|
|  |
Grijze Wolven in Nederland Subsidieland
Ernst Haffmans - 12.03.2008 21:48
De Onderzoeksgroep Turks extreemrechts neemt een aantal subsidiedossiers van Turkse organisaties, die zijn aangesloten bij de Turkse Federatie Nederland (TFN), onder de loep. De TFN is de mantelorganisatie van de Grijze Wolven. Uit onderzoek is gebleken dat lokale organisaties van de TFN nog steeds financiële ondersteuning krijgen van gemeentes.
In een serie artikelen zal Onderzoeksgroep Turks extreemrechts een aantal subsidiedossiers van Turkse organisaties onder de loep nemen. Deze organisaties zijn aangesloten bij de Turkse Federatie Nederland, de mantelorganisatie van de extreem-nationalistische Grijze Wolven in Nederland. Uit onderzoek is gebleken dat lokale organisaties van de Turkse Federatie Nederland (TFN), ondanks ophef rond de publicatie van het boek 'Grijze Wolven, een zoektocht naar Turks extreemrechts' van de journalisten Stella Braam en Mehmet Ülger, nu alweer 10 jaar geleden, nog steeds financiële ondersteuning krijgen van gemeentes.
Met dit geld verstevigen de lokale TFN-verenigingen en stichtingen hun structuren en positie in de Turkse gemeenschap; zij krijgen immers geld van de lokale overheid, zijn kennelijk een respectabele gesprekspartner en kunnen zo een vooraanstaande rol spelen binnen de gemeenschap. Logischerwijs worden met de gesubsidieerde activiteiten, hoe onschuldig en nuttig ze ook klinken, veelal jongeren aangetrokken die uiteraard geconfronteerd worden met de ultranationalistische ideologie van de Grijze Wolven en worden besmet met haat tegen bijvoorbeeld Koerden, Armeniërs en linkse Turken.
Dat is één kant van het verhaal. Zolang een organisatie die subsidie aanvraagt aan de zeer algemene eisen voldoet, komt zij in aanmerking voor subsidie. Gemeentes verschuilen zich hier in principe ten onrechte achter, daar juist door de overheid is benadrukt dat gemeentes autonoom zijn in hun besluiten wie wel en wie geen subsidie ontvangt. Hierop gaan we later verder in. Er kwam namelijk onlangs een vrij brisante kwestie aan het licht, waar we nu eerst aandacht aan willen besteden. En het gaat, niet voor de eerste keer, over het stadsdeel Zeeburg in Amsterdam.
Bolwerk in Zeeburg
Stadsdeel Zeeburg herbergt het hoofdkwartier van de Turkse Federatie Nederland, de panden aan de Zeeburgerdijk, op een steenworp afstand van het stadsdeelkantoor. Niet alleen de fysieke afstand is gering, ook contacten op bestuurlijk niveau zijn kennelijk hecht; eind jaren negentig doet het stadsdeel Zeeburg het gebouwencomplex aan de Zeeburgerdijk over aan Stichting Hilal (waar de voormalig voorzitter van de TFN Hikmet Yildizeli voorzitter is), die het gebouw gaat beheren, voor het luttele bedrag van 1 gulden. Het gebouw huisvest de Ulu Camii-moskee van de Grijze Wolven en het partijkantoor van de TFN (feitelijk de tak van de Nationalistische Actie Partij MHP uit Turkije, ware het niet dat het voor Turkse politieke partijen verboden is afdelingen in het buitenland op te zetten). Ook de Turkse Democratische Jeugd Vereniging, de Vereniging Uitvaartverzorging Hilal, de Stichting Turkse Humanitaire Hulp Nederland, het Kultureel Vrouwen Centrum Kübra en het Turks Sociaal Cultureel Centrum Tükem. Kortom, een waar Wolvenbolwerk.
