|
|  |
reactie op Hirsi Ali
David - 20.04.2006 23:45
9 historici en sociaal wetenschappers hebben een reactie geschreven op het feit dat Ayaan Hirsi Ali gevraagd is een tentoonstelling in Westerbork op 21 april te openen. Hierbij hun reactie.
HET BEGINT MET NEE ZEGGEN
21 april opent Ayaan Hirsi Ali in Herinneringscentrum Kamp Westerbork een tentoonstelling over homoseksualiteit en de Tweede Wereldoorlog. Organisatoren zijn het Internationaal Homo Lesbisch Informatiecentrum en Archief (IHLIA) en de Schorerstichting. Bij de opening wordt ook het boek Het begint met nee zeggen. Biografieën rond verzet en homoseksualiteit 1940-1945 gepresenteerd.
Índerdaad, wij beginnen met nee zeggen, néé tegen de manier waarop Hirsi Ali en haar geestverwanten zich nu ontfermen over homoseksualiteit. Als Submission I en Hirsi Ali's vervolgoptreden iets beloven, dan is het wel dat haar interesse en betrokkenheid bij homo-emancipatie een uiterst partijdig en polariserend karakter zal kennen. Submission I zou bedoeld zijn om islamitische vrouwen te bevrijden; in werkelijkheid verschaft die via soft-pornografische stijlmiddelen vooral de westerse kijker de zekerheid van zijn morele en Verlichte superioriteit. Televisiebeelden die laten zien hoe Hirsi Ali de vrouwen wegwuift voor wie zij beweert op te komen, zeggen meer dan woorden kunnen duidelijk maken.
Wij vinden dat het tijd geworden is om nee te zeggen tegen de manier waarop populistische stromingen in Nederland, en politici als Hirsi Ali en minister Verdonk, vrouwenbevrijding en homo-emancipatie gekaapt hebben. Ze gebruiken die om hun politiek van confrontatie en uitsluiting kracht bij te zetten en draaien daarbij de bevolking met angstaanjagende teksten een rad voor ogen.Voor alle duidelijkheid: "wij" zijn historici en sociale wetenschappers die onderzoek doen op het gebied van homoseksualiteit en gender. Voor enkelen van ons geldt dat we ons specifiek bezighouden met onderzoek naar homoseksualiteit in de Tweede Wereldoorlog. We vertegenwoordigen verschillende generaties en zijn bij elkaar opgeteld vanaf het einde van de jaren zestig actief betrokken geweest bij zowel de vrouwen- als de homobeweging. We hebben stuk voor stuk onbegrip, weerzin, acceptatie en enthousiasme ontmoet over onze seksuele voorkeuren. We hebben ons er gezamenlijk voor ingezet dat de wereld een betere plek zou worden voor vrouwen en homoseksuelen. Wat we persoonlijk en professioneel bereikt hebben, hebben we niet gekregen door onze ouders, omgeving en collega's als achterlijk te betitelen, of te beweren dat ze in tegenstelling tot gelukkiger delen van de mensheid de idealen van de Verlichting nog niet deelachtig waren geworden. We hebben bewust of onbewust geopereerd vanuit de veronderstelling dat iedereen kan emanciperen.
Wij vinden dat het tijd is om nee te zeggen: wij willen niet ingelijfd worden in een populistisch en polariserend project. Onze opvattingen zijn niet 'oud' of 'wereldvreemd' zoals Hirsi Ali haar tegenstanders veelal aanwrijft. Wij hebben vooral geen boodschap aan háár Messiaanse opdracht en aan de apocalyptische scenario's die ze daarbij telkens afdraait. De uitnodiging die de organisatoren van de tentoonstelling per e-mail verzonden, spreekt wat dat betreft boekdelen. De tentoonstelling is "een terugblik die ook vraagtekens plaatst bij de tegenwoordige tijd: kunnen homoseksuele mannen en vrouwen blijven vertrouwen op rechtsbescherming of worden veroverde vrijheden ingeleverd? Hoe zal zich de samenleving opstellen tegenover groeiende intolerantie?" Niet minder apocalyptisch klonk het onlangs uit Hirsi Ali's mond bij een bezoek aan een Rotterdamse homobar: "Het is goed dat we nu over al deze onderwerpen praten, maar ik heb ook slecht nieuws ... De homohaat gaat niet zomaar over. Sterker nog, ik denk dat het nog gaat toenemen."
Mene Mene Tekel! Bekeert U Nu! Als het al niet inhoudelijk is, dan is het wel de toonzetting van dit doemscenario dat de positie van homoseksuelen in Nederland verbindt met terreur in New York, Madrid en Londen. Maar wat voor redenen hebben we om te denken dat we vrijheden zouden moeten inleveren, onze aanspraak op rechtsbescherming twijfelachtig aan het worden is, en dat er sprake zou zijn van groeiende intolerantie, en toenemende homohaat? En van wie komt die?
