english
nederlands
Indymedia NL
Vrij Media Centrum Nederland
Indymedia NL is een onafhankelijk lokaal en mondiaal vrij communicatie orgaan. Indymedia biedt een andere kijk op het nieuws door een open publicatie methode van tekst, beeld & geluid.
> contact > zoek > archief > hulp > doe mee > publiceer nieuws > open nieuwslijn > disclaimer > chat
Zoek

 
Alle Woorden
Elk Woord
Bevat Media:
Alleen beelden
Alleen video
Alleen audio

Dossiers
Agenda
CHAT!
LINKS

European NewsReal

MDI klaagt Indymedia.nl aan
Rechtszaak Deutsche Bahn tegen Indymedia.nl
Onderwerpen
anti-fascisme / racisme
europa
feminisme
gentechnologie
globalisering
kunst, cultuur en muziek
media
militarisme
natuur, dier en mens
oranje
vrijheid, repressie & mensenrechten
wereldcrisis
wonen/kraken
zonder rubriek
Events
G8
Oaxaca
Schinveld
Schoonmakers-Campagne
Hulp
Hulp en tips voor beginners
Een korte inleiding over Indymedia NL
De spelregels van Indymedia NL
Hoe mee te doen?
Doneer
Steun Indymedia NL financieel!
Rechtszaken kosten veel geld, we kunnen elke (euro)cent gebruiken!

Je kunt ook geld overmaken naar bankrekening 94.32.153 tnv Stichting Vrienden van Indymedia (IBAN: NL41 PSTB 0009 4321 53).
Indymedia Netwerk

www.indymedia.org

Projects
print
radio
satellite tv
video

Africa
ambazonia
canarias
estrecho / madiaq
kenya
nigeria
south africa

Canada
hamilton
london, ontario
maritimes
montreal
ontario
ottawa
quebec
thunder bay
vancouver
victoria
windsor
winnipeg

East Asia
burma
jakarta
japan
manila
qc

Europe
alacant
andorra
antwerpen
armenia
athens
austria
barcelona
belarus
belgium
belgrade
bristol
bulgaria
croatia
cyprus
estrecho / madiaq
euskal herria
galiza
germany
grenoble
hungary
ireland
istanbul
italy
la plana
liege
lille
madrid
malta
marseille
nantes
netherlands
nice
norway
oost-vlaanderen
paris/île-de-france
poland
portugal
romania
russia
scotland
sverige
switzerland
thessaloniki
toulouse
ukraine
united kingdom
valencia
west vlaanderen

Latin America
argentina
bolivia
brasil
chiapas
chile
chile sur
colombia
ecuador
mexico
peru
puerto rico
qollasuyu
rosario
santiago
tijuana
uruguay
valparaiso

Oceania
adelaide
aotearoa
brisbane
burma
darwin
jakarta
manila
melbourne
oceania
perth
qc
sydney

South Asia
india
mumbai

United States
arizona
arkansas
atlanta
austin
baltimore
big muddy
binghamton
boston
buffalo
charlottesville
chicago
cleveland
colorado
columbus
danbury, ct
dc
hampton roads, va
hawaii
houston
hudson mohawk
idaho
ithaca
kansas city
la
madison
maine
miami
michigan
milwaukee
minneapolis/st. paul
new hampshire
new jersey
new mexico
new orleans
north carolina
north texas
nyc
oklahoma
omaha
philadelphia
pittsburgh
portland
richmond
rochester
rogue valley
saint louis
san diego
san francisco
san francisco bay area
santa barbara
santa cruz, ca
seattle
tallahassee-red hills
tampa bay
tennessee
united states
urbana-champaign
utah
vermont
western mass
worcester

West Asia
armenia
beirut
israel
palestine

Topics
biotech

Process
discussion
fbi/legal updates
indymedia faq
mailing lists
process & imc docs
tech
volunteer
Credits
Deze site is geproduceerd door vrijwilligers met free software waar mogelijk.

De software die we gebruiken is beschikbaar op: mir.indymedia.de
een alternatief is te vinden op: active.org.au/doc

Dank aan indymedia.de en mir-coders voor het creëren en delen van mir!

