|
|  |
EU en Crisis: Wie Wint Er?
globalifo.nl - 24.10.2010 12:27
Terwijl vakbonden de dag tegen bezuinigingen in Europa vieren, verhogen de Europese Neoliberalen de inzet: Regeringen moeten de lonen verlagen anders krijgen ze met financiële chantage te maken.
(Door Michael Hudson Geschreven op 3 oktober 2010, vertaling globalinfo.nl, opgemaakte versie:  http://www.globalinfo.nl/Achtergrond/eu-en-crisis-wie-wint-er.html)
De meeste media beschrijven de Europese vakbondsdemonstraties en stakingen van woensdag (29 september, vert.) als de gebruikelijke exercitie van transportwerkers die reizigers irriteren met vertragingsacties en grote menigtes die stoom afblazen door brandjes te stichten. Maar het verhaal gaat veel verder dan simpele reacties tegen werkloosheid en economische recessie. Op de agenda staan voorstellen voor drastische verandering van wetten en van de structuur van hoe de Europese maatschappij zal functioneren voor de komende generaties. Als de anti-arbeiderskrachten (*) slagen, zullen ze Europa opbreken, de interne markt vernietigen en het continent tot een achtergebleven regio maken. Zo ernstig is de financiele staatsgreep geworden. En het zal alleen maar erger worden - en snel. Zoals John Monks, leider van het Europees Vakverbond ETUC stelt: "Dit is het begin van de strijd, niet het einde."
Spanje kreeg de meeste aandacht, dankzij de opkomst van zo'n tien miljoen mensen - naar verluidt de helft van de totale werkende bevolking. Terwijl ze hun eerste algemene staking sinds 2002 hielden, protesteerde de Spaanse arbeiders tegen hun socialistische regering die de bankencrisis (die terug te voeren is op slechte vastgoedbeleggingen en verliezen op hypotheekleningen, niet op hoge kosten van arbeid) aangegrepen heeft om wetten te veranderen zodat bedrijven en regeringsinstellingen naar believen arbeiders kunnen ontslaan en hun pensioenen en uitgaves voor sociale zekerheid kunnen terugschroeven om de banken meer te kunnen geven. Portugal doet hetzelfde en het lijkt erop dat Ierland snel zal volgen - dit allemaal in landen waarvan de banken de meest onverantwoordelijke leners zijn geweest. De bankiers eisen nu dat ze hun reserves kunnen aanvullen ten koste van de arbeid, net als het programma van President Obama hier in de VS is, maar dan zonder diens schijnheilige voorwendsels.
Het probleem speelt op de hele Europese schaal en heeft inderdaad als middelpunt de hoofdstad van de Europese Unie in Brussel, waar tussen de 50.000 en 100.000 mensen bijeenkwamen om te protesteren tegen de verandering van de sociale regels. Maar op diezelfde dat heeft de Europese Commissie (EC) een frontale oorlog tegen arbeid afgekondigd. Het is de sterkste aanval op de arbeidssector sinds de jaren 1930 - en zelfs extremer dan de aanpassingsplannen die Derde Wereldlanden werd opgelegd door het IMF en de Wereldbank in het recente verleden.
De EC gebruikt de hypotheekbankencrisis - en het overbodige verbod jegens centrale banken om publieke begrotingstekorten te monetiseren (*) - als gelegenheid om regeringen boetes op te leggen en zelfs om ze tot bankroet te brengen als ze niet akkoord gaan met het verlagen van salarissen. Regeringen wordt verteld dat ze geld tegen rente van banken moeten lenen, eerder dan de inkomsten te vergroten door die te belasten zoals ze een halve eeuw lang gedaan hebben na het einde van de Tweede Wereldoorlog. Regeringen die niet in staat zijn het geld op te brengen om de rentes te betalen, moeten hun sociale programma's maar stopzetten. En dit dan des te meer als dit de economie doet krimpen - en daarmee ook de belastinginkomsten van de regering - dan moeten uitgaves op gebied van sociale voorzieningen verder teruggeschroefd worden.
Van Brussel tot Letland hebben neoliberale plannenmakers verklaard dat ze hopen dat de lagere salarissen in de publieke sector zullen overslaan naar de particuliere sector. Het doel is om de lonen met 30 procent of meer terug te brengen, tot het niveau van de depressie, met het voorwendsel dat dit "meer geld zal opleveren" dat dan gebruikt kan worden om schulden af te lossen. Dat zal natuurlijk helemaal niet gebeuren. Het is niet meer dan een gemene poging om het Progressieve Tijdperk (*) van Europa waarin de afgelopen eeuw sociaaldemocratische hervormingen werden bereikt, om te gooien. Europa moet omgevormd worden in een bananenrepubliek door arbeid te belasten - niet de financiële sector, verzekeringen of onroerend goed (het trio finance, insurance, real estate (FIRE) vert.). De bedoeling is dat regeringen zwaardere belastingen heffen op werk en consumptie, terwijl ze korten op pensioenen en andere publieke uitgaven.
