Pakhuis de Zwijger bijna ontploft
Wanneer: 15/04/2019 - 14:39
Afgelopen donderdag is Pakhuis de Zwijger bijna ontploft door de gigantische opeenhoping van gebakken lucht die werd geproduceerd op een bijeenkomst die SADC (*) daar had ingehuurd om reclame te maken voor haar bedrijventerreinen. Twee uur lang presenteerden door SADC gesubsidieerde ondernemers en designers daar plannen voor bedrijventerreinen in 2050 die allen de toverformule ‘circulair’ ondergaan hadden.
(*) SADC= Schiphol Area Development Company, de projectontwikkelaar van Schiphol en drie overheden die rond Schiphol bedrijfsterreinen ontwikkelt en nu aanstalten maakt om de Lutkemeerpolder met daar Biologisch akkerbouwbedrijf De Boterbloem vol te bouwen.
De avond leidde tot een ongekend potje doelloos gezwatel die vooral duidelijk maakte dat ‘circulair’ echt nergens over gaat. Elke inleider begon met te verklaren dat hij of zij niet wist wat circulair nu precies betekende, en dat er tientallen verschillende definities van bestonden. Het was in ieder geval niet hetzelfde als recyclen, zoveel was dan wel duidelijk.
De avond was geframed rond drie presentaties van teams die aan een of andere door SADC georganiseerde ‘challenge’ deelnamen. Het was onduidelijk wat er te winnen was, maar dat ze niet op een cent hoefden te kijken was bij de presentatie wel duidelijk. Ze moesten allemaal een plan maken voor een hen toegewezen (bedrijven)terrein dat dan in 2050 moest worden uitgevoerd zodat het ding ‘circulair’ zou zijn. Waarom 2050: omdat het klimaatakkoord van Parijs dat als streefdatum had gezet dat we een klimaatvriendelijk economie zouden hebben. Daar werd aan het begin even aan gerefereerd, maar vervolgens kwam het hele woord klimaat nooit meer aan bod.
De verdere avond werd er wat gekeuveld over leuke pilot-projectjes en verticale stadstuinen en faseringen alsof er geen klimaatramp aan de gang was, maar de herinrichting van de speelplaats van de school de enige zorg voor de toekomst is.
Het leverde uiteraard een stel flitsende presentaties op. Laat dat maar aan de deelnemende architecten en ontwerpers over. Opvallen genoeg - of misschien was dat nu juist de bedoeling - werd verder niet gesproken over hoe die utopische plaatjes werkelijkheid zouden kunnen worden. Zo moest er vooral veel worden gesamenwerkt tussen alle bedrijven op zo’n bedrijventerrein en zelfs met bewoners er omheen. Maar voor zover we weten is er bij kapitalisme vooral concurrentie ingepland, en wordt er alleen samengewerkt als het niets kost of wat opbrengt voor de ondernemer. Ook werd nergens duidelijk wat een en ander zou betekenen voor de overige klanten van het bewuste bedrijventerrein. ‘Circulair’ was steeds de pilot van de ontwerpers, alles wat er omheen stond was grijs en onbenoemd. Op een opmerking uit de zaal dat er helemaal geen circulaire bedrijven bestaan (zelfs Fairphone die zijn stinkende best heeft gedaan, moest erkennen slechts voor 30 procent ‘fair’ te kunnen instaan) werd ook alleen met omzeilende gebaren gereageerd. “Beter dan niets,” was de dooddoener.
De grote olifant in de zaal waar niemand het over had was Schiphol. Opdrachtgever SADC heeft niet voor niets die naam als beginletter: Het is een samenwerking met overheden om die gebieden die Schiphol dermate overlast bezorgt dat je er niet kunt wonen, toch te gelde te maken. Dan ga je daar leuk circulair zitten doen, terwijl de moeder aller klimaatvervuilers ongemoeid gelaten wordt.
De kleine olifant in de zaal werd alleen door wat vragenstellers in het publiek onder de aandacht gebracht: de Lutkemeerpolder. Juist daar wil SADC nu een bedrijventerrein op zetten, terwijl het een groene polder vol landbouwgrond bij de stad is, waarin onder andere biologisch akkerbouwbedrijf de Boterbloem. Circulairder kun je het niet krijgen. Een van de panelleden (rijksadviseur fysieke leefomgeving Daan Zandbelt) was het met de kritiek eens en had eerder al opgemerkt dat we ons af moeten vragen of er wel nieuw bedrijventerreinen nodig zijn, als er al zoveel ouwe zijn die half leeg staan. Natuurlijk werd daar niet op ingegaan.
Voor SADC is het gewoon handel; die willen nieuwe bedrijventerreinen omdat dat hun core business is. Daar zitten al die duurbetaalde medewerkers voor op kantoor in Hoofddorp. Maar dat zeggen ze er nooit bij. In plaats daarvan gaan ze dit soort shows geven over dat ze iets goeds met de wereld voorhebben. Wat ze ook nooit erkennen is dat ze al die mooi praatjes daar zitten te verkopen van ons belastinggeld. SADC is zo verliesgevend dat er voortdurend miljoenen door de overheden in gepompt moeten worden. Vreemd genoeg hoor je Geenstijl en aanverwante nooit over hen schreeuwen als het over ‘subsidieslurpers’ gaat.
Terwijl er urenlang buzzwords vielen als circulair, resilient, cityhubs en belevingswaarde, vroeg niemand zich af waar voortaan de spruitjes nog vandaan zouden moeten komen als alles volgeplempt zou zijn met bedrijventerreinen. Een van de drie gepresenteerde 2050-teams noemde Ruigoord als belangrijke partner, zonder dat de hele zaal in lachen uitbarstte. Alsof dat er nog zou zijn geweest als het niet was gekraakt in de jaren ‘70 zodat het terrein niet net zo onder het zand gespoten was eof afgegegraven als de rest van de havens West. Iemand in het publiek vroeg nog waarom dat bedrijventerrein in godsnaam daar moest komen, naast Ruigoord, waar eerder al de nutteloze Afrikahaven doorgestampt was. Maar ook die vraag werd genegeerd. Over twintig jaar worden de bezetters van de Lutkemeerpolder hopelijk op dezelfde manier geëerd vanwege hun inzicht om te knokken voor behoud van de laatste stukken groen bij Osdorp.
Het is wel duidelijk. Het begrip circulair wordt door SADC benut om haar handel een groen strikje te bezorgen. In werkelijkheid komen er allemaal zwaar vervuilende multinationals op de bedrijventerreinen die hun spullen uit de hele wereld invliegen. En GroenLinks, die zonder zo’n groenwas-show danig in de problemen zou komen om dit soort plannen te verkopen, tettert het allemaal dankbaar na.
Ondertussen wil de Lutkemeer natuurlijk niet van wijken weten (wel van wieden!).
http://behoudlutkemeer.nl/
Zie over achtergrond circulaire economie ook hier hier