Terwijl de discussie nu vooral over ijspret gaat, zijn de scholen weer geopend. Na heel wat weken sluiting is er nog altijd niks gedaan aan verbouwen voor ventilatie. Zitten de kinderen met deze kou met de ramen open, denk je?
In ruil voor deze nieuwe poging van de staat om groepsimmuniteit te bereiken is de avondklok verlengd. Dat is letterlijk zo gezegd. Dat noem ik nu polderen met corona. Het is alsof Rutte met het virus om de tafel is gaan zitten voor onderhandelingen:
Corona: ‘Het is voor ons voortbestaan noodzakelijk dat u ons wat ruimte geeft.’
Rutte: ‘Ja, maar niet te snel. Anders wordt het veel te duidelijk dat we de zorg kapot hebben bezuinigd.’
Corona: ‘U moet ons, mij en mijn collega’s mutanten, toch wat ruimte geven. Misschien niet te opvallend.’
Rutte: ‘Ja ja, maar het volk mort nogal, snapt u? Nu vallen de besmettingen bij kinderen niet zo op, misschien moeten we het daar maar weer zoeken. En die ouders kunnen wel tegen een griepje.’
Corona: ‘Misschien kunnen we ruilen? Zoals u ook een kinderpardon heeft uitgeruild tegen strenger asielbeleid. Zoals u de vakbonden om de tuin leidt. En met klimaatactivisten praat zonder werkelijk iets te doen aan de beperking van CO2 uitstoot.’
Rutte: ‘Nog wat strenge maatregelen om ouderen en zieken erin te laten blijven geloven, maar niet te streng anders hebben we de hele tijd rellen en dat overbelast de politie weer. Maar ja, poldermodel, mitigatie. Ik zie de overeenkomst.’
Corona: ‘Avondklokje? Scholen weer open? Ik de Kinderen, u de schone schijn van Maatregelen.’
Rutte: ‘Ja, maar dan niet te vroeg. Die avondklok bedoel ik. Die scholen kunnen mij ook niet snel genoeg open hoor. Dan kunnen mensen weer harder werken.’
Corona: ‘Wel wat jammer van al die illegale feestjes en familiebijeenkomsten…’
Rutte: ‘Ach, dat doen ze toch wel. Die avondklok werkt niet echt. Mensen gaan ‘s middags bijeenkomen en wie een illegaal feest wil houden begint gewoon vlak voor de avondklok en gaat door tot vroeg in de ochtend. Maar we moeten wel een beetje blijven doen alsof.’
Corona: (wrijft in de tentakels) ‘Dat is waar natuurlijk!’
Rutte: (brede lach) ‘En mensen moeten nog een beetje aan u wennen, maar dat komt wel.’
Aldus geschiedde.
We hebben het allemaal over vrijheid. Maar voor veel mensen hangt die af van hun gezondheid. Er zijn mensen die thuis zitten vanaf maart vorig jaar. Die kunnen niet de straat op om te protesteren. Er zijn zelfs kinderen van die mensen die sindsdien nog niet naar school zijn geweest, omdat ze hun ouders daarmee om het leven kunnen brengen. Ook zij kunnen niet de straat op met een spandoek. Er zijn leraren die zelf tot een risicogroep behoren, en ouders. Je hoort ze bijna niet. Ja, wel degelijk: er zijn ook mensen niet blij met het openen van de scholen. Scholen, die na een zomervakantie, herfstvakantie en diverse lockdownsluitingen nog altijd niet zijn verbouwd om de ventilatie te verbeteren. Zolang er niets wordt gedaan om dat virus echt de voet dwars te zetten, zal de vrijheid waar we zo naar verlangen, niet terugkomen. En erger: er zullen mensen blijven doodgaan en langdurig ziek worden.
Er zijn mensen die naar hun werk worden gedwongen terwijl het thuis kan. Er zijn mensen die naar hun werk worden gedwongen terwijl ze in quarantaine zouden moeten zitten. Er zijn mensen die op onveilige werkplekken moeten werken. En ik vraag me af: hoe gaat het nu met de woon- en werkomstandigheden van al die arbeidsmigranten die in bijvoorbeeld horroroorden als slachthuizen moeten werken en ik kleine benauwde kamers slapen met z’n allen? En vergeet niet: ook voorheen gezonde mensen, en ook kinderen, worden ernstig ziek van het coronavirus. Daarbij ook: het is allang niet meer alleen de zogenaamde ‘Britse’ variant die in dit land rondwaart. Zolang Schiphol openblijft en mensen onnodig blijven reizen, heeft corona al muterend vrij spel over de hele wereld. En nee, daar gaan Rutte, De Jonge, Slob en Van Dissel helemaal niks aan doen. En al die andere meeheulende politici ook niet.