"Voeg je bij de strijd tegen arbeid, of we zullen je vernietigen." is de boodschap van de EC aan de regeringen. Dit vereist dictatuur, en de Europese Centrale Bank (ECB) heeft deze macht overgenomen van gekozen regeringen. Haar "onafhankelijkheid" van politieke controle wordt gevierd als het "waarmerk van democratie" door de nieuwe financiële oligarchie. Deze misleidende newspeak doet denken aan Plato's visie dat oligarchie gewoon de politieke fase is die na democratie komt. De volgende stap van de nieuwe machtselite in deze eeuwige politieke driehoek is om henzelf erfnemers te maken en de plek van de aristrocatie in te nemen.
Het is inderdaad een heel oud spel. Het is kennelijk tijd om de economie opzij te schuiven van Adam Smith, John Stuart Mill en het Progressieve Tijdperk, tijd om Marx te vergeten en zelfs Keynes. Europa schuift nu een tijdperk van totalitaire neoliberale heerschappij in. Dat is waar de stakingen en demonstraties van woensdag over gingen. Europa's klassestrijd is weer terug op het toneel, en flink ook!
Het is economische zelfmoord, maar de EU verlangt van de regeringen van de Euro-zone dat ze hun begrotingstekorten onder 3 procent van hun BBP houden, en hun totale schuld onder 60 procent. Op woensdag stelde de EU een regel in om regeringen te beboeten (tot aan 0,2 procent van hun BBP) als ze hun begrotingstekort niet "repareren" door het in lijn te houden met de fiscale inkomsten. Landen die geld lenen om uitgaves te doen in het kader van anticyclische'Keynes-achtige' uitgaves waarmee hun publieke schuld boven de 60 procent van het BBP uitstijgt, worden gedwongen dat niveau elk jaar met 5 procent e verlagen, anders zullen ze hard gestraft worden. De Europese Commissie zullen staten in de Eurozone beboeten die haar neoliberale aanbevelingen niet opvolgt - schijnbaar om budgettaire onevenwichtigheden te "corrigeren".
De werkelijkheid is dat elke neoliberale "oplossing" alles alleen maar erger maakt. Maar eerder dan in te zien dat stijgende lonen en levensstandaards een voorwaarde zijn voor hogere arbeidsproductiviteit, zal de EU-commissie de arbeidskosten "controleren" onder de aanname dat stijgende lonen het concurrentievermogen schaden, inplaats van die juist te verbeteren. Als euro-leden hun munten dan niet kunnen verlagen, dan gaan ze arbeid de strijd aanbinden - maar niet de belastingen verhogen op onroerend goed, financiële producten of andere rente-sectoren, niet monopolies reguleren en niet voorzien in publieke diensten die tegen veel hogere kosten geprivatiseerd kunnen worden. Privatisering wordt niet gezien als een hindernis voor concurrentievermogen - a;leen het verhogen van lonen, ongeacht de overwegingen over productiviteit.
De financiële privatisering en het monopolie op kredietcreatie dat regeringen aan banken geschonken hebben, betaalt zich nu pas echt uit - de prijs is het opbreken van Europa. Anders dan centrale banken elders op de wereld, verbiedt het charter van de Europese Central Bank (ECB, onafhankelijk van democratische politiek, niet van controle door haar commerciële bank-leden) om regeringsschulden te monetizeren. Regeringen moeten geld lenen van banken die natuurlijk liever zelf op hun computers rentedragende kredieten creëren dan zien dat ze zonder extra kosten bij hun nationale bank lenen.
De ongekozen leden van de Europese Centrale Bank hebben de planningsmacht overgenomen van gekozen regeringen. Verantwoording schuldig zijnd aan haar financiële achterban, heeft de ECB de Europese Commisie overtuigd om de machtsgreep van de nieuwe oligarchie te steunen. Dit destructieve beleid is met name uitgetest in de Baltische staten, die als laboratoriummuizen gebruikt zijn om te kijken hoe hard de arbeidssector aangepakt kan worden voordat die begint terug te vechten. Letland gaf het neoliberale beleid de vrije teugel door 'vlaktaks' (*) van 51 procent en hoger terwijl onroerend god nagenoeg onbelast bleef. Lonen in de publieke sector zijn met zo'n dertig procent teruggebracht wat arbeid in de werkende leeftijd (20-35 jaar) massaal deed emigreren. Dit zorgt er natuurlijk voor dat huizenprijzen en belastinginkomsten gekelderd zijn. De levensverwachting van mannen is gedaald, ziektestatistieken stijgen en de interne markt krimpt, evenals de Europese bevolking - net als dat gebeurde in de jaren 1930, toen het "bevolkingsprobleem" gevormd werd door een sterke daling van vruchtbaarheids- en geboortecijfers (met name in Frankrijk). Dat is wat er gebeurt bij een depressie.
