| |
ANARCHISME IN TURKIJE - 2004 Batur Ozdinc - 16.09.2004 08:28
Achttien jaar zijn voorbijgegaan sinds de publicatie van het eerste Turkse anarchistische periodiek "Kara" (Zwart) in 1986. In Turkije geniet de anarchistische beweging nu van de "jeugd jaren", een beetje verward over waarop te concentreren en hoe zich beter te organiseren, maar dag voor dag groeit het en wordt het meer effectief. Achttien jaar zijn voorbijgegaan sinds de publicatie van het eerste Turkse anarchistische periodiek "Kara" (Zwart) in 1986. In Turkije geniet de anarchistische beweging nu van de "jeugd jaren", een beetje verward over waarop te concentreren en hoe zich beter te organiseren, maar dag voor dag groeit het en wordt het meer effectief. Laatst, voor en tijdens anti-NAVO protesten tegen de NAVO top die eind juni in Istanboel werd gehouden, begonnen anarchisten maanden van tevoren te mobiliseren en het was de meest actieve beweging waar we tot nu toe bij betrokken zijn geweest. GROEPEN EN DE BEWEGING IN HET ALGEMEEN Anarchisten zijn naar verhouding meer georganiseerd in grote steden als Istanboel, Ankara en Izmir. Aan de andere kant zijn er in steden als Izmit, Mersin, Malatya, Bolu, Eskisehir, Antalya, Bursa, Denizli, Kayseri verschillende anarchistische collectieven, kringen, groepen of "vriendschap groepen" van anarchisten, hoewel niet zo actief als in de gebieden rond de grote steden. De beweging heeft haar hoogtepunt bereikt in de anti-oorlog demonstratie van 1 maart 2003 in Ankara, die tegelijkertijd een discussie startte over de kwestie van organiseren. Meer dan 400 anarchisten waren aanwezig in "Kara Blok" (Zwart Blok) bij deze demo, een groot aantal voor ons! Deelnemers waren niet alleen anarchisten uit Ankara, maar ook veel uit andere steden. Debatten over organiseren die in Ankara en Izmir werden gehouden als aparte bijeenkomsten eindigden niet met enig concreet besluit, maar in ieder geval hielpen ze ons om de verschillende tendensen te begrijpen. Een groep steunde het idee van een meer flexibel netwerk type van organisatie, de andere een federatief type van organiseren. Hoewel we geen consensus konden bereiken begonnen sommige nieuwe projecten later. In Istanboel ontstonden, nadat de ervaring met "Kara Ev" (Zwart Huis) was geëindigd, nieuwe initiatieven. "Kara MecmuA" (Zwart Periodiek) publiceerde sinds 2003 slechts een nieuw nummer en de groep lijkt minder actief te zijn. Aan de andere kant begonnen sommige anarchisten met het zich verzamelen met/rond periodieke projecten: De staf van "Kara Gazete" (Zwart Blad) heeft tien nummers van hun blad/muurkrant gepubliceerd, waaronder nieuws over en in het belang van de anarchistische beweging. Een groep die zichzelf "libertair socialisten" noemen is ontstaan en publiceerde hun eerste blad genaamd "Liberter". Het periodiek/de groep "Otonom X " was ook een van degenen die dit jaar zijn ontstaan; deze groep omvat ook anarchisten uit Izmir en Ankara die het idee van een federatief type van anarchistische organisatie steunen. Aan de andere kant begonnen anarcho-primitivisten hun eigen nieuwsbulletin genaamd "Uy garliga Karsi" (Tegen de Beschaving) te publiceren en organiseerden ze enkele directe acties. Anti-militaristen voeren ook hun eigen strijd uit; ze hebben dit jaar een ander type van activiteit georganiseerd genaamd "Militourism Festival". Als de unieke anarchistische uitgever van Turkije is Istanboel-Kaos Publicaties nog steeds actief. In Ankara zijn er twee verschillende anarchistische organisaties; Ankara Anarchie Initiatief die