Bepleit ik nu een volledige van bovenaf opgelegde lockdown? Nee, beslist niet. Geen vrijheidsbeperking. Wel virusbestrijding. Nee, niet die eindeloze reeks lockdowns met de achterliggende gedachte de pandemie alleen wat af te remmen met jojo-maatregelen. Op deze manier blijven we nog jaren lockdown in – lockdown uit leven, terwijl de ontwikkeling van de bevrijdende vaccins achter de feiten blijft aanlopen en de verspreiding ervan door aan patent vasthoudende farmaceuten nooit snel en efficiënt genoeg kan gaan en de rijkere landen toch als eerste aan de haal blijven gaan met wat er wel al is. Dat het virus zich in minder welvarende landen blijft verspreiden is onze zaak toch niet? Maarreh… wel blijven rondvliegen hoor! We doen alsof ons neus bloedt. Dat is je beloning voor een leven dat alleen nog bestaat uit school en werk, uit kinderen opvoeden en de baas tevreden houden. Want zo ziet het kapitalisme ons graag, te druk om het te bestrijden. Zo bezien is de obsessie van mensen met wat sneeuw en ijs niet zo gek. Het lijkt een beetje op vakantie.
Maar vakantie is geen vrijheid. En die vrijheid is ongelijk verdeeld. We willen toch niet echt leven in een maatschappij die ouderen en zieken in hun huizen opsluit zodat de rest van de samenleving lekker kan doen waar ze zin in hebben? We willen toch geen samenleving die schijt heeft aan het lot van hen die zich niet aan het virus kunnen onttrekken, al dagelijks moeten vechten om te overleven en die volledig overgeleverd worden eraan: daklozen, opgejaagde en afgewezen vluchtelingen en gevangenen? Vergeet ze niet! We willen toch geen wereld waarin de rijken rijker en de armen armer worden?
Oh wacht, dat is allemaal al zo. Tadaaa! Dus wat maakt het nog uit?! Een heleboel. Maar hoe moet dit dan verder?
In elk geval niet met ons lot in handen van de staat te leggen. Geen akkoordjes met de staat. Geen akkoordjes met het virus. Het moet verder met zij aan zij staan met iedereen die iets wil doen aan de bestrijding van de pandemie. Gewoon hier en nu waar we zijn. Hand in hand met ouders en leraren die zien dat de scholen onveilig zijn, met werkenden die in de werkplek het risico zien dat het is. Laten we hardop zeggen dat scholen open houden zo belangrijk niet is. Dat leren ook in je eigen tempo kan en op je eigen manier en dat het nu alleen maar productie van arbeidskrachten is: geboren worden – leren – werken – doodgaan. En dan zijn er de kinderen die het thuis moeilijk hebben, die in een situatie zitten waar wat aan moet gebeuren, die als excuus worden gebruikt. Het moet eens afgelopen zijn met de school als enige ontsnappingsmogelijkheid als worst voor te houden. Alsof het niet anders kan. En dat moet ook. En laten we stellen en duidelijk maken dat het overeind houden van KLM en Schiphol alleen maar kapitalisten in het zadel houdt en dat werk ook wel kan wachten en dat huurbazen en andere geldwolven maar eens aan het andere eind van het incasseren moeten komen te staan. Laat de rijken de crisis betalen!
Laten we eisen en zorgen dat er veilige mondkapjes beschikbaar komen, gratis en voor iedereen, en niet die stoffen halve maatregelen en die papieren vodjes die overal op straat rondslingeren. Nee, het betere werk, die ffp2 dingen.
Laten we dat, als we het hebben over mutual aid, ook werkelijk gaan doen. Dat vertaalt zich in deze tijd op zijn minst in wel voor elkaar afstand houden en die (goede) mondkapjes dragen. Nogmaals en niet mis te verstaan: niet omdat het een regeltje is dat Rutte verzint om ons zoet te houden en te trachten beleid geloofwaardigheid te verlenen, maar omdat we dat allemaal zelf kunnen doen. Omdat we het tot onze strijd moeten maken. Zo moeilijk is het niet. Het is zoiets als de sneeuw voor de deur van je buren die slecht ter been zijn wegschuiven, zodat ze niet uitglijden en vallen. Het is zoiets als de boodschappen doen voor je moeder zodat die de drukke supermarkt niet in hoeft met haar rollator. Het is allemaal niet zo spectaculair als de straat opgaan en met de smeris vechten omdat die avondklok een inperking van onze vrijheid is, want dat is het, en het is niet zo heldhaftig als tegenover de nazi’s gaan staan die samen met complotdenkers zowel racisme als fascisme als het virus verspreiden op het Museumplein of elders in het land, want ook dat is nodig, maar er is meer. De dagelijkse solidariteit, het minder opvallende verzet tegen zowel staat als virus, is wat we (ook) nodig hebben.
Pandemiebestrijding, dat kunnen we zelf als we maar willen. #DIY #ZeroCovid. Niet alleen voor onszelf, maar voor de hele wereld en alle kwetsbare veronachtzaamde mensen en dieren daarin.
Dit is onderdeel van een veelomvattende antikapitalistische strijd, en het is urgent. Strijden is overleven en overleven is strijd. Weet dat corona nog maar het eerste virus is dat een wereldwijde epidemie veroorzaakt in een wereld die gebouwd is op kolonialisme en kapitalisme, die niet kan zonder ongelijkheid en dat het virus die ongelijkheid vergroot. En er staat ons nog veel meer te wachten aan van dieren op ons over te springen virussen als dit zo doorgaat.
Wie heeft daar belang bij? Wij toch zeker niet! Dus ben je de lockdowns zat? Bestrijd dan staat en kapitaal én virus. Want vrijheid is pas vrijheid als iedereen vrij is. Alle mensen. En alle dieren.
Joke Kaviaar, 9 februari 2021