|
|  |
Nwe Actievormen: KG werkt (en is sexy )
kees stad - 20.11.2004 21:32
Komende maandag staat de wekelijkse Alarm-avond in het Utrechtse ACU in het teken van Nieuwe Actievormen. (zie:  http://www.acualarm.tk/)
Voor wie zich niet kan voorstellen wat er allemaal mogelijk is als je zelf aan de slag gaat, onderstaande schets van het verhaal over kommunikatieguerrilla (KG.
Er zijn zoveel manieren om de wereld daadwerkelijk aan te pakken, dat het onbegrijpelijk is dat men zich daar (in Nederland) niet massaal op stort. In plaats daarvan zet het merendeel van wat zich links noemt zich voornamelijk af en toe tot het lopen van een rondje-met-een-bordje. Dat levert dan massale optochten op, waarvan het effect echter onduidelijk is en hoogstwaarschijnlijk minimaal. Het schijnt sommigen een lekker gevoel te geven, waar uiteraard niets op tegen is.
Nee, dan Kommunikatie Guerrilla (KG). De uitvinders en -werkers van dit begrip (in het Duitse Handbuch der Kommunikationsguerilla: http://www.contrast.org/KG/) hebben meteen duidelijk gemaakt dat KG, net als demonstreren, niet meer dan een TAKTIEK is. Die je in kunt zetten als je bedenkt dat je in moet grijpen in de sociale verhoudingen. Kern van de KG-taktiek is dat je nadenkt over de verschillende manieren waarop macht en (massa)communicatie samenhangen en vervolgens een zwakke plek kiest om in te grijpen en de boel finaal op z'n kop te zetten. De effecten kunnen vergaand zijn. KG hoeft niet perse GRAPPIG te zijn (taarten), dat is een hardnekkig misverstand. KG kan ook best verschrikkelijk gemeen zijn, gewoon saai werk, of onbegrijpelijk.
Taktiek
De taktiek is uiteraard allerminst nieuw. De Nederlandse provo's waren er bijvoorbeeld meesters in, zoals iedereen weet (maar velen liever vergeten, zoals de huidige commissaris van de Koningin van Drente en voormail minister van defensie Relus Ter Beek, die ooit ook met de provo's mee-rende). Of eerder nog de Dadaïsten. N.V. le anderen. Vooral de Yippies ( http://www.extra-media.nl/nummer23/Abbie%20Hoffman.html) in de VS in de jaren zestig hebben, als onderdeel van een toen zeer grote alternatieve beweging, kommunicatieve acties tot perfectie gebracht. De anekdotes zijn inmiddels legendarisch, zoals de geniale ingeving om vanaf het balkon van de aandelenbeurs dollarbiljetten op de beursvloer te gooien om vervolgens de beursjongens op hun knieën te zien rondkruipen en de hele handel te zien stilvallen... Of de Invasie van Disneyland. Er zijn nog een paar duizend meer verhalen van de Yippies, onder meer terug te vinden in de uitbundige compilatie Blacklisted News. Het KG-Handbuch geeft ook vele voorbeelden uit het verleden.
Wat heb je aan KG-acties, zou je kunnen denken? Welaan, neem dit voorbeeld uit het KG-Handboek: Net na de coup in Chili, in 1974, was het wereldkampioenschap voetbal in (toen nog West-) Duitsland. Daar deed Chili ook aan mee. In Chili zelf waren de fascisten aan de macht en was elke kritische nieuwsvoorziening ondenkbaar. Wat te doen in Duitsland? Terwijl de Duitse Keer Het Tij/IS misschien een demonstratie voor een kleurrijk Chili zou organiseren, hadden kommunikatieguerrillero's in Munchen een beter idee. Ze kochten massaal kaartjes van voetbalwedstrijden in de voorrondes waar Chili aan meedeed. Chili is voetbalgek en zond (toen al) dergelijke wedstrijden integraal en live uit. Een paar honderd activisten op de tribune (en af en toe met spandoeken zelfs midden op het veld) wisten de wedstrijden tot een grote anti-junta karnaval te maken dat ook luid en duidelijk in Chili doordreunde. Jaren later kwamen er politieke gevangenen vrij die vertelden dat die momenten hen er doorgesleept hadden. Zelfs in de kerkers stond de tv aan omdat de bewakers de wedstrijden wilden zien en de gevangenen vingen er een glimp van op die hoop gaf. KG kan dus levens redden...