een synthese type van anarchistische kring/groep is die eigen activiteiten uitvoert. Sommige mensen uit deze groep zijn een periodiek project getiteld "Inat" (Doorzettingsvermogen) begonnen en publiceerden het eerste nummer. De groep organiseert wekelijkse bijeenkomsten en woonde demonstraties in Ankara en elders bij (een kleine groep ging vorig jaar zelfs naar Thessaloniki). De andere is de Tacanka/KaraKizil groep die neigt naar anarcho- communistisch/platformistisch. Bij de anti-NAVO protesten waren ze onder degenen die onder de zwart-rode stoet liepen met anarcho- communisten uit Istanboel. Ook de libertair georiënteerde homo- lesbische groep/periodiek KAOS GL is gevestigd in Ankara en ze werken in een cultureel centrum. Hoewel er nu geen enkele anarcho- ruimte is in Ankara (er waren in de afgelopen jaren twee anarcho- ruimtes maar ze zijn gesloten), is er een café/boekwinkel soort van infoshop genaamd Anarres wat een leuke plaats is voor anarchisten om elkaar te ontmoeten. In Izmir zijn er weinig initiatieven, vooral initiatieven met publicatie dingen. "A4 Asymmetry Publications" is een groep van anarchisten die pamfletten over de theorie en praktijk van het anarchisme maakt en copieert. Een ander collectief publiceert en verspreidt een anarchistische nieuwsbrief genaamd "Anarsizmir". Er zijn wat underground/anarcho-groepen in Izmir die hun eigen muziek maken en enkelen publiceren zelfs hun eigen zines net als sommige andere groepen in andere steden. Het tweemaandelijkse anarchistische kunst periodiek "ImIAsIz" wordt gepubliceerd in Kayseri, wordt landelijk verspreid en verkocht in ongeveer 15 verschillende steden. In Malatya is er een anarchistisch collectief genaamd "ozgur KarArt" (gratis KarArt) die een zine hebben met dezelfde naam. Anarchisten in Mersin houden zich nu bezig met ecologische problemen in hun eigen gebied. In recentelijke jaren waren er anarchistische activiteiten in een aantal steden; een klein aantal directe acties in Izmit, discussies & film-tentoonstellingen in Antalya, Bolu, Denizli, en in Usak waar anarchisten te maken kregen met staatsrepressie. Een kleine groep libertair communisten woont in Eskisehir. In het algemeen doen anarchisten individueel of in aparte groepen mee met jaarlijkse Dag van de Arbeid activiteiten en anti- oorlog demos. Anarchistische en libertaire ideeën geven ook inspiratie aan enkele linkse groepen; een van hen, de in Istanboel gevestigde studenten organisatie "Otonom" groep verklaart net zo anti-kapitalistisch en anti- staat te zijn, maar niet duidelijk anti-autoritair; ze zijn grotendeels beinvloed door Negri's inzichten. ANTI-NAVO MOBILISATIES Op 28-29 juni van dit jaar werd een NAVO top gehouden in Istanboel. Anarchisten en antiautoritairen begonnen maanden voor de top met mobiliseren. De organiserende groep noemde zichzelf "Libertaire Coordinatie Tegen de NAVO" en een serie van activiteiten werd gehouden. De coordinatie gaf een verklaring uit en werkte met een website. De documenten, waaronder de verklaring, oproepen en nieuws van de coordinatie werden in bijna 20 verschillende talen vertaald. Op 4 april, de oprichtingsdag van de NAVO, werd een anti-NAVO picket georganiseerd. Later, medio mei, bood het "Militourism Festival" een goede kans voor anti-militaristische/anti-oorlog en anti-NAVO propaganda. Veel stickers en posters werden opgeplakt, pamfletten verspreid; een discussie over "Het Kapitalisme, de NAVO en te Tegen Beweging" werd georganiseerd. De eerste FNB (Food Not Bombs) actie in de geschiedenis van Turkije