|
|  |
Ontruimingscircus verlaat de stad
Persgroep de rokende rel - 31.05.2005 17:15
De hele lijst van te ontruimen pandjes is inmiddels afgewerkt en het circus maakt zich op om weer de stad te verlaten...
Het was weer eens een dag van consequent verzet tegen ontruiming. Ieder op haar eigen manier, maar boos was iedereen. De bratra was nodig om mensen uit het Rokin, de Vijzelgracht, de 3e Oosterparkstraat (CIA) en de Kruislaan (Anna Hoeve) te halen. Dit zijn dan ook allemaal panden waar de krakers op zijn zachtst gezegd ernstige twijfel hebben over de toekomstsplannen ervoor: voor de meeste panden dreigt na ontruiming opnieuw leegstand. Voor de 3e Oosterparkstraat gaat het om het schandalige wegpest- en uitplaatsbeleid van een voormalige woningbouwvereniging - het Oosten - die de buurt sloopt om plaats te maken voor duurdere mensen.
De krakers vinden dat zij met recht boos kunnen zijn. Zij kraken niet alleen voor hun eigen woonruimte maar ook om een signaal af te geven aan het stadsbestuur. De krakers vinden dat de gemeente geen enkel beleid hanteert om structureel leegstand en speculatie tegen te gaan. Alleen de krakers blijken hier iets aan te doen en houdt op deze manier de druk op de ketel bij huiseigenaren die hun bezit misbruiken.
De gemeente Amsterdam die uiteindelijk de opdracht tot hun ontruiming geeft haalt op deze manier de angel uit het kraken. Ze volgt blindelings ontruimingsvonnissen zonder dat ze er aan bijdraagt nieuwe leegstand na ontruiming te voorkomen.
De krakers voeren al anderhalf jaar een hernieuwde campagne om de gemeente ervan te overtuigen dat nu toch echt een beter beleid nodig is. De gemeente heeft in die tijd slechts een aantal vage voorstellen gedaan die samen met haar goede intenties ons gerust zouden moeten stemmen. Dat doet het dus niet! Wederom een ontruimingsgolf waar we ons tegen verzetten.
|
| Lees meer over: wonen/kraken | | aanvullingen | | | politieke agenda | aardappel - 31.05.2005 17:38
Notitie ‘Ontruimen voor nieuwe leegstand?’
16 februari 2003
Het wonen in een gekraakt pand is niet strafbaar als het pand 12 maanden voorafgaand aan de kraak niet meer in gebruik is geweest. Zodra de eigenaar redelijker wijs kan aantonen dat hij het weer in gebruik wil nemen kan hij de rechter om een ontruimingsvonnis vragen. Meestal is dat een kort geding, de rechter toetst dan of de belangen van de eigenaar zwaarder wegen dan de belangen van de krakers.
In deze notitie willen we uitleggen hoe de gemeente kan voorkomen dat zij gekraakte panden ontruimt die vervolgens weer leeg komen te staan. Immers, leegstand in een situatie van de ‘nieuwe woningnood’ is niet in het belang van de Amsterdammers.
Er zijn twee soorten ontruimingen, de strafrechtelijke en de civielrechtelijke.
De strafrechtelijke ontruiming
Bij de strafrechtelijke ontruiming is het pand voor de wet onterecht gekraakt omdat het nog geen jaar leeg stond. Als het pand op het moment van de kraak nog in gebruik is, zijn de krakers schuldig aan huisvredebreuk en worden zij (vrijwel) onmiddellijk door de politie ontruimd. In de praktijk zullen krakers die zich zo duidelijk hebben vergist uit zichzelf weer vertrekken, er is dan ook niet echt sprake van een ontruiming. Als de zaak ingewikkelder ligt blijven de krakers. De eigenaar zal dan aangifte doen bij de politie. Als de Officier van Justitie ook van mening is dat het pand onterecht is gekraakt zal hij de krakers aanzeggen dat ze het pand moeten verlaten. Willen de krakers het pand niet verlaten, dan kunnen de krakers een Kort Geding aanspannen tegen de staat. Ze vragen de rechter dan de staat te verbieden het pand te ontruimen. Er volgt vervolgens een marginale toetsing van de bewering van de eigenaar dat het pand wel in gebruik was. De bewijslast voor het tegendeel ligt meestal bij de krakers. Als ook de rechter oordeelt dat het pand voor de kraak geen jaar leeg stond moeten de krakers er weer uit. Nergens staat beschreven wat leeg is en wat gebruik is, dat is dus een eeuwige discussie over de definities, elke kraak weer.
