IndyMedia - Vrij Media Centrum Nederland

In dit rijke land mag men zichzelf niet arm noemen, als men niet onder fysieke armoede lijdt. Maar zijn een dak boven je hoofd en voeding, ongeacht de kwaliteit, tussen al die welvaart wel voldoende om een menswaardig leven te leiden? Ik vind van niet!

Geachte heer Rutte, of mag ik zeggen, beste Mark,

Er is iets aan de hand in jouw land. Hoe komt het toch dat jullie als land zo welvarend zijn, maar sommige mensen zo arm?

Je wil dat iedereen stap voor stap gaat voelen dat het beter gaat, zeg je. Dat is de boodschap van de VVD.
Reeds enkele weken speel ik met de gedachte om daarop te reageren, maar pas nadat ik kennis nam van jouw nieuwste plannen met betrekking tot de mensen in de bijstand, wist ik dat ik de gedachte in een daad om zou zetten.

Nee, geen aanslag.

Ik zal me even voorstellen. Ik ben Daniela, 44 jaar, alleenstaande moeder van drie prachtige kinderen, van oorsprong Duitse en sinds 1994 woonachtig in jouw Nederland.

Ten tijde van mijn door alcoholmisbruik en geweld getekend huwelijk met een Nederlander, dat met een pijnlijk hoogtepunt eindigde in 2003, werd van mij verwacht dat ik moeder was en niet meer dan dat. Op zich prima, want ik zet inderdaad kinderen op de wereld om ze zelf groot te brengen. Ik vertaalde vanuit huis, paste op kinderen en kookte voor ouderen. Maar werken deden de mannen, de vrouwen hoorden aan het aanrecht. In jouw Nederland.

Nadat ik in 2004 met mijn twee kinderen was ondergedoken in Gelderland, had ik een leuke baan, tot de vader van mijn kinderen ons door een fout van de gemeente had gevonden.

In 2006 kreeg ik een kind van een andere man. Toen mijn jongste dochter twee jaar oud was, kwam ik in de bijstand terecht, nadat haar vader, wederom de kostwinnaar, met de noorderzon was vertrokken. Buitenshuis vond ik voldoening in het bezorgen van post en vrijwilligerswerk op een school. Met het bereiken van het vijfde levensjaar van mijn derde kind bereikte mij de sollicitatieplicht. Men bood me een re-integratietraject aan; ik wilde het onderwijs in. Docent Duits op het MBO, dat was mijn doel. Om een HBO-opleiding te mogen volgen, had ik een Nederlands mbo-4 diploma nodig, dat ik in 2013, na slechts negen maanden doorzetten, op zak had. Ik was ontzettend gemotiveerd.

Toen ik me aan de HU wilde inschrijven, kreeg ik van de gemeente te horen dat het niet toegestaan is met behoud van uitkering te studeren. Maar wat moest ik dan? In deze tijden vond ik nergens een full-time baan als onderwijsassistent en zou ik tot mijn pensioen mijn handen open moeten houden bij de gemeente. Solliciteren in andere branches leverde niets op; door verschillende opgelopen lichamelijke aandoeningen was ik erg beperkt in de functies die ik zou kunnen uitoefenen. Bovendien word je natuurlijk ook niet snel aangenomen zonder diploma, ervaring en ja, op 40-jarige leeftijd. In jouw Nederland.

Na drie lange jaren vechten, jaren waarin ik tientallen gesprekken heb gevoerd, brieven heb geschreven en mijn beklaag deed bij wethouders, commissies, bij het ministerie van onderwijs en het ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid, mocht ik in 2015 eindelijk starten met mijn HBO-opleiding. Wat was ik trots. Vier jaar lang zou ik keihard aan mijn toekomst timmeren. Dit was mijn kans. Ik had vleugels.

Maar inmiddels, anderhalf jaar later, sta ik weer met beide benen op de grond en besef ik dat studeren met behoud van bijstand NIET haalbaar is. De stress die er al was, bovenop de gewone stress als alleenstaande moeder, deze stress bovenop de financiële zorgen die er CONTINU zijn, de financiële zorgen bovenop het autoloze leven, het autoloze leven bovenop de eenzaamheid waarin ik leef, mede omdat mijn familie 750 km verderop woont en mensen vaak te druk zijn om nieuwe mensen aan hun vriendenkring toe te voegen, in jouw Nederland. Daar bovenop komt de druk die men vanuit de scholen steeds op me legt: te laat komen is als docent in opleiding geen optie, dus moet ik een oplossing verzinnen en een auto aanschaffen, omdat het OV een (overigens erg prijzig) disaster is. Er wordt ook verwacht dat men zomaar mee kan op excursie of dat men zo even een HDMI-adapter voor €30 kan kopen zodat men tijdens de stage gebruik kan maken van het smartboard. Maar dat kan ik niet, Mark. In jouw Nederland.

Ik raak gefrustreerd als mijn klasgenoten de dure quiche uit de luxe kantine in de prullenbak gooien "omdat ie niet lekker genoeg is", terwijl ik er haast een moord voor zou doen. Als ik de luxe ervaar om met een geleende auto naar school te kunnen gaan, om tijd te besparen, kan ik niet van het parkeerterrein af omdat men alleen met pin kan betalen en ik natuurlijk geen saldo heb. In jouw Nederland.

