Doden door Fort Europa een 'onbedoeld neveneffect'!?
De afgelopen weken is er veel discussie geweest over de vraag of je Fred Teeven nu wel of niet een podium moet geven en een prijs moet laten uitreiken voor de beste scriptie op het gebied van migratierecht. Mijn eerste artikel daarover stuurde ik ook naar de VU. Het antwoord luidde:
“Bedankt voor uw e-mail. Namens de betrokken onderzoekers een reactie.
De onderzoekers Thomas Spijkerboer en Tamara Last brengen de vluchtelingensterfte sinds 1990 in kaart. Op het symposium presenteren zij hun eerste onderzoeksresultaten. De stijging van het aantal doden kan een onbedoeld neveneffect zijn van het steeds strengere migratiebeleid, stellen zij. Staatssecretaris Teeven is de hoogste bewindspersoon op dit gebied, en is daarom uitgenodigd om op de stelling te reageren. De VU-onderzoekers gaan het inhoudelijke debat graag met hem aan. Het directe doel daarvan is niet om het politieke beleid onmiddellijk te beïnvloeden, maar om dit debat te voeren op basis van onderzoeksbevindingen, op een universiteit – de plaats waar elk debat gevoerd kan worden.
De prijsuitreiking na dit debat is een ceremoniële aangelegenheid die losstaat van het inhoudelijke debat en het migratiebeleid. Het is niet ongebruikelijk dat de prijsuitreiking door een hoogwaardigheidsbekleder wordt verricht. In eerdere jaren is de scriptieprijs uitgereikt door voormalig staatssecretaris Albayrak.
Wij zien geen reden om af te zien van de komst van staatssecretaris Teeven naar het symposium.“
Inmiddels is het de vraag of Fred Teeven wel komt. Thomas Spijkerboer heeft tijdens de demonstratie “Geen vrouw in de kou” afgelopen woensdag op het Spui in Amsterdam kennelijk gezegd dat Teeven niet komt. Ik heb hem zelf niet gesproken, maar het zal wel. De onderzoeker schijnt nogal veel te hebben gedaan voor Wij Zijn Hier, wat ik best voor waar aanneem. Des te vreemder vind ik zijn opstelling nu.
Dezelfde avond publiceerde hij een artikel dat stelde dat je Teeven wel een podium moet geven, onder andere op Indymedia, zonder daarbij te vermelden dat Teeven niet komt. Hij schept hiermee een situatie waarin onzekerheid ontstaat: komt hij wel of komt hij niet, en: is het zinvol om bij de VU te gaan demonstreren tegen de komst van Teeven? Spijkerboer besluit zijn artikel met te zeggen: “Iedereen is welkom. Geef je wel op (…)” Dat laatste vind ik te makkelijk. Dus Fred Teeven wordt uitgenodigd, maar als vluchtelingen erbij willen zijn moeten ze zich opgeven via internet en maar zien hoe ze er komen? Dat is uitsluiting, zoals het beleid van Teeven hen ook uitsluit. Voor vluchtelingen zijn internetconnecties en reizen om ergens te komen bepaald geen vanzelfsprekendheid.
Protest zal er waarschijnlijk niet zijn bij de VU. Wel hebben er genoeg mensen hun verontwaardiging en bezwaren kenbaar gemaakt. Daar trekken de geleerde dames en heren van VU en de gestudeerde onderzoekers zich niks van aan. Zij weten het allemaal beter, want zij zijn universitaire lieden. Dat volk van de straat, die activisten en vluchtelingen, wat die zeggen, ach, dat is maar boegeroep van klootjesvolk. Daar hoeven we ons niks van aan te trekken. Arrogant vind ik het, elitair.
Welnu, Teeven komt wel of komt niet. Ik heb weinig zin om een speelbal te worden in dat spelletje waarin dit doelbewust niet wordt bevestigd. Ik vind ook dat de agenda van Teeven niet onze agenda moet bepalen, maar wijzelf, al had ik hem graag persoonlijk bij de kraag gevat en eruit gegooid. Wel wat lastig alleen, gezien al die bewakers die de grootste moordenaar van Neederland om zich heen heeft lopen. Stel je voor dat iemand hém met één vinger aanraakt!