Als de krakers vervolgens niet uit zichzelf vertrekken, volgt een ontruiming door de politie. Dat is strikt juridisch gezien onzin. Als de krakers strafbaar zijn kunnen ze worden gedagvaard en worden veroordeeld. De straf is dan gevangenis of een boete of een alternatieve straf, maar ontruiming, dakloos maken, is in Nederland geen wettelijke strafmaatregel. Er is ook geen rechterlijke toetsing of de krakers zich strafbaar hebben gemaakt. Op die manier wordt het strafrecht gebruikt om een civiele kwestie tussen krakers en eigenaar eenvoudig op te lossen, altijd in het nadeel van de krakers. Er is pas één keer een kraker strafrechtelijk veroordeeld voor het kraken van een pand dat minder dan 12 maanden leeg stond. Deze kraker is overigens in hoger beroep weer vrij gesproken omdat het hof vond dat het pand wel leeg, althans, niet in gebruik was.
Dit alles zegt helemaal niets over de te verwachten leegstand na de ontruiming. Het kan best dat 100% zeker is dat het pand na de ontruiming nog jaren leeg blijft, maar de krakers waren te vroeg met hun kraak en dat mag niet. Ze kunnen dan het pand herkraken, maar meestal vernielt de eigenaar het pand voor die tijd grondig om herkraak te voorkomen of zet hij er antikraak in.
De civielrechtelijk ontruiming
Bij de civielrechtelijke ontruiming is het de eigenaar die ontruiming eist. Het pand is dan wel terecht gekraakt. Als de eigenaar kan aantonen dat zijn belang geschaad wordt door de krakers kan hij een ontruimingsvonnis krijgen. Meestal betekent dit dat een eigenaar kan aantonen dat hij concrete plannen heeft en daarvoor ook alle benodigde vergunningen heeft zodat het bouwplan kan worden uitgevoerd zodra de krakers weg zijn.
In de praktijk gaat het dikwijls anders. Eigenaren vragen vergunningen aan zonder werkelijke bouwplannen, rechters houden geen rekening met nog lopende bezwaar procedures en vergunningen worden weer ingetrokken. Het kan van tevoren vaststaan dat een eigenaar helemaal niet wil bouwen omdat hij bv. failliet is en door de ontruiming slechts zijn kapitaalbasis wordt vergroot (een leeg pand is veel meer waard dan een kraakpand). Soms voert een eigenaar bouwvergunningen op die 3 jaar oud zijn en beweert de volgende week te willen beginnen. Er zijn rechters die vinden dat met het aanspannen van een kort geding de eigenaar voldoende heeft aangetoond belang te hechten aan ontruiming, ongeacht de reden.
In al die gevallen vinden de krakers dat niet kloppen. Als ze dan niet weg gaan, komt op een gegeven moment de deurwaarder om ze eruit te zetten. Als het pand is gebarricadeerd lukt dat niet en komt het pand op de ontruimingslijst. Na een paar weken of maanden komt dan de ME en wordt het pand ontruimd. De burgemeester kan op grond van zijn openbare orde prioriteiten besluiten hoe en wanneer zo’n ontruiming gaat plaatsvinden. Daarom kan het soms maanden duren ondanks dat een eigenaar een spoedeisend belang heeft bij ontruiming. Meestal heeft dat alleen te maken met de vakantieroosters van de ME, Ajax, het ‘gebrek’ aan te ontruimen panden (het loont niet om een heel circus voor één pand op te starten) en meer logistieke kwesties.
De gemeente had vroeger het beleid om geen politiebijstand te verlenen als ze het onzinnig vond om een pand te ontruimen. Dit was zeker zo in gevallen waarbij duidelijk was dat het pand leeg zou blijven en dat de krakers hadden aangekondigd het pand te herkraken.
