IndyMedia - Vrij Media Centrum Nederland

Hier kun je discussieren over [Vrije Markt] Wat is Kapitalisme?.
[zie voor slides etc : www.instagram.com/devrijemarkt ]

- Wat is Staatskapitalisme? -

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, kunnen zowel de overheid als individuen kapitalisten zijn: het gaat om het centraal staan van het doel van continue kapitaalvermeerdering.

De zogenaamd 'socialistische' / 'communistische' landen hadden en hebben dan ook veel kapitalistische trekken. Dit onder andere in de poging landen zwakke economieën zo snel mogelijk te industrialiseren. In ieder geval deels met het oog op het opbouwen van leger en politie voor "de verdediging van de revolutie." Maar, zeker naar verloop van tijd, ook simpelweg vanuit de platte materiële belangen van overheidsbureaucraten die daar voordeel uit halen. Wat misschien oorspronkelijk alleen een middel was om een doel te bereiken, wordt daarmee het doel: kapitaalvermeerdering komt centraal te staan vanuit bureaucratisch-kapitalistische belangen. Ook natuurlijk omdat een groot politie en legerapparaat hen aan de macht houdt, en daar flink wat geld voor nodig is.

Ook in andere landen kan de overheid natuurlijk optreden als kapitalistisch bedrijf. In alle gevallen kan je dit staatskapitalisme noemen.

- Hoe kan Kapitaal vermeerderen? -

Kapitaal neemt toe wanneer de opbrengst van wat is geproduceerd/geleverd als gevolg van een investering (bijv. €150 euro), groter is dan de kosten van de investering (bijv. €100 euro). De winst is het verschil tussen opbrengst en kosten (bijv. €50 euro).

(Spreekt voor zich dat de geldhoeveelheden hier en in de latere voorbeelden zijn gekozen om het begrijpelijk / overzichtelijk te houden.)

Dit waardeverschil is het directe gevolg van arbeid / werk. Want zonder werk blijft een grondstof hetzelfde of wordt een dienst niet geleverd; er wordt niets geproduceerd zonder werk. Daarbij krijgt de werker minder betaald dan de waarde van zijn werk. Anders zouden de kosten namelijk gelijk zijn aan de opbrengst.

Winst is dus diefstal van de werker: uitbuiting!

De meeste werkers weten ook dat we worden uitgebuit (al wordt dat vaak niet zo genoemd). Vraag maar eens:
Krijg je meer of minder betaald, dan je oplevert voor je baas?*

(als iemand dan toch zegt "meer" of "hetzelfde", vraag dan waarom ie dan die baan heeft gekregen)

*voor beroepen in de publieke sector is dit wat minder duidelijk, maar zou je misschien kunnen vragen "voor de samenleving" of "voor de economie"

- Voorbeeld #1 -

Een fabriekseigenaar koopt voor €25 aan grondstoffen (bijv. plastic), €25 aan (onderhoud
aan) machines, en €50 aan tijd van werkers.

Werkers maken speelgoed met behulp van het plastic en de machines ( beide gemaakt en/of onderhouden door andere werkers). Vervolgens regelen weer andere werkers de distributie en verkoop van het speelgoed voor €150 euro.

De fabriekseigenaar maakt €50 euro winst op / steelt €50 euro van de arbeid van de werkers.

- Voorbeeld #2 -

PostNL koopt voor €50 aan machines, bestelbusjes, vrachtwagens, etc. En voor €50 euro aan tijd van werkers.

De werkers sorteren en bezorgen brieven, pakketjes, etc., waarvoor PostNL €150 euro in rekening brengt.

De aandeelhouders van PostNL maken €50 euro winst op / stelen €50 euro van de arbeid van de werkers. En dat terwijl de aandeelhouders helemaal niks productiefs doen!

- Voorbeeld #3 -

Een softwarebedrijf koopt voor €50 aan kantoorruimte, computers, etc. En voor €50 euro aan tijd van werkers.

De werkers bouwen apps, die €150 euro opleveren.

De eigenaren van het bedrijf pakken een winst van €50 bovenop hun investering van €100 euro, door dat te stelen van de arbeid van de werkers.

- Voorbeeld #4 -

Uit belastinggeld overheid koopt de overheid voor €50 aan schoolgebouw, en voor €50 aan tijd van leraren.

Leraren geven les aan kinderen, die daardoor later (o.a.) voor €50 meer productief zijn / makkelijker te zijn uit te buiten. De bezitters van de bedrijven pakken een winst die nog veel groteris dan €50. Dit o.a. omdat de belasting op loon groter is dan de belasting op winst: het grootste deel van de €100 kosten worden dus bij de werkers neergelegd.

De werkers worden dubbel bestolen:
via uitbuiting én via belasting.

- Tegenargument: maar de bezitters voegen ook waarde toe! -

Voor zover dat zo is, vallen zij (deels) werkers te noemen. Je vindt ze vooral in kleine bedrijven - denk aan de kroegbaas die ook keihard werkt, de meewerkende eigenaar van een kleine fietsenwinkel, en de oprichter van een software-startup. Dit raakt aan het het probleem van de definitie van klasse. Met aan de ene kant de kapitalistische klasse en aan de andere kant de werkende klasse. Hierover later meer!

- Wat is het alternatief? -

(1) Bedrijven in gelijke mate eigendom van de mensen die het werk doen. Hierdoor kunnen de werkers niet meer door anderen worden uitgebuit.

(2) Deze bedrijven intern zo democratisch / horizontaal / vrij mogelijk organiseren. Dit ondersteunt punt (1). Bovendien maakt het mogelijk voor werkers, individueel en groepsgewijs, het bedrijf op bepaalde gemeenschappelijke en/of persoonlijke doelen te richten (i.p.v. kapitaalvermeerdering).

'De Vrije Markt' en haar leveranciers verkopen producten van dit soort vrije bedrijven. En zijn zelf ook zo'n bedrijf.

Zo verspreiden we het idee van een écht vrije economie. En ondersteunen we wat daar al van bestaat.

- zie www.vrijemarkt.org voor meer info en om producten te bestellen -