NN'ers en vreemdelingenbewaring
Arrestantengroep Amsterdam - 18.10.2011 22:02
Zoals eerder beloofd (zie  http://www.indymedia.nl/nl/2011/08/78082.shtml) volgt hieronder een uitgebreide uitleg over het hoe en waarom van de vrijlating op 30 augustus 2011 van de twee NN'ers uit de detentieboot in Zaandam. Deze twee zijn bij de ontruiming van Schijnheilig op 5 juli opgepakt, niet strafrechtelijk vervolgd en bleven weigeren hun identiteit bekend te maken tot aan hun vrijlating.
[scroll down for english translation]
Zaanse schande
De reden dat we dit stuk schrijven is ten eerste dat meerdere mensen ons hebben gevraagd om een gedetailleerde uitleg van de gang van zaken. Maar ook denken we dat het belangrijk is dat mensen de procedures kennen, zodat, wanneer ze opgepakt en vastgezet worden, ze zich zo goed mogelijk kunnen weren tegen politie en justitie.
We kunnen ons voorstellen dat niet iedereen zin heeft om taaie juridische kost te lezen, maar wat we in ieder geval willen benadrukken is dat het niet zo is dat de twee zijn vrijgekomen omdat ze niet in vreemdelingenbewaring gesteld hadden mogen worden vanwege het feit dat ze anoniem bleven. De reden dat ze niet langer in bewaring gehouden mochten worden is vanwege procedurele fouten.
Ophouding
Allereerst volgt hier kort een uitleg van de vreemdelingenrechtelijke bewaringsprocedure. Als de politie een redelijk vermoeden van illegaal verblijf ten aanzien van jou heeft mogen ze je staande houden en naar je papieren vragen. Deze bevoegdheid wordt natuurlijk erg ruim ingevuld, lees: als de politie zin heeft je lastig te vallen. Als je niet kan of wil aantonen dat je legaal in Nederland verblijft word je naar een plek gebracht om verhoord te worden, meestal een politiebureau of het bureau van de vreemdelingendienst. Dit is de ophoudingsfase. Als er in het kader van de ophouding (die 6+6 uur kan duren) een verhoor plaatsvindt heb je het recht je advocaat en een tolk hierbij aanwezig te hebben. Als je al vanwege strafrechtelijke redenen op een politiebureau zit kan je vanuit het strafrechtelijke naar het vreemdelingenrechtelijke regime worden overgeplaatst zonder dat je fysiek verplaatst wordt. Er vindt niet altijd een ophoudingsverhoor plaats, wel een zogenaamd artikel-59 verhoor, dat vooraf gaat aan de beslissing of je in bewaring zal worden gesteld. In principe heb je ook het recht tijdens dit verhoor door een advocaat bijgestaan te worden, maar als hij of zij niet snel genoeg kan komen mag na 2 uur wachten met het verhoor worden begonnen.
Anders dan in het strafrecht, waarin je niet verplicht kan worden mee te werken aan je eigen veroordeling (i.e. een verklaring afleggen, je naam geven etc.) geldt in het vreemdelingenrecht de medewerkingsplicht. Je bent verplicht mee te werken aan onderzoek naar je identiteit en nationaliteit, en verplicht mee te werken aan je uitzetting. Het weigeren mee te werken vormt dus een zelfstandige grond om je vast te houden. Voor sommigen mag dit nieuw zijn, let wel, voor mensen zonder papieren is dit sinds jaar en dag de trieste realiteit van de zogenaamde Nederlandse rechtstaat.
Terugkeerbesluit
Als blijkt dat je geen rechtmatig verblijf hebt wordt in de regel een terugkeerbesluit aan je uitgereikt. Dit is een besluit waarin staat dat je dient te vertrekken uit Nederland. Het besluit houdt tevens een inreisverbod voor de gehele Schengen-zone in. Als je niet vrijwillig vertrekt kan je in bewaring gesteld worden. In principe wordt een vrijwillige vertrektermijn van 7 tot 30 dagen gegeven, behalve wanneer je bijvoorbeeld al eerder te horen hebt gekregen dat je niet in Nederland mag zijn. Dit terugkeerbesluit is op Europees niveau vastgesteld, alleen heeft de Nederlandse staat die regels nog niet in de Nederlandse wet opgenomen. Iedereen die op dit moment geconfronteerd wordt met een terugkeerbesluit kan daarom direct een beroep doen op de Europese richtlijn. Dit betekent onder andere dat er altijd een vrijwillige vertrektermijn moet worden gegeven (behalve als je dus al eerder te horen hebt gekregen dat je moet vertrekken), omdat uitzonderingen op deze regel eerst wettelijk moeten worden vastgelegd.
