Tijd om de vluchtelingenstrijd op een hoger plan te trekken.
Wij, vluchtelingen en activisten, demonstreren nu al vele maanden in de huidige ronde van strijd voor een oplossing voor de vluchtelingen en tegen het immigratiebeleid. In het begin konden we met kleinere acties goed in de kijker komen. Nu is het tijd om de strijd op een hoger plan te trekken: we moeten werkelijk gaan toewerken naar een oplossing.
De sympathie die er onder lagen van de Nederlandse bevolking is voor de vluchtelingen moeten we mobiliseren. De manier waarop werpt discussies op binnen activistisch links. Hier valt te lezen hoe de demonstratie van 23 maart juist wat leus betreft radicaler wordt dan wat we eerst deden, terwijl het volledig binnen de ‘traditie’ van vluchtelingenprotesten in Amsterdam past.
Dit is hier direct gekopieerd geplaatst vanaf m'n blog, dus als je werkende links en plaatjes wilt zien klik dan hier
Tot nu toe ben ik zeer te spreken over de samenwerking die activisten aan de dag hebben gelegd. Heerlijk. Dit ging niet zonder slag of stoot: er was oud zeer en ik heb ook momenten gehad dat mensen uit zekere bewegingen mij op een simpele wijze probeerden te diskwalificeren: ‘maar jij bent van de Internationale Socialisten’. Dat soort momenten vond ik vervelend, maargoed, zand erover. Gaandeweg ging het allemaal veel beter en konden we goed samenwerken en ontstond een hele positieve sfeer van wat ik kameraadschap noem. Echt, enorm fijn. Vooral met zo’n toch kleine kring van radicaal links in Nederland moeten we wel een beetje de rijen sluiten om überhaupt een deuk in een pakje boter te kunnen slaan. De noodzaak tot eenheid werd gesteld door de vluchtelingenacties, daarbij hamerden de vluchtelingen zelf op eenheid. Onze oude discussies op links? Waar heb je het over! Gewoon actie! Of zoals Berete het altijd zegt: ‘No discouraging. No division. Otherwise we are lost’.
Zoals echter terecht in het Parool een tijd geleden stond is de activistische steun voor de vluchtelingen tot nu toe vooral gekomen uit de links-radicale hoek. Dan heb ik het dus niet over de politiek gezien zeer beperkte faciliterende steun van bijvoorbeeld de Protestantse Diaconie in Amsterdam; ik heb het over de mensen die willen bouwen aan publieke acties om daadwerkelijke verandering te bewerkstelligen. Het Parool maakte er een zielige persiflage van. De afbeelding bij hun artikel destijds was een gemaskerde anarchist die als een poppenmeester de tentenkampen bespeeld. Wat een disrespect voor de vluchtelingen: alsof ze niet zelf kunnen nadenken en schaapachtig achter radicalo’s aanlopen. Ook de VVD gebruikte de betrokkenheid van anarchisten als argument tegen de vluchtelingen tijdens een kameroverleg hierover (zoek op ‘anarchisten’ in dit bestand).
De werkelijke reden dat inderdaad anarchisten en revolutionair socialisten prominent aanwezig zijn is dit: de impliciete of expliciete steun van veel organisaties en partijen aan het deportatiebeleid. Tegenwoordig moet je politiek aardig radicaal zijn als je een wat mij betreft niet meer dan fatsoenlijk standpunt inneemt als ‘vluchtelingen welkom’ of ‘stop deportaties’. Wij radicalen en revolutionairen zijn gewoon de enigen die echt principieel de vluchtelingen steunen, door dik en dun. Daarom zijn wij zo nadrukkelijk aanwezig: het is de schandalige afwezigheid van anderen.
In het begin konden we met relatief kleine acties goed in de kijker komen, en verhoogde dit de politieke druk. Dit waren allemaal toffe acties. We moeten echter vaststellen dat de effectiviteit van deze vele relatief kleine demonstraties, tussen de 100 en 300 mensen, aan het afnemen is. De demonstratie in Utrecht op 5 januari was bijvoorbeeld amper merkbaar op het landelijke niveau. Hèt pluspunt van die dag was het demonstreren op een steenworp van Kamp Zeist en onze interactie met die mensen daar. Dat was voor de gevangenen een grote steun en dat was een erg heftig moment. De raison d’être van de protesten is echter politieke druk en bekendheid van het probleem van de vluchtelingen. Als we hier minder in slagen, en we ook duidelijk wat aan momentum inboeken, dan moeten we denken over nieuwe vormen van actie.
In Amsterdam deden we dit vanaf begin december, dus vlak na de ontruiming, vanaf het moment dat we in de vluchtkerk zaten. We planden vooruit naar de Dag tegen Racisme, eind maart. Dan konden we een groter protest neerzetten met meer organisaties. Ondertussen gingen we door met vooral heel veel actievoeren. Antiorde geeft het meest complete overzicht hiervan. Maargoed, nu botsten we natuurlijk tegen een politieke uitdaging aan. Want hoe ga je verbreden, in een land waarin de meeste partijen je radicale standpunt nauwelijks onderschrijven? En hoe dan? Het is op dit punt dat er nu een belangrijke discussie is ontstaan, die vooral over de (bizar drukke) emaillijsten loopt. Hierover is enige verwarring. Laat ik dus even een stapje terug doen, naar de eerste protesten in Amsterdam, zoals die van 10 november.
