IndyMedia - Vrij Media Centrum Nederland

’Politie hield fatale nekklem jaren stil’
Late verklaring over dood van Wensly Udenhout

Jolande van der Graaf

In het onderzoek naar een mogelijk fatale nekklem-zaak heeft een oud-politieman zijn jarenlange stilzwijgen doorbroken en een verklaring afgelegd over de dood van Surinamer Wensly Udenhout (39).

Volgens de ex-agent heeft een hondengeleider van de Amsterdamse politie die Udenhout tijdens diens arrestatie in juni 2013 in een nekgreep nam, van meet af aan geweten dat de Surinaamse man door zijn optreden is overleden. De hondengeleider zou al jaren verboden middelen gebruiken die hem uitermate agressief maken.

De oud-politieman: „Enkele uren na het overlijden van Udenhout heeft de hondengeleider in zijn directe omgeving gezegd dat hij het slachtoffer heeft vermoord. Hij gebruikte daarbij de woorden ’ik heb hem gechoket (verstikt) tot hij slap werd’. Hij wist heel goed wat zijn optreden veroorzaakt heeft.”

Advocaat Gerald Roethof stelt dat de waarheid jarenlang onder de pet is gehouden.

Opgefokt

De hondengeleider is volgens zijn collega al veel vaker gewelddadig tekeergegaan tijdens diensttijd. „Hij gebruikt al jaren anabole steroïden en is daardoor ook tijdens werktijd enorm opgefokt en gewelddadig. Hij heeft veel meer feiten op zijn naam die deels door Interne Zaken zijn onderzocht. Dat is allemaal bekend bij de Amsterdamse politie.”

De verklaring gaat straks een rol spelen bij een beklagprocedure die Udenhouts nabestaanden en hun advocaat Gerald Roethof hebben aangespannen bij het gerechtshof in Amsterdam. De hondengeleider werd nooit op non-actief gezet, niet strafrechtelijk vervolgd en is nog steeds in dienst. De rijksrecherche bestempelde het politieoptreden als rechtmatig en het OM seponeerde destijds de zaak.

Volgens advocaat Roethof is de nu afgelegde verklaring van groot belang. „In het dossier is er niets over terug te vinden en wordt volledig in het midden gelaten hoe Udenhout omkwam; of door een nekklem, of omdat er een aantal agenten boven op hem zat of vanwege mogelijke gezondheidsproblemen. Deze verklaring is expliciet en laat weinig ruimte voor twijfel. De waarheid omtrent Udenhouts overlijden is jarenlang onder de pet gehouden bij de politie. Ik hoop dat er meer agenten komen die hun mond opendoen.”

De oud-politieman wil uit angst voor represailles door zijn collega’s anoniem blijven. Volgens Roethof hoeft dat voor het hof geen beletsel te zijn. „Het gerechtshof kan de rechter-commissaris opdracht geven voor nader onderzoek. Als de rechter-commissaris de angst voor represailles reëel acht, kan deze de getuige ook anoniem horen. Ik hoop dat het hof deze zaak voor nader onderzoek gaat aanhouden.”

De inspectie van Veiligheid en Justitie doet sinds de dood van Mitch Henriquez, eerder deze maand in Den Haag, onderzoek naar het gebruik van de nekklem door de politie. Nederlandse agenten worden daar niet op getraind, maar gebruiken de nekklem wel. In veel andere Europese landen is het gebruik van de riskante wurggreep verboden.

Wensly Udenhout overleed kort nadat een hondengeleider een nekklem op hem toepaste.

Udenhout was in juni 2013 op vakantie in Nederland, toen hij na het roken van een joint in een psychotische toestand raakte. „Hij stond schreeuwend op het balkon van de flat van een vriend”, kijkt advocaat Roethof terug. „Hoewel hij zich dus niet op straat bevond, vond de politie het toch nodig om in te grijpen.”

Een vriend van Udenhout waarschuwde de twee toegesnelde agenten dat de man ernstig in de war was en psychische hulp nodig had. Tegen de richtlijnen in probeerden de politiemannen de Surinamer echter toch zelf aan te houden. Udenhout, een boom van een man die ruim honderd kilo woog, verzette zich hevig.

De agenten riepen versterking in van zes collega’s, onder wie twee hondengeleiders. Vijf man gingen boven op de verwarde man zitten, de zesde politieman – een van de hondengeleiders – legde een nekklem aan. Kort erna raakte Udenhout bewusteloos en werd hij naar het ziekenhuis afgevoerd.

Roethof: „Bij reanimatie kwam zijn hart weer op gang, maar uiteindelijk is Wensly Udenhout net als Mitch Henriquez door zuurstoftekort overleden. Het vermoeden bestaat dat dit is ontstaan door de nekklem.”

Telegraaf 27 juli 2015