Tegen het terugkeerbesluit kan je een bezwaarprocedure beginnen. Je maakt dan bezwaar bij de IND. Tevens kan je hangende deze bezwaarprocedure een voorlopige voorziening vragen bij de rechtbank. Je vraagt de rechter dan het terugkeerbesluit te schorsen zolang er niet is beslist op het bezwaar tegen dat besluit. Schorsing betekent dan dat je niet vastgezet kan worden, omdat het nog niet duidelijk is of je wel dient te vertrekken.
Beroep
Tegen de oplegging en voortduring (tot aan het moment dat je bij de rechter verschijnt) van de bewaring kan je beroep aantekenen bij de rechtbank. Dit beroep dient binnen 14 dagen behandeld te worden. De rechter kijkt in deze rechtszaak alleen naar de vraag of de oplegging en voortduring van de bewaring rechtmatig is tot het moment van de rechtszaak. Tegen de uitslag van dit beroep kan je in hoger beroep. Dit wordt behandeld door de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State, de hoogste rechter in vreemdelingenzaken in Nederland. Mocht je niet vrijkomen na je eerste beroep, dan wordt na een paar weken een vervolgberoep ingesteld. De rechter die deze zaak behandelt gaat bepalen of de voortduring van de bewaring rechtmatig is. Daarbij wordt er gekeken naar de vraag of er zicht is op uitzetting, of de IND voldoende moeite doet uitzettingshandelingen te verrichten, en hoe lang je al in bewaring zit. Er wordt een belangenafweging gemaakt tussen jouw belangen en die van de IND. Hoe minder je meewerkt, hoe langer de rechter vaak redenen ziet voor de IND je vast te houden. Tegen de uitspraken van vervolgberoepen kan je niet in hoger beroep.
De NN’ers
In de zaken van de twee NN'ers is het volgende gebeurd. Ten eerste is beroep ingesteld tegen de oplegging en voortduring van de bewaring. Deze rechtszaken vonden plaats op 18 juli in Utrecht, waar veel mensen aanwezig waren om hun solidariteit te betuigen. Deze zaken zijn verloren, het hoger beroep loopt nog (zie http://www.indymedia.nl/nl/2011/07/77456.shtml). Het is echter maar de vraag of die ontvankelijk zijn nu de Raad van State eerder al heeft geoordeeld dat je niet anoniem in hoger beroep kan.
Ook is er bezwaar gemaakt tegen de terugkeerbesluiten die de NN'ers hebben ontvangen en een voorlopige voorziening gevraagd aan de rechter. Ten aanzien van NN 1153 heeft de rechter op 25 augustus besloten dat het terugkeerbesluit geschorst moest worden totdat de IND heeft beslist op het bezwaar hiertegen, omdat de IND de door de rechtbank gevraagde stukken niet had ingeleverd. Ten aanzien NN 1050 heeft de rechtbank op 26 augustus geoordeeld dat de IND hem een vrijwillige vertrektermijn had moeten geven. De IND beweerde vervolgens dat de bewaring niet hoefde te worden opgeheven, omdat de rechter enkel schorsing van het besluit had bevolen, niet de opheffing van de bewaring. Op 30 augustus diende het vervolgberoep tegen de bewaring dat inmiddels was aangespannen. In deze zaak oordeelde de bewaringsrechter dat de bewaring niet langer door een rechtsgeldig terugkeerbesluit werd gedragen en daarom moest worden opgeheven. De rechter oordeelde ook dat vanaf het moment van de uitspraken van 25 en 26 augustus de bewaring onrechtmatig was. De twee hebben daarmee recht op een schadevergoeding van 80 euro per dag vanaf 25 en 26 augustus.
Bovenstaande komt er dus op neer dat bijvoorbeeld in het geval dat de gang van zaken rondom het terugkeerbesluit niet klopt, je niet persé snel vrij kan komen, omdat de bewaringsrechter tijdens het eerste beroep niet bevoegd is daar naar te kijken. Je moet dus eerst een aparte procedure beginnen ten aanzien van dat terugkeerbesluit, en pas als daarmee resultaat wordt geboekt (zoals in deze gevallen) kan je daar iets mee bij de bewaringsrechter in het vervolgberoep. Het eerste beroep kan dus alleen positief uitpakken als de rechter oordeelt dat de oplegging of voortduring van de bewaring niet rechtmatig is geweest.