Wat de vluchtelingen betreft was het altijd al de bedoeling om politieke partijen te betrekken. Het is de politiek die met wetten het probleem heeft gecreëerd en in stand houdt. Wetten worden gemaakt in de Tweede Kamer en de regering. Dus als we een oplossing willen moeten we de politiek betrekken. Partijen zouden ons moeten steunen en niet het immigratiebeleid. Dus bij de eerste demonstratie hebben we al pogingen gedaan om partijen zich uit te laten spreken voor de vluchtelingen. Dit resulteerde in de aanwezigheid van Chris Schaeffer van SP Nieuw-West tussen de sprekers voor de Stopera, die zijn steun uitsprak voor de vluchtelingen. ‘Sharon’ is (al dan niet terecht) populair onder de vluchtelingenleiders in Amsterdam: vaak vragen ze of we Sharon Gesthuizen er niet bij kunnen hebben. Het is dus, wat de Amsterdamse vluchtelingen betreft, nooit een ‘puur’ buitenparlementair protest geweest. Dat buitenparlementaire activisten (zoals ik) duidelijk betrokken waren bij die protesten, betekende geenszins dat we ons tot het buitenparlementaire beperkten.
Voor de demonstratie van 23 maart, waar een groot en breed protest van willen maken (en echt iedereen voor nodig hebben!) kiezen we nu de leus: Geen vluchteling op straat of in de cel. Hiermee herverpakken we de eis van een oplossing van de vluchtelingen op een manier die verbreding beter mogelijk kan maken. Bredere groepen zullen zich kunnen herkennen in deze leus en ook meer gematigde organisaties zullen deze kunnen onderschrijven. Er is gezegd dat dit een afzwakking van de eerdere leuzen betekent. Dit klopt niet, in ieder geval niet wat de protesten vanuit het kamp Osdorp betreft. De eerste demonstratie in Amsterdam had in de leus gerechtigheid; de tweede mensenrechten. Nu kan de staat wel zeggen dat ze ‘streng maar rechtvaardig zijn’, maar ze kan moeilijker zeggen dat ze voldoet aan onze nieuwe leus. Dus het is juist de leus die we nu kiezen die radicaler is dan eersten. De leus zwakt dus niet af, maar wordt juist radicaler.
Als het gaat om nieuwigheid van de leus: het ‘op straat leven’ is altijd een centraal facet geweest van de protesten. Dat kan dus geen verassing zijn. En het spandoek ‘stop opsluiting van vluchtelingen’, wat ook in onze leus voor 23 maart tot uitdrukking komt, is vaak prominent aanwezig geweest, zoals bij het protest bij de rechtzaak van Habib Jaba op 12 december. Dan zou men nog kunnen zeggen: ja, maar we riepen toch No borders, no nations, stop deportations! tijdens de demonstratie? Was dat niet de leus? Dat riepen we inderdaad en er is niets in de nieuw gekozen leus die ons er van weerhoud op dit te roepen, of radicaal stelling te nemen tijdens de protesten in wat we schreeuwen tijdens het lopen en in wat we vertellen tijdens toespraken. Maar ‘No Borders’ is nooit de gezamenlijk afgesproken leus van een protest in Amsterdam geweest. Dat weet ik omdat ik in de organisatie van alle demonstraties in Amsterdam zat.
Ook pragmatisch herverpakken van ‘oplossing’ is niet nieuw. Mamadou en Mouthena kwamen hier als eerste mee in oktober. Les cinq points heette het (in onze veeltaligheid) en ze stonden er met de andere leiders op dat dit de eisen werden van de eerste demonstraties. Dit waren de eisen: 1) Open onze dossiers - geloof onze oprechte verhalen 2) Geef ons toegang tot zorg 3) En onderwijs 4) Arresteer ons niet meer willekeurig 5) Geef ons een verblijfsvergunning. De truuk van de herverpakking was niet het laatste punt; dat stond er bij om ons expliciete doel duidelijk te maken. De eerste vier punten werden gezien als dingen die we binnen konden halen. Het binnenhalen van deze punten, vertelde Mouthena, significa un permiso. Als je de eerste vier binnenhad, had je een verblijfsvergunning, meenden ze. Dus pragmatisch herverpakken van de boodschap heeft er vanaf dag één bij gehoord.
Met andere woorden: de huidige lijn van verbreding is geen nieuwe lijn, maar een uitwerking van wat altijd al onze bedoeling is geweest.
