IndyMedia - Vrij Media Centrum Nederland

Wanneer: 16/01/2012 - 18:29

Het kraakverbod is nu ruim een jaar van kracht en langzaam beginnen de contouren zichtbaar te worden van de uitwerking van de nieuwe wet. Het stadsbestuur van aantal steden heeft actief beleid gemaakt rondom deze wet, anderen weer niet. Hieronder een overzicht van enkele steden waar een kraakbeweging actief is. Opmerkingen, aanmerkingen, toevoegingen en uitbreidingen zijn zeer welkom en kunnen naar het onderstaande emailadres worden gestuurd. Zo zou het prettig zijn om onder andere Leiden en Zaandam aan de lijst te kunnen toevoegen.

- Tilburg:
o Tilburg kent beleid dat is opgesteld rondom de wet kraken en leegstand. Het officiele beleid verschilt met dat van veel andere steden op basis van het feit dat een eigenaar die aangifte doet van kraken, aan moet tonen welke maatregelen hij heeft getroffen om leegstand te voorkomen. Dit speelt vervolgens een belangrijke (?) rol in een prioriteitsafweging die wordt gedaan om te bepalen of er wordt ontruimd of niet. In die prioriteitsafweging zal ook worden meegenomen of een eigenaar potentiele gebruikers/huurders voor het betreffende pand heeft.
o In de praktijk is er in Tilburg weinig veranderd [1] met de situatie van voor het kraakverbod. Er wordt niet actief ontruimd, behalve als er sprake van overlast is, of de eigenaar plannen heeft met het pand. Er is geen significantie stijging of daling van het aantal gekraakte panden in de stad. Wel staat er op het moment van schrijven (16 januari 2012) een ontruimingsronde aangekondigd waar panden om onduidelijke redenen ontruimd zullen worden.
o De gemeente werkt momenteel aan een leegstandverordenning [2] voor panden (niet-woningen) in bepaalde gebieden in de stad. Het lijkt erop dat deze min of meer hetzelfde eruit gaat zien als degene in Amsterdam.

- Breda:
o Er is geen officieel beleid in Breda [3]. B&W ziet de handhaving van het kraakverbod als een strafrechtelijke aangelegenheid en daarom onder de verantwoordelijkheid van het openbaar ministerie valt.
o Het aantal kraakpanden is sinds de invoering van het kraakverbod, in een jaar tijd, gedaald van 24 panden naar 7 panden.

- Nijmegen:
o Nijmegen heeft geen officieel beleid rondom wet kraken en leegstand.
o Het aantal kraakpanden is sinds de invoering van het kraakverbod hetzelfde gebleven, teweten een ‘aantal’.

- Arnhem:
o De gemeente voert geen specifiek beleid rondom kraken. Dat was al zo voor invoering van het kraakverbod.
o Onruimingen sinds 1 oktober 2010: In drie gevallen heeft de rechter uitspraak gedaan dat krakers het pand moesten verlaten. Krakers van vijf andere kluswoningen in Sint Marten waarin de koper aan de slag wilde, hebben het pand na minnelijk overleg met de gemeente verlaten. Er zijn momenteel nog 11 gemeentelijke panden gekraakt. Onduidelijk is het totaal aantal kraakpanden in Arnhem.

- Utrecht:
o Er is geen beleid geformuleerd ten opzichte van het kraakverbod. Wel is een motie aangenomen die oproept terughoudendheid te betrachten bij uitvoering van de wet en zo dicht mogelijk te blijven bij het staande beleid (niet ontruimen voor leegstand). De burgemeester lijkt zich daaraan te houden. Wel is het zo dat het OM niet volledig aangestuurd kan worden waardoor er af en toe panden strafrechtelijk worden ontruimd.
o Ondanks dat is er geen sprake van een grote daling van het aantal kraakpanden.