Amsterdam, met ruim 20 organisaties die aan de Grijze Wolven gelieerd zijn, kampt al sinds begin jaren 80 met de problematiek van subsidiering van deze instellingen, die allemaal op hun eigen manier contact hebben met de diverse deelraden en de centrale stad. De gemeente Amsterdam stuurt op 9 april 1981 een brief naar het bestuur van de Nationalistische Turkse Arbeiders Vereniging (NTAV): "Het gemeentebestuur heeft een beleidslijn ontwikkeld, die erop neerkomt dat organisaties die contacten onderhouden direct of indirect met fascistische organisaties, zoals de Grijze Wolven, de MHP of de Idealistenverenigingen, geen subsidie van de gemeente krijgen. De NTAV krijgt wel subsidie, maar als er bijvoorbeeld onder het mom van Koranlessen vergaderingen van de Idealistenverenigingen worden gehouden zal de subsidie onmiddellijk gestopt worden. Er mag dus geen directe of indirecte steun verleend worden aan fascistische organisaties en er mag in gebouwen van de gemeente, zoals het gebouw waar u thans zich in bevindt, ook geen mondelinge of schriftelijke propaganda voor dergelijke organisaties worden gemaakt. Ook in preken tijdens het vrijdag-namiddaggebed of op Islamitische Hoogtijdagen is het niet toegestaan fascistische propaganda te bedrijven. Het is bekend dat veel Grijze Wolven, leden van de MHP e.d. met naam en toenaam bekend zijn en het is dus verstandig dat u hen en al uw leden er schriftelijk van in kennis stelt dat zij alleen al door hun aanwezigheid in het gemeentegebouw, dat u gebruikt, de subsidie, die de gemeente aan uw vereniging geeft, in gevaar brengen." Voor de goede orde, dit gebouw was het complex aan de Zeeburgerdijk. Overigens eindigt de brief niet zo streng als-ie begint; de gemeente biedt aan dat er, gezien de toekomstige sloop van het gebouw, een andere ruimte "zal moeten worden gezocht en aangeboden aan de NTAV, wat zijn uw wensen en ideeën?"
Door de jaren heen heeft de gemeente Amsterdam voor meer dan een miljoen euro Turkse Wolvenorganisaties gefinancierd, exclusief de kosten voor banenpoolplaatsen en andere gesubsidieerde banen. We concentreren ons in dit geval even op de Stichting Tükem uit Zeeburg en in een volgend artikel zullen andere Wolvenorganisaties uit Amsterdam aan bod komen.
Subsidie aan Tükem
Stichting Tükem ontvangt al sinds de jaren negentig een structurele subsidie van stadsdeel Zeeburg. Met deze subsidie, de enige inkomstenbron volgens Tükem, worden 'de jaarlijkse huisvestinglasten en organisatiekosten en activiteiten' betaald. Tükem huurt een ruimte in het gebouw aan de Zeeburgerdijk en ontvangen een inleenvergoeding voor een aantal banenpoolmedewerkers. In 1997 krijgt Tükem bijvoorbeeld 49.246 gulden, waarvan 30.527 opgaat aan huisvesting. In 1995 kreeg Tükem nog maar 25.541 gulden, waarvan 7.500 voor 'interne huurverrekening' bedoeld was. In 1998 geeft het stadsdeel 52.522 gulden aan Tükem, maar daarna vindt een beleidsomslag plaats. In 1996 waarschuwde het sectorhoofd Welzijn van stadsdeel Zeeburg het bestuur van Tükem al dat de afrekeningen van Tükem onvoldoende waren voor een goede beoordeling van de besteding van de subsidie. Er wordt aangedrongen dat vanaf dat jaar "afrekeningen moeten zijn voorzien van een begin- en een eindsaldo, er mogen geen kosten dubbel of van anderen worden opgevoerd (…) Tevens houd ik u aan uw toezegging zoveel mogelijk betalingen via de postbank te laten uitvoeren en zo min mogelijk cash. Het niet nakomen van uw toezeggingen kan leiden tot het intrekken van uw subsidie."
In een brief uit mei dat jaar zet de stadsdeelraad ook vraagtekens bij een subsidie-aanvraag van Tükem van in totaal 11.510 gulden voor 'kadertrainingen en 10 voorlichtingsbijeenkomsten': "Kadertraining: afspraak was dat in kaart gebracht zou worden hoe het kader er na 5 jaar kadertrainingen uitziet." Van de kosten voor de voorlichtingsbijeenkomsten worden alleen die van de tolk gesubsidieerd, 3.500 gulden.
