Tragisch ongeval of verwijtbare dood Astrid Essed - 20.01.2005 07:32
Middels dit commentaar wil ik graag een bijdrage leveren op de na de dood van een tasjesdief ontstane maatschappelijke discussie tav het gebruik van geweld, noodweer en recidivisme. Geheel onderaan treft u mijn ingezonden stuk in dezen aan: Aangezien ik heb geconstateerd, dat de door mij eerder op Indymedia geposte bijdrage ''Dood van een 19 jarige Marokkaanse jongen'' een aantal interessante kritische reacties heeft opgeroepen, wil ik nog graag bij dezen van de gelegenheid maken in het kort nog nader in te gaan op enkele nav mijn artikel geschreven kritische opmerkingen, met name omdat ik van mening ben, dat een en ander eventueel een bijdrage kan leveren aan het hierover ontstane maatschappelijke debat. Korts schets van de gebeurtenissen: Afgelopen maandagavond stond een 43 jarige automobiliste voor een stoplicht hoek 3e Oosterparkstraat te wachten, toen twee jongens op een brommer haar tasje van de passagiersstoel weggristen. Vervolgens zette zij de achtervolging richting de berovers in door achteruit te rijden met als gevolg, dat zij na 50 meter tegen een boom opbotste. Een van de jongens, die door haar werd achtervolgd, werd dientengevolge klemgereden en overleed kort daarna. Vervolgens is de vrouw door de politie naar het bureau overgebracht. Het feit, dat het aangereden slachtoffer van Marokkaanse komaf was, veroorzaakte hevige commotie in de buurt waarbij door een aantal Marokkaanse jongeren werd beweerd, dat hier sprake was van racisme. De politie sprak na verhoor van de vrouw van een ''tragisch ongeval'', hetgeen echter werd tegengesproken door het OM, die de vrouw zal vervolgen wegens doodslag. Motivatie van het OM is, dat de vrouw met grote snelheid achteruitreed, waardoor zij een onverantwoord risico nam, hetgeen juridisch gezien wordt vertaald door ''doodslag'' De vrouw wordt morgen voorgeleid voor de rechter-commissaris. Eigenrichting; In het door mij geschreven artikel laat ik mij genendele uit over de al dan niet aanwezigheid van racisme, aangezien daar mi in de eerste plaats geen manifeste aanwijzingen voor zijn en het in de tweede plaats evenmin de essentieel is voor de betrokken gepleegde daad. Mi is de essentie van de gepleegde daad het feit, dat een beroofde burger is overgegaan tot het plegen van eigenrichting [het recht in eigen hand nemen] hetgeen hier geleid heeft tot ongeoorloofd en excessief geweld met de dood ten gevolge, hetgeen door mij en de Nederlandse Wetgeving als uiterst ernstig wordt gecategoriseerd. Kritische opmerking: Naast een aan mij gerichte instemmende reactie, hetgeen ik zeer heb gewaardeerd, vond ik het met name echter interessant de kritische opmerkingen nader te belichten, omdat zij mi eveneens een weerspiegeling zijn van het door deze tragische gebeurtenis verhevigde maatschappelijke debat: Het gebruik van geweld: Er werd door sommige critici opgemerkt dat het wel degelijk geoorloofd was geweld te gebruiken, aangezien beroving eveneens een vorm van geweld is. Ik wil hiertegenover stellen, dat uiteraard beroving een strafbaar delict is, maar dat eveneens volgens zowel de Nederlandse als internationale wetgeving de wet van de ''wederzijdsheid'' verboden is, hetgeen impliceert dat de ene illegale daad [het beroven van iemand] niet mag woden beantwoord door de andere illegale daad [het gebruiken van geweld jegens iemand] Hierop wordt echter een door mij eveneens genoemde uitzondering gemaakt en dat is wanneer er sprake is van bedreiging, hetgeen ik ook in mijn artikel heb genoemd. In het kader van noodweer mag er dan