“Het is net alsof je de doodstraf krijgt”
Wanneer: 09/05/2013 - 18:43
Nessar, een woordvoerder van de hongerstakende asielzoekers in Rotterdam, legt uit waarom ze nu weigeren te eten. Zelf is hij ook in dorststaking. Een schokkend verhaal over de behandeling van vluchtelingen in detentie. (Audiobestanden onderaan te vinden.)
“Ik vind het onmenselijk wat de DT&V en IND dagelijks met mensen doen. Ze komen net voor sluitingstijd, net voor half 5, naar de gang. Iedereen wordt rustig en kijkt naar elkaar. En we denken: wie is er nu aan de beurt? Dan roepen ze een naam. ‘Hier, we hebben een ticket voor jou. Op die datum word je uitgezet. Met drie mensen van de Marechaussee word je naar Kaboel gevlogen.’ Als je op dat moment naar de gezichten kijkt, denk je: is dit nou menselijk? Het is net alsof je de doodstraf krijgt. En je wacht op de datum dat je de brief krijgt met je uitzetdatum. Dan denk je: ik ben verloren.”
“Eén Afghaanse jongen hier wordt binnenkort uitgezet. En hij is gestopt met drinken. Ik heb gezegd: luister, je moet echt drinken. Hij zei tegen mij: ‘zodra ik in Kaboel ben, word ik in de gevangenis gegooid. Misschien word ik vermoord. Als ik hier doodga vanwege de hongerstaking, kan mijn familie mij hier tenminste begraven.‘ Toen dacht ik: ik ga door tot het bittere eind.
Ik vind het heel erg wat hier gebeurt. We kunnen niks anders dan in hongerstaking gaan. Ik heb tegen iedereen gezegd: niemand hoeft zich te schamen. Zodra je het gevoel hebt dat het je te ver gaat, kom naar mij toe en ik meld bij de directie dat je bent gestopt met de hongerstaking. Ik heb dat iedereen verteld. Maar ze zeggen: wat anders kunnen wij dan doen? Wij zijn ermee begonnen, nu is het aan de media en sommige organisaties om dit op te pakken. Hopelijk worden mensen wakker geschud en beginnen ze hierover na te denken.”
Medische zorg & de isoleercel
“Normaal worden we niet geholpen door de medische dienst. Als je twee keer met dezelfde klacht komt, word je meteen naar de isolatiecel gebracht. De medische dienst zegt dan dat hij zelfmoord wil plegen. Meestal hebben we geen tolk hier. Die dokters verstaan geen woord Arabisch en ze zeggen dat ze die Irakese jongen hebben horen zeggen dat hij zelfmoord wil plegen. Die jongen spreekt geen Engels of Nederlands. Hoe kunnen ze hem dat hebben horen zeggen?
Ik heb die jongen horen schreeuwen in de gang: ‘ik heb geen woord over zelfmoord gezegd!’ Hij wordt drie, vier, vijf dagen in de isolatiecel gehouden. Als hij terug is, vraag ik hem: ‘heb je met de dokter gesproken of met de psychiater?’ Nee, hij was alleen opgesloten met een jurkje aan. Hij werd ‘s nachts wakker gemaakt om te kijken of hij leeft. Dus je wordt daar nog depressiever van. Niemand komt met je spreken. Na een paar dagen wordt om de een of andere reden besloten dat hij niet meer gevaarlijk is. Hij wordt teruggestuurd naar dezelfde cel, in dezelfde situatie. Waarom denken ze dat hij nu geen gevaar meer is? Het is gewoon bedoeld om anderen te laten schrikken, om je mond te houden. Ik vraag aan de bewakers: ‘loopt hij nog gevaar? Heeft hij nog steeds zelfmoordneigingen? En als dat zo is, wat gaan jullie daar dan aan doen?’
Dit is de dagelijkse gang van zaken. De laatste twee maanden wordt er iedere dag iemand in de isoleer gestopt. Vorige week was het een jongen uit Irak. Hij wachtte tot hij naar het ziekenhuis moest. Hij werd niet naar het ziekenhuis gebracht. Hij belt om kwart voor zes om een pijnstiller; ze komen pas om kwart over tien met één paracetamol. Terwijl hij naar het ziekenhuis moest! En dan maken ze een afspraak voor hem voor de volgende maand. Dat kan toch niet?
Ik heb zelf last van astma. Weet u wat de mevrouw van de medische dienst tegen mij zei? ‘Als u weer last krijgt van astma-aanvallen, moet u even naar buiten om een luchtje te scheppen.’ Ik zei: mevrouw, weet u waar we zijn? We kunnen niet zomaar naar buiten! Het raam kan niet eens open. Ik zeg, ‘mevrouw ik weet niet hoe lang u hier werkt, maar hoe komt u erbij dat we zomaar even naar buiten kunnen?’ ‘O ja’, zei ze, ‘nou, water drinken helpt ook.’”
