|
|  |
| sinusitis | ahmed saed baker - 08.02.2011 20:57
Sinusitis
Presentatie terugkomweek
Co-schap Keel- Neus – Oor
A.Saed Baker
Inhoud
Klinische presentatie (klinische scenario)
Anatomie en fysiologie van sinussen
Sinussen functies
Definitie sinusitis
Vormen
Oorzaken
Pathosfysiologie
Symptomen
Diagnostiek
Behandeling
Complicatie
Patiënt komt bij huisarts
Mevr X 37 jaar oud
Sinds 3 maanden continu verkouden
Sinds 3 weken hoofdpijn
Continue aanwezig
Verstopt gevoel in de neus
Pijn rond sinussen (frontalis ,ethmoidalis, maxillaris)
Af en toen hoesten met groen sputum.
Keelpijn- ,oorpijn-,neuspijn –
Geen slikklachten wel continu slijm slikken.
Geen koorts, voelt zich niet ziek
Tinnitus -, vertigo - gehoorverlies – otorhoe –
Voelt rare smaak in de mond
Af en toe neus uitvloed
Allergie : –
VG: blanco.
Medicatie: –
Intoxicaties: roken - alcohol –
Werk: huisvrouw
Familiare anamnese:geen bijzonderheden
Lichamelijke onderzoek:
oren: geen bijzonderheden
neus: geen bijzonderheden
keel: geen bijzonderheden
Mond: roodheid en irritatie achter
Aanvullende onderzoek: Rhinoscopie :rode irritatie en slijm rond concha media
DD
Sinusitis :pansinusitis patiënt specifiek
BlW infectie
Faryngitis
Faryngo- laryngitis
Adenositis
Tonsilitis
Behandeling:
-Pijnstillers :paracetamol tab.500 mg zo nodig.
-Neusspray xylometazoline 0.1% gedurende 1week
-AB: doxycicline 100mg ,begin dosis eerste dag 1dd (200mg)
daarna 1dd(100mg) een week ,contra-indicatie :zw en borstvoeding.
Elaboratie: normaal geen controle nodig als er geen alarm symptomen
Contact opnemen met de HA als na een week de klachten blijven aanwezig.
Leerdoel:Sinussen
Anatomie en Fysiologie
-Sinus frontalis , Sinus maxillaris , Sinus ethmoïdalis, Sinus sphenoidalis
- zijn benige structuren bekleed met trilhaarepitheel, worden aangeduid met de naam van het bot.
-sinus frontalis en maxillaris draineren in de voorste deel van sinus ethmoidalis die op zijn beurt draineert onder de concha media . sinus sphenoidalis en de achterste ethmoid draineren in de bovenste neusgang concha superior
Functie van sinussen
Geen of een bouwdeel van de schedel
Secreet vorming
-Mucociliair transport of drainage
-Afvoering van de slijm naar neus
-Bescherming van de hersenen tegen geweld
Definitie sinusitis en indeling
- Ontsteking van het slijmvlies van de neusbijholten al dan niet met secreet in de neus of ontsteking van mucosa van sinussen
-Indeling:
Acute sinusitis:
Symptomen niet langer dan 6-8 weken of
Per jaar minder dan 4 episoden acute symptomen duur 4 episoden van acute symptomen minstens 10 dagen
Blijvende veranderingen CT-scan
Kinderen:
Acuut: Binnen 12 weken verdwenen
Chronisch: Geen uitgesproken symptomen; langer dan 12 weken
Vormen van sinusitis
Sinusitis maxillaris; Ethmoiditis ; Sinusitis frontalis; Sphenoiditis
Meestal meerdere tegelijk aangedaan
Enkel- of dubbelzijdig
Pansinusitis: Sinusitis van alle sinussen die draineren onder de concha media
Oorzaken
Virale infectie: Spontane genezing
Anatomisch: Ostiomeatale complex
Drainage frontalis; maxillaris en voorste ethmoidcellen.