Om ontruimingen voor leegstand te voorkomen zijn er een aantal mogelijkheden. Ten eerste moet de gemeente zelf erkennen dat ze een verantwoordelijkheid heeft en moet daar een beleid voor uitstippelen. Op dit moment is de gemeente slechts degene die de politieinzet levert om een rechterlijke uitspraak uit te voeren.
In het geval dat een pand mogelijk binnen de 12 maanden leegstand is gekraakt en de acties dus op grond van strafrechtelijke gronden beëindigd zou moeten worden kan het OM en de gemeente (binnen de driehoek) besluiten om niet op te treden, of om van de eigenaar meer informatie over de leegstand en de te verwachten leegstand te vragen bij het behandelen van de aangifte.
Als er minder makkelijk op basis van het strafrecht wordt ontruimd zal de eigenaar van het pand alsnog via een civiele procedure zijn belang bij ontruiming moeten aantonen en in die procedure bestaat een rechterlijke toetsing van het te verwachten gebruik na ontruiming. De eigenaar kan wel via de rechtbank proberen om het OM te dwingen de krakers te vervolgen (artikel 10 procedure). Dit is de makkelijkste manier voor de gemeente, geen juridische rompslomp, gewoon afspraken met het OM en de HOvJ’s. In de praktijk vergt dat wel een andere manier van samenwerking tussen krakers, politie, advocatuur, OM en de diverse gemeentelijke diensten (bijvoorbeeld Bouw- en Woningtoezicht).
Er staat nergens in de wet dat het OM bij een ontruimingsactie moet of mag toetsen hoe lang de leegstand nog gaat duren. Maar er staat ook niet in de wet dat de krakers ontruimd moeten worden!
In het geval dat het pand gemeentelijk bezit is kan de gemeente ervoor kiezen om helemaal geen aangifte te doen. Het zou veel beter zijn om als gemeente met de krakers in gesprek te komen en afhankelijk van de plannen met het pand afspraken te maken met de krakers.
In geval van een civiele procedure voert een eigenaar meestal bouwplannen aan als ontruimingsgrond. Vaak worden hierbij bouwvergunningen opgevoerd die jaren geleden zijn afgegeven, soms aan een andere eigenaar en met andere bedoelingen. De gemeente mag een niet gebruikte bouwvergunning na 6 maanden intrekken, maar maakt hier eigenlijk nooit gebruik van. Omdat de bouwvergunning juridisch nog geldig is, geldt hij in een rechtszaak als bewijs dat de eigenaar mag beginnen met de in de bouwvergunning omschreven werkzaamheden. Het resultaat hiervan is dan dat de krakers weg moeten. Ook de rechter weet vaak wel dat het een ‘lege-huls-vergunning’ is, maar heeft geen betere manier om de bouwplannen te toetsen. Als de stadsdelen consequent de ongebruikte vergunningen na 6 maanden zouden intrekken of schorsen, zou dit probleem niet meer voorkomen. Ook kan de gemeente vóór de uitspraak van de rechter op verzoek van de krakers met een rapport komen waarin zij haar inschatting geeft van de situatie en de verleende vergunningen. De rechter kan dat dan meenemen in zijn oordeel. Als de gemeente zegt: “Eigenaar x heeft weliswaar vergunning x maar zonder y en z kan hij niks en bovendien is hij ook eigenaar van pand a, b en c waarop nog een aanschrijving rust en die moet hij eerst opknappen” wordt een rechtszaak meer gevoerd op basis van de feiten. Hierdoor kan leegstand na ontruiming worden voorkomen.
Tenslotte is er natuurlijk nog de mogelijkheid dat de gemeente op grond van de openbare orde besluit om niet in te grijpen. Dit alles omdat bij een onterechte ontruiming meer verzet van krakers te verwachten is. Als dan ook nog een herkraak te verwachten is, was al die onrust en al dat geld voor niks.
