Een No Border Camp om grenzen te slechten
Dit artikel verscheen in Buiten De Orde #2, 2022. Het No Border Camp vindt plaats in Rotterdam. Hou vanaf ma. 8 aug. 10 uur de No Border Camp website in de gaten voor de locatie.
Abolish Frontex als speerpunt, maar er is meer.
Van 8 tot 14 augustus vindt op een nader te bepalen plaats in Neederland weer een No Border Camp plaats. Het No Border Camp draagt als motto ‘Abolish Frontex’, naar de internationale campagne die momenteel loopt tegen dit Europees Grensagentschap dat onder andere medeverantwoordelijk is voor vele pushbacks in de Middellandse Zee: het terugduwen van boten waarop vluchtelingen zitten, terug naar Libië vaak. Of: een enkele reis verdrinkingsdood.
De koppen bij elkaar steken
Bovenstaande is al reden genoeg om in actie te komen tegen de (militarisering van de) grenzen van Fort Europa. Het is waarom we in een No Border Camp bijeen willen komen met een gezelschap van het een zo groot mogelijke diversiteit aan mensen. Om de koppen bij elkaar te steken en te kijken wat we kunnen doen aan de grenzen die staten en kapitalisme hebben geschapen zodat zij kunnen voortbestaan. De vraag die we ons stellen is: hoe slechten we die muren en hekken, het prikkeldraad, de camera’s, gevangenissen, regelgeving, wetten en controlesystemen. Hoe breken we het systeem van grens- en dus bevolkingscontrole af, het institutioneel racisme?
Op dit moment krijgt Frontex elk jaar meer macht en meer geld. Ze houden er vluchtelingen mee tegen in de Middellandse Zee en de Egeïsche zee. Ze organiseren gezamenlijke deportatiecharters vanuit EU landen, trainen grenswachten, stellen apparatuur ter beschikking. Dat zijn zo wat dingen die de meeste mensen wel weten. Intussen worden met landen ver buiten Fort Europa deals gesloten om voor de EU vluchtelingen tegen te houden, zodat ze niet eens een land dat grenst aan de EU kunnen bereiken. Vluchtelingen die in bootjes worden opgepakt, kunnen met name in Griekenland rekenen op vervolging wegens mensensmokkel omdat ze aan het roer zouden hebben gestaan om de boot in veiligheid te brengen, door de nood of door de smokkelaars daartoe gedwongen. Daar worden hele lange gevangenisstraffen voor uitgedeeld. Help je als Europeaan een vluchteling uit een niet-EU land, dan ben je ook de klos want dat heet dan strafbaar te zijn. De kampen in landen als Turkije en Griekenland zijn een verschrikking waar geen einde aan komt. Vluchtelingen worden er voor onbepaalde tijd vastgehouden in afwachting van een behandeling van hun asielverzoek die zo lang duurt dat je je kunt afvragen of het wel de bedoeling is om het te behandelen. In Libië moet je al helemaal niet in een kamp terecht komen want daar zijn martelingen, verkrachtingen en moord gemeengoed in overeenstemming met de EU.
Aan de andere kant van Europa proberen vluchtelingen vanaf de Franse, Belgische of Neederlandse kust het Verenigd Koninkrijk te bereiken, opnieuw door in bootjes te stappen. De ‘oplossing’ die Boris Johnsson daarvoor gevonden heeft heet Rwanda: daar willen ze vluchtelingen die de Noordzee wisten over te steken dumpen. Het doet denken aan de praktijken van Australië, dat op eilanden van Papoea Nieuw Guinea en Nauru detentiecentra inrichtte. Bereiken mensen de EU wel en weten ze bijvoorbeeld Neederland te bereiken, dan wacht hen hier een nieuwe hel van wachten zonder perspectief, behandeld worden als derderangsburger, afwijzing, leven op straat of nog meer kampen en gevangenissen in afwachting van deportatie: de IND is een afwijsmachine.
Groepen vluchtelingen zijn er tegen in actie gekomen: nog afgelopen winter voerde We Are Still Here actie tegen de huidige ‘opvang’ voor uitgeprocedeerde vluchtelingen, de LVV (Landelijke Vreemdelingen Voorziening, een pilot), die vooral een vehikel is geworden van dwang en chantage om mensen ertoe te bewegen zogenaamd vrijwillig het land te verlaten. (zie artikel in BdO #4 2021).
Als je dit allemaal zo ziet, kun je altijd wel ergens iets doen om vluchtelingen in hun strijd te steunen, of zelf actie te ondernemen tegen het monster dat Frontex ofwel Fort Europa heet. De grenzen zijn overal. Aan de zee, op het land, in de gevangenissen, op straat. Ja, zelfs in ons hoofd. Maar waar beginnen we? Wat kunnen we leren van anderen, hier of elders? Wat kunnen we leren van de vluchtelingen zelf? Van hun moed en vindingrijkheid, hun ervaringen, de spiegel die ze ons kunnen voorhouden.
Een kwestie van lange adem
Om strijd te voeren hebben we kennis nodig, uitwisseling van informatie en ervaring. Maar ook: doorzettingsvermogen, volharding. Dat alles in het volle besef dat deze strijd niet in een paar jaar gestreden is, niet in een decennium. Veel mensen, vluchtelingen voorop, zijn zich er terdege van bewust dat dit een kwestie van lange adem is. En dus moeten we elkaar zien, horen, spreken en inspireren, motiveren, versterken. En: we moeten grenzen tussen mensen slechten als we verder willen komen. Alle reden dus voor een No Border Camp!