In 1998 schrijft het bestuur van Tükem een vermoeid ogende brief naar het stadsdeel met de vraag om de structurele subsidie voort te zetten: "Sinds het verschijnen van het eerste boek van een onbekende comité in de voorjaar van voorjaar van 1997 waarin Tükem en Kübra werden zwartgemaakt voor fascistische organisaties, dit vervolgd door het boek van Stella Braam dat daarop volgde en de media die steeds eenzijdige berichten voor kauwde en niets anders liet zien dan valse sensatie en ziekelijke beschuldigingen heeft natuurlijk negatieve gevolgen gehad op de toch al moeilijke en vermoeiende perioden van de verbouwing en hierdoor ook op de vrijwilligers kader van onze organisaties." Toch willen ze subsidie blijven ontvangen en voegen bij de brief maar meteen een aanvraag voor, jawel, kadertraining en 24 voorlichtingsbijeenkomsten, à 14.000 euro.
Geen brugfunctie
Per 1 januari 1999 is het afgelopen met de structurele subsidie aan Tükem (en ook aan vrouwenvereniging Kübra op hetzelfde adres) en als reden geeft de stadsdeelraad dat 'de organisaties te weinig een brugfunctie vervullen en een te naar binnen gerichte houding hebben'. En het schort dus aan de financiële verslaglegging van de subsidie. Tükem reageert met een wisseling van de wacht in het bestuur en het afstand nemen van het oude bestuur en hun wanbeleid en dat lijkt te werken, al keert de structurele subsidie voorlopig niet terug.
Wel kan er overigens nog projectsubsidie uitgekeerd worden en een beroep worden gedaan op het fonds voor 'podiumkunst'. Zo ontvangt Tükem in 1999, samen met Kübra, uit die pot 5000 gulden voor een muziek- en volksdansmanifestatie met de aantekening in de toekenningsbrief dat 'Tükem een aantoonbare inspanning zal moeten verrichten om het open karakter van de voorstelling te benadrukken'.
In 2000 krijgt Tükem 2.500 gulden in het kader van activiteiten van allochtone zelforganisaties en in 2001 krijgt Tükem toch weer subsidie voor een 'training bestuursvaardigheden', ook van 2.500 gulden.
In een poging de structurele subsidie weer terug te krijgen onderging Tükem zoals gezegd een bestuurswisseling en vragen ze een gesprek aan met de wijkwethouder Welzijn van stadsdeel Zeeburg. Dit vindt plaats op 19 augustus 1999 en het nieuwe bestuur van Tükem legt maar direct een subsidie-aanvraag neer voor de onder het oude bestuur opgebouwde schuldenlast van 40.740 gulden (energierekening) en 2.602 gulden (water). Hun goede wil tonen ze door een collecte onder de leden te houden die 2.200 gulden oplevert. In de memo staat stevige taal van de wijkwethouder dat "het een illusie is te denken dat het vertrouwen, los van de vraag of er budget voor beschikbaar komt, in beide instellingen zo snel weer terugkeert." De schulden moeten ze zelf afbetalen. Maar in september van dat jaar dient Tükem "een door u gevraagde structurele (huisvestings)-subsidie voor het jaar 2000" in en "zoals afgesproken" nog een verslag van activiteiten over 1999. Tükem benadrukt de 'brugfunctie' van de organisatie.
De subsidie wordt afgewezen en Tükem maakt bezwaar, maar reageren na hun bezwaarschrift nergens meer op en komen ook niet opdagen bij de hoorzitting. Het bezwaar wordt niet ontvankelijk verklaard. Wel dient Tükem een subsidie-aanvraag voor 2001 in. In 2003 vraagt Tükem een incidentele subsidie voor allochtone zelforganisaties aan van € 6.320, maar krijgt uiteindelijk € 1.200 toegekend dat ze prompt, gekrenkt als ze zijn, weigert aan te nemen. Ze zeggen voor subsidiering terug te vallen op hun achterban, maar houden tegelijk de deur open naar de stadsdeelraad door de hoop op toekomstige samenwerking uit te spreken. De stadsdeelraad schuift het bedrag door naar 2004.