Contact:
info @ indymedia.nl
Grenzeloos geweld in de jaren 70/80 in Nederland
Karel - 02.03.2009 13:52

Debat naar aanleiding van het boek ‘Rood Verzetsfront, Aanzetten tot stadsguerrilla in Nederland’ van Paul Moussault (red.) en Jan Lust (Papieren Tijger, 2009)

Nederland werd in de periode 1970-1980 geconfronteerd met groepen die een gewelddadige omverwerping van de bestaande politieke orde nastreefden. Rood Verzetsfront - Aanzetten tot stadsguerrilla in Nederland is een historische reconstructie gezien vanuit het perspectief van de sympathisanten van de Rote Armee Fraktion in Nederland. Gebaseerd op interviews met ex-leden van het Rood Verzetsfront, geheime documenten van de Binnenlandse Veiligheidsdienst, de Centrale Recherche Informatiedienst en de Oost-Duitse geheime dienst Stasi, biedt dit boek zicht op het politieke activisme van met name het Rood Verzetsfront (RVF).

Het RVF had onder meer ten doel om informatie te verstrekken van diverse (gewapende) verzetsbewegingen (met name de RAF) en de repressie tegen die bewegingen, en meer praktisch gezien hulpverlening aan personen die bloot staan aan justitiële vervolging door hun politieke verzet. Tijdens het debat zal onder meer het gebruik van geweld - en de daarmee verbonden analyse van de hernieuwde opkomst van het fascisme in West-Europa in de jaren zeventig van de vorige eeuw - door links-radicale organisaties in Europa aan bod komen. Tevens aandacht voor de kwestie van internationale solidariteit en de invloed van infiltratie door politie en inlichtingendiensten.

Een ander discussiethema is de vraag of er door (vermeende) infiltratie, juridische en politionele vervolging, en angst voor een opkomend fascisme er onder buiten-parlementair en activitisch links (waaronder de RVF) sprake was van een nuttige achterdocht dan wel van niet-productieve paranoia.

Programma
14.00 Korte inleiding en introductie sprekers
14.10 Audiovisueel materiaal i.v.m. RVF
14.30 Debat onder leiding van André Mommen
15.15 Pauze en een drankje
15.30 Debat en vragen uit de zaal
16.15 Afsluiting

Sprekers: Paul Moussault, Boudewijn Chorus, Jacco Pekelder en Joost van Steenis

Datum: zondag 29 maart 2009
Locatie: Boekhandel de Rooie Rat, Oudegracht 65, Utrecht
Aanvang: 14.00 uur
Entree: gratis
Reserveren aanbevolen: 030-2317189 of  rooierat@rooierat.nl

Boudewijn Chorus publiceerde in 1978 Als op ons geschoten wordt… gewapend verzet in de BRD. Dit boek kende enige herdrukken en handelt over de stadsguerrilla in de BRD (RAF, Beweging 2e Juni en RZ). Over de repressie tegen deze groeperingen publiceerde Boudewijn Chorus diverse artikelen in de Haagse Post. In dat weekblad had hij tevens jarenlang de rubriek AgitProp, waarin hij publicaties van actiegroepen besprak, zoals o.a. van de RVF. Tegenwoordig is hij werkzaam als uitgever. Daarnaast is hij redacteur van het mede door hemzelf in 1972 opgerichte anarchistische tijdschrift de AS.

André Mommen is hoofdredacteur van het kwartaalblad Vlaams Marxistisch Tijdschrift. Het VMT wordt uitgegeven door IMAVO. Mommen studeerde politicologie en publiceerde onder meer Eens komt de grote crisis van het kapitalisme, Leven en werk van Jeno Varga (2002) en deed de redactie van het boek 10 jaar na de Val van de Muur (2000).

Paul Moussault (red.) is samen met Jan Lust auteur van het boek Rood Verzetsfront, Aanzetten tot stadsguerrilla in Nederland dat in 2009 bij Papieren Tijger verscheen. Hij is ex-lid van het Rood Verzetsfront en is heden ten dage betrokken bij het Internationaal Archief Docom. Docom werd in 1976 opgericht als onderdeel van het Rood Verzetsfront. Docom geeft de reeks ‘Bibliotheek van de Guerrilla’ uit. Inmiddels zijn vier boeken in deze reeks verschenen, die handelen over het Japanse Rode Leger, Che Guevara, de Amerikaanse Weather Underground en de Palestijnse PFLP.