wel geweld gebruikt worden, zelfs als dat een dodelijke afloop ten gevolg heeft. Er moet dan uiteraard wel duidelijk worden aangetoond, dat hier sprake is van noodweer. In het bovengenoemde geval was er echter geen sprake van bedreiging, aangezien de betreffende dief reeds met de tas gevlucht was. Wel is het volgens de wetgeving toegestaan, dat de beroofde burger mag proberen zijn eigendommen terug te krijgen als er althans geen actieve politie in de buurt is, die deze taak kan vervullen, maar uiteraard moet in dezen proportionneel worden opgetreden. Dezelfde criticus gaf dat overigens ook zelf aan en droeg een aantal acceptabele voorbeelden daarvoor aan [tasje terug proberen te trekken, de dief proberen aan te houden] A Tragisch ongeval: Eveneens werd er door critici gerefereerd aan een ''tragisch ongeval'' waarvan volgens mij echter genendele sprake was. Er is namelijk sprake van een tragisch ongeval bij bijvoorbeeld een verkeersbotsing, veeroorzaakt door een al dan niet gedane verkeerde verkeersinschatting cq overtreding, waarbij de betrokkenen niet van te voren konden inschatten, dat een en ander zou kunnen leiden tot dodelijke gevolgen [hetgeen niet inhoudt, dat iemand niet verwijtbaar is als hij/zij zich bijvoorbeeld niet aan verkeersinstructies zou houden] In onderhavige geval echter koos de vrouw er bewust voor, de dieven met de auto de achtervolgen [zij had ook kunnen uitstappen, achter hen aan kunnen rennen, luidkeels om hulp kunnen roepen of de politie per mobiel kunnen bellen door 112 te draaien], hetgeen reeds een risico inhoudt, gezien het onbeschermde karakter van de brommerrijders tav rijdende auto's in het algemeen. Daarenboven echter koos zij er ook nog voor, [al dan niet hard, dat is ter beoordeling aan de justitiele instanties] achteruit te rjden, waardoor zij geen of onvoldoende zicht had op wat zich achter haar afspeelde, hetgeen onder alle omstandigheden mi een onverantwoord risico is. Gevolg was dan ook, dat zij al dan niet met opzet [daarover wil en kan ik mij niet uitlaten] tegen de boom aanbotste en de brommerrijder klem en doodreed. Aangezien een en ander geen ''toevallige'' gebeurtenis was, maar een bewuste keus waarvan zij daarenboven de risico's kende en een en ander niets van doen had met noodweer, ben ik van mening, dat een en ander geen ''tragisch ongeval'' was, maar een bewuste keuze voor een achtervolging met als bezwarende factor, dat achteruitrijden iemand sowieso het zicht ontmeent. Natuurlijk huldig ik eveneens het principe, dat een mens onschuldig is tot haar schuld is bewezen en ik wijs er nadrukkelijk op, dat zij in dezen dezelfde rechten heeft als iedere andere Nederlandse inwoner, maar ik wil slechts wijzen op een door haar bewust gemaakte zeer onverantwoorde keuze waarvan zij het risico van te voren had kunnen inschatten, zeker bij achteruitrijden. Aangezien hierbij een mens om het leven is gekomen tel ik dit niet licht en vind ik dan ook de term tragisch ongeval op zijn zachtst gezegd bagatelliserend. B Recidivist: Een andere aanvuller verwees als discussiebijdrage naar een in de media geplubliceerd bericht waaruit bleek dat het slachtoffer [Ali El B] een recidivist zou zijn. Zo stond hij die ochtend nog in de rechtszaal terecht vanwege zijn echte of vermeende deelname aan een gewapende overval op een winkel in de Kalvelstraat waarvoor door de Officier van Justitie twee jaar onvoorwaardelijk was geeist. Eveneens zou hij in het verleden reeds eerder gearresteerd zijn voor tasjesroof. Hoewel ik niet kan inschatten in hoeverre deze discussiedeelnemer een en ander postte als aanvullende