Zwarte Piet, de olifant in de kamer
Hartverwarmend, al die reacties op de racistische spreekkoren in het voetbal stadion van FC Den Bosch afgelopen zondag. Maar vergeten we niet iets? Precies! De olifant in de kamer.
Eerder die dag werd er in Den Bosch gedemonstreerd tegen Neerlands favoriete racistische karikatuur Zwarte Piet. De demonstranten van KOZP werden op afstand gehouden van de intocht en waren nagenoeg onzichtbaar en onhoorbaar. Tegen’demonstranten’ - van het soort dat kinderen middelvingers laat opsteken, zich in blackface hult, rookbommen, eieren, bierblikjes, stenen en vuurwerk gooit naar de door hen zelfverkozen vijanden – kregen ruim baan. In het stadion bezongen zij daarna vol verve hun favoriete blackface Zwarte Piet wanneer Excelsior-voetballer Ahmad Mendes Moreira aan de bal was en maakten daarbij ook de welbekende ‘oerwoudgeluiden’. Duidelijke taal, dunkt me. Dezelfde dag kwam een video online van een moeder die in de trein een volwassen witte vrouw stevig de les las nadat die haar 6 jarige dochtertje voor Zwarte Piet had uitgemaakt.
De liedjes als ode aan de racistische karikatuur Zwarte Piet met als enig doel een zwarte voetballer te beledigen, het uitschelden van kinderen, zelfs door een volwassene, het is alles symptomatisch voor de Neederlandse ‘cultuur’ van nationalisme en racisme. De ‘knecht’ Zwarte Piet, verzonnen door Jan Schenkman in een tijd dat slavernij nog heel gewoon was, is bovendien niet alleen maar een uiting van racisme maar ook: oorzaak. Beeldvorming, daar begint het mee. De ontmenselijking. Wat ooit een duivelsachtig personage was die Sinterklaas vergezelde, veranderde vanaf 1850 in een zwarte ‘knecht’, een karikatuur van een tot slaaf gemaakte zwarte mens. In vroege afbeeldingen was Zwarte Piet geketend. Het laat niets aan duidelijkheid te wensen over. Zwarte Piet is onmiskenbaar racisme. En we zijn er nog steeds niet vanaf.
Maar hee, we zijn natuurlijk wel allemaal heel erg tegen racisme! Zelfs de Bredase politie gaat in een kringetje hand in hand staan voor een promotiefoto. Waren zij het niet die Pegida in juni 2016 verdedigden tegen protest en die massaal tegendemonstranten arresteerde? Ja, datzelfde Pegida dat onder leiding van vluchtelingenjager en wapenhandelaar Wagensveld dit jaar zwart geschminkt naar de landelijke intocht in Apeldoorn toog en weliswaar werd opgepakt, maar niet vanwege racisme. Nee, ze deden niet wat de politie hen opdroeg en als er iets nog heiliger is dan Zwarte Piet, dan is het de openbare orde die moet worden gehandhaafd. Daarbij arresteren ze dan wel nog altijd liever met veel bombarie (bij voorkeur zwarte) anti-racisme activisten, slaan hen in elkaar, trekken hen de haren uit (Rotterdam, 2016) en stellen valse verklaringen op om mensen te kunnen vervolgen (Gouda, 2014. Jerry Afriyie). Etnisch profileren en de diep gewortelde racisme cultuur, ook dat wil niemand horen. En nu? Moeten we erop vertrouwen dat al die dingen niet meer gebeuren nu smerissen in een kring hand in hand het anti-racisme statement kopiëren van de voetballers van Oranje? Want ook daar staat die olifant tussen die niemand wil zien. Die olifant van Zwarte Piet.
Zoveel anti-racistische uitingen ineens. Wow. Echt, wow. En dat in de tijd dat ‘de Piet in de maand’ is. Hoopgevend toch? Kijk Rutte nu eens: “Racisme daar is geen plek voor in dit land en hulde voor de scheidsrechter.” [1]. Zozo. Maar anti-racisme is wel zo makkelijk zolang je er geen consequenties aan hoeft te verbinden.