werd op 5 juni voor Taksim-McDonalds gehouden, onder de naam van "Food Not Bombs/NAVO. Enkele weken later werd opnieuw een FNB activiteit georganiseerd - deze keer voor Besiktas-McDonalds. Een van de oprichters van FNB, Keith McHenry, was bij deze activiteiten ook aanwezig en droeg tijdens anti-NAVO demos binnen het Zwarte Blok een FNB spandoek. "Libertaire Coordinatie" was bij een jaarlijkse Dag van de Arbeid mars in Istanboel en werkte samen met andere anarchistische groepen in Turkije. De "activist gids" werd in Izmir gemaakt door "A4 Asymmetry Publicaties" en pamfletten en stickers werden in Ankara afgedrukt door "Ankara Anarchie Initiatief". De organisatie van d enorme anti-NAVO demo op 27 juni en de volgende twee dagen werd gehouden met solidariteit van anarchisten uit het hele land. Anarchisten liepen op 27 juni met het "Zwarte Blok" en de "Zwart-Rode Groep" en bereikte een aantal van 300-400 mensen. De volgende dagen waren er wat botsingen met smerissen, maar geen van de anarchisten werd gearresteerd. Het was de eerste keer dat anarchisten op straat een werkelijke "macht" en zelfs linkse periodieken/bladen vermeldden de deelname van anarchisten aan de anti-NAVO protesten. ANTI-MILITARISME De anarchistische beweging in Turkije is vergaand verbonden met de anti-militaristische beweging. De Turkse regering heeft het recht op gewetensbezwaren tegen de militaire dienstplicht nog niet geaccepteerd en degenen die de verplichte militaire dienst weigeren zijn grotendeels anarchisten en anti-autoritairen. Het aantal van totaalweigeraars/gewetensbezwaarden ging nu over de 30 en ieder jaar neemt dit aantal toe. Gezegd moet worden dat het wettelijk gezien net zo moeilijk is om een tegenstander van het leger te zijn als "illegaal" te zijn en te leven onder het risico van arrestatie. Het (leger) beleid van de staat tegenover de weigeraars is in het algemeen om niet veel aandacht aan hen te besteden - alleen maar om het aantal weigeraars niet te laten toenemen en het een effectieve politieke beweging te laten worden - echter, het ontbreekt weigeraars aan zogenaamde "wettelijke rechten/vrijheden". Het Istanboel Anti- Militaristisch Inititiatief is nu de unieke actieve anti-militaristische groep en dit jaar hebben ze het "Militourisme Festival" georganiseerd, waarbij de dag van 15 mei werd herdacht - de Internationale Dag van Gewetensbezwaarden. Nadat ze belangrijke militaire instellingen en enkel bedrijven die militaire rotzooi produceren hadden bezocht, als een convooi bestaande uit 3 bussen vol met anarchisten, antimilitaristen, antiautoritairen en verslaggevers, werd een demo gehouden. Enkele jaren geleden was er een effectieve anti-militaristische groep in Izmir - de Associatie van Oorlogstegenstanders uit Izmir (ISKD) - maar het is nu niet meer actief. ANTI-SEKSISME KAOS GL was in september 1994 ontstaan als een libertair homo- lesbisch periodiek en sindsdien werd de groep meer en meer actief. In de loop der tijd hebben ze veel activiteiten georganiseerd (seminars en discussies) en ze waren de eerste homo-lesbische groep die bij de Dag van de Arbeid demo hebben meegelopen (in feite waren ze lange tijd de unieke homo-lesbische politieke groep). In het jaar 2000 hebben ze hun eigen cultureel centrum in Ankara ontwikkeld. De groep is niet- hiërarchisch en op een anti-kapitalistische wijze en het omvat wat anarchistische/anti-autoritaire mensen. Ze hebben innige verhoudingen met anarchisten in Ankara en elders. Helaas is er in Turkije geen anarcha-feministische groep of