Simon Bontekoning, voormalig beleidsadviseur vreemdelingenzaken bij de gemeente Amsterdam, heeft de oplossing voor het probleem van dakloze afgewezen vluchtelingen: dwangarbeid, in ruil voor “basaal onderdak”.
Nog geen moment in de asielprocedure hebben vluchtelingen mógen werken, maar nu móet het wat Bontekoning betreft. Hij noemt het: “een wederdienst”.Het probleem is namelijk dat het er naar lijkt uit te zien dat de Neederlandse staat binnenkort onderdak móet verschaffen aan afgewezen vluchtelingen. Bontekoning schrijft: “In plaats van niets te doen in opvangcentra zouden ze zich moeten verplichten tot het verrichten van werk om bij te dragen aan de kosten die voor hen worden gemaakt. (…) Dat kan hen stimuleren uiteindelijk toch terug te keren. (…) En de ontvangende samenleving ziet dat ze niet alleen de hand ophouden, maar bijdragen aan hun eigen levensonderhoud en werken aan hun toekomst.”
Bontekoning doet het voorkomen alsof vluchtelingen luie parasieten zijn die nooit ook maar iets hebben wíllen doen. Intussen klaagt menig Neederlander dat “al die buitenlanders” 'onze' banen inpikken. Het is ook nooit goed. Dat is ook precies waarom er wèl werk is in de vorm van dwangarbeid. Voor elk wat 'wils'.
Het is het kapitalisme in een notedop. Uitbuiting. Zondebokken politiek. En Bontekoning doet graag een duit in het zakje.
Dat ging de afgelopen week zo: eerst laten we de NOS berichten dat het tekort aan goedkope huurwoningen de schuld is van vluchtelingen. Vervolgens zeggen we dat we moeten voorkomen dat het draagvlak voor een “ruimhartig asielbeleid” zal afkalven en verzinnen we daartoe een nieuw repressiemiddel voor vluchtelingen: de “wederdienst”.
Dat die schaarste aan huurwoningen niet door vluchtelingen komt, is een open deur die niet eens meer ingetrapt zou moeten hoeven te worden. We zien al decennialang hoe woningcorperaties goedkope huurwoningen slopen en er dure huurwoningen en koopwoningen voor in de plaats bouwen, hoe directeuren hun zakken vullen, kantorencomplexen leeg blijven staan, en prestigeprojecten ofwel geldverslindende hobbies van gemeenten en projectontwikkelaars als paddestoelen uit de grond blijven schieten. Allemaal de schuld van de vluchtelingen. Dus: voor wat hoort wat.
We voeren de slavernij weer in, stelt Bontekoning voor, juist op het moment dat één van de oude slavendrijvers van weleer in de
bioscoop als held wordt vereerd. Ik heb het hier natuurlijk over Michiel de Rover. Het maakt allemaal deel uit van diezelfde Neederlandse handelsmentaliteit waar we trots op zouden moeten zijn. Trots op slavenhandel, trots op mensenhandel. Het migratiebeleid van Neederland, en van de hele EU is precies dat: mensenhandel. Wie vervoert er immers tegen hun wil mensen naar plaatsen waar ze niet willen zijn? Precies, de Europese lidstaten met hun deportaties. Maar, hee, waarom zouden we, als we een manier hebben gevonden om de vluchtelingen hier eerst uit te buiten, hen nog persé zo snel mogelijk het land uit willen zetten?
Wat zou Fred Teeven vinden van het plan van Simon Bontekoning?
Als het aan Fred Teeven ligt, blijft opvang voorbehouden aan hen die meewerken aan 'terugkeer'. Dat was tot nu toe beleid. Wie bereid is zich te laten intimideren en bedreigen door de Dienst Terreur en Verrek, krijgt opvang. Zodra de medewerking aan “vrijwillig vertrek” wordt gestaakt, althans volgens de DT&V, volgt onherroepelijk de straat of de cel, of afwisselend beide. Het is het beleid zoals het werd ingevoerd door Albayrak: opvang werd afhankelijk van meewerken en dus moest alle noodopvang dicht. Daarover gaan al sinds 2011 de vluchtelingenprotesten, de tentenkampen, het kraken van panden, de demonstraties: voor onderdak, voor het recht op bestaan.