Jacco Pekelder (1967) is historicus en docent-onderzoeker aan de Universiteit van Utrecht. In 1998 promoveerde hij op de Nederlandse verhouding tot de DDR. Samen met Frits Boterman was hij redacteur van Politiek geweld in Duitsland. Denkbeelden en debatten (2005, Mets & Schilt). In 2007 publiceerde hij Sympathie voor de RAF, De Rote Armee Fraktion in Nederland, 1970-1980 dat ook bij Mets & Schilt verscheen. In 2008 werkte hij mee aan het boek Der 'Deutsche Herbst' und die RAF in Politik, Medien und Kunst. Nationale und
internationale Perspektiven dat uitkwam bij Transcript Verlag.

Joost van Steenis is publicist en ex-lid en medeoprichter van de maoïstische Rode Jeugd (1966-1974). De Rode Jeugd kan gezien worden als de voorloper van het Rood Verzetsfront. Joost van Steenis publiceerde na zijn periode bij de Rode Jeugd een aantal boeken, waaronder Over geweld en democratie (1990), De macht van de autonome mens (1982) en De macht van het familie-kapitaal (1980).

- E-Mail: rooierat@rooierat.nl Website: http://www.rooierat.nl
 

Lees meer over: Agenda media vrijheid, repressie & mensenrechten

aanvullingen
Paul Moussault wie was dat ook al weer? 
Joe - 02.03.2009 23:39

HOE VERLEDEN IS DE VERLEDEN TIJD??
Oproep tot een boycot van de verkoop van het zojuist verschenen van boek van Paul Moussault & Jan Lust over het Rood Verzetsfront.