Kinderen: Immaturiteit immuunsysteem (IgG2, IgG4)
Bacteriën: H. influenza, S. Pneumoniae, M. Catarrhalis
Eventueel schimmels
Pathosfysiologie 1
Drainagebelemmering t.h.v infundibulum
Oorzaak:infectiefocus, poliep en/of anatomische vernauwingen.
Secreet kan moeilijk worden afgevoerd waardoor hoopt zich in de de sinusholten en dat is een voedingsbodem voor bacteriën ontsteking
Dentogene sinusitis maxillaris
Oorzaak: doorbraak tandabces of na een wortelkanaalbehandeling
Eenzijdige ontsteking bij een patiënt met dentogene problemen.
Corpus alienum
Neusobstructie meestal bij kinderen met een eenzijdige purulente secretie.
Pathosfysiologie 2
Barotrauma of aerosinusitis
Afsluiting ostium sinus maxillaris of frontalis tijdens duiken/vliegen door slijmvlieszwelling of poliep
Gaat als ventiel werken onder- of overdruk heftige pijn beperkt tot 1 sinus.
Geen rhinorroe.
Sereuze sinusitis
Afsluiting ostium sinus vult zich met steriel sereus vocht drukgevoel door ophoping
Geïsoleerde schimmelinfecties
Cystic fibrose
Primaire ciliaire dyskinesie
dysfunctie van de trilhaarcellen waardoor het slijm niet kan worden afgevoerd.
Symptomen
Purulente neusafscheiding
Neusverstopping
Hoofd- en aangezichtspijn
Acute sinusitis:
Ernstige vorm: Hoge koorts; vooral bij kinderen
Niet-ernstige vorm: Milde koorts
Hoofdpijn van sinogene aard (altijd) gepaard met neussymptomen
Diagnostiek 1
Anamnese
KNO-onderzoek:
Gezwollen neusmucosa; secreties
Percussie pijnlijk
Diafanoscopie
Als follow-up na radiologisch onderzoek
Microbiologisch onderzoek
CT
Beter dan Rӧntgen
Op indicatie
Diagnostiek 2
Behandeling I
herstellen van drainage en beluchting van de bijholten met zo veel mogelijk behoud van het slijmvlies
Acute virale rhinosinusitis
Stomen
Neusdruppels/neusspray met fysiologisch zout
Eventueel paracetamol tegen pijn
Acute bacteriële rhinosinusitis
Antibiotica
Kaakspoeling
Chronische rhinosinusitis
Lokale corticosteroïden
Langdurig behandeltraject met antibiotica
FESS
Behandeling II
neusspoelen met fysiologisch zout
stomen met warme vochtige lucht bevordert neuspassage en vermindert allergische reactie
lokale decongestiva: verminderen bloedtoevoer naar slijmvlies verbetering neuspassage
Benadeling III
Antimicrobiële behandeling
kweek
De meest voorkomende verwekkers zijn:
Streptococcus pneumoniae
Haemophilus influenzae
Moraxella catarrhalis
doxycycline of amoxicilline
bij allergie/intolerantie: erytromycine of azitromycine.
Duur:
Huisartsen: 3-7 dagen
KNO artsen:
10-14 dagen
6 wk – 3 md co-trimoxazol als onderhoudstherapie in lage dosering.
Behandeling IV
Systemische corticosteroïden
Kortdurende stootkuur
Bij 50% neuspassageklachten + anosmie effectief
Lokale corticosteroïden
Poeder, spray of druppels
Antihistiminica
Bij allergische rhinitis
Leukotrieenantagonisten
remmen de werkingen van leukotriënen (ontstekingsmediatoren zijn bij astma)
Effect bij rhinosinusitis niet goed bekend
Behandeling V
Kaakpunctie en kaakspoeling
holle naald in de kaakholte aanwezig secreet wordt opgezogen + holte gespoeld fysiologische zoutoplossing
secreet en de fysiologische oplossing verlaat de sinus maxillaris via het natuurlijk ostium.