Er is weinig meer dan anekdotisch bewijs voor de toename van antihomoseksueel geweld. De cijfers ontbreken domweg door herstructurering bij de politie en bezuinigingen in de jaren negentig op meldpunten als Op je Flikker Gehad. Wel is het zo dat het gevoel van onveiligheid groeit bij homoseksuelen (bleek recent uit twee onderzoeken). Maar daar zou de Nederlandse berichtgeving over de islam wel eens debet aan kunnen zijn, zoals de WRR en een aantal vooraanstaande politici onlangs constateerden.
Sinds de onzalige uitspraken van een Rotterdamse imam is homoseksualiteit in Nederland uitgegroeid tot het symbool waarmee Nederland zich presenteert als een natie waarin christelijke-joodse-humanistische tradities en de idealen van de Verlichting worden hooggehouden. De ironie van het verhaal is dat alledrie die tradities en ook de Verlichting juist wat homoseksualiteit betreft een repressieve geschiedenis kennen. Rechtspraak in Nederland jegens homoseksuelen in de eerste helft van de negentiende eeuw - toen de Verlichting hoogtij vierde - getuigde zelfs, in vergelijking met de periode daarvoor van veel grotere willekeur, ingegeven door afkeer van homoseksualiteit. Homo-emancipatie in Nederland komt niet voort uit die tradities en idealen, maar is een overwinning daarop.
Zelfs de heftigste uitspraken van imams in Nederland, vinden hun equivalent in wat nog niet zo lang geleden de boodschap van katholieke en protestantse zijde was. Het is nog maar twintig jaar geleden dat homoseksuelen hier tegen de uitspraken van bisschoppen en het bezoek van de paus demonstreerden. De bijbel bevat geen vriendelijker teksten dan de koran. Het homohuwelijk bestaat pas sinds 2001.
Wij beginnen nu met nee zeggen tegen de verleidingen van gemakzuchtige betogen die via het onderbuikse ons een gevoel van angst moeten bezorgen: ze leveren niets anders op dan vervreemding van het Islamitische deel van de samenleving. Hirsi Ali opent de tentoonstelling niet namens ons.
Dr. Marian van der Klein, Dr. Theo van der Meer, Drs. Anna
Tijsseling, Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis
Amsterdam.
Dr. Geertje Mak, Universitair Docent Gendergeschiedenis, Dr. Stefan
Dudink Institute for Genderstudies, Radboud Universiteit, Nijmegen.
Drs. Sonja van Wichelen, Faculteit der Maatschappij- en
Gedragswetenschappen, Universiteit van Amsterdam.
Drs. Marc de Leeuw, Universiteit voor Humanistiek, Utrecht.
Dr. Esther Captain.
Drs. Agnes Andeweg, Centrum voor Gender en Diversiteit, Universiteit
Maastricht.
 E-Mail: david@idfa.nl
|
| aanvullingen | | uit dit artikel zijn aanvullingen verplaatst naar de ruispagina | | | | toespraak hirsi | p. - 21.04.2006 15:56
Toespraak Ayaan Hirsi Ali bij de opening van de tentoonstelling 'Wie kan ik nog vertrouwen?'
Westerbork, 21 april 2006
Ik wist niets van Westerbork. Ik wist niets van joden. Ik wist niets van homoseksuelen. Volgens de inburgeringscursus ben ik na de oorlog geboren, maar ook dat wist ik niet: na de oorlog. Bij ons in Afrika was het altijd oorlog. Ik ben geboren in de oorlog. In 1969. Toen in Amsterdam het Maagdenhuis werd bezet - u zou eens moeten weten wat een raar woord dat voor mij is: Maagdenhuis - toen zat mijn vader als politieke tegenstander van dictator Mohamed Siad Barre in de gevangenis.
Ik zag mijn vader voor het eerst toen ik een jaar of acht was. In 1976 vluchtte hij naar het buitenland. Twee jaar later reisden we hem achterna. Via SaudiArabie en Ethiopie kwamen we in Kenia. Ik wist niets van de spoorlijn van Westerbork naar Assen, Groningen, Nieuweschans en verder. Ik wist niets van joden. Joden, dat waren voor ons de aanstichters van het kwaad. Het Rijk van Satan. Toen ik voor het eerst een jood zag, was ik verbaasd dat het een gewoon mens van vlees en bloed bleek te zijn. Lesbische vrouwen? Dat was bij ons niet echt een thema.