- Rotterdam:
o Het Rotterdamse college wil het kabinetsbeleid volgen. Er wordt uitvoering gegeven aan de anti-kraakwet en kraken wordt niet gedoogd. Krakers in gemeentelijke panden worden uitgezet of zijn al uitgezet. De panden worden verkocht.
o Het is onduidelijk hoeveel gekraakte panden er nog over zijn en hoe groot de daling van het aantal kraakpanden sinds het verbod is.

- Amsterdam:
o Het Amsterdamse college van B&W heeft een uitgebreide notitie geschreven [5] met beleidsuitgangspunten rondom de wet kraken en leegstand. De meest in het oog springende verandering ten opzichte van het beleid vóór het kraakverbod is dat met oog op een efficiënte inzet van politie- en justitiecapaciteit, er onderscheid gemaakt is in kraakacties die met een hoge, gemiddelde of lage prioriteit aangepakt moeten worden. Tegen kraakacties met een hoge prioriteit zal de politie in beginsel binnen korte tijd – enkele dagen – optreden om de kraak feitelijk te beëindigen door de krakers aan te houden en het pand te ontruimen. Dit geldt onder andere voor panden die nog in gebruik waren tijdens de kraak, of kraakpanden die ernstige overlast geven. Kraakacties met een gemiddelde prioriteit zullen in beginsel door de politie worden beëindigd tijdens één van de ontruimingsrondes. Dit geldt onder andere voor kraakpanden die leegstonden en waar geen plannen voor waren, maar waar inmiddels een nieuw gebruik of bewoning is geregeld, of voor panden waarin vergunningsplichtige activiteiten worden ontplooid zonder dat er een vergunning voor is. Kraakacties met een lage prioriteit zullen worden beëindigd indien politiële en justitiële capaciteit dit toelaten, waarbij op voorhand geen termijn kan worden gegeven waarbinnen dit in elk geval zal gebeuren. Het gaat om panden waarvoor door de eigenaar geen plan voor heringebruikname wordt aangedragen, of voor kraakacties in panden die eerder ontruimd zijn waarna de eigenaar of gebruiker zich niet heeft gehouden aan gemaakte afspraken over de heringebruikname waardoor het pand opnieuw is gekraakt. Het vóór het kraakverbod geldende ‘niet ontruimen voor leegstand’ wordt hiermee voortgezet.
o In de praktijk is het vaag of er daadwerkelijk met de prioriteitenlijst wordt gewerkt. Het is niet duidelijk welke pand welke classificering heeft en waarom. Het valt daarom ook niet te controleren of de lijst wordt toegepast. Duidelijk is wel dat het overgrote deel van de ontruimingen gedaan worden op basis van strafrecht, middels ontruimingsrondes. Een flink deel van deze panden worden na de ontruiming (voortvarend of erg langzaam) gerenoveerd of gesloopt, in een aanzienlijk aantal is anti-kraak geplaatst, sommigen zijn leeg komen te staan en een enkeling is herkraakt. Zie hiervoor de website http://batchgeo.com/map/Ontruimingen. Het overgrote deel (een grove schatting van dertig) van de na het kraakverbod gekraakte panden is gelijk bij de eerstvolgende ontruimingsronde alweer ontruimd. Slechts hooguit een handvol panden zijn dat niet; vanwege een sterke politieke lobby, vanwege het aangaan van een contract of soms om onduidelijke redenen (waar vermoedens bestaan dat ze in de laatste categorie van de prioriteitenlijst vallen). Er worden ook panden ontruimd buiten de ontruimingsrondes om, vaak enkele dagen na de kraakactie. Onduidelijk blijft waarom en welke classificering op de prioriteitenlijst deze panden hadden. Omdat ook al die andere nieuwe kraakpanden al snel weer worden ontruimd, lijkt er een afschrikwekkende werking van het Amsterdamse beleid uit te gaan. Het vele werk dat men stopt in het kraken van een pand wordt immers al snel weer teniet gedaan. Per saldo is er dan ook een daling te zien in het aantal kraakpanden in Amsterdam. Volgens de Amsterdamse politie van ongeveer 300 naar zo’n 200, volgens geluiden binnen de kraakbeweging zijn er nog ongeveer 40 actieve panden over.