organisatie; echter, er zijn enkele (vrouwelijke) anarchisten die individueel actief zijn in onafhankelijke vrouwen organisaties/initiatieven. In het afgelopen jaar werd een anarcha-feministisch pamflet verspreid bij een anti-oorlog demo, sindsdien is er geen activiteit meer van vernomen. ARBEIDERSSTRIJD In de zin van een klassenstrijd arbeidersbeweging hebben anarchiten in Turkije veel te doen. Toch is er noch een anarcho-syndicaat noch een anarcho-syndicalistisch initiatief. Maar gedurende de laatste jaren zijn libertair communistische ideeën populairder geworden. Groepen zoals Liberter (Istanboel) en Tacanka/KaraKizil (Ankara) ontstonden en begonnen een discussie over de betrokkenheid van anarcho- communisten bij de klasse beweging. Helaas is er geen echt georganiseerde deelname aan de arbeidersbeweging behalve voortgaande discussies. Een ander belangrijk ding om te benadrukken is dat er ook individuele anarchisten actief zijn in hun eigen vakbonden, maar ze zijn niet georganiseerd noch gecoordineerd op een anarchistische/libertaire wijze. Birlesik Isci Sendikasi (BIS) zou hier ook moeten worden genoemd als de unieke onafhankelijke zelf-georganiseerde revolutionaire klassenstrijd type vakbond in Turkije. BIS slaagde er het afgelopen jaar in een groep PTT arbeiders met een contract, die werkten voor een bedrijf dat een contract met PTT had, te organiseren. Het salaris dat ze kregen was slechts 1/3 van een gemiddelde PTT arbeider hoewel ze hetzelfde werk deden. Ze begonnen met een staking die enkele maanden door ging totdat de vakbond (BIS) door de autoriteiten werd gesloten, maar de strijd ging nog een tijdje door. GEVANGENISSEN/GEVANGENEN Nu zit niemand in de gevangenis in verband met anarchistische/anti- autoritaire activiteit. Hoewel totaalweigeraars/gewetensbezwaarden onder het risico van arrestatie leven, was er sinds het incident met Mehmet Bal in 2002 geen "serieuze" arrestatie. In de gevangenissen in Turkije zitten duizenden linkse en Koerdische politieke gevangenen. In verband met de autoritaire wijze van organisatie en strijd van hun organisaties, begonnen sommige van deze gevangenen hun eigen organisaties te bekritiseren en enkelen van hen hebben de voorkeur voor libertaire/anarchistische ideeën. Het is in feite nogal moeilijk en een groot risico om "onafhankelijk" te blijven van de linkse & Koerdische organisaties in de gevangenis. Dat is omdat, als je dit doet, anderen waarschijnlijk zullen beweren dat je samenwerkt met de staat & autoriteiten. We kennen het precieze aantal van libertair/anarchistisch geinspireerde mensen in de gevangenis helemaal niet. Maar ze hebben contact met anarchistische & libertaire periodieken, zodat er een soort van uitwisseling van informatie is. De unieke ABC groep die tijdens de zaak van de Usak anarchisten werd opgericht lijkt voor een tijdje stil; aan de andere kant begon een groep van groene anarchisten met een "ELP-Turkije" project om Turkse anarchistische/libertaire kringen te informeren over de anarchistische gevangenen in andere landen. PERIODIEKEN/PUBLICATIES/INTERNET Turkije's unieke anarchistische uitgever is Kaos Publicaties, die actief is sinds 1994. Terwijl ze een breed terrrein van anarchisme bedekken hebben ze 22 boeken en 2 brochures gepubliceerd. De laatste twee boeken die ze hebben gepubliceerd waren "News from Nowhere" van William Morris en p.m.'s "bolo bolo". In de nabije toekomst zijn ze van plan Proudhon's "Philosophy of Poverty" en boeken van Kropotkin en Stirner te publiceren. Een aantal anarchistische periodieken