In de mail die ik kreeg van de VU, 'namens de onderzoekers' staat: “De stijging van het aantal doden kan een onbedoeld neveneffect zijn van het steeds strengere migratiebeleid”.
Dat is nu precies waar de schoen wringt. Door er vanuit te gaan dat al die doden en de toename van dat aantal dodelijke slachtoffers waar onderzoek naar is gedaan al vele jaren lang een “onbedoeld neveneffect” kán zijn en vervolgens Teeven te vragen op die stelling te reageren, geef je al aan dat je eigenlijk wel gelooft in de goede bedoelingen van dat steeds strengere migratiebeleid. Je geeft Teeven ook een voorzet om te kunnen zeggen: “dat is inderdaad onbedoeld”, en om vervolgens het allemaal goed te praten en te zeggen dat er toch echt alles aan wordt gedaan om het te voorkomen. Het beleid zelf staat daardoor niet ter discussie, alleen de vraag of de “onbedoelde neveneffecten” inderdaad onbedoeld zijn. Nee, over de essentie van het beleid dat mensen hun fundamentele recht op vrijheid van beweging ontneemt, gaat het niet in “een universiteit – de plaats waar elk debat gevoerd kan worden”. Niet te radicaal asjeblieft.
Feit is dat al die doden al jarenlang als collateral damage worden beschouwd. Dat blijkt uit het gegeven dat Frontex telkens meer geld en middelen krijgt om de routes over de Middellandse Zee te blokkeren zodat mensen steeds meer gevaar lopen wanneer ze de overtocht wagen. Feit is ook dat de EU het misdadige soort mensensmokkelaars van inkomsten voorziet. Die zien immers een gat in de markt, dankzij dat steeds strengere migratiebeleid dat wordt gevoerd door een ander soort misdadige mensensmokkelaars, namelijk zij die massaal en dagelijks mensen deporteren. Het beleid van migratiebeheersing wordt doelbewust zo gevoerd omdat het belang van migratiebeheersing groter is dan het belang van mensenlevens. Het is een beleid van afschrikking, en wat is er nu afschrikwekkender dan een toenemend aantal mensen dat verdrinkt in een poging om een veilige haven te bereiken.
Het zou van moed getuigd hebben indien Spijkerboer en Last het hadden gewaagd te stellen dat de stijging van het aantal doden het voor lief genomen gevolg is van de ontmoedigingsstrategie van het steeds strengere migratiebeleid dat moet voorkomen dat mensen asiel aanvragen. Maar in de aanval gaan, dat doen ze niet. En dus wordt het met Teeven of een vertegenwoordiger van Teeven een keurig onderonsje, een een-tweetje, tussen beleidsmakers en onderzoekers, mensen met een bevoorrechte positie in de samenleving, en tussen Spijkerboer en Teeven, beide witte mannen met een paspoort in de EU.
Tot slot nog even die prijsuitreiking. De VU schrijft:
“Het is niet ongebruikelijk dat de prijsuitreiking door een hoogwaardigheidsbekleder wordt verricht. In eerdere jaren is de scriptieprijs uitgereikt door voormalig staatssecretaris Albayrak.”
Dit is net zo'n redenatie als: het Sinterklaasfeest met Zwarte Piet is al jarenlang traditie en dus moet het zo blijven.
Verandering schijnt eng te zijn, of gevaarlijk. En omdat Albayrak (niet veel beter dan Teeven trouwens) het eerder deed, moet Teeven het nu doen. Maar hoogwaardigheidsbekleders zijn nu eenmaal mensen die een paar forse strepen voor hebben op het gepeupel en dus overal mee weg komen en dan ook nog prijzen krijgen of mogen uitdelen. De ontvanger moet dan blij zijn en zich vereerd voelen en kruiperig dank u wel zeggen. Dat is de les die je blijkbaar leert op de universiteit tegenwoordig. Geen wonder dat je protest en verzet met een vergrootglas moet zoeken. Het voordeel van vergrootglazen is wel: als de zon er op schijnt, kan er zomaar iets ontbranden. En daarop is het nu wachten.
Joke Kaviaar, 15 december 2014