|
|  |
TEKEL-STRIJD IN TURKIJE GAAT DOOR!
Meriē Esin - 01.04.2010 00:13
Het is alweer een maand geleden dat de Tekel-arbeiders hun verzetstenten in Ankara hadden opgebroken. Morgen gaan 1000 Tekel-arbeiders (en aanhang) terug naar Ankara om een zitactie te houden en het verdere vervolg van hun strijd te bespreken. Hieronder een artikel met een globale terugblik op hun strijd en de huidige stand van zaken.
Turkije is een van de landen waar de neoliberale transformatie sinds decennia op een meest agressieve wijze wordt doorgevoerd. Dat uit zich onder andere in de intensieve privatisering van bijna alles met een publiek karakter. Het betreft niet alleen staatsbedrijven maar ook grond, gebouwen, woningcomplexen, bruggen, meren, parken en ander publiek of openbaar goed. De huidige AKP-regering staat meer dan haar voorgangers bekend om haar neoliberale politiek en fanatieke privatiseringsdrift. Het feitelijke resultaat daarvan is dat Turkije’s samenleving vooral de laatste jaren enorm beschadigd is en de arbeiders en andere volksgroepen geslachtofferd zijn.
Tekel
De staatsgigant Tekel, het alcohol- en tabaksmonopolie van Turkije, is een van de publieke bezitsobjecten die in de afgelopen tijd successievelijk geprivatiseerd zijn. De alcoholdivisie van Tekel kwam het eerst voor privatisering in aanmerking en werd die aan een buitenlandse onderneming verkocht. Daarna werd de sigarettendivisie eveneens aan een buitenlands bedrijf verkwanseld. En in het afgelopen jaar besloot het directoraat van de Raad voor Privatisering om ook de enig overgebleven tabakverwerkingsdivisie van Tekel van de hand te doen. Daarvoor moesten de tientallen tabakverwerkingsateliers gesloten worden. Zo werden de twaalfduizend arbeiders die daar werkten keihard geconfronteerd met werkloosheid, honger en een absoluut armzalig bestaan.
‘4C’-regeling
De AKP-regering stelde de arbeiders voor de keuze om werkloos te worden of de zogenaamde ‘4C’-regeling te accepteren. In deze regeling is bepaald dat alle huidige vaste arbeidsovereenkomsten van de Tekel-arbeiders vernietigd zullen worden en de arbeiders daarvoor in de plaats, als zij zouden willen, voor een periode tussen vier en elf maanden tijdelijk elders tewerkgesteld zullen kunnen worden. En dan zouden zij gedurende deze periode slechts eenderde tot maximaal de helft van het loon gaan verdienen dat zij tot dan toe verdienden. In realiteit brengt de ‘4C’-regeling echter een drastisch inkomensverlies, verlies van werkgarantie, sterke reductie van omvang, inhoud en niveau van de arbeidsvoorwaarden, werkloosheid en armoede voor de arbeiders met zich mee. Bovendien druist de ‘4C’-regeling in tegen de ILO-normen, internationale overeenkomsten en grondwet van Turkije.
De Tekel-arbeiders hebben geweigerd dit regeringsaanbod te accepteren. Zij wezen de ‘4C’-regeling als een ‘garantieloze’ en ‘anti-juridische’ regeling van de hand. Al snel bleek echter dat de regering niet van plan was om met een beter en bevredigend alternatief te komen. De leiding van de vakbondsconfederatie Türk-Żž en die van de daarbij aangesloten voedingsbond Tekgżda-Żž vonden deze opstelling van de regering geen probleem. Zij keken aanvankelijk alleen maar toe en deden niets om de Tekel-arbeiders op enigerlei wijze te steunen in hun wens om een betere tegemoetkoming door de regering.
