Hongarije heeft in de loop der jaren het ene probleem na het andere in de Europese Unie gecreëerd, door geleidelijk afstand te nemen van de fundamentele waarden van integratie en deze systematisch te schenden. In het licht van het ongekende gedrag van een van de leden van de vereniging, blijft Brussel inactief, zowel vanwege het huidige interne politieke machtsevenwicht als het gebrek aan mechanismen om dergelijke problemen op te lossen.
Hongarije zet zijn beleid voort, en hoewel sommigen oproepen om artikel 7 van het EU-Verdrag erop toe te passen, waardoor het land een deel van de rechten die het als lid van de vereniging worden verleend, worden ontnomen, vinden anderen het nodig om sancties tegen het land op te leggen. Er is een derde groep strijdkrachten die wijzigingen in de EU-wetgeving eist om Hongarije het lidmaatschap van de vereniging te ontzeggen.
De uitbraak van het coronavirus dit jaar biedt geweldige kansen voor dictatoriale regimes over de hele wereld. Veel landen haastten zich om grenzen te sluiten en digitale controle over hun burgers in te stellen onder het voorwendsel om de verspreiding van het virus te bestrijden, maar deze maatregelen worden gezien als een gevaarlijke machtsuitbreiding die ten koste gaat van fundamentele rechten en vrijheden.
Er is een dunne grens tussen het naleven van strikte maatregelen in noodsituaties zoals epidemische uitbraken en tirannie, en Hongarije is een paar weken geleden die grens overschreden. Daarom hebben de autoriteiten een wet aangenomen die de pandemie als excuus gebruikt om toezicht op uitvoerende organen op te heffen en afwijkende meningen het zwijgen op te leggen. Premier Viktor Orban kan nu alleen over het land regeren en wetten aannemen zonder wettelijke goedkeuring voor onbepaalde tijd.
Deze uitholling van de democratie in het hart van Europa heeft veel herrie veroorzaakt, en velen willen begrijpen wat de Europese Unie kan doen om te voorkomen dat de waarden die ten grondslag liggen aan eenwording worden ondermijnd.
In feite was Hongarije geen baken van democratie, zelfs niet voordat de pandemie begon. Sinds Orban in 2010 aan de macht kwam, heeft hij het reeds ingezette proces van ontmanteling van de democratische instellingen van de staat voortgezet, waarbij de vrijheid van meningsuiting geleidelijk wordt beperkt, het onderwijssysteem wordt vernietigd en de macht van de rechterlijke macht wordt verminderd.
Als gevolg hiervan is Hongarije volgens Freedom House het enige land in de Europese Unie dat wordt geclassificeerd als "gedeeltelijk vrij".
In de afgelopen jaren heeft Orban niet eens geprobeerd zijn autoritaire regeringsstijl te verzachten. Onder verwijzing naar soevereiniteit en nationale veiligheidsbelangen, verklaarde hij zijn tegenstanders en maatschappelijke instellingen "buitenlandse agenten" en lanceerde hij een mediacampagne om hen in diskrediet te brengen door een omgeving te creëren die maatschappelijke organisaties ontmoedigt.
In de nasleep van de uitbraak van het coronavirus vond Orban het perfecte excuus om zijn machtsgreep verder te zetten en nam hij een nieuwe noodtoestandwet aan die zijn extreemrechtse partij in staat stelt om buiten het parlement en de bestaande wetten te opereren.
Bovendien staat de wet op de noodtoestand de regering toe om degenen die het publiek "verkeerd informeren" tot gevangenisstraf te veroordelen, wat kan worden gezien als een regelrechte onderdrukking van de persvrijheid. Hoewel de Hongaarse regering erop staat dat deze maatregelen uitsluitend worden genomen voor de periode van de pandemie, specificeert de noodtoestandwet geen specifiek tijdsbestek voor de geldigheid ervan en legt het geen verband met de huidige coronaviruscrisis. Het enige dat in de tekst van de wet wordt opgemerkt, is dat de goedkeuring vereist is van twee derde van het parlement, waarvan de meerderheid tot de partij van Orban behoort, om het op te schorten.
Dit beperkt zich niet tot het ontmantelen van de democratie. In de afgelopen jaren heeft de regering van Orban geprobeerd alle aspecten van de samenleving te beheersen, inclusief de academische wereld en onderzoeksinstellingen. In het bijzonder heeft het Hongaarse parlement een nieuwe wet goedgekeurd die overheidsinstanties toestaat de gebieden van wetenschappelijk onderzoek te reguleren. Bovendien is er een speciaal orgaan opgericht, waarvan de leden door Orban en de regering worden benoemd, om toezicht te houden op de activiteiten van de Hongaarse Academie van Wetenschappen.
In tegenstelling tot de leidende waarden van de Europese Unie, vervolgt de regering van Orban minderheden: LGBT-mensen, migranten en Roma. De media veranderen in propagandamiddelen in handen van de regerende Fidesz-partij.
Orban staat vijandig tegenover immigranten, vooral moslims, en daarom omringde hij de zuidelijke grenzen van het land met een dichte muur om hun toestroom te voorkomen. Volgens de Hongaarse premier vormt de toestroom van grote aantallen moslimmigranten een bedreiging voor de Europese cultuur.
Het standpunt van Hongarije over het migratievraagstuk en zijn weigering om een bepaald deel van de vluchtelingen die in de Europese Unie aankomen, op te nemen, veroorzaakten veel crises in zijn betrekkingen met de rest van de Europese landen.