FESS
= functional endoscopic sinus surgery
afvoertraject van de kaakholte verruimd ter plaatse van het infundibulum.
Antrostomie volgens Claoué
Formatie van een luik tussen de kaakholte en de onderste neusgang
Effectief bij trilhaarpathologie waarbij de normale drainage ostium verstoord is
Complicatie
Orbitaal:
Lamina orbitalis flinterdun
Uiteindelijk orbitale cellulitis met abcesvorming.
Intracranieel:
Hersenabces via (in 2/3e van gevallen) doorbraak frontale sinus
Vascularisatie verspreidingsroute bij jongvolwassenen het sterkst ontwikkeld
D/ CT met contrast; MRI
B/ AB, drainage
Bot:
Infectie beenmerg voorzijde frontale sinus
Osteomyelitis maxilla bij zuigelingen na doorbraak tandkiemen
Behandeling Complicatie
Chirurgische complicaties
1%:
Penetratie orbita: oogspierproblemen en beschadiging van de n.opticus
Penetratie voorste schedelgroeve: liquorroe, meningitis en cerebrale beschadiging.
Beschadiging belangrijke vasculaire structuren.
Moeilijkheid van neusbijholtenchirurgie:
Enorme individuele variatie van de anatomie.
Nauw operatiegebied wat moeilijk te benaderen is.
Het zicht kan gemakkelijk worden belemmerd door een bloeding.
Prognose
Sinusitis komt vaak voor
Sinusitis is over het algemeen een niet-ernstige aandoening
Indien zich complicaties voordoen moet snel gehandeld worden het is levenbedreigend
Literatuur
Leerboek keel-neus en oorheelkunde prof. Dr. E. H Huizing
NHG standaarden 2007
Update Chirurgie
Medische Immunologie 21 April 2010 Libre de Bruxelles universite
Bijlage 1
Bijlage 2 infibudulum
Doorgang van de neus naar de voorhoofdsholte
| | sinusitis | a.saed baker - 08.02.2011 21:02
Sinusitis
Presentatie terugkomweek
Co-schap Keel- Neus – Oor
A.Saed Baker
Inhoud
Klinische presentatie (klinische scenario)
Anatomie en fysiologie van sinussen
Sinussen functies
Definitie sinusitis
Vormen
Oorzaken
Pathosfysiologie
Symptomen
Diagnostiek
Behandeling
Complicatie
Patiënt komt bij huisarts
Mevr X 37 jaar oud
Sinds 3 maanden continu verkouden
Sinds 3 weken hoofdpijn
Continue aanwezig
Verstopt gevoel in de neus
Pijn rond sinussen (frontalis ,ethmoidalis, maxillaris)
Af en toen hoesten met groen sputum.
Keelpijn- ,oorpijn-,neuspijn –
Geen slikklachten wel continu slijm slikken.
Geen koorts, voelt zich niet ziek
Tinnitus -, vertigo - gehoorverlies – otorhoe –
Voelt rare smaak in de mond
Af en toe neus uitvloed
Allergie : –
VG: blanco.
Medicatie: –
Intoxicaties: roken - alcohol –
Werk: huisvrouw
Familiare anamnese:geen bijzonderheden
Lichamelijke onderzoek:
oren: geen bijzonderheden
neus: geen bijzonderheden
keel: geen bijzonderheden
Mond: roodheid en irritatie achter
Aanvullende onderzoek: Rhinoscopie :rode irritatie en slijm rond concha media
DD
Sinusitis :pansinusitis patiënt specifiek
BlW infectie
Faryngitis
Faryngo- laryngitis
Adenositis
Tonsilitis
Behandeling:
-Pijnstillers :paracetamol tab.500 mg zo nodig.
-Neusspray xylometazoline 0.1% gedurende 1week
-AB: doxycicline 100mg ,begin dosis eerste dag 1dd (200mg)
daarna 1dd(100mg) een week ,contra-indicatie :zw en borstvoeding.