informatie of als eventuele poging tot bagatellisering van de door de betreffende vrouw verrichte daad, die tot zijn dood geleid heeft, wil ik hierbij nadrukkelijk stellen, dat volgens zowel de Nederlandse als internationale rechtsregels ieder mens recht heeft op een humane behandeling [hetgeen uiteraard mishandeling en vernedering uitsluit] en het recht op leven. Een en ander impliceert, dat iedere verdachte van een strafbaar feit, of het nu Ali El B betreft of een verdachte van de meest extreme strafbare feiten zoals genocide of oorlogsmisdaden ten allen tijde zijn recht op een humane behandeling en het recht op leven behoudt en dat het geen enkele burger is voorbehouden, hem hiervan te beroven. Ik vind het met name van belang hier een en ander nadrukkelijk aan de orde te stellen, aangezien een niet-onaanzienlijk aantal mensen van mening is, dat iemands recht op naleving van zijn mensenrechten gekoppeld zou zijn aan al dan niet strafbaar gedrag, hetgeen niet het geval is. Mensenrechten gelden voor iedereen en onder alle omstandigheden en kunnen nooit ''verspeeld'' worden! Hoewel ik diegenen, die hierover een andere mening hebben, van harte kan aanraden dienaangaande de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens nog eens na te lezen, wil ik hen met name op het hart binden zich te realiseren wat voor emotionele impact het voor hen zou hebben, wanneer een familielid of vriend van hen verdachte zou zijn van een strabaar delict en er eveneens zo geoordeeld zou worden. Hoewel bovenstaande uiteraard mijn mening over een en ander vertolkt en het aan iedereen vrij staat, hierover anders te denken zou ik toch mijn critici willen adviseren, bovenstaande eens nader te overdenken en zich te realiseren, dat een van de basisvoorwaarden voor een rechtvaardige samenleving niet alleen is het herzien van sociaal-economisch omstandigheden, die zowel nationaal als internationaal leiden tot toenemende rechteloosheid van grote groepen mensen, landen en volkeren, maar met name ook het naleven van de fundamentele principes van de rechten van de Mens ongeacht ras, afkomst, sociale positie en gepleegde misdrijven. Vriendelijke groeten Astrid Ingezonden stuk tav de redactie van het Algemeen Dagblad: Geachte Redactie, Ik kan mij geheel vinden in het door uw verslaggever geschreven artikel dd .19-1.''Eigen rechter spelen hard aangepakt'' waarin impliciet een pleidooi gehouden wordt voor het in het Nederlandse Strafrechtssysteem geldende verbod op eigenrichting waarbij burgers, die zich terecht of ten onrechte benadeeld voelen door hun medeburgers, menen het recht te hebben geweld te gebruiken. Aanleiding vormde de dood van een 19 jarige jongen, die al dan niet met opzet werd doodgereden door een 43 jarige vrouw, die hij kort daarvoor van haar tasje had beroofd. Hoewel het evident is, dat beroving een strafbaar feit is, mag de benadeelde burger slechts geweld gebruiken wanneer er sprake is van bedreiging, hetgeen hier niet het geval was. Dit voorval staat niet op zichzelf, maar is een onderdeel in een reeks van door burgers gepleegde geweldsmisdrijven. Zo werd in october 2003 Anja Joos gedood door drie supermarktmedewerkers op verdenking van diefstal en werd bij een andere gelegenheid een dief door een bedrijfsleider met een stuk metaal op zijn hoofd geslagen. Het is van groot belang, dat iedere burger zich realiseert, dat het straffen en vervolgen van overtreders het werk is van politie en Justitie en dat de rechten van overtreders dienen te worden gerespecteerd, hetgeen mishandeling cq al dan niet opzettelijk doden uitsluit. Astrid Essed Amsterdam |