Conclusie
Wat betekent bovenstaande voor de positie van mensen die worden gearresteerd tijdens acties, demonstraties, kraken of anderszins, en die vanwege hun weigering zich bekend te maken in het vreemdelingenrechtelijk traject terecht komen? Op dit moment kan je stellen dat enkel het feit dat je weigert je naam te geven volgens de rechter voldoende grond is om je in vreemdelingenbewaring te zetten en te houden. Daarbij maakt het niet uit of vermoed wordt dat je de Nederlandse nationaliteit hebt. Op een gegeven moment, als er duidelijk geen zicht op uitzetting is, zal de rechter de belangenafweging in jouw voordeel moeten laten uitvallen en sta je weer op straat. Maar dat kan tot 18 maanden duren. In het geval van NN 1153 en NN 1050 hebben procedurele fouten er voor gezorgd dat ze binnen twee maanden weer vrij kwamen. Bureaucratische missers van de staat vormen daarmee soms zeker een uitweg. En het valt niet uit te sluiten dat die missers soms politie en justitie een makkelijke uitweg bieden voor een moeilijk politiek probleem. Het is hoe dan ook goed jezelf te informeren, je rechten te kennen en te zorgen voor goede juridische bijstand. Solidariteit van buitenaf is daarbij heel belangrijk. Post, telefoonkaarten, kleren, zelfgemaakte spelletjes, lawaaidemo's en tijdschriften en boeken helpen het leven in de bajes draaglijker te maken.
[english below]
NN in and out of foreign detention
As promised (see http://www.indymedia.nl/nl/2011/08/78082.shtml), we're providing an extensive explanation about the in's and out's of how the two anonymous detainees were released on August 30th from the detention boat in Zaandam. These two were arrested at the eviction of Schijnheilig on July 5th and prosecuted, though not on the basis of criminal law, and they were eventually released after steadfastly refusing to identify themselves.
The reason that we're writing this piece is, first, that many people asked us for a detailed explanation of the state of affairs; but also, because we think that it's important that people are familiar with the procedures, so that they can prepare themselves as well as possible against the onslaughts of the police and the courts if they're arrested and imprisoned.
We can imagine that not everyone is eager to pore over some dense legal texts, but we want to call attention to a misconception about the release, which is that the two shouldn't have been placed in foreign detention since they were anonymous. Rather, they were released because of administrative errors.
Ophouding (first phase of detention)
First, a short explanation of the foreign detention procedure. If the police have a reasonable suspicion that you are staying here illegally, they can detain you on the street and ask for your papers. These powers are naturally interpreted quite broadly; in other words, the police can detain you if they feel like it. If you can't or don't want to prove that you are staying legally in the Netherlands, you will be transported somewhere for an interrogation, usually a police station or the office of the foreign police. This is the 'ophouding' phase, which can last 6 hours with a possible 6-hour extension. If you are interrogated during this phase, you have the right to have your attorney and an interpreter present. If you're already at the station due to (possible) criminal charges, you can be transferred from 'criminal' custody to 'foreign' custody without physically going anywhere. Sometimes there is no normal interrogation during the 'ophouding' phase, but a so-called 'article 59' interrogation, which precedes the decision of whether to place you in foreign detention. In principle you also have the right to an attorney during this interrogation, but if he or she doesn't arrive quickly enough they can begin the interrogation after two hours' waiting.
Contrary to criminal law, where you are not obliged to cooperate in your own prosecution (i.e. making a statement, identifying yourself, etc.), you are obliged to cooperate under foreign law with the investigation into your identity and nationality, and with your deportation proceedings. The refusal to cooperate is in itself grounds to detain you. For some people this might be new, but note that for undocumented people this has been the sad reality of the Dutch 'rule of law' system for a long time already.
Terugkeerbesluit
If it turns out that you are not staying legally, you will be served with a return order ('terugkeerbesluit'). This states that you must leave the Netherlands, and includes a travel ban within the whole Schengen zone. If you don't leave voluntarily you can be put in detention. In principle you are provided a period of between 7 and 30 days to leave voluntarily, but not for example if you have already been informed before that you're not allowed to be in the Netherlands. This order is an EU regulation, but the Netherlands hasn't yet incorporated it into Dutch law. Therefore any person can directly rely on this EU regulation. This creates a loophole in the Dutch law for the moment, which means that the voluntary period must always be provided (if you weren't told before that you are not allowed to stay). As soon as the European deportation guidelines are properly incorporated into Dutch law, this trick won't work any more, because then also some exceptions on the obligation to give a voluntary period to leave the country will be taken up in the law. This will make it easier for the police and the IND (the Immigration Service) to legally put you in detention right away.