Nu zal je mij niet horen roepen dat we de aanpak van racisme aan de overheid moeten overlaten want die is zelf institutioneel racistisch. Echter, Ruttes’ categorisch “ik kan er niks aan doen” is voor zwarte mensen in deze samenleving meer dan pijnlijk. Het betekent: “ik wil er niks aan doen”. Intussen gaat Mark-dit-is-een-gaaf-land-Rutte wel om de tafel met mensen uit de sportwereld over racisme bij het voetbal [2], maar wil tot nu toe niet met Kick Out Zwarte Piet rond de tafel over het diepgeworteld racisme dat door Zwarte Piet wordt vertegenwoordigd en waarmee de hele samenleving is doordrenkt. Het blijft bij symptoom bestrijding voor de bühne. Een bekende voetballer negeren gaat natuurlijk ook moeilijk. Maar de vele slachtoffers die Zwarte Piet jaarlijks maakt onder kinderen, ach... Het is maar een (wit) kinderfeestje en als het om dat feestje gaat is het eigen kinderen eerst. Dat is precies die olifant in de kamer. Hoedt u voor de olifant! Welke olifant!?
Maar wat valt er anders te verwachten van de man waarvan een rechter heeft gezegd dat hij zich schuldig maakte aan racisme door opdracht te geven om fraude bij alleen Somalische mensen te onderzoeken. Hij vond het maar jammer dat de wet dit niet mogelijk maakte. In 2015 zette Quinsy Gario alvast drie uitlatingen van Rutte op een rijte, waaronder die. [3] Daarna volgde nog meer. Zijn opmerking dat zijn 'vrienden op de Nederlandse Antillen' blij zijn met het sinterklaasfeest 'omdat zij hun gezicht niet hoeven te schminken', zegt ook veel over het diepliggende racisme waar wij witte mensen allemaal zo mee behept zijn, juist doordat de met de paplepel ingegoten karikaturen altijd maar onderdeel blijven van ‘onze traditie’. Laat nieuwe generaties daar nou eens niet mee opgroeien!
En dan de media. Ook zij struikelen over elkaar met aandacht besteden aan het racisme rond de voetbalvelden. En ook hier is een soort Harry Potter Onzichtbaarheidsmantel over die olifant in de kamer heen gegooid. De Sinterklaasliedjes tijdens het spel van Moreira, moesten die soms als aanmoediging worden gezien? Maakten die geen prominent deel uit van dat racisme? Ach, dat benoemen we maar niet. Een teken aan de wand!
Maar dat is nog niet alles. Er zijn op dit moment media die van harte hun best doen om racisme en fascisme nog meer te normaliseren dan ze al deden. Zo is er het nog uit te zenden 2doc met de voorman van de NVU, Constant Kusters, door de VPRO [4], onder het mom van “Nederland een spiegel voorhouden”. Nergens voor nodig, deze gratis reclame. Kijk naar Zwarte Piet, en daar heb je je spiegel! En dan het ‘lang interview’ met een van de smerigste straatfascisten die er rondloopt, Ben van der Kooi, door RTV Rijnmond [5] gisteren. Het maakt van hen brave bezorgde, nette nationalistische zelfbenoemde patriotten, huisvaders, heel gewone mensen zoals jij en ik dus. Nou, ik dacht het niet.
De grens van wat we normaal moeten vinden schuift steeds verder op. Zo wordt het gif ruim baan gegeven. Ik herinner me ook Kusters al wel eens op TV te hebben gezien en Wagensveld van Pegida trouwens ook. Geef die lui toch geen podium!
Maar ach, ze houden ook van Zwarte Piet, nietwaar? Dat schept een band.
Joke Kaviaar, 21-11-2019
1. https://www.ad.nl/nederlands-voetbal/rutte-prijst-scheidsrechter-om-optr...
2. https://www.dvhn.nl/sport/Rutte-schuift-aan-bij-gesprek-over-racisme-250...
3. https://joop.bnnvara.nl/opinies/top-3-racistische-uitglijders-van-mark-r...
4. https://www.vpro.nl/programmas/2doc/kijk/2doc-overzicht/2019/ons-moederl...
5. https://www.rijnmond.nl/nieuws/188768/Portret-van-Ben-van-der-Kooi-patri...