Actueel
Maar KG is geen vervlogen geschiedenis, het is juist actueel, anders hadden we het er nu over. Een deel van de schrijvers van het Handbuch bracht de KG in universiteitsstad Tuebingen in de praktijk. Daar is het al honderden jaren op de 1e mei traditie dat de heren van de conservatieve (en deels extreemrechtse) studentencorpora liedjes zingen op het stadsplein. Dat wordt elk jaar afgeschermd door een haag oproerpolitie sinds het de autonomen ooit in de jaren tachtig een keer gelukt was om de rijkeluiszoontjes van het plein te verjagen. Sindsdien was het (volgens het KG-Handbuch) een 'jaarlijks ritueel waarbij uiteindelijk altijd de politie de linkse activisten de hersens insloeg terwijl de corpsleden hun droevige liedjes zongen'. Om aan dat ritueel een eind te maken, werden KG-taktieken uit de kast getrokken. Eerst werd het folkloristische gezang ontregeld door boven de hoofden van de zangers dia's te projecteren van terechtgestelde nazi's in Nurenberg, met het bijschrift "Ook dit is traditie". Een jaar later werd het zangfestijn pas echt goed verstoord door een choreografie die zo geniaal was dat zelfs de politie niet meer wist wie bij wie hoorde en de arme corpsballen met de verkeerde partij mee gingen juichen. (filmbeelden uit de video "Aber am besten ist immer noch...")
Dominee Billy
Reverend Billy is overigens onlangs tot drie dagen cel veroordeeld (zie http://stopshoppingmonitor.journurl.com/) omdat alle 12 leden van de Californische jury vonden dat hij bij zijn pogingen om kassa's van Starbucksketens te exorceren, een bedrijf hinderde in z'n doen en laten. Billy is een voormalige dakloze die een enorme hekel heeft aan de hippe koffietentenketen Starbucks in de VS. Starbucks is zo'n yuppie-tent die z'n best doet er heel alternatief uit te zien en ondertussen konsekwent de laagst mogelijk inkoopsprijs voor de koffiebonen betaalt. Toen hij een keer een mickey mousepoppetje bij het vuilnis vond, kreeg hij een idee. Dat moest wel de anti-christ zijn! Hij spijkerde de pop op een staf, liep er de dichtsbijzijndste Starbucksvestiging, en begon een donderpreek tegen de klanten: "Bekeert u, consumenten, uw ziel kan gered worden!!". Ondertussen is Reverend Billy (website: http://www.revbilly.com/), (voorganger van The Church of Stop Shopping) honderden Starbucks uitgegooid, en komen er massa's publiek af op zijn ceremonies die vaak ontaarden in swingende diensten (zie voor fijne foto's bijvoorbeeld: http://www.stratecomm.net/~fritz/gallery/revbilly) en heeft Starbucks een probleem omdat z'n imago aan gort geholpen wordt. Vandaar dat Pater Billy nu tot gevangenisstraf veroordeeld is. De pater roept op om vooral op de dagen dat hij vast zit zelf diensten te organiseren. Gelukkig heeft Starbucks in Nederland nog geen vestigingen geopend, ondanks meerdere aankondigingen daartoe en een heus fanforumpje van trieste would be yuppies http://amerika.nedforum.nl/index.php?board=1;action=display;threadid=673 .Twee zelfs: http://www.xs4all.nl/~roerig/ Wel heeft het bedrijf haar Europese hoofdkantoor en een opslagloods in de Amsterdamse haven. We bedoelen er niets mee...
Het succesverhaal van dominee Billy is onder meer geboekstaafd in de pil "One No, Many Yesses van Paul Kingsnorth. (Een Nederlandse vertaling van het bewuste hoofdstuk verscheen in tijdschrift Buiten de Orde en is hier te vinden: http://www.globalinfo.nl/article/view/239).
