|
|  |
Pamflet tegen het strafrecht
Martijn le Noble - 02.03.2005 04:47
Kan het strafrecht humaan zijn en hoeven wij wereldverbeteraars alleen maar te strijden tegen de uitwassen van het verkeerd vormgeven en toepassen van het strafrecht? Of zit er een fundamenteel probleem in de aard van het monster?
Pamflet tegen strafrecht ver. 2 maart 2005
Mahatma Ghandi: “Oog om oog maakt de wereld blind”
Als het gaat om het halen van de streefcijfers, lijkt het strafrechtelijk apparaat in Nederland behoorlijk op dreef te zijn. Bij het terugdringen van de criminaliteit blijkt het strafrecht echter slechts een marginaal effect teweeg te brengen. Nieuwe wetten en nieuw beleid hebben vaak wel een tijdelijk effect. Maatschappelijk gezien zorgt de dreiging van straf meestal voor niet meer dan verplaatsing van het probleem naar daar waar, of datgene waarvoor, de pakkans gering is.
ARGUMENTEN VOOR HET IN HEROVERWEGING NEMEN VAN HET STRAFRECHT:
Mensen laten asociaal gedrag aan de politie over om op te lossen, hetgeen anonimisering en dus angst in de hand werkt: één van de oorzaken van crimineel gedrag;
delicten worden niet ongedaan gemaakt door straf;
gestraften hebben in het geval van vrijheidsstraf minder toekomstperspectief, leren er trucs bij van medegevangen en gaan hun identiteit ontlenen aan de strafbare feiten die zij gepleegd hebben;
de gestraften zullen lijden, worden ontmenselijkt en sociaal geïsoleerd;
de gestraften zullen eerder een baan worden geweigerd, een van de oorzaken van crimineel gedrag;
zij die van de gestraften afhankelijk zijn, zoals kinderen en/of geliefden worden ook gestraft;
het met straf reageren op maatschappelijk ongewenst gedrag herbergt het risico in zich dat de aandacht minder wordt voor de oorzaken van crimineel geacht gedrag;
het is verre van zeker dat mensen in niet-oorlogsgebied of situaties die daaraan grenzen, opeens veel gewelddadiger met elkaar om zouden gaan zonder strafrecht, helemaal in een samenleving waarin de welvaart anders zou zijn verdeeld;
omdat strafrecht niet werkt, komen er meer en meer repressiemiddelen; de roep om meer bevoegdheden is met de voortschrijdende technologie een weg zonder einde: camera’s op straat en andere openbare ruimten, legitimatieplicht, preventief fouilleren, samenscholingsverboden, noodgebieden, biometrisch paspoort en grootschalige preventieve communicatie-dataopslag;
repressie kan geweld uitlokken;
het feit dat de strafrechtelijke infrastructuur nu misschien wordt aangewend op een manier die binnen de perken lijkt te blijven van wat rechtsstatelijk is te noemen, neemt niet weg dat in andere politieke situaties misbruik op onaanvaardbare wijze en onaanvaardbaar grote schaal kan plaats vinden;
het geschreven strafrecht - maar ook in de uitvoering - is niet altijd in overeenstemming met wat in redelijkheid en billijkheid moreel aanvaardbaar is;
het strafrecht weegt zwaarder voor financiëel minder draagkrachtige mensen. Daklozen met een hoog bedrag aan openstaande boetes (voor o.m. drinken, blowen, urineren, slapen en bedelen), worden gepakt wanneer zij een vaste woon- en verblijfsplaats nemen; financiëel minder draagkrachtigen krijgen doorgaans minder goede rechtshulp;
het handelen van politie en justitie vindt slechts in sommige gevallen plaats op basis van gezag, de dreiging van macht is er altijd als stok achter de deur. Er zal uiteindelijk feitelijke dwang worden toegepast;
omdat mensen bang zijn voor de mogelijke reactie van de politie, laten zij bepaalde maatschappelijke processen toe waar zij het niet mee eens zijn, soms ook op een maatschappelijk ongewenste manier;
strafrecht kost de samenleving vreselijk veel geld;
het komt nog altijd voor dat gestraften 'het niet gedaan hebben';
democratische betrokkenheid is soms ver te zoeken en daarmee ook de democratische legitimering van de wet;
aanspraken op rechtstatelijkheid zijn inmiddels niet meer in redelijkheid nog vol te houden, gelet op de uitholling van de grondrechten;
pas als straffen gruwelijk worden, dan pas begint straffen ook daadwerkelijk de criminaliteit tegen te gaan;
de medewerking van de Nederlandse overheid aan de buitenlandse politiek van Verenigde Staten is een bewijs te meer dat men niet de verantwoordelijkheid aan kan om een strafrechtelijk apparaat te beheren.
Er is een tijd geweest dat de algemene teneur in het denken over het strafrecht was dat vergelding zeker niet op de voorgrond diende te staan. Niet wraak, maar de wens om de samenleving en ook de te straffen persoon te helpen moest aan het straffen ten grondslag liggen. Inmiddels is gebleken dat het strafrecht - zoals op dit moment vormgegeven - niet effectief aan de hulpwens tegemoet komt. Toch gaan we er mee door. Straffen in de 21ste eeuw lijkt onderhand plaats te vinden uit niet meer dan uit wraak, ‘om het maar niet onbestraft te laten’ en in de Verenigde Staten zelfs ter werk- en inkomensverschaffing. Effecten die straffen verder nog teweeg brengen, zijn dat gestraften fysiek niet meer in staat zijn om strafbare feiten te plegen binnen de samenleving en ook spekking van de overheidskas. Ook puur machtstechnische mechanieken houden de ‘strafrechtinfrastructuur’ in stand. Deze redenen zijn – ook in onderlinge samenhang bezien - niet voldoende om het strafrecht moreel te legitimeren, en wel in zo’n mate niet, dat het straffen in z’n algemeenheid in heroverweging zal moeten worden genomen.
 E-Mail: martijn@helpdehennep.tk  Website: http://www.plakplaats.tk
|
| Read more about: vrijheid, repressie & mensenrechten wereldcrisis | | supplements | | | some supplements were deleted from this article, see policy | |