Elaboratie: normaal geen controle nodig als er geen alarm symptomen
Contact opnemen met de HA als na een week de klachten blijven aanwezig.
Leerdoel:Sinussen
Anatomie en Fysiologie
-Sinus frontalis , Sinus maxillaris , Sinus ethmoïdalis, Sinus sphenoidalis
- zijn benige structuren bekleed met trilhaarepitheel, worden aangeduid met de naam van het bot.
-sinus frontalis en maxillaris draineren in de voorste deel van sinus ethmoidalis die op zijn beurt draineert onder de concha media . sinus sphenoidalis en de achterste ethmoid draineren in de bovenste neusgang concha superior
Functie van sinussen
Geen of een bouwdeel van de schedel
Secreet vorming
-Mucociliair transport of drainage
-Afvoering van de slijm naar neus
-Bescherming van de hersenen tegen geweld
Definitie sinusitis en indeling
- Ontsteking van het slijmvlies van de neusbijholten al dan niet met secreet in de neus of ontsteking van mucosa van sinussen
-Indeling:
Acute sinusitis:
Symptomen niet langer dan 6-8 weken of
Per jaar minder dan 4 episoden acute symptomen duur 4 episoden van acute symptomen minstens 10 dagen
Blijvende veranderingen CT-scan
Kinderen:
Acuut: Binnen 12 weken verdwenen
Chronisch: Geen uitgesproken symptomen; langer dan 12 weken
Vormen van sinusitis
Sinusitis maxillaris; Ethmoiditis ; Sinusitis frontalis; Sphenoiditis
Meestal meerdere tegelijk aangedaan
Enkel- of dubbelzijdig
Pansinusitis: Sinusitis van alle sinussen die draineren onder de concha media
Oorzaken
Virale infectie: Spontane genezing
Anatomisch: Ostiomeatale complex
Drainage frontalis; maxillaris en voorste ethmoidcellen.
Kinderen: Immaturiteit immuunsysteem (IgG2, IgG4)
Bacteriën: H. influenza, S. Pneumoniae, M. Catarrhalis
Eventueel schimmels
Pathosfysiologie 1
Drainagebelemmering t.h.v infundibulum
Oorzaak:infectiefocus, poliep en/of anatomische vernauwingen.
Secreet kan moeilijk worden afgevoerd waardoor hoopt zich in de de sinusholten en dat is een voedingsbodem voor bacteriën ontsteking
Dentogene sinusitis maxillaris
Oorzaak: doorbraak tandabces of na een wortelkanaalbehandeling
Eenzijdige ontsteking bij een patiënt met dentogene problemen.
Corpus alienum
Neusobstructie meestal bij kinderen met een eenzijdige purulente secretie.
Pathosfysiologie 2
Barotrauma of aerosinusitis
Afsluiting ostium sinus maxillaris of frontalis tijdens duiken/vliegen door slijmvlieszwelling of poliep
Gaat als ventiel werken onder- of overdruk heftige pijn beperkt tot 1 sinus.
Geen rhinorroe.
Sereuze sinusitis
Afsluiting ostium sinus vult zich met steriel sereus vocht drukgevoel door ophoping
Geïsoleerde schimmelinfecties
Cystic fibrose
Primaire ciliaire dyskinesie
dysfunctie van de trilhaarcellen waardoor het slijm niet kan worden afgevoerd.