Op 9 januari 2009 verscheen bij uitgeverij de Papieren Tijger het boek Rood verzetsfront; Aanzetten tot stadsguerrilla in Nederland - een reconstructie, [ http://www.papierentijger.org/] van de hand van Paul Moussault en Jan Lust. Paul Moussault, waar kennen we die naam toch van, wat was er toch met die man? Hieronder zullen we uiteenzetten wie Paul Moussault ook al weer was.
Moussault is vanaf eind jaren zeventig tot eind jaren tachtig actief geweest binnen een club die het Rood Verzets Front (RVF) heette, die aanvankelijk vanuit Hoogeveen, later vanuit Groningen en nog later vanuit Amsterdam opereerde. Het RVF kwam voort uit de radicaal maoïstische beweging de Rode Jeugd. Het RVF hield zich voornamelijk bezig met het uitgeven van brochures met ronkende persverklaringen van gewapende-strijdgroepen in West Europa, het aan de kaak stellen van isolatiefolter op politieke gevangenen, het "Handboek tegen de smeris" en een periodiek verschijnend blad genaamd de Knipselkrant. De Knipselkrant was, zoals de titel al zegt, een bundeling van knipsels, aanvankelijk over een breed scala aan onderwerpen, maar vanaf begin jaren tachtig meer en meer gefocust op verklaringen en discussiestukken van gewapende-strijdgroepen. Aan een redactioneel beleid deed de Knipselkrant over het algemeen niet, dwz de Knipselkrant nam zelf geen stelling, het verspreidde alleen stukken van anderen. Moussault is jarenlang de centrale spil in de `redactie' geweest. Hij had alle touwtjes in handen, hij kreeg de informatie binnen, hij bepaalde wat er wel en niet in het blad kwam waarbij hij radicaal verzet dat in Nederland plaatsvond volstrekt negeerde. De overige medewerkers van de Knipselkrant werden meestal als voetvolk gebruikt, inhoudelijk hadden ze meestal niets in de melk te brokkelen. Heel bot gezegd was de Knipselkrant het soloproject van Moussault. Moussault was (en is) een einzelgänger die zijn eigen koers uitzette, alleen knopen doorhakte en kennis niet wilde delen. Hij monopoliseerde, in vertrouwd stalinistische stijl, de macht en informatie. Hij was zo autoritair als het opereren en de ideologie van de organisaties waarvoor hij warm liep.
In 1988 brak er in de Amsterdamse kraakbeweging een enorm conflict uit. Velen van jullie, die de film "De stad was van ons" hebben gezien (de tekst is te lezen op de website:  http://www.neha.nl/~staatsarchief/publicaties/destad/hoofdstuk09.php) dan wel het boek Bewegingsleer ( http://thing.desk.nl/bilwet/bilwet/Bewegingsleer/) hebben gelezen, weten waarschijnlijk waar het over gaat. Kort samengevat voor degenen die de film niet zagen. Een groepje veteranen uit de kraakbeweging (uit verschillende Amsterdamse buurten) hadden vanaf 1980 zich een steeds grotere machtspositie (het `bonzendom') opgebouwd. Vanaf een zeker moment is dit groepje (met in de hoofdrollen Theo van der Giessen en Jack van Lieshout) zich gaan tooien met de naam Politieke Vleugel van de Kraakbeweging (PVK). Eind 1987 publiceerde de PVK de brochure "Parels voor de zwijnen. Het verval en verraad binnen de actie-beweging in Nederland", een brochure over het verraad van de Mariënburcht-arrestanten, die veel stof deed opwaaien. Begin oktober 1988 ontstond er in Amsterdam een conflict tussen de PVK en het grootste deel van de kraakgroep in Oost over de invulling van de avonden in het toenmalige kraakcentrum De Eerste Hulp (de voorloper van het latere Bankroet dat eind jaren negenetig ophield te bestaan). De PVK wenste geen vrouwenavond in De Eerste Hulp, aparte vrouwenavonden (of migrantenavonden, enz) zou tot niets anders leidden dan deelstrijd, aldus de PVK.
Het conflict rondom De Eerste Hulp werd uiteindelijk op keiharde wijze uitgevochten. De PVK trachtte meerdere malen het Infocafe terug te kraken. Toen dat niet lukte vielen ze met zes mensen linkse boekwinkel Slagerszicht & Infocentrum Frontline (in die tijd aan de Albert Cuypstraat gevestigd) binnen en sloegen daar alles kort en klein en braken één iemand zijn arm. Uit de verklaring van Slagerszicht/Frontline: "Vlak voor sluitingstijd werden we `getrakteerd' op een korte maar heftige aanval. De groep [de PVK] wist binnen enkele minuten het pand om te toveren in een grote puinhoop. Gewapend met knuppels werden boekenkasten omver getrokken, ruiten ingeslagen, een typemachine, radio's telefoon en een kopieerapparaat vernield" [uit: Bewegingsleer, Ravijn, Amsterdam, 1990]. Er werd voor ¦10.000,- (€ 4500,-) schade aangericht. Vervolgens vielen ze, gewapend met knuppels en traangas, de Eerste Hulp nogmaals aan en nadat ze daar weggeslagen waren door de mensen van kraakgroep Oost en sympathisanten uit andere buurten, ontvoerden ze een sympathisant van kraakgroep Oost. Deze persoon, die ook in de film De stad was van ons zijn verhaal verteld, werd op hardhandige wijze verhoord en bedreigd met electro-shocks.
De drie weken daarna gingen de schermutselingen met de PVK door. Leden van de PVK scheurden in groepjes in auto's door de stad en bedreigden op allerlei plekken mensen waarvan zij vermoeden dat die sympathiseerden met de Eerste Hulp. Diverse mensen werden het ziekenhuis ingeslagen. Uiteindelijk vindt 28 oktober 1988 de eindconfrontatie plaats. Vanuit een stedelijk vergadering van de kraakgroepen gaat een grote groep mensen, met steun van mensen van buiten Amsterdam, langs de woningen van de diverse PVK-leden. Hun auto's worden compleet gesloopt en een aantal woningen worden stevig `verbouwd'. Een aantal leden van de PVK wordt het ziekenhuis ingeslagen. Met dit stedelijk optreden kwam er een eind aan het optreden en de invloed van de PVK.
Wat heeft die PVK nu met Paul Moussault te maken zullen jullie denken. Moussault was kort voor het conflict met de PVK definitief uitbrak, naar Amsterdam verhuisd en in de Staatsliedenbuurt gaan wonen. Hij werkte daar nauw samen met de PVK. Moussault behoorde tot de ploeg die zowel Slagerszicht/Frontline en de Eerste Hulp binnenviel. Ook in `zijn' blad de Knipselkrant koos Moussault de kant van de PVK. Na de eindconfrontatie met de PVK, was de PVK definitief uitgekotst door de scene in Amsterdam en daarbuiten. Slagerszicht/Frontline riep na de confrontatie in oktober '88 internationaal op tot een boycot van de PVK, het Rood Verzets Front en de Knipselkrant. Daar werd door de scene in heel Europa gevolg aan gegeven. Die boycot is nooit herroepen. Daar is ook geen enkele reden toe geweest. Immers de meeste leden van de PVK, noch Moussault hebben zich ooit gedistantieerd van hun handelswijze in de jaren tachtig.
Een van de redenen voor die boycot was ook de duistere rol die Moussault had gespeeld na de arrestatie op 25 mei 1988 van H.A. - een toenmalige kameraad van hem, die bij de Duitse grensovergang Helmstedt werd opgepakt met een koffer vol exemplaren van het in Duitsland verboden boek Widerstand heißt Angriff. Hoewel Moussault al vrij snel op de hoogte was van deze arrestatie heeft hij het eerst zes weken stil proberen te houden en vervolgens zoveel mogelijk dwars gelegen bij het opzetten van een steuncampagne voor H.A. Moussault weet het, na maanden van traineren, zelfs tot een lastercampagne in de Knipselkrant tegen de nog steeds vast zittende H.A. te brengen. Impliciet verklaart het RVF, via het door Moussault opgestelde perscommuniqué, dat H.A. met hen in verbinding heeft gestaan, daarmee de zaak van de Duitse smeris in de kaart spelend. Over verraad gesproken!
De reden waarom we deze oude geschiedenis weer ophalen is dat Paul Moussault nu blijkbaar, samen met een zekere Jan Lust – wat mogelijkerwijs een pseudoniem is voor Moussault zelf, aangezien hij de laatste twintig jaar meestal alleen opereert - een boek geredigeerd heeft over een geschiedenis van het Rood Verzetsfront. De Knipselkrant heeft altijd weinig aandacht besteed aan ontwikkelingen in Nederland, wat de ondertitel (“aanzetten tot stadsguerrilla”) van het zojuist verschenen boek bovendien ook nog eens in een volstrekt belachelijk daglicht stelt. Anderzijds kan je misschien ook concluderen dat Moussault met zijn blad een vergelijkbare rol speelde als het latere ’t Info van de hand van de Zaanse politieprovocateur en informant Lex Hester. Het aanzetten tot..., nooit zelf stelling nemen en informatiemonopolist spelen. Vanaf begin jaren tachtig was Moussault de spil in het RVF en werden de mensen die meewerkten eigenlijk enkel geïnstrumentaliseerd door hem. Het RVF had als collectief eigenlijk al opgehouden te bestaan rond 1980. Diverse leden van het RVF uit de begin tijd (tweede helft jaren zeventig) willen al sinds decennia niets meer met Moussault te maken hebben en distantiëren zich zelfs van hem. Deze kernleden zullen dan ook zeer zeker niet meegewerkt hebben aan de totstandkoming van dit boek.
Moussault’s optreden in het verleden en zijn politieke stellingname lijken mij al genoeg grond om zijn boek links te laten liggen en de verkoop ervan te boycotten. Het boek is zijn reconstructie van zijn politieke egotrip. Net zo goed als hij in het verleden mensen heeft geïnstrumentaliseerd, instrumentaliseert hij nu de geschiedenis en zijn uitgever. Het is stuitend om te zien dat Uitgeverij de Papieren Tijger het manuscript van deze manipulator uit heeft gegeven. De uitgever van de Papieren Tijger gaat lang genoeg mee om te weten dat Paul Moussault in 1988 in de ban is gedaan. En niet ten onrechte. Waarom zou je iemand een podium bieden die zelf jarenlang heeft gepropageerd dat mensen en structuren die niet op zijn lijn zitten zonder scrupules fysiek uitgeschakeld mogen worden (of het nu om de Mariënburcht-arrestanten gaat, of om de Belg Peter Borman, of om de overvallen op de Eerste Hulp en Slagerszicht)? Anderhalf jaar geleden wist Paul Moussault te melden, toen hij in de Amsterdamse boekhandel Het Fort van Sjakoo wederom (na jarenlange afwezigheid wegens een winkelverbod) te horen kreeg dat hij ondanks zijn kortgeknipte, zwartgeverfde haar, nog steeds niet welkom was in die boekhandel, dat zijn optreden in 1988 “een tactische fout” was geweest. Dat kenmerkt helemaal zijn denkwijze van toen en nu. Hij had een inschattingsfout gemaakt voor wat betreft de krachtsverhoudingen en dat was alles. Politiek gezien meende hij dus helemaal niets verkeerd gedaan te hebben.


Voor wie nog wat meer (uit journalistieke hoek) wil weten over het Rood Verzetsfront en De Rode Jeugd, zie o.a.:
het artikel van Antoine Verbij in de Groene Amsterdammer over het RVF:
 http://www.groene.nl/2005/12/De_angst_voor_een_duitse_politiestaat/9 (wat tevens als hoofdstuk is opgenomen in zijn boek Tien rode jaren; Links radicalisme in Nederland 1970-1980, Ambo, Amsterdam, 2005.
En het boek ‘n Hollandse stadsguerrilla”; Terugblik op de Rode Jeugd van Frans Dekkers en Daan Dijksman (Uitgeverij Balans, Amsterdam, 1988)
En verder is er in het IISG ( http://www.iisg.nl) uiteraard een zo goed als complete collectie aanwezig van de uitgaven van het RVF en de Knipselkrant.

Voor wie meer wil weten over de PVK affaire, zie o.a.:
Bilwet, Bewegingsleer: Kraken aan gene zijde van de media, roofdruk van 2e herziene druk, verkrijgbaar bij het Fort van Sjakoo ( http://www.sjakoo.nl), 2008.
Zonder auteur, De stad was van ons, 28 Vraaggesprekken met krakers en kraaksters, Uitgeverij de Snotneus, Amsterdam, 1998. (Alleen nog af en toe antiquarisch te vinden)
Eric van Duivenvoorden: Een voet tussen de deur; Geschiedenis van de kraakbeweging 1964-1999, Arbeiderspers, Amsterdam, 2000. (Alleen nog af en toe antiquarisch te vinden)
En natuurlijk de bladen uit die tijd: De Zwarte, Bluf, Aanzet. Allen in te zien in het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis ( http://www.iisg.nl).

Op youtube oid zetten? 
eneR - 04.03.2009 17:30

Op de uitnodiging voor 29 maart (zie eerste post hierboven) staat dat reserveren handig is, want het zou wel eens druk kunnen worden.

Misschien een goed idee om de presentaties direct als video op youtube of zoiets te plaatsen, met links in deze Indymedia thread?
Niet boycotten 
eneR - 04.03.2009 17:57

Dat Moussault een dictatoriaal leninistisch type is staat buiten kijf (waren zijn helden Andreas Baader, Gudrun Ennslin en vooral Birgitte Mohnhaupt niet uit hetzelfde hout gesneden, en was Moussault's fascinatie voor deze figuren niet de voornaamste reden van zijn betrokkenheid bij het RVF?). Maar dat zou reden moeten zijn om het boek te lezen ipv boycotten.

Verdorie - boeken boycotten/verbieden of verbranden, daar hebben we Adolf en Geert al voor, toch?

Ik kijk uit naar het boek en ben blij dat er nog een uitgeverij bestaat (de Papieren Tijger) die dit soort controversiele boeken uit durft te brengen. En ik hoop dat de inhoud van het boek ons meer kan leren over de manier waarop de ludieke en vredesgezinde bevrijdings ideologie uit de jaren zestig zo totaal in zijn tegendeel kon omslaan in het decennium daarna. Om dat te begrijpen hebben we geen mensen nodig die daar kritiek op leveren maar mensen die nog in het nut van gewapend links geloven.

Moussault mag een klootzak zijn (geweest?) maar juist daarom kijk ik reikhalzend uit naar wat 'ie te melden heeft!


aanvullingen
> indymedia.nl > zoek > archief > hulp > doe mee > publiceer nieuws > open nieuwslijn > disclaimer > chat
DISCLAIMER: Indymedia NL werkt volgens een 'open posting' principe om zodoende de vrijheid van meningsuiting te bevorderen. De berichten (tekst, beelden, audio en video) die gepost zijn in de open nieuwslijn van Indymedia NL behoren toe aan de betreffende auteur. De meningen die naar voren komen in deze berichten worden niet zonder meer door de redactie van Indymedia NL gesteund. Ook is het niet altijd mogelijk voor Indymedia NL om de waarheid van de berichten te garanderen.