Korte geschiedenis van de vrije media en het Indymedia-netwerk in België
Historisch gezien is er een sterke aanwezigheid van vrije media in België - het piratenradionetwerk van de jaren 70 en 80 en de verspreiding van militante kranten en zines tot in de jaren 2010 zijn goede voorbeelden. Wat de vrije media op het internet betreft, lijkt dit te zijn begonnen met de geboorte van het Indymedia-netwerk, dat zich zal vertakken in talrijke lokale sites door het hele land.
Bron, afbeeldingen en verwijzingen: https://stuut.info/Court-historique-des-medias-libres-et-du-reseau-Indym...
Een korte terugblik:
Op 18 juni 1999 riep Carnaval tegen het Kapitaal op tot wereldwijde rally's die samenvielen met de G8-top in Keulen, Duitsland. Voor het eerst in de geschiedenis werden de demonstraties en acties live op het internet gevolgd door de activisten zelf. Het technische en activistische netwerk dat voor die dag werd gecreëerd, diende als basis voor wat later Indymedia zou worden.
Enkele maanden later, eind november 1999, vonden in Seattle (VS) de topconferenties van de WTO (Wereldhandelsorganisatie) en het IMF (Internationaal Monetair Fonds) plaats. Een brede coalitie van collectieven, verenigingen en autonome groepen riep op tot verzet.
Om van de gebeurtenissen verslag te doen, openden een aantal activisten en militante groepen (met een breed scala aan linkse en uiterst-linkse politieke achtergronden) een autonoom mediacentrum in Seattle, dat voor iedereen toegankelijk was, en creëerden ze de eerste Indymedia-website, om hen in staat te stellen in realtime nieuws uit te wisselen en te versturen, volledig autonoom en onafhankelijk van de traditionele media en partijpolitiek (vergeet niet, dit was vóór laptops, sociale netwerksites en smartphones).
Op die dag leidden gedecentraliseerde acties en demonstraties, met meer dan 40.000 deelnemers, tot het mislukken van de top en zullen ze de geschiedenis van de antiglobaliseringsbeweging ingaan als "De Slag om Seattle".
In de jaren die volgden, gestimuleerd door dit inspirerende voorbeeld, werden er talloze lokale Indymedia-sites opgericht op basis van dit eerste model, die uitgroeiden tot een netwerk van 175 sites in zo'n zestig landen op 5 continenten (zoals te zien is in "Indymedia, the eye of the storm", een film die deze uitbreiding en in het bijzonder de geschiedenis van Indymedia in Argentinië volgt, of in deze toespraak over het Indymedia-netwerk op het Afrikaanse continent).
Dit grote aantal sites is niet zo verrassend voor die tijd: Indymedia was een zeer open netwerk dat sociale strijd in de breedste zin van het woord wilde verslaan, en deze periode van de antiglobaliseringsbeweging werd gekenmerkt door een sterke mobilisatie, een ambitie om strijd te bundelen en een strategie van diversiteit van tactieken.
De slogans van het Indymedia-netwerk: "Make media, make trouble" en "Haat de media niet, wees de media". Hun militante lijn: anti-seksistisch, anti-fascistisch en anti-kapitalistisch. De manier waarop ze werken: collectief, niet-hiërarchisch, met besluitvorming op basis van consensus.
Een van de belangrijkste concepten van het netwerk is dat van open publishing: iedereen die dat wil kan vrij en rechtstreeks inhoud publiceren via een transparant proces, met inachtneming van een publicatierichtlijn met duidelijke critera - moderatie gebeurt naderhand op basis van deze richtlijn.
Vóór het tijdperk van sociale netwerken was Indymedia een van de weinige (zo niet de enige?) sites die mensen in staat stelde om informatie direct en zonder technische kennis te delen. In tegenstelling tot de militante (activistische) sites die eigendom zijn van één groep of partij, biedt Indymedia ook een ontmoetingsplaats voor de verschillende strijden en sociale bewegingen die aan de gang zijn.
Geïnspireerd door de Noord-Amerikaanse ervaring werd de eerste Indymedia-site in België opgericht in mei 2000, na een vertoning in Cinéma Nova (Brussel) van een Indymedia Seattle-film over de tegensummit van 1999. Het gebruik van de site verspreidde zich snel onder activisten - ook tijdens de Praagse tegen-top (youtube-video) in september 2000, waar mensen uit België verslagen publiceerden van demonstraties en acties.
