|
|  |
politieke crisis in Honduras
Lien De Coster - 17.12.2009 17:31
In Honduras is de rust sinds de staatsgreep van juni nooit helemaal teruggekeerd. Na de boycot van de verkiezingen is het voornaamste doel voor het verzet nu het bekomen van een grondwetgevende vergadering.
'Goriletti fuera’, ‘Pinocheletti’, ‘Mel narcoladron’, ‘constituyente si, elecciones no’.
In de straten van Tegucigalpa, de hoofdstad van Honduras, is de verdeeldheid van de bevolking over de politieke situatie van de muren af te lezen. Elke nacht leveren de voor- en tegenstanders van de staatsgreep verbeten strijd om de meeste muurschilderingen met de meest spitsvondige woordspelingen achter te laten en die van de andere partij te overschilderen.
Erkenning zoeken
Op zondag 29 november zijn in Honduras felbetwiste verkiezingen gehouden, vijf maanden nadat president Emanuel Zelaya door militairen uit zijn ambt werd gezet. Het Frente Nacional de la Resistencia contre el Golpe de Estado (Nationaal Verzetsfront tegen de Staatsgreep) riep op om geen stem uit te brengen en eiste de terugkeer van Mel Zelaya. De uiteindelijke opkomst lag tussen 35% (volgens het verzet) en 60% (volgens de regering).
Juan Barahona, leider van het Frente en coördinator van de Unitaire Arbeidersfederatie van Honduras (FUTH) vindt het een duidelijk signaal: ‘Vanaf nu zijn we de belangrijkste oppositie van het land. Wij hebben op verkiezingsdag aan de internationale gemeenschap getoond dat we in de meerderheid zijn.’
Het belang van de steun van de internationale gemeenschap wordt in Honduras door niemand onderschat. Tot nu toe werd de verkiezingsoverwinning van Porfirio ‘Pepe’ Lobo in de regio enkel erkend door de Verenigde Staten, Colombia, Peru, Costa Rica en Panama. Lobo is zopas op regionale rondreis vertrokken met als doel de relaties met meer landen te herstellen en zo uit het huidige internationale isolement los te breken.
Sociale grondwet
Het Frente blijft de terugkeer van Zelaya vragen. Die eis is inmiddels eerder van symbolische aard, want op 2 december besliste het parlement dat Zelaya niet in het ambt van president hersteld wordt. Juan Barahona: ‘Het is duidelijk dat de coupplegers niet de minste intentie hebben om de macht die ze van het volk hebben afgepakt terug te geven. Maar tot de laatste dag van Zelaya’s mandaat, tot 27 januari 2010, zullen wij zijn herstel vragen.’
De positie die verkozen president Lobo innam in de discussie werd door het verzet met argusogen gevolgd. ‘Op de dag van de beslissing heeft Lobo zijn ware aard laten zien’, vindt Liena Isaula van het Frente en van de feministische groep Las Lolas. ‘Hij heeft altijd gesteld dat hij openstond voor dialoog, maar toen het er op aankwam heeft hij geen herstel voor Zelaya gevraagd.’
Hiermee zijn de toekomstopties voor Zelaya erg beperkt geworden. Verlaat hij de Braziliaanse ambassade in Tegucigalpa waar hij sinds september verblijft, dan zal het hoogstwaarschijnlijk richting politiek asiel in Mexico zijn. In eigen land wordt hij beschuldigd van het overtreden van de grondwet en hangt hem een rechtszaak boven het hoofd.
De idee van Zelaya om een grondwetgevende vergadering bij elkaar te roepen overleeft wel en wordt vandaag door het verzet als belangrijkste doel naar voren geschoven. Het oorspronkelijke plan was om de bevolking bij de verkiezingen te raadplegen over het al dan niet samenroepen van zo’n vergadering. Juan Barahona: ‘Vanaf nu zal het front een politieke en sociale agenda naar voor schuiven. Een nieuwe, meer sociale grondwet is deel van het eisenpakket. Die constituyente moet er dus komen.’
Slaan en zalven
Hoewel het front zich sterk maakt een stem te zijn om rekening mee te houden gezien het historische aantal organisaties dat zich verenigd heeft, krijgt het af te rekenen met repressie van de staat. Amnesty International tekent onder meer een extreme verhoging van geweld tegen vrouwen op sinds de staatsgreep en vraagt een onafhankelijk onderzoek naar de mensenrechtenschendingen sinds dan.
Volgens gegevens van het Comité van Politieke Gevangenen en Vervolgden is er sinds de staatsgreep tegen 130 mensen een oneerlijk proces aangespannen en zijn 30 mensen vermoord om politieke redenen. Momenteel worden meer dan 4000 mensen vastgehouden.
Alba Ochoa, coördinator van het Comité, ondervond de repressie aan den lijve. Toen ze op 12 augustus nadat er een vreedzame betoging van het verzet had plaatsgehad uit haar kantoor in Tegucigalpa kwam, werd ze opgepakt. ‘Ze hebben mij en 25 anderen die willekeurig zijn gearresteerd naar het parlement gebracht terwijl ze ons sloegen. In het parlement gingen ze daarmee door terwijl de parlementsleden toekeken. Geen van hen zei iets.’
Van daar werd de groep naar een andere plek gebracht. Hier werden ze acht uur vastgehouden. Pas na uren werden er observatoren van mensenrechtenorganisaties toegelaten, de uren die vooraf gingen wist niemand met zekerheid waar ze waren. Ochoa: ‘Daarna werden we naar het ziekenhuis gebracht. Weet je door wie ik begeleid werd? Door dezelfde agent die me geslagen heeft. Achteraf bleek die ook nog tegen me te getuigen in de rechtbank.’
Voorbeeld
Intussen is de repressie selectiever geworden en worden vooral organisaties geviseerd waarvan gedacht wordt dat ze het verzet steunen. Zo werd het kantoor van boerenbeweging Via Campesina al drie keer overvallen.
De strijd in de straten heeft zich intussen ingeperkt tot graffitispuiten. Hier noch in het parlement of de rechtbank is voorlopig duidelijk wie aan het langste eind zal trekken. Volgens Juan Barahona zal de uitkomst van het conflict impact hebben op de toekomst van heel het continent.
‘De staatsgreep in Honduras is een laboratorium om het proces van sociale verandering dat aan de gang is een halt toe te roepen. Als hier economische en politieke resultaten geboekt worden door de VS en de oligarchie, dan zal het een voorbeeld zijn om te volgen in de andere linkse landen van Latijns-Amerika.’
Dit artikel maakt onderdeel uit van een reportage over de nut, noodzaak en voortgang van de millenniumdoelen in Midden-Amerika georganiseerd door LA Ruta. Kijk voor meer informatie op www.laruta.nu
|
| Lees meer over: globalisering | | aanvullingen | |