Toen de schrijfster Andreas Burnier - en ik hoef op deze plaats niet te vertellen dat zij joods en lesbisch was - al romans had geschreven over vrouwenliefde, antwoordde mijn oma op de vraag hoeveel kinderen ze had: "Een". Ze had negen dochters en een zoon. Dat zei ze ook over ons gezin. Dat er maar een kind was. "En wij dan?" vroegen mijn zus en ik. "Jullie gaan voor ons zoontjes krijgen", antwoordde ze. En dat van die vele zoontjes er later misschien een of twee of drie homoseksueel zouden blijken te zijn - dat was niet de bedoeling. Ik wist niets van homoseksualiteit. Ik wist niets van Gerard Reve. Een ezel in Afrika trok gewoon de kar.
Er zijn meerdere redenen waarom een van de beroemdste zinnen uit de Nederlandse literatuur bij ons niet in vertaling verscheen: "Als God zich opnieuw in Levende Stof gevangen geeft, zal Hij als Ezel terugkeren, hoogstens in staat een paar lettergrepen te formuleren, miskend en verguisd en geranseld, maar ik zal Hem begrijpen en meteen met hem naar bed gaan, maar ik doe zwachtels om Zijn hoefjes, dat ik niet te veel schrammen krijg als hij spartelt bij het klaarkomen."
Je kunt het je niet goed voorstellen, maar wat zou het bijzonder zijn geweest als premier Balkenende, toen hij twee weken geleden geleden voor die zaal met studenten stond aan de islamitische universiteit in Jakarta en toen hem gevraagd werd hoe hij dacht over het homohuwelijk, dat hij toen heel gewoon en ontspannen iets had verteld over homoseksualiteit en over de zoon van een vriend en neef van een matroos. Hij kon toen ook niet vermoeden dat onze grote schrijver Gerard Reve een dag later zou sterven, maar stel je voor dat hij Reve - met vooruitziende blik - had geëerd door over hem te vertellen, in die zaal, op dat moment, dat hij iets had gezegd over de liefdevolle verzorging door zijn levenspartner Joop Schafthuizen - en dat dat mogelijk is tussen twee mannen - en dat hij uit zijn hoofd het gedicht had voorgedragen over 'de jongen die ik eenzaam zag te Woudsend en daarna, nog op dezelfde dag, in een kafee te Heeg' - het gedicht dat eindigt met de woorden: 'Nader tot U'. Dat was mooi maar ook onwaarschijnlijk.
Maar het zou zo goed zijn geweest als de premier iets had verteld over homoseksualiteit, want er is veel onwetendheid en er bestaan ook vreemde en ijzingwekkende denkbeelden. Bij ons in huis in Nairobi zweefde het woord khannis door de lucht. Ik wist niet wat het betekende. Totdat een oom op bezoek was, die met een lang gedicht aankwam, met dat duistere woord. Het ging over een man van het platteland, die voor het eerst in de stad kwam. Hij zag toen een man die iets had met een andere man. Een khannis. Hij trok zijn mes en doodde de man. Ik hoor nog de bewondering in de stem van mijn oom voor de moed van de moordenaar. Maar gepraat werd er verder niet. Het woord khannis vloog alleen nog door huis als een scheldwoord. Een homo had ik nooit gezien. Het was nog een lange weg naar de woorden die een leraar in het huidige Rotterdam naar zijn hoofd kreeg geslingerd door een leerling: "Hamas, Hamas, alle homo's aan het gas".
Mijn eerste ervaring - als ik het zo mag zeggen - had ik op de hogeschool De Horst in Driebergen. Het was 1994. De economieleraar stelde zich voor: "Ik ben die en die en ik ben homo." Er werd gelachen. Ik zat daar met open mond. Was hij veranderd in een beest - zo keek ik hem aan. Had ik het wel goed gehoord? Lag het aan mijn Nederlands? Eigenlijk was ik ook teleurgesteld dat hij er zo gewoon uitzag. Was dat nou alles? Hij stond daar ontspannen voor de klas en maakte grapjes: "Ik ben homo maar kan toch wel economie geven."
Maar de tijd van grapjes is voorbij. De werkelijkheid is grimmig geworden. Hoe grimmig? Daarover verschillen de meningen. Wat voor de een een anekdote is, is voor de ander bittere realiteit. Hoeveel anekdotes hebben we nodig? Hoeveel tekenen hebben we nodig om de tijd te verstaan? Wat kunnen we leren van de geschiedenis? Waarom houden wij de plaatsen van herinnering in stand? Wat voor verhaal vertelt kamp Westerbork ons? Wat weten we nu? Wat wisten we toen? Kan het zo zijn dat de waarheid soms te pijnlijk is? Te grimmig? Kan het zo zijn dat de waarheid soms haast onvoorstelbaar is? Dat je niet kan geloven dat het waar is? Wat zou ik trots zijn geweest op onze ministerpresident, als hij de studenten in Jakarta het verhaal had verteld van kamp Westerbork, van de joden, maar ook, in die zaal van de islamitische universiteit: het verhaal van het lot van de homoseksuelen.
bron:  http://www.vertrouwen.nu
| |
| aanvullingen | |