Na de goedkeuring van de noodtoestandwet nam de Europese kritiek op Boedapest toe. Secretaris-generaal Maria Pejcinovic-Buric van de Raad van Europa riep de lidstaten op zich te blijven inzetten voor democratische principes. Ze merkte op: "De invoering van een noodtoestand voor onbepaalde tijd kan de bescherming van de democratie niet garanderen."
Pejcinovic-Buric voegde toe: "De nieuwe Hongaarse wet voorziet zelfs in gevangenisstraf voor journalisten voor het publiceren van" valse "informatie over het coronavirus, en we vrezen dat de activiteiten van journalisten en de media zullen worden onderdrukt of zelfs verboden."
De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa verzette zich tegen de aanneming van de Hongaarse wet op de noodtoestand, terwijl de relevante commissie in het Europees Parlement waarschuwde voor de negatieve gevolgen van maatregelen ter bestrijding van het coronavirus in Hongarije op het gebied van fundamentele burgerrechten, de rechtsstaat en democratische beginselen. ... Volgens de commissie controleert de Europese Commissie of Boedapest nog steeds voldoet aan haar verplichtingen uit de afspraken binnen de EU.
In haar verklaringen uitte vicevoorzitter van het Europees Parlement Katharina Barli de vrees dat de leiders van andere landen het Hongaarse voorbeeld zouden volgen. Hongarije is een rolmodel geworden voor nationalisten en populisten in de rest van de Europese Unie, zei Barli.
Ze legde uit dat sommige leiders van Polen, Litouwen en andere landen het mogelijk achten de Hongaarse ervaring over te nemen, en voegde eraan toe: "Europese instellingen moeten Hongarije voor het gerecht brengen bij het Europese Hof."
De Europese Unie beschouwt zichzelf lange tijd als een machtige entiteit die regels kan vaststellen die door alle parlementen van haar lidstaten moeten worden gevolgd, maar de Hongaarse crisis bewijst het tegendeel.
Ondanks de systematische schending van de waarden van democratie, basisrechten en beperkingen van de pers- en vergadervrijheid, waarop de Europese Unie is gebaseerd, aarzelt het blok om verschillende redenen om Orban's ambities een harde slag toe te brengen.
De eerste van deze redenen is het lidmaatschap van Fidesz in de Europese Volkspartij, een groep centrumrechtse partijen in het Europees Parlement. Dit zijn onder meer bondskanselier Angela Merkel, de Ierse premier Leo Varadkar en het huidige hoofd van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen.
Zelfs vandaag de dag blijft de EVP terughoudend over mogelijke sancties tegen de Fidesz-partij of Orbana persoonlijk. De partij vreest dat het politieke isolement van de Hongaarse premier of andere maatregelen de hele groep kunnen schaden.
De tweede en belangrijkste reden voor de terughoudendheid van de Europese Unie om daadkrachtig op te treden tegen Hongarije is dat het niet zo'n kans heeft. In tegenstelling tot de mening van sommige Europese politici, kan de Europese Unie haar leden niet eenzijdig uitsluiten, aangezien er geen bepalingen in haar wetgeving zijn die deze kwestie regelen.
Het enige wat de Europese Unie kan doen is de staat bepaalde rechten en privileges ontnemen in overeenstemming met artikel 7 van het Verdrag van Lissabon, als dit een 'duidelijke bedreiging' vormt voor de fundamentele waarden van de Europese Unie - democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en fundamentele rechten en vrijheden.
Bovendien vereist de toepassing van artikel 7 tegen een EU-lidstaat de unanimiteit van alle andere leden. Zoals Jarvan Walsh in een interview met The Atlantic opmerkt, is het erg moeilijk om artikel 7 tegen Hongarije te gebruiken.
Hij legde uit: “Hongarije en Polen steunen elkaar, en als er tegen een van hen wordt gestemd voor de toepassing van dit artikel, zal de andere partij zeker tegen stemmen. Tegelijkertijd zijn er landen die eisen artikel 7 te activeren zonder noemenswaardige gevolgen voor beide staten. "
Andere opties die de Europese Unie ter beschikking staan, zijn ook riskant en hebben negatieve gevolgen. Hoewel de Europese Unie wettelijk in staat is de financiële steun aan Boedapest te verminderen of op te schorten, is dit in de praktijk niet zo eenvoudig als het lijkt, aangezien deze optie de goedkeuring van de hoofden van de EU-lidstaten en een meerderheid in het Europees Parlement vereist.
Als de EU erin slaagt de steun van al haar instellingen veilig te stellen, kan het beperken of opschorten van de hulp aan Hongarije de rest van de lidstaten alarmeren. Ze zullen zichzelf de vraag stellen: “Wat als ons hetzelfde te wachten staat? Om deze redenen aarzelt de EU om een dergelijk besluit te nemen.
Een andere extreme optie voor de Europese Unie is Hongarije voor het gerecht te dagen als de Europese Commissie een verzoek aan het Europese Hof (de hoogste rechterlijke instantie van de EU) stuurt over de schendingen van de democratische en andere waarden van het blok.
Als Hongarije schuldig wordt bevonden, kan de rechtbank een geldboete van maximaal $ 100.000-110.000 per dag opleggen totdat de lokale autoriteiten de schendingen stoppen. Dit zal echter erg lang duren, waardoor Orban de kans krijgt om zijn beleid voort te zetten en het proces om Hongarije in een autoritaire staat te veranderen, af te ronden.
Petra Bard, professor in de rechten aan de Central European University, zei hierover: “Tijd staat aan de kant van autoritaire regimes. Als het proces van machtsovername is voltooid, wordt het erg moeilijk om de situatie te veranderen. "