|
|  |
Business as usual voor globaliseringscriticus
vlo - 19.11.2002 02:09
Het bewustzijn onder politieke en economische machthebbers in de westerse wereld over wereldwijde problemen is groeiende. Maandag hield een vice-president van de Wereldbank een lezing in Amsterdam waarin hij met nieuwe voorstellen kwam om de problemen aan te pakken.
neoliberaal Rischard strijdt tegen alternatieve globaliseringsbeweging
Ter gelegenheid van de lancering van de Nederlandse uitgave van het boek "Vijf voor twaalf" was er maandagavond in het Amsterdamse Felix Meritis een lezing en pseudo-debat over de ideeën van de Luxemburgse Jean-Francois Rischard. Rischard is onder-directeur van de Europese afdeling van de Wereldbank.
In zijn visie bestaan er maar liefst twintig wereldproblemen. Dit ijn problemen die internationale samenwerking vereisen. De problemen lopen uiteen van klimaatverandering, armoede, ongelijke relaties in handel en financieën, verlies aan biodiversiteit en illegale drugshandel.
Het is hoog tijd dat de problemen opgelost worden: het is "vijf voor twaalf". De huidige instellingen, zoals de Verenigde Naties, de G8 en zijn eigen Wereldbank zijn volgens Richards als instituties onvoldoende in staat om de bron van de problemen op te lossen: bevolkingsgroei en de nieuwe (mondiale) economische wereld. De sleutel tot het oplossen van de armoede is meer economische groei en een grotere rol van het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties.
De Wereldbank-figuur pleit voor nieuwe platforms of netwerken van maatschappelijke organisaties (ngo's), bedrijfsleven en overheden. De problemen kunnen in zijn visie effectief bestreden worden door het instellen van twintig internationale platformen die bestaan uit leden van deze organisaties. Zij moeten internationale normen opstellen en met de normen in de hand het gedrag van overheden, bedrijfsleven en de ngo's controleren. Dit type instelling moet ervoor zorgen dat wereldproblemen binnen twintig jaar opgelost zijn.
In plaats van het falende systeem van VN-verdragen en G8-toppen moet het succes dus van de "global networks" komen. De netwerken starten met twintig leden, stellen vervolgens normen op en groeien aansluitend uit tot netwerken van duizenden leden die hun kennis combineren.
Gebrek aan zijn systeem is dat er geen sanctie-mogelijkheden bestaan op het niet naleven van de normen. Tegelijkertijd is dat ook de kracht waarom Rischard denkt dat zijn systeem ingevoerd kan worden. De netwerken moeten in plaats van de sancties de publiciteit zoeken en ranglijsten opstellen van landen en bedrijven die zich aan de normen houden. De Luxemburger hoopt hiermee dat de media haar rol speelt door diegene die de normen overschrijdt aan de schandpaal te nagelen.
De vraag wie in controle is van het netwerk komt voor Rischard niet aan de orde. Want het gaat hier om niet-verticale en hierarchische structuren, want het is een *netwerk*. "Als de standaard goed is, dan is het niet van belang wie de eigenaar is van deze standaarden", was zijn commentaar.
Vragen van macht komen dus niet aan de orde. In zijn analyse ligt het niet aan bijvoorbeeld economische belangen waarom verdragen na dertig jaar nog steeds niet in werking zijn getreden. "Want er zijn tegenwoordig ook bedrijven die voorstander zijn van het Kyoto Protocol."
Hiermee maakt de Wereldbankman duidelijk weinig van de problematiek te begrijpen. Het bedrijfsleven is eerder onderdeel van het probleem, dan oplossing. Zij spelen een meer pro-actieve lobbyende rol in de onderhandelingen over bijvoorbeeld milieuverdragen, omdat ze daarmee meer resultaat kunnen boeken dan door verdragen compleet te blokkeren. Processen worden in een vroeg stadium beinvloed zodat ze de verdragen snel in hun voordeel om weten te zetten.
Een voorbeeld hiervan is juist het Kyoto-Protocol. Tijdens de top in Johannesburg over duurzame ontwikkeling "waren er bedrijven die in een advertentie opriepen voor ratificatie van Kyoto", verdedigde de Luxemburger. "Bedrijven zijn tegenwoordig bewust van de problemen."
Hij ziet hierbij over het hoofd dat Kyoto een handelsverdrag is dat een nieuw product maakt: broeikasgas. De atmosfeer wordt verdeeld tussen rijke landen en met het handelsysteem van CO2-uitstootrechten kunnen bedrijven daar veel economische winst uit halen. Tegelijkertijd leidt het systeem tot vertragingen in het oplossen ervan.
Dezelfde bedrijven die dan ook in hun advertentie opriepen tot ratificatie van Kyoto, zijn die bedrijven die het meest profiteren van zo'n handelssysteem en zijn dezelfde bedrijven die na de duurzaamheidstop in Zuid-Afrika lieten weten heel tevreden te zijn met de geringe uitkomsten van die top.
Waarschijnlijk ligt de kern van het probleem juist in de verdeel-en-heers politiek van de bankier en "verlicht denker". Hij behandelt de problemen geisoleerd van elkaar. Nadat deze kritiek geuit werd, kwam hij met de oplossing om dan maar een 21e platform te installeren die de twintig anderen met elkaar moet verbinden.
De goede man wil niet erkennen dat filosofie van economische groei, kapitalisme en de macht van het bedrijfsleven alsmede westerse staten en hun economische en geopolitieke belangen de belangrijkste oorzaak is van de wereldwijde problemen. Een oplossing zou zijn radicale democratisering van de samenleving, niet mondiale controle van vage tandeloze netwerken.
Rischard ziet overigens wel veel hoop voor zijn netwerken. Hij had het over de "progressive network alliance" die een aantal jaren terug bestond tussen centrum-linkse westerse regeringsleiders, waaronder Kok en Clinton. Zij zagen ook in dat huidige instituties onvoldoende in staat zijn de problemen te lijf te gaan. Als straks de rechtse regeringen weer verdwenen zijn, kunnen ideeen als die van Rischard praktisch zijn voor toekomstige linkse regeringsleiders om de huidige crisis van legitimiteit van de mondiale orde en instellingen aan te pakken.
Want als er een ding was waar Rischard openlijk vooruit kwam, dan was het wel dat hij de protestbeweging van andersglobalisten niet serieus wil nemen, en ze de wind uit de zeilen wil nemen.
High Noon for the Global Economy
 http://www.globalpolicy.org/globaliz/politics/0312gov.htm
http://www.rischard.net/ de website van Jean-Francois Rischards
kritiek op wereldbank/IMF
http://www.globalexchange.org/wbimf/publications.html
Nieuwe website over globalisering (van de uitgever Lemniscaat)
http://www.globalisering.com
|
| Lees meer over: globalisering | | aanvullingen | | steun voor rischard | vlo - 19.11.2002 02:20
"Rischard's practical scholarship of world issues sythesizes and calls forth problems and solutions that bring hope for the future." Aldus Robert W. Galvin, Chairman Emeritus, MOTOROLA Corporation op http://www.rischard.net/ website van Rischard.
| | | 19.11.2002 13:06
er had best getaart mogen worden hoor ;-)
| |
| aanvullingen | |