Simon Bontekoning heeft het als ambtenaar van de gemeente Amsterdam vanaf het begin van dichtbij gevolgd. Met van der Laan en Teeven heeft hij gehoopt dat het 'probleem' van de zichtbare vluchtelingen vanzelf wel weer weg zou gaan. Maar dat ging het niet. En keer op keer krijgen sympathisanten en activisten er de schuld van dat die vluchtelingen maar niet weggaan. Ook nu weer. Over het mislukken van het experiment met de Havenstraat, schrijft Bontekoning:
“Het idee was dat in die periode Vluchtelingenwerk hun dossiers nog eens kon bekijken, waarna de groep uiteen kon gaan. Maar daar was het de betrokken Nederlandse actiegroepen en personen niet om te doen. Zij wilden het Nederlandse asielbeleid aan de kaak stellen. Daartoe moest de groep als symbool bijeen worden gehouden. (…) De tegenkrachten - de sociale controle vanuit de groep, de lobby eromheen - waren te sterk. Zonder hen zou een nieuwe poging moeten worden gewaagd.”
Alle beleidsvoorstellen, of ze nu van het ministerie van Onveiligheid en Klassejustitie komen, of van de gemeente Amsterdam of Den Haag, of van deze individuele ex-ambtenaar, beogen uiteindelijk maar één en hetzelfde ding: controle uitoefenen over de vluchtelingen met “vertrek” als einddoel. Het is niet gelukt door ze op straat te gooien. Het lukt ook niet altijd even goed door ze op te sluiten. Dan gaan we nu maar eens de ultieme sociale controle proberen: opvang in ruil voor dwangarbeid. En wéér individualiseren. Groepen solidaire vluchtelingen opnieuw proberen uit elkaar te trekken.
Maar ze vergeten allemaal één ding: de vluchtelingen begrijpen donders goed wat er wordt geprobeerd. Hun strijd voor een recht op bestaan, tegen het illegaal verklaren van mensen, die strijd proberen de polderende witte Neederlanders vanuit hun bevoorrechte positie met mooie praatjes van hun kracht te ontdoen. Ze proberen vluchtelingen en sympathisanten tegen elkaar uit te spelen en de vluchtelingen onderling uit elkaar te drijven. Ze proberen hen weer onzichtbaar te maken. En telkens weer zeggen ze, en dat zagen we afgelopen zondag ook weer toen er gedemonstreerd werd tegen het onderonsje met de DT&V in de Nieuwe Liefde, dat demonstreren geen zin heeft. Telkens weer moet er worden gepraat, meegewerkt en meegedacht met beleidsmakers en beleidsuitvoerders. Ze weten het allemaal beter dan de vluchtelingen zelf, de paternalistische zogenaamde weldoeners, ambtenaren en experts, de arrogante onderzoekers, de betweterige specialisten en juristen, de universitaire dikdoeners met hun voorstellen en rapporten. Simon Bontekoning is de zoveelste op rij.
Nu wordt weer getracht de vluchtelingen eerst murw te maken, door de Vluchtgarage voor 11 maart te willen ontruimen. Het alternatief? De bed, bad en broodvoorziening van de gemeente Amsterdam. Het is volkomen terecht dat de vluchtelingen méér eisen: opvang voor 24 uur per dag. Op 7 februari is daarvoor een demonstratie op het Museumplein in Amsterdam, om 15 uur.
Opvang is wel het minste dat de Neederlandse staat, die gebouwd is op kolonialisme, slavenhandel, diefstal en uitbuiting, aan vluchtelingen verschuldigd is. Opvang, géén slavernij. Maar veel meer nog: dat de illegaal verklaarden een recht op bestaan krijgen, dat de grenzen tussen landen en mensen worden geslecht, dat de welvaart gelijk wordt verdeeld.Geen mens is illegaal! Maar dat kan natuurlijk niet zolang de kapitalistische economische dictatuur over de wereld heerst. Het recht van de sterkste geldt. En wie niet sterk is, die sterft maar.
Een “wederdienst”? Die zijn wij als Westerse samenleving verschuldigd aan al wie in onze naam wordt geëxploiteerd en geassimileerd. Wij, met onze “Westerse normen en waarden”, die we de vluchtelingen wel eens even zullen bijbrengen. Het zijn de waarden van een apartheidssysteem dat mensen tot gebruiksvoorwerp reduceert en tenslotte als wegwerpartikel dumpt waar het kan.
Bontekoning zegt zijn artikel te schrijven nu hij tijd heeft om na te denken, doordat hij ziek is. Laten we hem beterschap wensen. Laten we hem wensen dat hij vooral ook snel mag herstellen van dit zieke voorstel voor een zieke samenleving. Een samenleving verziekt door geïnstitutionaliseerd racisme en geïnfecteerd door Neerlands koopmanschap. Een samenleving die geen samenleving is omdat er een hoge apartheidsmuur in is opgezet die nog telkens wordt versterkt met meer beveiligingsmaatregelen, omdat de ene mens nu eenmaal meer waard wordt geacht dan de ander.
Het wordt tijd dat we onze samenleving daar voor eens en voor altijd van genezen!
Joke Kaviaar, 28 januari 2015
Ps. zachte heelmeesters maken stinkende wonden