Andere lokale en onafhankelijke indymedia's werden opgericht in West-Vlaanderen in 2002, in Luik en Oost-Vlaanderen in 2003, en in Antwerpen en Brussel (het CEMAB - CEntre de Médias Alternatifs Bruxelles) in 2004. Op het hoogtepunt kon een bijeenkomst van het netwerk in België wel honderd deelnemers bij elkaar brengen!
Tussen 2005 en 2010 werd het Indymedia-netwerk in België opgeschrikt door een aantal interne debatten, waarbij veel van de kernleden van indymedia.be banden hadden met de PTB (Belgische Arbeiderspartij) of andere institutionele organisaties - wat twijfels opriep over hun onafhankelijkheid van de partijpolitiek... Deze situatie leidde tot het vertrek van veel bijdragers en zelfs tot een debat binnen het internationale netwerk. De site werd uiteindelijk in 2010 door het overgebleven team gearchiveerd en omgeleid naar De Wereld Morgen, een nieuwssite met artikelen geschreven door journalisten en burgers uit de wereld van NGO's, vakbonden en sociale organisaties.
CEMAB werd Indymedia Bruxsel in september 2010, ten tijde van het NoBorder-kamp in Brussel, en werkt vandaag nog steeds met een open publicatiesysteem voor de lokale nieuwssectie - de analyse- en internationale secties zijn a priori overgeschakeld op moderatie, in het licht van de steeds toenemende spam en trolling... Maar de laatste jaren is de site niet meer zo levendig of wordt hij niet meer gebruikt tijdens sociale bewegingen en is hij vrijwel onbekend bij de jongere generatie omdat hij is verdrongen door kapitalistische sociale netwerken.
In de loop der jaren hebben activisten in het Belgische en wereldwijde Indymedia-netwerk ook te lijden gehad onder repressie: surveillance, politie-intimidatie, technische sabotage, censuur en sluiting van sites, inbeslagname van servers, huiszoekingen, politiegeweld en zelfs, in minstens één gedocumenteerd geval, moord op media-activisten (Brad Will in Oaxaca in 2006).
Vandaag de dag is het media-, activisten- en repressielandschap aanzienlijk veranderd en op het moment van schrijven (begin 2022) zijn er nog maar een tiental Indymedia-sites actief in de wereld (Argentinië, Athene, Barcelona, Brazilië, Ecuador, Duitsland, Ierland, Lille, Los Angeles, Nederland, Mexico, Santa Cruz... en Brussel ook!), en de meesten zijn verdwenen of gearchiveerd.
In België hebben zich de afgelopen jaren een aantal nieuwe, geëngageerde en militante media online ontwikkeld. Hoewel ze van hoge kwaliteit zijn, gaat het meestal om facebook/twitter/instagram/etc. pagina's die de stem van één persoon, groep of politieke tendens uitdragen, of sites die zich beperken tot de alternatieve culturele agenda van een klein milieu.
Gezien deze situatie zouden we kunnen zeggen dat er behoefte was aan een ruimte waar informatie over de strijd die gaande is in Brussel en omgeving kon worden gebundeld - autonoom, onafhankelijk en direct. Vandaar het ontstaan van Stuut - een voortzetting van de militante en collectieve geschiedenis van vrije en zelfbeheerde online media - en haar lidmaatschap van het Mutu! netwerk.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Indymedia
Mutu: https://reseaumutu.info/Presentation-du-reseau-Mutu-001
Revolting in Prague- IMF protests 2000: https://www.youtube.com/watch?v=-CtaBZg2S-M
Seattle '99: https://crimethinc.com/2017/11/30/the-power-is-running-a-memoir-of-n30-s...
Zelfbeheerde en radicale online media elders:
https://kontrapolis.info/
https://de.indymedia.org/
https://tumulte.org/
https://emrawi.org/
https://paris-luttes.info/?lang=fr
https://rebellyon.info/
https://contre-attaque.net/
https://www.anarchistnews.org/
nog verder terug, vrije radio.. https://iisg.nl/staatsarchief/audiocollecties/vrijekeijser-radio.php