De kerk van dominee Billy is ondertussen organisch uitgebreid met lokale afsplitsingen, gospelkoren en valt tegenwoordig ook ander multinationals lastig, zoals (hoe kan het ook anders) Nike en Halliburton ( http://houston.indymedia.org/news/2004/10/33351.php). Eerder werd Billy in Berlijn gearresteerd toen hij bezettende studenten bij kwam staan ( http://www.indymedia.org.uk/en/2004/01/284004.html)
Dominee Billy is dezer dagen uiteraard druk geboekt in verband met alle Koop Niets Dag Evenementen (zie voor Nederland: http://www.koopniets.nl/)
Nu we het toch over jaarlijkse herdenkingsdagen hebben: 27 juli is voor Barbie:
http://barbieinablender.org/ Barbie-dag Eerder werden Barbie (en GI Joe al bevrijd: http://www.langston.com/Fun_People/1994/1994AAG.html)
Openbare ruimte
In het boek Schone Schijn ( http://www.evel.nl/pandora/schoneschijn.htm, engelse titel: Battling Big Business) betogen KG-theoretici dat KG-taktieken bij uitstek geschikt zijn om actie te voeren in de publieke ruimte, of wat daar nog van over is. Bijkomend voordeel is dat je het vaak met een klein groepje mensen uit kunt voeren, en er veel lol aan kunt beleven. Als voorbeeld geven ze onder meer de massamanifestatie van katholieken tegen het besluit om kruisbeelden uit openbare scholen te verwijderen in Beieren. Een paar meisjes met hoofddoekjes hebben de manifestatie op stelten gezet door namens islamitische fundamentalisten adhesie te betuigen. Ook fijn was de ingeving om een handtekeningenactie van de CDU tegen dubbel staatsburgerschap voor 'buitenlanders' te kapen en zelfs stalletjes op markten in te richten waar handtekeningen ingezameld werden voor een net iets andere petitie. De gemiddelde Duitse burger bleek, in zijn haast om een racistisch pamflet te onderteken, niet erg op te letten waar die precies een krabbel onder zette, en was nu voor opheffing van de CDU... Een ander voorbeeld van creatief gebruik van de openbare ruimte was de Gelobnix-actie in Stuttgart. Toen daar met veel militaire toeters en bellen nieuwe soldaten werden ingehuldigd (tijdens de oorlog tegen Servië), werd het terrein om de beschermende haag ME heen afgezet met witte doeken en toegangscontrole door mensen in witte doktersjassen die elke bezoeker waarschuwden dat daarbinnen besmettingsgevaar bestond wegens een uitbraak van het geweldsvirus. De dagen daarvoor was de stad al vergeven van de valse voorlichtingsfolders die wel erg leken op de officiële vlugschriften. Of wat te denken van deze (plaatje tonen Why Not?, actualisering van de aloude pacifistische WHY?! Hippyposter) toen de Duitse Groenen besloten mee te gaan doen aan de oorlog tegen Servië?
Of neem deze bijdrage aan de Amerikaanse verkiezingscampagne: http://www.madeyouthink.org/.
KG kan inderdaad best samengaan met parlementaire tactieken. Zoals de partij Liste Alz in Nurenberg ooit bewees (2 zetels, met als enige programmapunt "Laten we alles vergeten".) Of de antifascisten in Noorwegen, die massaal aanwezig waren bij de oprichting van een fascistische partij, en zich inschreven als lid en de meerderheid vormden en de partij dus met de meest verbluffende regels opzadelden, waarna de fascisten besloten hem maar weer op te heffen.
In Canada bestaat overigens een bloeiende beweging voor het smakelijk opdienen van stemkaarten, The Edible Ballot Society ( http://edibleballot.tao.ca/)
Maar zo bestaan er veel voorbeelden. The Yesmen ( http://www.theyesmen.org/), die met veel succes zakenmannen imiteren, hebben hun acties zelfs in een film gegoten die nu op het IDFA draait en binnenkort op wereldtournee gaat.
Het Concept KG werd in Nederland geïntroduceerd toen Amsterdam zuchtte onder de befaamde Eu-rot-op van 1997. Het leidde tot de primeur van de eerste jubeldemonstratie (zie http://www.contrast.org/KG/jubeldut.htm en in the Daily Amsterdamned http://www.contrast.org/KG/kgadam1.htm) en een zwaarmoedige beschrijving in het NRC ( http://www.contrast.org/KG/reznrc.htm) van Hubert Smeets, tegenwoordigd hoofdredaczeur van de Groene Amsterdammer. De gedachte achter de jubeldemo was dat aangezien alle anti-EU-demonstraties verboden waren, we maar eens op pad gingen om de EU-leiders te bedanken. Met taarten om aan ze aan te bieden. Dat ging lang goed, en geraakte als enige bij de hotels van de regenten, totdat ook die demonstratie in z'n geheel opgepakt werd. Zo zie je maar, KG kan best samengaan met demonstraties. Maar waarom moeten demonstraties altijd zo saai zijn (zonder KG). Zou het zo zijn dat ze vooral ter ere van would-be politici gehouden worden, die van de massa slechts verlangen dat die ademloos hun toespraken aanhoort en hun monotone prefab bordjes vasthoudt? En vooral geen onverwachte dingen doet, zoals zelf iets bedenken?. Hoe dan ook, het radioballet op de laatste anti-WEF-actie in Zwitserland brak met alle conventies: mensen waren opgeroepen om in een bepaalde koopgoot te verschijnen met walkman met radio-ontvanger. Over de radiopiraat werden regie-aanwijzingen gegeven, waardoor mensen onafhankelijk van elkaar aan een collectief gebeuren deel konden nemen, hetgeen een verpletterend effect had bij de rest van het publiek in de straat ( http://www.lora.ch/events/davos/wef2004/). Moet je voorstellen dat je rustig aan het inkopen bent als ineens vanuit het totale niets honderden mensen om je heen tegelijk "Wipe Out WEF!" roepen.