wordt in Turkije gepubliceerd. Zoals eerder genoemd zijn hieronder Kara MecmuA, Kara Gazete, Liberter, Anarsizmir, Otonom X, Inat, Imlaslz en Uygarliga Karsi. Kara MecmuA gaf januari dit jaar het 10e nummer uit, evenals Kara Gazete, Anarsizmir en Uygarliga Karsi - tot nu toe hebben ze allemaal 10 nummers gepubliceerd. De rest behalve Imlaslz konden slechts hun eerste nummers publiceren. Verder zijn er veel zines, alternatieve/underground publicaties, en nieuwsbrieven zoals Oldsletter (Ankara), Pasli Teneke(Izmir), ozgur KarArt (Malatya) enz. Het drie jaar oude underground "A4 Asymmetry Publicaties" heeft een serie pamfletten - ongeveer 15 - gepubliceerd, niet alleen klassieke geschriften van Bakunin, Kropotkin en Proudhon, maar ook recentelijke brochures over het anarchisme. Het anarchistische kunst zine Imlaslz verdient aandacht. Opgericht in 2003 in Kayseri wordt het tweemaandelijks gepubliceerd en landelijk verspreid. Het 8e nummer is recentelijk uitgekomen. De meeste van degenen die bijdrages leveren zijn anarchistisch geinspireerde artiesten, dichters, intellectuelen, schrijvers of "gewone" anarchisten die vroeger voor andere kunst periodieken schreven. Anarchistische/ibertaire inzichten vinden een plaats in verschillende publicaties door artikelen van verschillende schrijvers zoals Sureyyya Evren, Rahmi Ogdul, Halil Turhanli. Enkele links-onafhankelijke publicaties - bijvoorbeeld het nieuwe dagblad Birgun - geven ook gelegenheid voor anarchistische/antiautoritaire propaganda. Er zijn veel anarchistische websites in de Turkse taal. Behalve websites van groepen of periodieken zijn er ook onafhankelijk anarchistische websites. De Turkse afdeling van A-Infos is gedurende meer dan 4 jaar actief (sinds de zomer van 2004) en dient als een goede bron van anarchistisch nieuws, zowel uit het buitenland als uit eigen land. De website van "Anarsist Bakis" (Anarchistische Blik) verschaft een uitstekende bron met honderden anarchistische artikelen (grotendeels vertalingen). Het Istanboel Indymedia collectief omvat anarchisten en anti-autoritairen. Behalve websites zijn er verschillende e-mail lijsten; een van hen is "anarsistiletisim" (anarchistische communicatie) - die vlak na de anti-oorlog demo van 1 maart 2003 werd opgericht - waaronder meer dan 150 e-mail adressen van anarchisten. OZGUR HAYAT GROEP Er is een andere groep die grotendeels actief is in Istanboel, waar ze een tweewekelijks blad genaamd "Ozgur Hayat" (Vrij Leven) publiceren en werken onder een associatie genaamd SED (Sociaal Ecologische Transformatie). Enkele jaren geleden werden ze door andere anarchistische groepen en individuen geisoleerd na hun fysieke aanval op een anarchistische kameraad en voortgaande bedreigingen van andere anarchisten. Sindsdien werken/strijden ze apart en bij demonstraties kun je ze apart zien lopen. Ze hebben tijdens anti-NAVO protesten gewerkt onder de naam "Anarsistanbul" en ze mobiliseerden enkele honderden mensen. Op dit moment richten ze zich op een ecologische protest campagne tegen de bouw van dammen bij de Dersim (Tunceli) - Munzur Rivier. BATUR OZDINC Van het Ankara Anarchie Initiatief [Dit artikel is geschreven op verzoek van het Russische blad 'Avtonom'. Het is een vervolg op voorgaande artikelen die in 2000 en 2001 over hetzelfde onderwerp werden geschreven: voor 2000 - http://www.ainfos.ca/00/mar/ainfos00248.html voor 2001 - http://www.ainfos.ca/02/jan/ainfo00036.html Voel je vrij om het te vertalen en te verspreiden!] E-Mail: batur_ozdinc@hotmail.com |
supplements | | |