Symptomen
Purulente neusafscheiding
Neusverstopping
Hoofd- en aangezichtspijn
Acute sinusitis:
Ernstige vorm: Hoge koorts; vooral bij kinderen
Niet-ernstige vorm: Milde koorts
Hoofdpijn van sinogene aard (altijd) gepaard met neussymptomen
Diagnostiek 1
Anamnese
KNO-onderzoek:
Gezwollen neusmucosa; secreties
Percussie pijnlijk
Diafanoscopie
Als follow-up na radiologisch onderzoek
Microbiologisch onderzoek
CT
Beter dan Rӧntgen
Op indicatie
Diagnostiek 2
Behandeling I
herstellen van drainage en beluchting van de bijholten met zo veel mogelijk behoud van het slijmvlies
Acute virale rhinosinusitis
Stomen
Neusdruppels/neusspray met fysiologisch zout
Eventueel paracetamol tegen pijn
Acute bacteriële rhinosinusitis
Antibiotica
Kaakspoeling
Chronische rhinosinusitis
Lokale corticosteroïden
Langdurig behandeltraject met antibiotica
FESS
Behandeling II
neusspoelen met fysiologisch zout
stomen met warme vochtige lucht bevordert neuspassage en vermindert allergische reactie
lokale decongestiva: verminderen bloedtoevoer naar slijmvlies verbetering neuspassage
Benadeling III
Antimicrobiële behandeling
kweek
De meest voorkomende verwekkers zijn:
Streptococcus pneumoniae
Haemophilus influenzae
Moraxella catarrhalis
doxycycline of amoxicilline
bij allergie/intolerantie: erytromycine of azitromycine.
Duur:
Huisartsen: 3-7 dagen
KNO artsen:
10-14 dagen
6 wk – 3 md co-trimoxazol als onderhoudstherapie in lage dosering.
Behandeling IV
Systemische corticosteroïden
Kortdurende stootkuur
Bij 50% neuspassageklachten + anosmie effectief
Lokale corticosteroïden
Poeder, spray of druppels
Antihistiminica
Bij allergische rhinitis
Leukotrieenantagonisten
remmen de werkingen van leukotriënen (ontstekingsmediatoren zijn bij astma)
Effect bij rhinosinusitis niet goed bekend
Behandeling V
Kaakpunctie en kaakspoeling
holle naald in de kaakholte aanwezig secreet wordt opgezogen + holte gespoeld fysiologische zoutoplossing
secreet en de fysiologische oplossing verlaat de sinus maxillaris via het natuurlijk ostium.
FESS
= functional endoscopic sinus surgery
afvoertraject van de kaakholte verruimd ter plaatse van het infundibulum.
Antrostomie volgens Claoué
Formatie van een luik tussen de kaakholte en de onderste neusgang
Effectief bij trilhaarpathologie waarbij de normale drainage ostium verstoord is
Complicatie
Orbitaal:
Lamina orbitalis flinterdun
Uiteindelijk orbitale cellulitis met abcesvorming.
Intracranieel:
Hersenabces via (in 2/3e van gevallen) doorbraak frontale sinus
Vascularisatie verspreidingsroute bij jongvolwassenen het sterkst ontwikkeld
D/ CT met contrast; MRI
B/ AB, drainage
Bot:
Infectie beenmerg voorzijde frontale sinus
Osteomyelitis maxilla bij zuigelingen na doorbraak tandkiemen
Behandeling Complicatie
Chirurgische complicaties
1%:
Penetratie orbita: oogspierproblemen en beschadiging van de n.opticus
Penetratie voorste schedelgroeve: liquorroe, meningitis en cerebrale beschadiging.
Beschadiging belangrijke vasculaire structuren.
Moeilijkheid van neusbijholtenchirurgie:
Enorme individuele variatie van de anatomie.
Nauw operatiegebied wat moeilijk te benaderen is.
Het zicht kan gemakkelijk worden belemmerd door een bloeding.
Prognose
Sinusitis komt vaak voor
Sinusitis is over het algemeen een niet-ernstige aandoening
Indien zich complicaties voordoen moet snel gehandeld worden het is levenbedreigend
Literatuur
Leerboek keel-neus en oorheelkunde prof. Dr. E. H Huizing
NHG standaarden 2007
Update Chirurgie
Medische Immunologie 21 April 2010 Libre de Bruxelles universite
Bijlage 1
Bijlage 2 infibudulum
Doorgang van de neus naar de voorhoofdsholte
 E-Mail: jbs5514@yahoo.com | |
| aanvullingen | |
Website: