Ieren beslissen over EU-"hervormingsverdrag"
Eurodusnie - 11.06.2008 15:30
Het nieuws dreigt in al het voetbal-geweld ten onder te gaan, maar is daarom niet minder onbelangrijk: morgen beslist de Ierse bevolking middels een referendum over de Europese Grondwet - jawel, het verdrag dat als gevolg van referenda in 2006 in Frankrijk en Nederland naar de prullenbak werd verwezen. Het nieuwe verdrag is vrijwel identiek aan het oude, en moet daarom ook verworpen worden. Vrijdag zal de uitslag bekend zijn. Eurodusnie publiceerde het volgende artikel naar aanleiding van het nieuwe referendum.
poster Ierse nee-campagne
De tekst van het nieuwe verdrag wordt nu niet meer gepresenteerd als een grondwet, maar als een "hervormingsverdrag". Dit verdrag werd in december vorig jaar getekend in Lissabon en wordt daarom ook wel het Verdrag van Lissabon genoemd. Het Verdrag wordt vanuit de Europese Unie uiteraard van harte ondersteund, en vrijwel alle grote politieke partijen, vakbondsorganisaties en werkgeversorganisaties in Europa - ook in Ierland - staan er vierkant achter. Ten opzichte van de beruchte Europese Grondwet zijn er wat oppervlakkige wijzigingen aangebracht. Alle terminologie die verwijst naar een grondwet is geschrapt. Het eindresultaat bevat echter geen wezenlijke veranderingen, iets wat ook is erkend door de hoofdauteur van de oorspronkelijke grondwet, oud-politicus Giscard d’Estaing, die zelfs aangaf dat op deze manier de grondwet "makkelijker door het volk geslikt zal worden" (1).
Het laatste referendum
Het is de bedoeling dat het nieuwe verdrag in de zomer van 2009 geratificeerd wordt door de nationale parlementen. Er is één probleempje: alle regeringsleiders van de lidstaten hebben weliswaar het groene licht gegeven voor het nieuwe verdrag, maar in Ierland zijn ze zo 'onverstandig' om, geheel tegen de EU-traditie in, de bevolking goedkeuring voor het verdrag te vragen. Het lijkt wel op democratie! De Nederlandse regering had hier, nadat de bevolking in 2006 'verkeerd' had gekozen, geen zin meer in, en besloot wijselijk dat een referendum deze keer niet nodig was. Ook de Partij van de Arbeid, die eerst nog dapper had beloofd dat er een nieuw referendum zou komen, draaide met Balkenende mee en vond een nieuwe volksraadpleging overbodig. Naar verluidt dreigde Balkenende zelfs het kabinet op te blazen als er toch een referendum over het document zou worden georganiseerd. Bij dit alles is het geestig te vermelden dat een van de hoofddoelstellingen van het nieuwe verdrag is "de democratische legitimiteit van de Unie te versterken" (pagina 5 Verdrag van Lissabon).
Overigens bleef veel protest tegen het niet-doorgaan van een nieuw referendum in Nederland uit. Een opvallende partij-coalitie van SP, D66, PVV, PvdD en Groenlinks probeerde vorige week middels een initiatiefwet alsnog een referendum af te dwingen. Een meerderheid van de Tweede Kamer, op hand van de regering, verwierp het voorstel, waardoor een referendum in Nederland definitief van de baan is. Een eerdere petitie en een publieksactie van het "samenwerkingsverband ander Europa" slaagde er evenmin in een nieuw referendum af te dwingen. Het niet doorgaan van een nieuw referendum is een aanfluiting, aangezien zoals vermeld de nieuwe tekst niet wezenlijk verschilt van de oude. Sterker nog, het "nee" van 2006 is in feite nu nog steeds geldig, want heeft betrekking op vrijwel dezelfde tekst.
Het is belangrijk dat het "hervormingsverdrag" alsnog verworpen wordt, en het Ierse referendum lijkt hiertoe de laatste kans te bieden. Wat was er ook al weer zo bezwaarlijk aan die Grondwet, en dus aan het "hervormingsverdrag"?
Oude wijn, nieuwe zak
De militaire paragraaf van de nieuwe tekst, waar destijds veel kritiek op kwam, is vrijwel ongewijzigd gebleven. Nog steeds verplichten ondertekenende landen zich ertoe "hun militaire vermogens geleidelijk aan te verbeteren" en gebiedt het verdrag mee te werken aan de oprichting van een "Europees defensie-agentschap", dat onder meer tot doel heeft "de industriële en technologische basis van de defensiesector te versterken". Kortom , wie het "hervormingsverdrag" tekent, verplicht zich ertoe meer te investeren in wapens, wapentechnologie verder te ontwikkelen en de Europese wapenindustrie te ondersteunen.
Het hele verdrag ademt een sterk neoliberaal gedachtengoed. Op bijna elke bladzijde valt te lezen dat de economische groei moet worden opgevoerd, dat het concurrentievermogen van het Europese bedrijfsleven moet worden versterkt, de consumptie moet worden gestimuleerd, de arbeidsproductiviteit omhoog moet, de ontwikkelling van nieuwe producten en technologieën moet worden ondersteund. Het is de grijsgedraaide plaat van het neoliberalisme die we al dertig jaar van onze regeringen krijgen voorgeschoteld. Het verdrag "verzekert dat de mededinging niet wordt verstoord", valt te lezen in protocol zes, waarmee in feite hetzelfde wordt gezegd als in de oude tekst, die vastlegde dat de mededinging "vrij en onvervalst" moest zijn. De vrije markteconomie wordt dus verplichtend opgelegd aan alle lidstaten.