De plundering van IJsland door z'n banken kwam eerst, maar het grote nieuws was Griekenland. Toen dat land zijn huidige fiscale crisis binnentrad als gevolg van het nalaten belastingen te innen bij de rijken, adviseerden functionarissen bij de Europese Unie om Letland na te volgen, nog steeds het paradepaardje van neoliberale vernielzucht. De voornaamste theorie is dat aangezien leden van de eurozone hun munt niet kunnen devalueren, zij moeten terugvallen op "interne devaluatie": lonen, pensioenen en sociale uitgaves terugdringen. Dus nu Europa een recessie beleeft, volgt het beleid dat precies het omgekeerde is van Keynesiaans beleid.
Het is door terugdringen van lonen, kennelijk om meer inkomsten "vrij te maken" om de berg schulden af te betalen die Europeanen aangegaan zijn om te betalen voor hun huizen en scholing (die niet zo lang geleden nog kosteloos beschikbaar werd gesteld in veel landen, zoals in Letland de Stockholm School of Economics), transport en andere publieke diensten. Dat soort diensten zijn grotendeels geprivatiseerd waarna ze hun tarieven drastisch verhoogd hebben. De privatiseerders rechtvaardigen dit door te wijzen naar de gigantische financiële vergoedingen die ze moesten betalen aan hun bankiers en verzekeraars om de krediet te krijgen die nodig was om de infrastructuur te kopen die door regeringen in de uitverkoop was gedaan.
Europa is bezig met het plegen van economische, demografische en fiscale zelfmoord. De problemen op een neoliberale manier proberen op te lossen, maakt het alleen maar erger. Letlands werkers in de publieke sector, bijvoorbeeld, zagen hun lonen het afgelopen jaar met dertig procent teruglopen en hun centrale bankiers hebben mij verteld dat ze naar mogelijkheden zoeken voor verdere bezuinigingen, in de hoop dat dit de lonen in de particuliere sector ook terug zal brengen, zoals neoliberalen dat ook in andere Europese landen hopen, zoals boven al gesteld.
Zo'n 10.000 Letten kwamen alleen al naar een protestbijeenkomst in de kleine stad Daugavilpils, als deel van de "Reis in de Crisis". In Letlands hoofdstad Riga vertoonde de Actiedag van gisteren het vertrouwde beeld van het staken van vervoer en een begeleidend toeterconcert gedurende 10 minuten om 13.00 uur om het publiek duidelijk te maken dat er wat aan de hand was. Zes onafhankelijke vakbonden en het Harmony Center (*) organiseerden een protestbijeenkomst in het Esplanade Park in Riga dat 700 a 800 demonstranten trok, wat relatief veel is voor zo'n kleine stad. Een ander vakbondsprotest zag ongeveer de helft van dat aantal bijeenkomen bij het kantoor van het Ministerskabinet waar het bezuinigingsbeleid is gepland en uitgevoerd.
Belangrijkste gebeurtenis waren echter de parlementsverkiezingen van zaterdag (2 oktober *). De leidende coalitie, Harmony Center, heeft beloofd om alternatief beleid te voeren op het gebied van belastingen en economie ten opzichte van de neoliberale koers. Enkele dagen eerder werden journalisten met een bustour langs de meest zichtbare slachtoffers gevoerd - scholen en ziekenhuizen die gesloten waren, regeringsgebouwen waarvan de werknemers wegbezuinigd waren of hun salarissen gekort hadden zien worden.
Deze demonstraties lijken de steun van kiezers te hebben doen groeien voor meer militante vakbonden, aangevoerd door de honderd individuele bonden die behoren tot het Onafhankelijk Verbond van Vakorganisaties . De andere vakbondsgroep - de Vrije Vakbonden (LBAS) verloren gezicht toen ze in juni 2009 instemden met de door de regering voorgestelde korting met tien procent van de pensioenen (en zelfs 70 procent voor werkende gepensioneerden). Letlands grondwettelijk gerechtshof was onafhankelijke genoeg om deze drastische bezuinigingen afgelopen december te verbieden. En als de regering deze zaterdag inderdaad verandert, dan zal het conflict tussen de Neoliberale Revolutie en de afgelopen eeuwen van klassieke progressieve hervormingen duidelijk gemaakt worden,
Concluderend, de Neoliberale Revolutie probeert in Europa te bereiken wat de VS bereikt heeft nadat de reële lonen in 1979 stopten te stijgen. Dat verdubbelde de welvaart de genoten wordt door de rijkste 1 procent. Dit behelst het terugbrengen van de middenklasse tot armoede, het breken van de vakbondsmacht en het vernietigen van de interne markt als voorwaarde.