Een ander voorbeeld van een KG-actie in Nederland was toen in Italië massaal globaliseringsdemonstranten opgepakt werden en in Amsterdam het Italiaanse consulaat bezet moest worden om te proberen dat ongedaan gemaakt te krijgen. Nu zijn platte bezettingen vaak erg saai en is de afloop voorspelbaar; de politie ontruimt de boel, zet iedereen vast en als je pech hebt word je ook nog tot gevangenisstraf of dure boetes veroordeeld. Daarom besloten we dit keer om onder meer een tentoonstelling over Italiaans politiegeweld te maken en die in het gebouw te hangen, inclusief opening met champagne en hapjes en aankondigingsaffiches (zie http://www.indymedia.nl/nl/2002/11/7606.shtml) Resultaat: urenlang in het gebouw, geen arrestaties, veel belangstelling van voorbijgangers en media. (foto's: http://www.indymedia.nl/nl/2002/11/7620.shtml)
Als persverklaring was er een spoof van een folder van de pizzaria om de hoek gemaakt: http://www.indymedia.nl/nl/2002/11/7612.shtml
Adbusten is alweer een beetje achterhaald omdat de reclame-industrie dat omarmd heeft er zijn, nieuwe, heviger middelen nodig om de bewustzijnsindustrie te ontregelen. Daarover later mee. En de freewayblogger blijft leuk: ( http://www.freewayblogger.com/) Je zou haast wensen dat je hier ook echte snelwegen had...
Het Handbuch beleeft inmiddels zijn vierde druk en is vertaald in het Italiaans en Spaans. Er is ook een heuse blog voor KG-acties: http://kommunikationsguerilla.twoday.net/
Voor vertaling in het Engels en eventueel andere talen is een twiki opgezet, waar echter nog aan geslingerd moet worden ( http://zcat.blagblagblag.org/twiki/bin/view/Archive/WebHome).
Een lekker Europees voorbeeld is de Spaanse groep Yomango ( http://www.yomango.net) die op een inventieve manier tekeer gaat tegen merken, eigendom en consumptie (zie: http://www.globalinfo.nl/article/view/183 Nederlandstalig artikel). Vandaar tot besluit het filmpje van de presentatie van hun nieuwste modelijn...
Yomango heeft navolging gevonden in Japan, Mexico, Argentinie. De 'organisatie' hoopt door de media zelf gehyped te worden en vervolgens groter te worden dan haar tegenstanders en zodoende het kapitalisme binnenkort geruisloos te doen instorten. (Zie de illustratie: http://www.sindominio.net/lasagencias/gallery/slideshow.php?set_albumName=)
En yomango is sexy as hell: http://www.sindominio.net/lasagencias/gallery/mi-diseno/abrazoellas
Huiswerk voor na de avond is de vraag: Hoe halen we met KG-middelen het kledingbedrijf Benetton neer? ( http://benetton.linefeed.org/ )
In geval van vervolg zal een volgend kringgesprek kunnen gaan over de altijd omstreden kwestie van de rol van kunst in politieke strijd. De vraag luidt: Kan Kunst nog Kwaad? Onder meer aan de hand van de expositie van rebel:art, die alvast een van de meest verbluffende websites sinds tijden heeft opgeleverd: www.rebelart.net/shop_ra01.html
Belangstellenden kunnen zich melden te  info@globalinfo.nl
|
| Read more about: kunst, cultuur en muziek | | supplements | | | some supplements were deleted from this article, see policy | |