Mensen als ik kunnen niet deelnemen aan de samenleving. In jouw Nederland. Mensen als ik moeten zich in allerlei opzichten laten vernederen, kunnen nauwelijks tot nooit shoppen, naar de kapper gaan, hobby's uitoefenen of iets leuks doen om te ontspannen, want daar zijn geen financiële middelen voor. Wist je dit wel? Dat de bijstand MET vakantiegeld, KGB en kinderbijslag geen vetpot is, en zeker niet sinds die prachtige participatiewet, die een lang gekoesterde wens van jou was, Mark.

Deze studie, waarvoor ik zo ontzettend gemotiveerd was, lijkt mijn enige uitweg uit de uitkering, maar ik ben niet naïef en besef heel goed dat ik dit op deze manier niet nog 2,5 jaar volhoud. Anderhalf jaar heb ik alles eruit gehaald wat er mogelijk was, wellicht zelfs meer. Ik heb geprobeerd mezelf uit de shit te werken; ik heb het écht geprobeerd, Mark. Maar in mijn hoofd is geen ruimte meer voor leerstof, ik heb last van een blokkade, ik slaap slecht, heb huilbuien en ben enorm prikkelbaar; de burn-out ligt op de loer.

Men zou als DE en DE ENIGE reden voor het "HBO-verbod in de bijstand" op moeten geven dat de stress van het leven met een minimum inkomen niet samen gaat met de stress die een studie met zich meebrengt. In jouw Nederland.

Nu wil jij het minimum inkomen nog verder minimaliseren. Laten we beginnen met het zogenaamde vakantiegeld. Het geld dat wij soort mensen niet voor vakanties (kunnen) gebruiken, maar waarvan wij onze achterstallige rekeningen betalen, zoals het eigen risico zorgverzekering, dat elk jaar weer een rib uit ons lijf is. Waarom is dit nog steeds niet inkomensafhankelijk, Mark? Vertel mij eens, waar we dat geld vandaan moeten halen, als je dit doorzet en het verplichte eigen risico blijft en wellicht zelf weer verhoogd wordt? Vertel mij eens, hoeveel mensen wil je nog de (zelf gekozen) dood in jagen omdat ze geen enkel toekomstperspectief meer hebben, of vereenzamen en geïsoleerd raken door gebrek aan geld, eigenwaarde en eigen vervoer, zoals ik?

Maar ach, gelukkig kunnen we altijd nog 113 bellen, waar lieve mensen in een callcenter je eraan herinneren dat je schatten van kinderen hebt die van je houden, en waarvoor je wil blijven leven.

Leven.... wat is dat eigenlijk?

Leven is een open fysico-chemisch systeem, dat door middel van uitwisseling van energie en materie met zijn omgeving, en dankzij een inwendig metabolisme, in staat is om zich in stand te houden, te groeien, zich voort te planten en zich aan te passen aan veranderingen in de omgeving, zowel op korte als op lange termijn.
Leven staat enerzijds tegenover dood: de staat van een voorheen levend wezen dat zichzelf niet meer in stand heeft kunnen houden; en anderzijds tegenover levenloos: de staat van een voorwerp dat nooit leven heeft gekend.

Maar wat is de benaming van de toestand waarin een mens zichzelf niet meer in stand kan houden, terwijl al zijn organen het nog doen, er nog bloed door zijn aderen stroomt, zijn hersens nog werken?
Depressie? Wanhoop? Armoede?

Armoede is per definitie het niet kunnen voorzien in de eerste levensbehoeften en ontstaat wanneer een persoon of een groep mensen onvoldoende betaal- en/of ruilmiddelen heeft om in de primaire levensbehoeften te kunnen voorzien, zoals schoon en drinkbaar water, voedsel, kleding, huisvesting en gezondheidszorg. Zij gelden als noodzakelijk om een menswaardig leven te kunnen leiden. Deelnemen aan het sociale leven, degelijk onderwijs en ontspanning worden slechts als secundaire levensbehoeften beschouwd.
Armoede komt het vaakst voor onder langdurig werklozen, chronisch zieken, ouderen en alleenstaande ouders. Ik zelf ben chronisch ziek en heb inmiddels 24/7 pijn, doordat mijn lijf de stress niet meer kan handelen. Aangepaste, dure voeding zou mijn pijn kunnen verlichten. Maar die kan ik niet betalen, want de belastingaftrek en de tegemoetkoming voor chronisch zieken werden gewoon afgeschaft. In jouw Nederland.
Men moet voldoende geld hebben om rond te komen, om alle strikt noodzakelijke uitgaven te kunnen doen. Zoals een dak boven het hoofd, eten en drinken, ongeacht de kwaliteit ervan. Maar in een welvarend land als Nederland zou de definitie van armoede mijns inziens aangepast moeten worden. Dat men een laptop en een tv heeft, zodat men op de hoogte blijft van wat er zich in de buitenwereld afspeelt, betekent niet dat men niet arm is. Dat men via "social" media, die overigens allesbehalve sociaal is, contact kan houden met zijn "vrienden", betekent ook niet dat zulke vriendschappen aan de menselijke behoefte genegenheid en aandacht voldoen.

