|
|  |
beest
footsteps - 21.12.2001 17:57
Essay over het idee dat het "systeem" waarin wij leven ons als individu reduceert tot een zenuwcel van een een gigantisch, maar onbewust organisme. Commentaar is welkom, dit is niet meer dan een snelle schets van een vage intuitie:)
Beest
Het woord beest wordt steeds vaker gebruikt om de shit aan te duiden
waar wij op dit moment in geworpen zijn. "Good luck, from the belly from
the beast" las ik op indymedia. Een zin geschreven door engelsen die de
argentijnen een hart onder de riem trachten te steken.
Beest is natuurlijk een verwijzing naar het boek openbaringen in de
bijbel, maar het is veel meer. Ik zou zelfs willen zeggen dat het een
erg mooie en verhelderende metafoor is voor het geheel waarin wij leven.
Voor sommigen spreekt dit misschien voor zich, voor anderen klinkt dit
als complete waanzin. Daarom een kleine toelichting. Een beest is een
levend wezen, maar dan wel een die zich onderscheidt van een mens door
zijn gebrek aan morele instincten. Wanneer wij zeggen over iemand: "hij
gedraagt zich als een beest" bedoelen we daarmee dat die persoon
bepaalde sociale of morele normen heeft laten varen en zich alleen laat
leiden door zijn instincten.
Kunnen wij zeggen dat het geheel van mensen, instituties en technologie
een beest vormen? Een levend organisme? Een wezen, weliswaar zonder
zelfbewustzijn, waarschijnlijk zelfs zonder bewustzijn, maar nog steeds
een levend wezen?
Voor ik deze vraag ga proberen te beantwoorden wil ik even stilstaan bij
een individuele mens. Er wordt wel eens beweerd dat een mens een
universum op zichzelf is. In die gedachte kan ik wel meegaan, maar een
mens is altijd ingebed in een geheel. Een atoom zou je ook als een
universum op zich kunnen beschouwen, maar een atoom is ook een bouwsteen
van een complex geheel: materie. Het verschil tussen een mens en een
atoom is natuurlijk dat een mens leeft, denkt en voelt. Een overeenkomst
is echter dat een individuele mens ook een bouwsteen is van een complex
geheel: een samenleving, een cultuur. Een samenleving wordt bepaald door
zijn individuele leden, maar die individuen worden ook weer bepaad door
de samenleving. Hoe groter en complexer een samenleving hoe meer deze
het individu bepaald dan andersom. Op dit moment worden mensen meer
afgerekend op hun nut voor de samenleving dan op hun persoonlijke
kwaliteiten. Zelfs onze persoonlijke smaak en gevoelsleven wordt ons
min of meer opgelegd door grotere structuren dan wijzelf, radio, film,
tv en internet hebben veel meer invloed op onze persoonlijk voorkeuren
dan wij ons beseffen.
Een van de intuities van de "andersglobaliseringsbeweging" is dat in het
hedendaagse economische stelsel de mens ten dienste gesteld wordt ten
dienste van bedrijven in plaats van andersom. Dit kan je bijvoorbeeld
zien in de figuur van de "human recourses manager": de mens wordt
teruggebracht tot een recourse, een gebruiks of zelfs een
verbruiksobject.
Mijn these is dat het geheel van instellingen, technologie een eigen
dynamiek kent. Een dynamiek waar wij als individuele mens weinig tot
geen invloed uit oefenen. Zowel de rellende Argentijn als de president
van de VS moeten zich houden aan de regels van het spel. Regels die
gegroeid zijn in een complex systeem. Een systeem te vergelijken met dat
van een lage levensvorm.
Het beest: een organisme met het bewustzijn van een kwal of een
kankergezwel, een gigantische parasiet, die het bloed der aarde drinkt
en haar ingewanden eet.
Het bijzondere van dit beest is dat ze is opgebouwd uit miljarden
kleinere wezens, mensen die stuk voor stuk meer bewustzijn en geest
hebben dan het geheel dat ze constitueren. Miljarden universa op zich
die zichzelf echter als kroon op de schepping of de evolutie zien en
stuk voor stuk niet verder kunnen kijken dan de direkte omgeving waarin
ze zich staande moeten houden. Miljarden mensen die voor lichamelijk
overleven afhankelijk zijn geworden van een structuur die gebaseerd is
op technische overheersing en uitbuiting van de planeet.
"Het beest" kent geen morele sentimenten. Het beest wil overleven en
groeien. Ecosystemen of mensen doen er voor hem niet toe, hij kent ze
niet, ze vormen zijn lichaam en zijn voedsel tegelijkertijd.
Wanneer je kijkt naar de wijze hoe de samenleving georganiseerd is en
welke nieuwe technologien er ontwikkeld worden is het moeilijk aan het
idee te komen dat wij als individu gereduceerd worden tot een zenuwcel
in het beest.
Wat de aanbidders van het Darwinisme en het dogmatisch "rationalisme" (types die ook oververtegenwoordigd
zijn in de "linkse scene") ook mogen denken, wij mensen zijn
meer dan ons lichaam. Ik kan alleen maar hopen dat wij leren onszelf als
een deel in het geheel te zien voordat dit geheel zichzelf en daarmee
ons vernietigd heeft.
 E-Mail: footsteps@squat.net
|
| Lees meer over: zonder rubriek | | aanvullingen | | | | Rishi - 21.12.2001 23:08
Het beest waar wij deel van uit maken, dat is nou een mooie en passende metafoor voor de waanzin waarin we verkeren, bedankt! Het helpt om alles meer in z´n juiste verhoudingen te zien. We kennen allemaal wel het gezeur van dat je jezelf meer moet aanpassen en meer normaal moet gedragen zoals "de rest" maar die rest is in een soort sluimerende slaap.
Nogmaals bedankt, dit helpt om weerstand te bieden (en minder deel uit te maken van het collectief "Het Beest").
| |
| aanvullingen | |
