeft Lightizer zich krachtig verzet in de discussies over het ontwerp van de slotverklaring tegen elke vermelding ten gunste van multilateralisme en tegen elke veroordeling van protectionisme, wat gebruikelijk is in de taal van de WTO-verklaringen.

In ieder geval waren de dingen waarover consensus werd bereikt marginaal en niet concreet: 70 landen verbonden zich aan een gezamenlijke overleg over elektronische handel (e-commerce), 87 landen creëerden de groep "Vrienden van de MKB" om een manier te vinden om hun gewicht in de economie te vertalen in de handel, wat werd tegengewerkt door vertegenwoordigers van het MKB uit de hele wereld, die niet waren uitgenodigd voor de discussie.

Vertegenwoordigers van de Australische, Chileense en Nigeriaanse delegaties presenteerden de kleine aankondigingen als successen die de werkrichtsnoeren voor de toekomst van de WTO zouden vormen, een verwachting die op dit moment zonder basis was voor zoveel optimisme. Ondertussen faalde ook een overeenkomst over visserij, vanwege verzet van India tegen het document en de dubbelzinnigheid met betrekking tot de definitie van "overbevissing". Er werd al beseft dat de overeenkomst inzake landbouw en kartelvorming bij katoen een onmogelijke opdracht was.

Deze ministeriële vergadering was de deadline om de verstoringen van de handel op te lossen die waren ontstaan door subsidies voor voedselaankopen voor distributie naar de meest behoeftige bevolkingsgroepen door de regeringen van ontwikkelingslanden, een andere van de belangrijkste punten op het gebied van landbouw En hoewel er veel voorstellen werden ingediend, was er geen consensus.

De gastvrouw van de conferentie, de voormalige kanselier van regering van de rechtse Argentijnse president Mauricio Macri, probeerde tot het allerlaatste moment tevergeefs steun te krijgen voor het uitbrengen van een verklaring over de erkenning van de WTO als toezichthouder op wereldwijde handel.

Haar bezorgdheid betrof zeker niet alleen het lot van de WTO, maar ook haar persoonlijke aanzien, aangezien zij in diplomatieke kringen de stille verwachting had om terug te keren naar een relevante positie in een internationale organisatie. De mislukking was niet alleen te wijten aan haar beperkte vermogen, maar ook aan een steeds instabieler wordende wereld die geen ruimte laat voor spetterende optredens.

De meest machtige landen, en economische en bestuurlijk elites maken geven elkaar de schuld voor de verslechtering van de voorwaarden voor handel in goederen en diensten en de economische en financiële betrekkingen in het algemeen, die de WTO allemaal probeert te regelen.

Ondertussen moeten de landen, volken en sectoren die het meest worden getroffen en verjaagd worden door minderheden met steeds meer geconcentreerde privileges en door de snel structurele veranderingen, opnieuw nadenken en hun eigen agenda voorstellen voor een harmonieuze ontwikkeling die inclusief is, niet asymmetrisch en duurzaam voor de internationale relaties.

Ze moeten het tegenovergestelde zijn van de mensonterende ontwikkelingen in de richting van een gevaarlijke "ieder voor zich" die, zoals de geschiedenis herhaaldelijk heeft aangetoond, altijd kan leiden tot steeds ernstiger conflicten.

---------

Claudio della Croce, Argentijnse econoom en docent, onderzoeker bij het Latijns-Amerikaans centrum voor strategische analyse (CLAE, estrategia.la)

---------

Aanvulling globalinfo.nl:

Zie hier meer foto's van demonstraties tegen de WTO-top in Buenos Aires.