Je bent arm op het moment dat je niet in staat bent om gewoon te participeren in de samenleving. Als je niet met je vrienden mee kan naar de bioscoop, omdat je het kaartje niet kan betalen. Of met je collega's uit eten. Als je geen auto meer hebt, dat je naar vrienden en familie brengt en je daardoor geïsoleerd raakt. Als je met een geleende auto naar de spoedeisende hulp rijdt met je zieke kind en de €3 parkeerkosten niet kan betalen. Als je niet naar de crematie van je oma kan, die 750 km verderop woonde. Als je pijn lijdt omdat je niet vaak genoeg naar de fysio kan, doordat je maar een bepaald aantal behandelingen vergoed krijgt. Je bent arm, als je bij een allergische shock de collega's smeekt om de ambulance niet te bellen, zij dat toch doen en je daardoor vlak voor kerst €385 eigen bijdrage mag dokken, terwijl je het hele jaar hebt opgelet, wat als chronisch zieke erg knap is, Mark. Al zeg ik het zelf.

Je bent arm als je zelf niet in staat bent om een hobby voor jezelf of je kind te betalen. Als je geen foto's af kan laten drukken wanneer je daar zin in hebt. Als je nooit kan shoppen. Je bent arm, als je sociaal geïsoleerd raakt en als de problemen, die voortkomen uit een gebrek aan geld, je de hele dag bezighouden, zoals dat bij mij het geval is.

Heb jij wel eens geen boodschappen kunnen doen of de stress ervaren die een kapotte wasmachine, die haast dagelijks draait in een gemiddeld gezin, met zich meebrengt? Bij de gemeente hoort men bij het aanvragen van bijzondere bijstand niets meer dan: "Daarvoor had u moeten sparen; u weet dat zulke apparaten om de zoveel jaar stuk gaan. Dit is uw eigen verantwoordelijkheid."

Sparen? Really? Ik ben regelmatig blij dat ik nog ergens in een jaszak een vergeten euro vind voor een brood.
Ik vind het tijd worden om een leuke vent tegen te komen, maar ik kom niet vaak genoeg op leuke plaatsen en grote steden, ga nauwelijks uit, en in de supermarkt, waar ik met een gespannen gezicht stilletjes bij elkaar op loop te tellen wat ik in de winkelwagen gooi, zal ik hem ook niet ontmoeten. En op de gratis datingsites gaat het maar om een ding, Mark.

Als jij, beste Mark, samen met je vriendjes het vakantiegeld voor mensen in de bijstand afschaft, het mes in de zorgtoeslag en het kindgebonden budget zet en de kinderbijslag na het tweede kind afschaft en het eigen risico bestaan blijft of zelfs weer verhoogd wordt, zullen de suïcide cijfers flink stijgen. Hoe zie je dit voor je, Mark? Ik heb drie kinderen, waarvan een minderjarig, dus alleen voor haar krijg ik nog KGB en KBS. Voor mij geldt nu al: Ik heb te weinig om te leven en net te veel om te sterven. Kennelijk wil jij daar verandering in brengen. Ik haal mijn studie niet, zal geen fulltime baan vinden en dus met al jouw gezellige beslissingen te maken krijgen, eronder lijden.

Ik voel me zo verloren hier, in jouw Nederland; ik ben eenzaam, verloren en wanhopig. Heel graag zou ik terug willen naar mijn geboorteland, dat ik 22 jaar geleden de rug heb toegekeerd. Niet dat ik daar financieel op vooruit zal gaan, maar ik zal me in ieder geval niet meer de englishman in New York voelen, en makkelijker aansluiting vinden. Maar ik heb geen geld voor een verhuizing en een nieuwe start, en naar jouw mening ook geen reden om te vluchten, toch? Kun jij mij desondanks wellicht voorzien van een oprotpremie, zoals andere buitenlanders tot zeer recent nog van je kregen? Ik zal afzien van de maandelijkse steun tijdens mijn verblijf in Duitsland, geen probleem. Ik zweer het je, Mark. Hand erop.

Weet je, ik dacht dat ik een loser ben, gefaald heb, zwak ben. Maar nee. Het is van de zotte dat mensen die iets positiefs willen bijdragen aan zichzelf, hun gezin en de maatschappij, zo ontiegelijk worden tegengewerkt op alle fronten, en geen of weinig steun krijgen van de regering en de maatschappij.

Ja, Mark, ik heb het loodzwaar en toch veel bereikt: drie prachtkinderen grootgebracht in mijn eentje en als buitenlandse door keihard werken en veel doorzettingsvermogen een mbo-4 diploma en propedeuse gehaald die zes jaar geldig is.

Ik heb niet gefaald, Mark. Jouw systeem wel.

Groet,
een goede moeder en (nog steeds) ijzersterke vrouw.

PS: De link "Meld je aan voor een gesprek met een van onze politici" werkt niet ;)