Huisvesting
Hoe zit dat nu met dat gebouw aan de Zeeburgerdijk? Op 119 en 119B zijn Tükem, Kübra, de Ulu Camii Moskee en de Turks Federatie Nederland gehuisvest. De gezamenlijke beheersstichting Hilal (van nr 115) is belast met de exploitatie, het beheer en onderhoud van het gebouw (nr's 115-119). Op 16 maart 1996 is het huurcontract ingegaan en elke maand betalen Tükem en Kübra elk 2.500 gulden aan Hilal. Het huurcontract is geldig tot en met 15 maart 2001.
Maar in 1995, nadat stadsdeel Zeeburg al minstens 24.000 gulden aan Tükem heeft uitgekeerd voor huisvestingskosten, doet het stadsdeel het gebouwencomplex voor het symbolische bedrag van 1 gulden over aan Hilal. Het gebouw zou eigenlijk gesloopt moeten worden en plaatsmaken voor een nieuwe school, maar het stadsdeel kiest ervoor de Grijze Wolven permanente huisvesting te bieden. Hilal verplicht zich bij de eigendomsoverdracht tot het opknappen en onderhouden van het pand.
In het rumoer rond de distantiëringverklaring van Yasar Arik (zie kader) van Tükem roept hij over de huisvesting van de TFN in het Zeeburgerdijkpand: "We zouden het liefst de Turkse Federatie de huur opzeggen, maar het ontbreekt ons aan middelen om het gebouw op eigen kracht te financieren omdat we door het stadsdeel geboycot worden."
Dat gebeurt niet. Wel wordt Tükem door de beheerders van het Zeeburgerdijkcomplex naar voren geschoven als executoriale verkoop van de panden dreigt. Na tussenkomst van Yasar Arik van Tükem willigen de stadsdeelvoorzitter- en secretaris (Dagelijks Bestuur) in juni 2006 het verzoek tot een lening van € 35.000 aan Tükem in, zonder het aan de stadsdeelraad voor te leggen. Zo'n lening ligt niet voor de hand, maar beide stadsdeelbestuurders spanden zich in om een oplossing te zoeken en vonden die bij de afdeling Crediam Finance van de gemeentelijke kredietbank van Amsterdam. De lening heeft een looptijd van 3 maanden en het Dagelijks Bestuur maakt zich naar eigen zeggen om een drietal argumenten sterk voor de lening: "het niet verstrekken van de garantie zou leiden tot een executoriale verkoop van het pand Zeeburgerdijk 115-119; voortzetting van voor de samenleving maatschappelijke relevante en als zodanig waardevolle activiteiten zouden bedreigd worden en dit zou mogelijk tot onrust hebben geleid en beëindiging van de maatschappelijke activiteiten in het pand zou kunnen leiden tot subsidieverzoeken om dergelijke activiteiten elders in het stadsdeel onder te brengen, waar naar verwachting meer geld mee gemoeid zou zijn." (…) Buiten dat de stadsdeelraad werd gepasseerd is er ook niets op papier gezet voor wat betreft het verzoek tot een lening en de afbetaling daarvan. De financiële crisis ontstond overigens doordat de eigenaar van het gebouw, Stichting Hilal, in Amsterdam-West panden beheert waar om onduidelijke redenen geen huur wordt betaald. In een aantal van deze panden zaten overigens bedrijfjes gevestigd waar de beruchte maffia-Wolf Servet Yilmaz vroeger bij betrokken was. Yilmaz dook, toen hij als verdachte werd genoemd in het Holleederproces en onder toezicht van justitie stond, onder in Turkije waar hij, ook al is hij nu verdachte af en slechts getuige, nog altijd verblijft.