Maargoed, hier kan men het uiteraard nog mee oneens zijn, en een andere lijn voorstaan. Natuurlijk: we moeten kritisch blijven, en in een kameraadschappelijke discussie met elkaar de beste strategie proberen te vinden. De voornaamste reden waarom nu enkele activisten zeer kritisch zijn over ons besluit tot deze verbreding (die we in de werkgroepvergadering van de demo aannamen met unanimiteit min één) ligt ‘m echter niet in alles wat hierboven is gezegd.
Nee, het is de terechte afkeer van politieke partijen, juist op het punt van immigratiebeleid. Geheel terecht wordt gewezen op de rol van bijvoorbeeld de PvdA, die de basis legde voor de huidige deportatiemachine, en die onder het laatste kabinet Balkenende ook fanatiek bestuurde. Of op de beschamende, opportunistische, en soms gewoon racistische rol van de SP op dit punt. Hun steun voor de Bajesboten Zaandam wordt genoemd. Ook Groenlinks is vaak genoeg gewoon fout geweest. Inderdaad, inderdaad. En er valt nog wel het een en ander aan toe te voegen: zo was bijvoorbeeld de SP samen met de VVD in het gemeentelijk college van Haarlem verantwoordelijk voor vluchtelingengevangenis bij Schiphol waar die rampzalige brand plaatsvond. Mijn maag draait er nu nog van om, ik raak ontroerd, als ik denk aan die ramp, waar de SP gewoon een zekere medeverantwoordelijkheid voor draagt. Dus ik kan er veel begrip voor opbrengen, als mensen er zeer weinig voor voelen om met deze partijen te willen samenwerken.
Realisme en bescheidenheid. Dat zijn belangrijke woorden. Bij een gemiddeld protest laat ik mee meeslepen door tamelijk radicale leuzen. Sta ik bijvoorbeeld voor Intertrust door een megafoon te blêren tegen het grootkapitaal, dan maakt het me weinig uit dat ik waarschijnlijk in dit geval weinig verander. Het gaat hier dan om het altijd ongrijpbare ‘bewustwording’ en om ‘symbolisch verzet’. Want dat is bijna alles wat doen, laten we eerlijk zijn! Maar ik vond dat ik me dit niet kon permitteren bij de vluchtelingen: als ik iets deed moest dat sowieso voor de volle mep gericht zijn op het verkrijgen van een oplossing. Er staat te veel op het spel, namelijk letterlijk mensenlevens. Dus geen louter symbolisch protest waarbij je vantevoren accepteert dat je waarschijnlijk toch niet binnenhaalt wat je wilt. Echt gericht zijn op een oplossing.
Daarom moeten we realistisch en bescheiden zijn: we zijn niet in staat om puur op basis van de kracht van de vluchtelingen en de revolutionairen het immigratiebeleid te veranderen. Wat gebeurt er dan? De protesten gaan wel even door, maar verdwijnen naar de marge. De VVD neemt weer het initiatief over, en weg zijn we. Onze protesten worden al minder ‘sexy’ de afgelopen tijd (we demonstreerden in Ede, en waren voorpaginanieuws in Ede. Demo was wel erg tof en goed voor Ede). De VVD heeft aleen duidelijk offensieve tactiek gekozen, door bijvoorbeeld delen van Somalië als ‘veilig’ te bestempelen. Dus er moet gehandeld worden!
Hiervoor hebben we bredere krachten nodig. Dat kan: er is onder lagen van de Nederlandse bevolking sympathie voor de vluchtelingen. Die moeten we zichtbaar maken. Dat is precies waar 23 maart op gericht is. Maar hiervoor moeten we verbreden: we moeten wat dan een ‘brede maatschappelijke coalitie’ heet maken. En dit kan zonder op principes in te leveren. De leus die we kiezen is breed toegankelijk, en zoals ik heb laten zien ligt ‘ie volledig in lijn met wat we eerder deden. Deze brede coalitie zou moeten bestaan uit zowel de vluchtelingengroepen; radicalen; christelijke groepen; delen van de vakbond; etnische organisaties; politieke partijen. Die laatste hebben gewoon nodig om de zeer simpele reden dat het probleem door partijen veroorzaakt wordt, maar ook alleen door hun kan worden opgelost. Als wij deze verbreding voor elkaar krijgen, waar nu werkelijk al goede stappen voor gezet worden, dan zijn we goed bezig om de politieke druk op te voeren en te werken aan een oplossing.
Kijk, idealiter gaan gewoon een paar miljoen werkers ff staken, want ‘macht’ hebben de vluchtelingen gewoon totaal niet. Werkers kunnen namelijk de wereld veranderen, and all that jazz. Of we maken een revolutie, ook een goed idee. Maar dat gaat gewoon nu ff niet gebeuren. Dit is waar de keuze nu op neer komt: Duidelijk en principieel maar breed protest met de mogelijkheid van naar een oplossing toe te werken, of langzaam gemarginaliseerd worden terwijl we doorgaan met kleine demonstraties.
Daarom hoop ik dat iedereen enthousiast mee zal bouwen aan 23 maart en onze samenwerking zo voortreffelijk blijft als ‘ie tot nu toe is. Dit is een unieke kans, we moeten hem met beide handen aangrijpen!