Voor de goede orde wordt hier en daar in het hervormingsverdrag de term 'duurzaam' genoemd, maar veel inhoudelijke aandacht wordt aan deze term niet besteed. Daarentegen wordt de "strategie van Lissabon", die acht jaar geleden werd gelanceerd om van de Europese Unie "de meest concurrerende en dynamische kenniseconomie van de wereld" te maken, in het verdrag uitdrukkelijk genoemd en bevestigd als de te volgen economische lijn. Uiteraard moet dit gepaard gaan met "modernisering" (lees: afbraak) van de sociale zekerheidsstelsels, want die werken immers enkel maar beperkend op de groei van de arbeidsparticipatie en -productiviteit.
Ook andere kritiekpunten op het 'oude' verdrag zijn nog steeds volkomen valide. In het landbouwbeleid blijft milieu ondergeschikt aan de productiviteit. De Europese Commissie blijft een ondemocratisch instituut, en het Europees Parlement blijft over grote delen van het beleid geen snars te vertellen hebben. De macht van de Europese minister van Buitenlandse Zaken - die in het nieuwe verdrag "Hoge vertegenwoordiger" heet, blijft onverantwoord groot. En de invloed van de burger blijft over het algemeen miniem, wat trouwens ook al blijkt uit het feit dat in veel lidstaten er zelfs geen poging is geweest een referendum over de Grondwet te organiseren.
Neoliberalisme
Een stem vóór het Europees 'hervormingsverdrag' is ook een stem vóór het neoliberalisme, want dit is en blijft de leidende ideologie van het Europese project.
Europese instellingen als het Europees Hof bevestigen keer op keer de neoliberale ideologie van Europa. Twee voorbeelden: in april van dit jaar ontzegde het Europees Hof lidstaten de mogelijkheid om een mimimum-loon niveau te eisen voor buitenlandse werknemers. Een in Duitsland actieve Poolse onderaannemer had landgenoten voor de helft van het minimumloon laten werken. Volgens het Europees Hof toegestaan, want in overeenstemming met het "vrije verkeer van diensten". De deur staat daarmee wagenwijd open voor het financieel tegen elkaar uitspelen van werknemers uit verschillende lidstaten. Iets eerder dit jaar besloot het Europees Hof (in de zogenaamde Vaxholm-zaak) dat het vakbonden niet is toegestaan te staken tegen dit soort praktijken, omdat daarmee de heilige marktwerking verstoord zou worden.
Ook het internationale economische beleid van de Unie wordt door het 'hervormingsverdrag' volledig bevestigd. Dit beleid - onlangs door de Europese Commissie in een nieuw jasje gestoken als het 'global Europe'- concept - dwingt arme landen hun markten te openen voor het Europese bedrijfsleven, waardoor kleine boeren kapotgaan of ophouden met het produceren van voedselproducten voor de lokale markt. Met sociale rechtvaardigheid of duurzame ontwikkeling heeft dit beleid weinig te maken: het gaat erom vrijhandelsverdragen met arme landen af te dwingen, zodat Europese exportproducten zonder belemmeringen overal afgezet kunnen worden, en Europese bedrijven ter plekke de 'vrije' concurrentie aan kunnen gaan met het minder krachtige bedrijfsleven van armere landen.
Zand in de machine
Nu is neoliberalisme natuurlijk geen uitvinding van 'Brussel'. Het is niet juist de Europese Unie an sich de volledige schuld te geven van dit rechtse beleid, en een verwerping van het 'hervormingsverdrag' zal niet meteen helpen om dit beleid om te gooien. Ook is het ongetwijfeld zo dat de weerstand van de Ieren tegen het "Verdrag van Lissabon" slechts gedeeltelijk te maken heeft met bovengenoemde bezwaren, en behoudende of nationalistische bezwaren een grote rol spelen.
Maar het is zaak om zoveel mogelijk spaken in het wiel te steken, zoveel mogelijk zand te gooien in de machine die dit neoliberale beleid ontwikkelt en tracht te rechtvaardigen. Zolang de Europese Unie een doorgeefluik is van door lidstaten ontwikkeld rechts beleid, en dit beleid enkel versterkt en verspreidt, is het zaak de werking van het Europese project zoveel mogelijk te saboteren. Een verwerping van het "hervormingsverdrag" door de Ieren zou daarom een enorme opsteker zijn.
(1) Aangehaald door Willem Bos van de Stichting ander Europa in een artikel waarin hij het 'nieuwe' verdrag analyseert. Dit is te vinden op internet in een pdf file:  http://www.wijwillenreferendum.eu/file/34
zie ook: http://www.andereuropa.org/joomla/
pdf "Hervormingsverdrag" http://www.europese-grondwet.nl/documenten/VerdragVanLissabon.pdf
artikel met interne links en discussiemogelijkheid:
http://eurodusnie.nl/europese-grondwet/weg-met-het-hervormingsverdrag.html
 E-Mail: info@eurodusnie.nl  Website: http://eurodusnie.nl
|