Voor dit alles wordt dan de schuld gegeven aan "Meneer Markt"- kennelijk onvermurwbare krachten die buiten de politiek staan, gewoon "objectief," zijn een politieke staatsgreep. Maar het is niet echt "de markt" die deze destructieve economische bezuinigingen aanbeveelt.
Letlands Harmony Center programma laat zien dat er een veel makkelijker manier is om de kosten van arbeid te halveren, dan door de lonen te verlagen. Simpelweg het verschuiven van de belastingen weg van arbeid naar onroerend goed en monopolies (met name geprivatiseerde infrastructuur). Er zal minder economisch overschot overblijven om te kapitaliseren in bankleningen, waarmee de prijs van woningen navenant verlaagd zou worden (de voornaamste post in de levenskosten van arbeid) evenals de prijs van publieke diensten. (Eigenaren van monopolie nutsbedrijven zouden verhinderd worden in het boeken van rentekosten als hun bedrijfskosten). Het idee is hen aan te sporen om verdiensten te maken op het rendement op geïnvesteerd (aandelen)bezit. Of ze al dan niet geld lenen is een zakelijke beslissing van hen, niet een die regeringen zouden moeten subsidiëren).
De aftrekbaarheid van belastingen van te betalen rente wordt ongedaan gemaakt - er is niets intrinsiek "door de markt opgelegd" door deze fiscale subsidie voor schulden die aangegaan worden voor beleggingen. Dit programma kan bekeken worden op rtfl.lv, de website van Renew Task Force.
Ongetwijfeld zullen veel ex-Sovjet economieën zichzelf gedwongen zien om zich terug te trekken uit de eurozone, liever dan een vlucht te zien van arbeid en kapitaal uit hun land. Ze zijn nog steeds het meest extreme voorbeeld van het Neoliberale Experiment om te zien hoe ver de levenstandaarden van een bevolking achteruitgebracht kunnen worden, voordat ze in opstand komt.
Maar tot nu toe hebben de neoliberalen de bureaucratie volledig onder controle en doen ze een van Thatcher's leuzen herleven, TINA: There Is No Alternative. Maar er is natuurlijk wel een alternatief. In de kleine Baltische economieënn oefenen pro-arbeidspartijen druk uit op regeringen om de belastingdruk te verschuiven van werknemers en consumenten terug naar eigendom enfinanciëlee rijkdom. Slechte schulden die een redelijk vermogen om terug te betalen te buiten gaan, moeten teruggeschroefd worden. Het zou nodig kunnen zijn om banken te laten vallen (ze zijn hoofdzakelijk in Zweedse handen), zelfs als dat zou betekenen dat ze zich uit de euro moeten terugtrekken. De vraag is wie er vernietigd wordt: banken of arbeid?
Europese politici beschouwen dit nu als een ware strijd om het bestaan. Dit is de ideologie die de sociaaldemocratie vervangen heeft
-------------
*) Arbeid: De auteur gebruikt in zijn oorspronkelijke tekst veelvuldig de term 'labor' om de belangen van de sector arbeid te beschrijven, het is vertaald als 'arbeid'
*) Progressive Era is de aanduiding van een periode in de geschiedenis van de VS (1890 - 1930) waarin veel progressieve hervormingen plaatsvonden (wikipedia)
*) Monetizeren: In de meeste gevallen: geld bijdrukken, maar het kan ook op andere manieren betekenen van verruiming van middelen van de overheid (wikipedia)
*) Vlaktaks: gelijkgestreken inkomstenbelasting, iedereen betaalt dus even hoge belastingen over inkomsten (wikipedia)
*) Harmony Center: coalitie van vnl sociaal democratische partijen en bonden (wikipedia)
*) Verkiezingen van 2 oktober: De regering en de Harmony Center wonnen beide zetels. De opkomst was overigens maar 62 % Conservatieve regering blijft regeren met steun van de 'Groene' (conservatieve) partij (wikipedia)
Michael Hudson is professor in de economie aan de Universiteit van Missouri en de Berlin School of Economics. Hij is ook Wall Street analist en als publicist in vele media in de VS actief. Zijn website
|
| Read more about: globalisering | | supplements | |
