IND directeur Rob van Lint: “Het gaat om de cijfers.”
Hier kun je discussieren over IND directeur Rob van Lint: “Het gaat om de cijfers.”.
Hoe was dat in het jaar 2012?
"Wel, sommige mensen zeggen altijd dat het glas half leeg is. Wij bij de IND vinden dat een veel te negatieve benadering. Bij ons is het glas altijd half vol. Maar liefst 40 procent van de asielaanvragen werd gehonoreerd in 2012 en daar ben ik apetrots op!"
Kunt u zeggen waarom die andere 60 procent géén asielaanvraag toegewezen kreeg?
"Dat vind ik nu zo'n linkse vraag! Maar vooruit, ik zal hem beantwoorden. We moeten streng zijn, ziet u. De wet bepaalt dat als wij het verhaal van een asielaanvrager niet geloven, wij deze af mogen wijzen. En wij zijn niet zo goedgelovig, sterker nog: het uitgangspunt moet altijd zijn dat de aanvrager liegt, totdat het tegendeel bewezen is. Dit is een heel belangrijk principe waar wij onze mensen strak aan houden."
Maar dat is toch omgekeerde bewijslast? Vind u dat niet vreemd?
"Verschil moet er zijn. We hebben het hier niet over strafrechtelijke procedures. Mensen hebben niks strafbaars gedaan en dus kunnen ze ook niet onschuldig zijn tot hun schuld is bewezen. Zulke principes gelden niet voor vreemdelingen. Mensen komen in grote aantallen naar dit land en dan hebben ze heel wat uit te leggen."
Grote aantallen? Volgens uw jaarverslag over 2012 werden in totaal 13.650 asielaanvragen ingediend, een daling van bijna 7 procent ten opzichte van 2011.
"Dat zijn er nog altijd veel te veel. Maar gelukkig zien we een daling, ja. Dat hebben we te danken aan het stringente terugkeerbeleid. U moet dan denken aan het sluiten van noodopvang, op straat rondzwervende illegalen die overlast veroorzaken die tegenwoordig eenvoudig beboet kunnen worden middels het inreisverbod, de langdurige detentieperioden... en ik kan u verzekeren, die detentiecentra zijn geen hotels. Kortom, we doen er alles aan het de uitgeprocedeerden zo moeilijk mogelijk te maken. Zijn ze eenmaal uitgeprocedeerd, en uit dit land verwijderd, dan nemen ze de verhalen over verschrikkingen in Nederland mee naar huis. Het is een gouden formule! We verwachten de komende jaren een verdere daling van het aantal asielaanvragen."
Deze daling verklaart wellicht ook de procentuele stijging van het aantal toewijzingen?
"Allicht. En hierdoor blijven alleen de kansrijken over, en dat is precies de bedoeling. We hebben een nieuw modern migratiebeleid per 1 juni. Dit houdt in dat we alleen de mensen hier willen hebben die ons wat te bieden hebben: een opleiding, kennis, een gunstige financiële positie. Het migratiebeleid staat ten dienste van onze economie. Wie hier alleen maar komt om te eten te krijgen, heeft hier niets te zoeken. Reden te meer om de illegaliteit strafbaar te stellen."
Dus u bent voor de strafbaarstelling?
"Dat is wel zo duidelijk voor die mensen. Ze moeten begrijpen dat ze hier niet welkom zijn. U moet niet uit het oog verliezen dat het gelukzoekers zijn."
Heeft niet ieder mens recht op net zoveel geluk als u en ik?
"We kunnen nu eenmaal niet iedereen gelukkig laten zijn. De zwakkeren in de samenleving zullen toch nooit wat bereiken. Daar veranderen we niks aan."
Er zijn ook mensen die zeggen: ik heb politiek asiel aangevraagd maar ik krijg het toch niet.
"Kijk, als mensen hun papieren niet in orde hebben, en dat komt heel vaak voor, dan kunnen zij hun verhaal niet onderbouwen. Dus: vals paspoort? Afwijzen. Geen geboortebewijzen, bewijzen van vervolging of marteling? Afwijzen. Je kunt toch niet zomaar weggaan en alles achterlaten? Ieder weldenkend mens begrijpt toch dat het in deze wereld draait om documentatie? We moeten toch weten waar mensen vandaan komen om hen uit te kunnen zetten?"
Uitzetten? Ik dacht dat het ging om het beoordelen van de asielaanvraag?
"U ziet dat verkeerd. Om de aanvraag te beoordelen moeten we weten of meneer zus of zo inderdaad uit bijvoorbeeld Somalië komt. Heeft hij geen papieren, dan wordt hij afgewezen. Maar dan moeten we nog steeds beoordelen waar deze meneer vandaan komt, maar dan om hem uit te zetten."
Maar als u ten behoeve van uitzetting dan het bewijs in handen krijgt waarmee de man asiel had kunnen krijgen, wat dan?
"Dan is het te laat. Uitgeprocedeerd is uitgeprocedeerd. En als meneer dan niet meewerkt, tja, dan belandt hij telkens weer in detentie en op straat enzovoorts. Net zo lang tot we de zaak rond hebben. Gelukkig werken sommige ambassades mee met de Dienst Terugkeer en Vertrek om hen elders onder te brengen."