Deportaties
“DT&V en de IND martelen mensen hier, ze zetten mensen onder druk. Vorige week hebben ze twee Afghanen uit Rotterdam teruggestuurd, met een Europees laisser passez. In oktober hebben ze twee Iraniërs met een Europees laisser passez naar Afghanistan gestuurd. Ze hadden Afghaanse namen gekregen en ze waren naar de Afghaanse ambassade gebracht. De ambassade heeft gezegd: ‘dit zijn geen Afghanen, we hebben ze niet in het register staan. En het is te horen aan hun taal dat ze Iraniërs zijn.’ Maakt niet uit, twee weken later zijn ze naar Kaboel gestuurd. Daar werden ze in de gevangenis gestopt. Ze zijn in bescherming genomen door een of andere organisatie uit Zwitserland en ze wonen nu in Brussel. Maar wat de IND doet, is niet normaal. Daarom heb ik gezegd: ik strijd tegen het beleid. Dit beleid maakt het mogelijk maakt dat wij in de gevangenis zitten.”
Bezoek Tweede Kamerleden
“Vorige maand moest alles pico bello schoongemaakt worden. Er kwam bezoek langs. ‘s Middags komen twee dames en een meneer zeggen hallo tegen iedereen. We konden ineens bingo spelen. Opeens kregen we colablikjes en zo, dat was voor het eerst. En met een chocolaatje erbij. Ik begreep niet wat er aan de hand was. Wij mochten niet met hen praten van de directie. Daarna, toen ze weg waren, heb ik gevraagd wat er aan de hand was. Bleek dat ze van de Tweede Kamer warenM. Daarna had ik begrepen waarom alles werd schoongemaakt, en waarom iedereen opeens zo vriendelijk was. Om te laten zien dat we niet worden behandeld als criminelen.”
Babyolifantjes
“Nogmaals: ik ben in staking tegen dit beleid. Dat heb ik schriftelijk aan de detentie bekend gemaakt. En ik ga ermee door. Ik stop nu niet. Mijn gezondheid is nu niet goed. Ik praat nu al wat moeilijker. Maar ik denk, als dit niet helpt… Dan hoop ik dat niemand meer hier in Nederland asiel gaat aanvragen. Als je vluchteling of illegaal bent in Nederland, dat is echt waardeloos. Vorige week zagen we op tv een debat in de Tweede Kamer over twee olifantenbaby’s die waren gekocht in Ghana. En de mevrouw van de Partij voor de Dieren zei: ze voelen net als mensen. We kunnen niet twee babyolifanten naar Nederland gaan importeren want hun familie blijft daar achter. En toen dacht ik: en onze families dan? Ik heb mijn hele familie hier. Heel veel jongens hier hebben hun familie in Nederland. Diezelfde Tweede Kamer beslist dat je illegalen wel mag terugsturen, maar die olifantjes mogen bij hun moeder blijven. Dan denk ik: hoe ver kunnen we nog gaan?”
Na twintig jaar ongewenst verklaard
“Ik moet nog voor de rechter voorkomen en ik moet hier in detentie wachten. Terwijl de rechter eerder heeft gezegd dat ik gewoon thuis kan wachten op de uitspraak. Ik heb een eigen huis, ik heb familie in Nederland. Ik woon al twintig jaar in Nederland. Al twintig jaar heb ik een verblijfsvergunning gehad, zonder dat ik iets crimineels heb gedaan. Ik heb anderhalf jaar in Duitsland gewerkt. In 2011 kwam er een wet die zei dat je je moest melden als je langer dan een half jaar in het buitenland was. Dat wist ik niet. Ze hadden brieven naar mijn oude adres gestuurd, waar ik al negen jaar niet meer woonde. Dat bericht heb ik nooit ontvangen. Toen kreeg ik een ongewenstverklaring. Na elf dagen in detentie heeft de rechter mij vrijgesproken. Daarna werd ik weer aangehouden en naar Rotterdam gebracht. De rechter zei dat ik de uitspraak thuis mocht afwachten. Maar voor de IND is het zo: als je ongewenst verklaard bent, is dat genoeg om je in detentie te stoppen. Vier weken geleden is mijn ongewenstverklaring ingetrokken, dus ik ben niet meer ongewenst, maar ik zit nog steeds in detentie. De DT&V zet: jouw dossier is nu in handen van de IND. De IND zegt: de DT&V gaat nu over jouw zaak. Waar moet ik heen? Ze geven elkaar de schuld en ik zit hier in detentie. Je zit hier minimaal zes maanden vast en dan laten ze je vrij. Ze gooien je op straat, zonder een brief, zonder een schadevergoeding, zonder een adres waar je naartoe moet. Waar moet je dan heen? Je bent nog steeds niet geholpen. Ik heb nog steeds geen papieren. ‘Ja meneer’, zeggen ze, ‘dat moet je zelf weten.’ Zonder een cent gooien ze mensen op straat. Als mensen pech hebben, worden ze op dezelfde dag nog gecontroleerd op hun papieren en worden ze weer teruggebracht naar detentie. Ik ken iemand die eerst negen maanden vast zat en direct na vrijlating werd opgepakt. Hij zit nu alweer zes maanden vast.”
Nessad spreekt vanuit detentie (1)
Even later belt hij terug.
Nessad spreekt vanuit detentie (2)
nn