Het lukt Tükem niet om de lening binnen 3 maanden af te betalen. Een gedeeltelijke betaling per kas wordt op het stadsdeelkantoor niet geaccepteerd. In een spoedoverleg over de garantstelling op het stadsdeelkantoor is ook Tükem-voorzitter Erim Ugurlu aanwezig, die tevens raadslid voor de VVD is in stadsdeel Amsterdam-Noord. In datzelfde overleg typeert DB-lid Jan Hoek Tükem als een "groep voornamelijk wat oudere mannen die slecht Nederlands spreken en weinig georiënteerd zijn op de Nederlandse samenleving." Na al die jaren subsidie dus! De stadsdeelraad is het inmiddels beu; na eerst gepasseerd te zijn, vinden ze ook met terugwerkende kracht de overwegingen van het Dagelijks Bestuur niet in orde. Volgens bijvoorbeeld D'66 is het nog steeds niet mogelijk om te toetsen of de activiteiten van Tükem wel zo maatschappelijk waardevol zouden zijn. Ook wordt er geklaagd over het gebrek aan transparantie over welke organisaties daar precies actief zijn en over het feit dat het raadslid Yasar Arik zich ermee bemoeide, wat de noodzaak tot openheid om elke schijn van belangenverstrengeling te vermijden des te prangender maakt. Uiteindelijk ziet het Dagelijks Bestuur zich genoodzaakt om over het resterende bedrag (Tükem betaalde inmiddels € 10.000) een verlenging van het krediet te vragen. Iets later betaald Tükem nog € 1.500. Uiteindelijk weet Tükem het resterende bedrag van € 24.546,65 op 22 december 2006, 1 dag voor het verstrijken van de verlengde termijn af te lossen. Een opmerkelijk verhaal.
Ernst Haffmans, Onderzoeksgroep Turks extreemrechts
VVD - Afdeling Zeeburg
Bij de VVD Zeeburg stond bij de verkiezingen van 7 maart 2006 het zittende raadslid Yasar Arik op plaats 2. Hij werd opnieuw verkozen met 599 stemmen. Arik was coördinator bij de TFN-club Tükem te Amsterdam. In 2002 namen Arik en Berin Eken (van Stichting Kübra) bij hun installatie als deelraadslid in een verklaring afstand van het "extreem-nationalistisch gedachtegoed van de Turkse Grijze Wolven beweging." Tevens legden zij hun functies bij Tükem en Kübra neer, om, aldus Zeeburg Nieuws, "elk misverstand te voorkomen". Hoewel Arik in maart 2005 nog postte op het gastenboek van de website van de Ulu Moskee en daarin meldde de website van deze Wolven-organisatie al lang goed te volgen, is blijkbaar die afstand bij mogelijk onwelkome aandacht alleen vereist voor mensen van Turkse komaf. De VVD-lijsttrekker in Amsterdam bij de gemeenteraadsverkiezingen, Laetitia Griffith, bezocht op 19 januari 2006 immers Ulu. Griffith maakte tijdens haar bezoek onder meer kennis met het bestuur van deze moskee.
Uit verslag raadsvergadering stadsdeel Zeeburg 14.03.02:
"[...] 06. Verklaring leden VVD-fractie
Yasar Arik: misschien ten overvloede na de verklaring van de VVD en stichting Tükem en Kübra verklaar ik naar aanleiding van de ophef en onduidelijkheid of ik betrokken ben bij de Grijze Wolven het volgende: ik keur het gedachtegoed van de Grijze Wolven af. Tevens keur ik elk links of rechts extremistisch- nationalisme af. Om mij geheel te kunnen wijden aan de Zeeburgse politiek heb ik mijn functie als coördinator van stichting Tükem neergelegd. Ik verwacht dat ik hiermee voldoende helderheid heb verschaft.[...]"
Nevenfuncties Yasar Arik in 2007
Uit informatie van het Stadsdeel Zeeburg uit 2007 blijkt echter dat het deelraadslid Yasar Arik nog steeds/opnieuw (?) nauw betrokken is bij TFN-organisaties. Het gaat om Ulu en Tükem. Uit een overzicht met de nevenfuncties van de deelraadsleden op de website van het stadsdeel Zeeburg kunnen we immers het volgende lezen:
"Naam: Yasar Arik (VVD):
Betaalde functie: medewerker Breedijk Van Der Kooij Advocaten Niet-betaalde functies: adviseur Stichting Tükem te Amsterdam, adviseur Stichting Ulu Moskee te Amsterdam, coördinator Jongerenafdeling Stichting Tükem te Amsterdam en juridisch adviseur/sociaal raadsman van achterban Stichting Tükem en Stichting Ulu Moskee"
Bronnen:
www.vvdzeeburg.nl/artikel/1718.htm.
www.amsterdam.nl/contents/pages/11318/nevenfunctiesraadsledenzeeburgapril2007.doc
 E-Mail: onderzoeksgroep@xs4all.nl  Website: http://www.alertafa.nl
|
| Read more about: anti-fascisme / racisme | | supplements | |