Samengevat denk ik dat Raad, B&W en de driehoek de volgende maatregelen zouden kunnen nemen:
- In het geval dat het OM van mening is dat krakers zich schuldig hebben gemaakt aan overtreding van artikel 429 sexies Sr. (pand was geen 12 maanden leeg), wint het OM eerst informatie in bij de eigenaar, de mogelijke toekomstige gebruikers, Bouw en Woningtoezicht, de krakers en mogelijke relevante andere partijen, om tot een inschatting te komen van de mogelijke leegstand in de toekomst. Valt redelijker wijs op korte termijn geen legaal of legitiem gebruik te verwachten (gebruik volgens het bestemmingsplan of voorbereiding tot gebruik volgens het bestemmingsplan) dan maakt het OM gebruik van het opportuniteitsbeginsel en gaat niet over tot vervolging.
- In het geval dat de eigenaar een civielrechtelijke procedure tegen de krakers begint verstrekt de gemeente op verzoek van de advocaat van de krakers een rapport aan de rechter. In dit rapport geeft de gemeente haar inschatting over het verwachte toekomstige gebruik. Dit rapport zou verder moeten gaan dan alleen een mogelijk afgegeven bouwvergunning, maar omvat ook informatie over het verleden van de eigenaar, het beheer van zijn andere bezit, mogelijke alternatieve opties etc.
- De stadsdelen gaan het bouwvergunningenbeleid handhaven. Vergunningen waar geen gebruik van wordt gemaakt worden ingetrokken. Vergunningen die niet uitvoerbaar zijn zonder een andere vergunning worden onder voorbehoud verstrekt en worden pas van kracht als aan alle voorwaarden voor het plan is voldaan. Er worden geen sloopvergunningen verstrekt zonder bouwvergunningen en ‘bouwvoorbereidende werkzaamheden’ zonder bijbehorende sloopvergunning worden behandeld als vernieling dan wel slopen zonder vergunning.
- De dienst wonen en de stadsdelen treden handhavend op tegen leegstand en tegen het niet uitvoeren van gemeentelijke aanschrijvingen en stilliggende bouwprojecten.
- Eigenaren die zich niet aan afspraken houden, op oneigenlijke gronden panden laten ontruimen, het OM, de rechter of de gemeente misbruiken, kunnen in de toekomst niet meer rekenen op politiebijstand of actieve ondersteuning van de gemeente bij de voorbereiding van hun plannen.
Dit alles is natuurlijk nog geen 100% garantie dat er niet voor leegstand ontruimd wordt. Maar de kans wordt wel aanzienlijk kleiner. In alle voorbeelden die door de kraakgroepen zijn gegeven hebben de bewoners zich verzet tegen de ontruiming omdat zij bang waren voor leegstand te worden ontruimd. Als krakers verwachten dat eigenaren wel serieus zijn in hun plannen zullen ze zich in veel gevallen ook niet verzetten. Uiteindelijk eindigt minder dan 10% van de kraakactie met een ontruiming door de politie. In alle andere gevallen worden krakers en eigenaar het eens of leggen de krakers zich erbij neer dat ze moeten vertrekken.
Dat krakers meer vertrouwen krijgen in het toekomstige gebruik van het pand betekend dus een directe afname van noodzakelijke politiebijstand bij ontruimingen. Ook gevallen waarin krakers telkens weer opnieuw een ontruimd pand kraken om hun gelijk aan te tonen (zoals het Paard van Aemstel 6x en de Dikke Daan 7x), zullen dan niet meer voorkomen.
De voordelen voor de gemeente zijn evident, minder leegstand na ontruiming, minder speculatie, minder ontruimingen. Omdat eigenaren gedwongen worden met deugdelijke plannen te komen en zorgvuldiger met hun bezit om te gaan, zal ook de leegstand afnemen.
Hansje Kalt, Gemeenteraadslid
Ivo Stumpe, duo-raadslid Stadsdeel Amsterdam Centrum
| | Arresto's | Farah - 31.05.2005 22:13
Is er iets bekend over arrestanten buiten de drie die in het Rkoin gearresteerd zijn?
| | aresstos | molly - 01.06.2005 18:17
zo ver ik weet 21 aresstos en de gene die buiten de rokin zijn opgepakt zitten voor openbare ordeverstoring en en openbare geweldpleging in vereniging en ga der van uit dat de NNers wel een maand gaan zitten
| |
| aanvullingen | |