You can file an objection against the return order with the IND . You can also request an injunction coupled with this objection procedure, meaning that you ask a judge to suspend the return order until there is a decision about the objection. Such a suspension would mean that you can't be detained, because it isn't clear yet whether you need to leave.
Appeal
You can also file an appeal against the imposition and length of your detention (up until the moment that you appear before the judge). This appeal has to be decided upon within 14 days. The judge will only be looking at the question of whether the imposition and length of the detention is justified up until the moment of the court case.
You can appeal against this verdict. This will be heard by the Afdeling Bestuursrechtspraak (Administrative Law Division) of the Raad van State, the highest court in foreign law in the Netherlands. If you are not released after your first appeal, then a follow-up appeal will usually be lodged within a few weeks. The judge who hears this case will decide if you should remain in detention. In addition, the judge will evaluate how realistic deportation is, whether the IND is making sufficient effort to initiate deportation proceedings, and how long you've already been imprisoned. The judge will weigh your interests against those of the IND. The less you cooperate, the more likely it is that the judge will see reasons for the IND to detain you longer. You can not appeal the results of the follow-up appeals.
The Anonymous Detainees ('NN'ers')
In the case of the anonymous detainees ('NN'ers'), what happened is the following. First, an appeal was lodged against the imposition and the length of the detention. These cases took place on July 18th in Utrecht, where many people were present to show their solidarity. These cases were lost, and the appeal is still in process (see http://www.indymedia.nl/nl/2011/07/77456.shtml). The question remains, however, whether they are admissible since the Raad van State already ruled that you can not file appeals anonymously.
The NN'ers also filed an objection against the return orders (terugkeerbesluiten) which they had received, and requested an injunction from the judge. As regards NN 1153, the judge decided on August 25th that the return order should be suspended until the IND had issued a decision about the objection, since the IND had not delivered the documents which the judge had asked for. As regards NN 1050, the court decided on August 26th that the IND should have given him a chance to leave the country voluntarily. The IND responded that the detainees didn't need to be released, because the judge had only ordered a suspension of the return order and not an end to the detention. Meanwhile, the follow-up appeal against the detention had been filed, and was to be heard on August 30th. This time the judge ruled that the imprisonment no longer rested on a valid return order and had to be ended. The judge also ruled that starting from the moment of the respective verdicts on August 25th and 26th, the imprisonment was unlawful. The two detainees have the right therefore to compensation in the amount of 80 euros per day, beginning on August 25th and 26th.
What the above comes down to is that, if the circumstances surrounding a return order, for example, are not legitimate, you won't necessarily be simply released, since the judge that handles the first appeal doesn't have the authority to evaluate that question during the first appeal. You must therefore begin a separate procedure regarding the return order, and only if you achieve some measure of success in that procedure (as in these cases) can you use it to your advantage in your appeals against the detention. The first appeal can therefore only have a positive result if the judge decides that the imposition or length of the imprisonment hasn't been lawful.
Conclusion
What is the significance of the above for people who are arrested during actions, at demonstrations, while squatting or otherwise, and who end up in foreign law proceedings and detention?
At this moment, you can assume that, according to the courts, simple refusal to identify yourself is sufficient grounds to place and hold you in foreign detention. Further, it is irrelevant whether it's presumed that you have Dutch nationality. At a certain point, if there is no realistic chance of deporting you, the judge will weigh your interest in freedom with the IND's interest in keeping you detained, and decide in your favour which means you will be kicked onto the streets again. But, that can take up to 18 months. In the case of NN 1153 and NN 1050, administrative errors led to their release within two months. The state's bureaucratic blunders sometimes provide a way out, and it's also worth considering that those blunders also sometimes provide the police and the justice system with a way out of a difficult political problem. In any case, it's good to inform yourself, to know your rights, and to arrange for good legal help. Solidarity from the outside is very important for this. Mail, phone cards, clothes, homemade games, noise demos, books and magazines help to make life in prison more bearable.
 E-Mail: info(at)arrestantengroep.org  Website: http://www.arrestantengroep.org/
|