Een No Border Camp is bij uitstek de gelegenheid om die grenzen te slechten die er zijn tussen mensen, zodat we tegen de groeiende stroom van racistische, nationalistische en fascistische drek in de handen ineen kunnen slaan. Tegengif tegen het verdeel en heers mantra van ‘Ze pikken onze huizen, onze uitkeringen, ons werk, ons land in’, om er maar een paar te noemen. ‘Ze’, de vluchtelingen, worden gereduceerd tot nummers. ‘Ze’ zijn teveel, te anders. Daarom: kunnen we grenzen van onwetendheid en vooroordelen slechten, dan zijn we een heel eind op de goede weg. Uiteindelijk zijn we allemaal opgezadeld met een stukje geïnternaliseerd racisme dat we al actievoerend ook willen bestrijden: de invloed van opvoeding, school, media hetze, politieke lastercampagnes doorbreken. Kennismaken met mensen die een andere taal spreken, een andere cultuur of achtergrond hebben. Zo’n No Border Camp is bij uitstek geschikt als ontmoetingsplaats. Een plaats om elkaar te leren kennen tijdens workshops en discussies, tijdens het drinken van thee, het eten van een maaltijd, het maken van muziek of theater en natuurlijk: terwijl we samen in actie komen. Om de grenzen tussen staten te vernietigen of beter nog: de staten zelf.
Wij willen: vrijheid van beweging en vestiging voor iedereen overal. Een gelijkwaardig recht op bestaan en alles wat daarbij hoort. Weg met het nationalisme van de staten. Weg met het idee dat mensen die je niet kent ‘vreemdelingen’ zijn die je kunt ontmenselijken, als gevaar bestempelen, tot vijand verklaren. Wat we willen? Een solidaire wereld.
Maar de vluchtelingen uit de Oekraïne zijn toch van harte welkom? Hoezo No Border Camp?
We zien vluchtelingen uit het Midden-Oosten en Afrika stelselmatig met alle middelen tegengehouden worden. Tegelijk staan nu de EU landen met open armen klaar voor vluchtelingen uit Oekraïne. Je zou haast gaan denken dat het houden van een No Border Camp de plank volledig misslaat, want kijk eens wat ‘we’ doen voor vluchtelingen!
Het Europese ‘asiel’beleid gaat dan ook niet over het tegenhouden van alle migranten maar om ‘cherry picking’. Wie is er wit en christelijk genoeg en dus inpasbaar in ‘onze’ samenleving? Wie kan er gebruikt worden om ‘onze’ economie draaiende te houden? No Border strijd is meer dan alleen een strijd tegen de grenzen die we op de landkaart getrokken zien. Het is strijd tegen racistische bevolkingspolitiek en tegen het kapitalisme dat uiteindelijk de dienst uitmaakt in het kiezen van de werknemers die de bedrijven en de bazen willen hebben om uit te buiten. In de tuinbouw, in slachthuizen, in de schoonmaak: laag betaalde precaire banen. Tegen het ‘eigen volk’ kan de bal uitgespeeld worden het ook maar voor een fooi te komen doen, want voor jou in de plaats staat er wel iemand klaar die nog makkelijker uit te buiten valt. Strijd tegen racisme is daarom tegelijk klassenstrijd. En dan is er nog het uitkiezen van hooggeschoolden, de zogenaamde ‘brain drain’, want het veelgehoorde argument dat mensen maar ‘in eigen land’ de boel moeten gaan opbouwen wordt ook alleen maar gebruikt als dat goed uitkomt. Neokolonialisme is springlevend. Uitbuiting kent vele gezichten. Terwijl sommigen verleid worden hierheen te komen, worden anderen tegengehouden en verjaagd onder het valse voorwendselen van het ‘draagvlak’: wie vlucht voor oorlog of vervolging is welkom (bij voorkeur uit Europa) en de rest stikt maar. Dit is het onderscheid: wie vlucht voor de gevolgen van klimaatvernietiging, vanwege armoede een beter bestaan zoekt, of persoonlijke redenen heeft om zich ergens niet veilig te voelen moet het doen met de criteria die vluchtelingen onderverdelen in ‘veilige landers’ en ‘echte’ vluchtelingen. Verdeel en heers.
Kruispunten en een try out
Er is natuurlijk zoveel meer te vertellen. Ik noemde al even dat strijd tegen racisme en klassenstrijd samenvallen. Dat geldt ook voor strijd tegen patriarchale machtsverhoudingen, klimaatstrijd, queerstrijd, anti-kolonialisme, anti-validisme. Het een kan niet zonder het ander bestaan omdat elke vorm van onderdrukking verweven is met de anderen. De wereld die ons voor ogen staat, die anarchistische, zonder overheersing die ons langs verschillende elkaar kruisende lijnen van onderscheid verdeelt in bruikbaren en onbruikbaren, komt er dan ook niet zomaar. Hoe die eruit zou kunnen zien, daarvoor is last but not least zo’n No Border Camp ook nog eens een keer een soort try out: om onze eigen aangeleerde grenzen tot de grond toe af te breken en tegelijk de No Border strijd een nieuwe impuls te geven en met succes op de poorten van Fort Europa te beuken.
Brick by brick, wall by wall, Fortress Europe has to fall!
Genoeg redenen voor een No Border Camp! Maar! Dat kamp komt er niet alleen doordat een groepje mensen dat de koppen bij elkaar heeft gestoken dat voorbereidt en organiseert. Om het kamp te laten slagen zijn deelnemers nodig die er ook wat aan willen bijdragen, die mee willen denken van tevoren of ter plaatse. En dus: wil je meedoen, wil je erheen? Heb je een idee voor een bijdrage aan het kamp? Neem dan contact op met: nbc-2022[a]riseup.net.
Tot No Border Camp!
Joke Kaviaar, 9 mei 2022