Bedoelt u in een ander Europees land?
"Nee, dan gaat het doorgaans om een naburig land dat de mensen wel wil opnemen. Nigeria is bijvoorbeeld bijzonder inschikkelijk. Het maakt voor Nederland niet zoveel uit. Maar terug naar al die 40 procent die wèl in Nederland mag blijven...,"
Goed. Kunt u mij zeggen hoeveel van die verblijfsvergunningen tijdelijk zijn?
"Ik zie de relevantie niet."
Veel mensen krijgen een tijdelijke verblijfsvergunning. Ze bouwen hier dan een bestaan op, trouwen, krijgen kinderen.. en dan ineens wordt de vergunning ingetrokken. Gezinnen worden uit elkaar gerukt.
"Dat is toch logisch. Als het weer veilig is in hun land, moeten ze weg."
Maar telt u hen mee in die 40 procent?
"Allicht."
Maar dan kloppen die cijfers toch niet? En vind u dat niet inhumaan?
"Het zijn maar cijfers. Ze tonen de goede wil van Nederland. Wij respecteren de mensenrechten."
Volgens mij zijn het mensen. Anders zouden het cijferrechten zijn.
"Wij kunnen niet ingaan op individuele gevallen. Het beleid komt uit Den Haag. Wij voeren slechts uit en wij hebben quota te halen."
Net als de politie?
"U doelt op de prestatiecontracten? Kijk, het beleid moet sluitend zijn. Je kunt die mensen niet de illusie geven dat ze mogen blijven. De politie moet wel ingrijpen. Die rondzwervende illegalen gaan strafbare feiten plegen om aan eten te komen, die worden crimineel. En dus heeft de politie alle reden om hen te vervolgen."
U bedoelt om hen op te jagen? Maar is hun situatie niet het gevolg van het beleid? Mensen kiezen er niet voor om op straat te leven en een brood te stelen, bijvoorbeeld.
"Deze mensen kiezen ervoor om naar dit land te komen. Ze dienen er ook voor te zorgen dat ze weer vertrekken. Het klinkt misschien hard, maar het is vertrekken of verrekken. Dat is nu eenmaal zo afgesproken in de wet."
Velen kunnen niet weg.
"Dat is niet ons probleem. De IND heeft zorgvuldige procedures. Daarna is het aan hen.”
U voelt zich niet schuldig als mensen zichzelf na uw afwijzing in brand steken, of in detentiecentra in honger- of dorststaking gaan, of daar zelfmoord plegen? Of als ze omkomen in het land waarheen ze gedeporteerd zijn.
"Gedeporteerd? Dat woord wil ik niet horen. Mensen worden netjes verwijderd, desnoods met wat dwang indien nodig. Wat die mensen zichzelf aandoen, is hun keuze. Wij doen alleen maar ons werk en dat doen wij naar behoren. Uw vragen bevallen mij niet."
Ik vraag het u, omdat u zelf zegt dat u in uw persoonlijke levenssfeer wordt aangetast en dat u zich bedreigd voelt. Ik vraag me af of u zich in de situatie van de mensen die u in cijfers uitdrukt, kunt inleven?
"Ik heb er slapeloze nachten van, mevrouw!"
Ja, maakt u zich zorgen over die mensen?
"Nee, ik bedoel die verf. Die leuze op de muur... IND = MOORD. Dat is gewoon terreur, laten we het dáár eens over hebben!"
Ik dacht even dat u wakker lag van mensen die mishandeld worden, gemarteld, medische zorg onthouden, in isoleercellen gegooid, geboeid en gekneveld in vliegtuigen worden gehesen. Volgens mij gebruikt u de definitie van terreur verkeerd.
"Allemaal zaken waarvoor de IND niet verantwoordelijk is."
Maar is het niet zo, in de strafwet, dat als u kon weten dat uw beslissing de dood van iemand tot gevolg zal hebben, dat u daarvoor dan verantwoordelijk bent? Als ik dat zou doen, zou ik vervolgd worden wegens moord, minstens wegens dood door schuld. Voorwaardelijk opzet heet dat.
"Dat gaat hier niet op, u draait de zaken om. Voor ons gelden die wetten niet, want wij voeren juist de wet uit. Wij bedreigen niemand. Wij jagen niemand de dood in. Wij zijn het zelf die bedreigd worden. Meneer Teeven en ik, wij hebben persoonsbeveiliging nodig."
U kunt die tenminste krijgen. De enige beveiliging die een vluchteling krijgt is een cel, een camera, boeien, en een bewaker. En dat is niet om zijn leven te beschermen, integendeel.
"Volgens mij zijn we uitgepraat. Ik dacht dat we het zouden hebben over het jaarverslag van de IND, over onze mooie cijfers, het werk dat wij doen."
Ik denk het ook, dat we uitgepraat zijn. Overigens vind ik dat ze het mooi gedaan hebben, met die verf. Het symboliseert het bloed dat u aan uw handen heeft. Mee eens?
Rob van Lint weigerde verder commentaar.
Joke Kaviaar in gesprek met Rob van Lint op dinsdag 4 juni 2012.