o De belangrijkste reden van de daling van het aantal panden is dus het afnemende aantal nieuwe kraakacties in combinatie met het snelle ontruimen van pas gekraakte panden. Soms dus enkele dagen na de kraakactie, meestal bij de eerstvolgende ontruimingsronde. Het beleidsuitgangspunt met betrekking tot deze ontruimingsrondes: “Gelet op een efficiënte inzet van de politie- en justitiecapaciteit en de handhaving van de orde en rust in de stad zal voor de zaken die met een gemiddelde prioriteit worden vastgehouden aan ontruimingsrondes. Afhankelijk van het aanbod, vindt een ronde plaats met een minimum van 3 rondes per jaar” [5]. Voor het kraakverbod was er sprake van 3 ontruimingsrondes per jaar, wat niet is veranderd na het kraakverbod. Alleen staan er nu kraakpanden op de lijst die worden ontruimd op basis van het strafrecht in plaats van voorheen alleen het civielrecht.
o Ten tijde van het schrijven van de notitie met beleidsuitgangspunten was gevoerde beleid dat de politie panden mocht ontruimen zonder dat daar een rechter over hoefde te oordelen. Dat is nog steeds zo, al is uit jurisprudentie naar voren gekomen dat bewoners van een gekraakt pand wel de mogelijkheid moeten krijgen om een rechter naar de zaak te laten kijken. Vanwege deze verandering moeten gemeentes de krakers tijd geven om een zaak aan te spannen. In Amsterdam heeft dat geleid tot beleid dat stelt dat maximaal acht weken voor de ontruiming van een pand, de krakers van dit pand op de hoogte worden gesteld. In praktijk krijgen de krakers precies acht weken van te voren bericht dat ze worden ontruimd, waarna ze dus kunnen kiezen om een rechtszaak tegen deze beslissing aan te spannen.
o Verder is er een leegstandverordenning aangenomen. In gebieden waar deze verordening gaat gelden dient een eigenaar de leegstand van een kantoor te melden bij de gemeente. Niet melden kan tot een boete van 7500 euro leiden. De gemeente zal vervolgens in gesprek gaan met de eigenaar om samen een oplossing te vinden. Als de eigenaar niet wil meewerken kan de gemeente na een jaar een gebruiker dwingend voordragen. Onduidelijk is nog hoe dwingend ‘dwingend’ is. Er is nog geen jurisprudentie op dit terrein en de Leegstandswet is volgens wethouder Van Poelgeest tamelijk vaag op dit punt. De verordening zal gaan gelden voor de gebieden Amstel III en Teleport, twee kantoorgebieden met veel leegstand. Onder de verordening vallen bovendien alle kantoorgebouwen groter dan 10.000 m2 en ontruimde gebouwen die eerder waren gekraakt. Daarnaast neemt het college stimuleringsmaatregelen. De wethouder grondzaken heeft een zogenaamd ‘transformatieteam’ opgericht. Dit team zoekt samen met vastgoedeigenaren naar alternatief gebruik van de panden. Ook helpt het team de eigenaren met de soms ingewikkelde regelgeving voor het verbouwen van kantoren voor andere functies, zoals woningen, hotels, ruimten voor creatieve, startende bedrijven en broedplaatsen.

1: http://www.georganiseerde-weldaad.nl/wp-content/uploads/2010/04/20-09-11...
2: http://www.interveste.nl/infonet/2011/11/15/tilburg-tweede-gemeente-met-...
3: http://www2.breda.nl/document.php?m=42&fileid=177057&f=1acdf72c250880348...
4: http://www.amsterdam.nl/publish/pages/312019/notitiebeleidsuitgangspunte...
5: http://www.amsterdam.nl/publish/pages/312019/notitiebeleidsuitgangspunte...

Email: dezwarteamsterdammer@squat.net