Verzet
Toen na een periode van maanden duidelijk bleek dat de passieve houding van de vakbondsleiders niet zo maar zou veranderen, zijn de Tekel-arbeiders zelf maar in beweging gekomen. Uit alle hoeken van het land kwamen zij in de maand december van vorig jaar naar Ankara. Hier voegden zij zich bij elkaar en lieten zij gezamenlijk een voorbeeldig en georganiseerd verzet van start gaan. Verzet van eigen makelij, op eigen initiatief georganiseerd, zelf geleid en zelf gecoördineerd! Bovendien kozen zij daarbij voor de optie van het frontale, massieve en onverzoenlijke verzet tegen de regering en tegen de passieve, ongeļnteresseerde houding van de vakbondsleiders! Zij hebben massaal gedemonstreerd, het hoofdkantoor van regeringspartij AKP en dat van vakbondsfederatie Türk-Żž bezet en allerlei andere acties gevoerd om aan iedereen duidelijk te maken dat zij de ‘4C’-regeling en de passieve houding van de vakbondsleiders niet in dank zouden afnemen.
Daarop werden zij op verschillende momenten keihard door de politie aangevallen en is op verschillende andere manieren geprobeerd het arbeidersverzet te breken. Maar de arbeiders toonden zich vastberaden en strijdbaar. Zij verdedigden hun eenheid, bleven samen overeind en zetten hun verzet voort. Daarbij eisten zij werkzekerheid, handhaving van hun loonniveau en andere arbeidsvoorwaarden evenals behoud van diverse sociale rechten en verworvenheden. Onder die sociale rechten en verworvenheden de vrijheid van vakbondsorganisatie en van staken en het recht op CAO-onderhandelingen en CAO-vorming. Zaken die in de ‘4C’-regeling niet voorkomen.
Solidariteit
Het verzet van de Tekel-arbeiders heeft binnen een korte tijd de sympathie, het respect en de en steun van Turkije’s arbeidersbeweging en de onderdrukte delen van de bevolking gewonnen. Overal in het land werden spontaan solidariteitsacties georganiseerd om de strijd van de Tekel-arbeiders in de hoofdstad Ankara te steunen en te versterken. De solidariteit met de Tekel-arbeiders kwam ook in het buitenland, voornamelijk in West-Europa al snel op gang. In Duitsland en andere landen, waaronder Nederland, werden verschillende activiteiten opgezet om het verzet van de Tekel-arbeiders zowel materieel als politiek te steunen en te versterken.
Algemene solidariteitsstaking
Onder druk van de vastberaden strijd in Ankara en de solidariteit met de strijdende arbeiders uit binnen- en buitenland hebben de leiders van Türk-Żž en Tekgżda-Żž verklaard de eisen en het verzet van de Tekel-arbeiders te zullen steunen. Vanaf dat moment kreeg het verzet een gunstigere wending. Op 4 februari 2010 werd een algemene solidariteitsstaking gerealiseerd om de regering tot inwilliging van de eisen van de Tekel-arbeiders te bewegen. Premier Erdošan die de Tekel-arbeiders tot 2 maart 2010 de tijd gaf om de ‘4C’-regeling te accepteren dan wel te weigeren, verklaarde dat de algemene staking illegaal en zinloos zou zijn. De leiding van Türk-Żž maakte daarop bekend gerechtelijke procedures bij de Hoge Raad te zullen laten starten met het doel de door de premier opgelegde acceptatietermijn alsmede de gehele ‘4C’-regeling te laten vernietigen.
In de weken na de solidariteitsstaking werden de talloze solidariteitsacties en -activiteiten in talrijke steden en streken overal in het land voortgezet. Op 20 februari 2010 vond in Ankara een grote landelijke actiedag plaats met deelname van meer dan 50.000 en volgens sommige schattingen zelfs meer dan 80.000 mensen.
Beslissing van de Hoge Raad
Op 1 maart 2010 bracht de Hoge Raad zijn beslissing inzake de acceptatietermijn met betrekking tot de ‘4C’-regeling naar buiten. Deze houdt het volgende in:
--De door de regering bepaalde acceptatietermijn (die slechts 1 maand van duur was) zal met 8 maanden verlengd worden;
--Het staat de Tekel-arbeiders vrij om hun verzet nog gedurende 8 maanden voort te zetten;
--Over 8 maanden kan en mag iedere Tekel-arbeider de 4C-regeling alsnog accepteren;
--Gedurende de komende 8 maanden hebben de Tekel-arbeiders recht op schadevergoeding ten gevolge van arbeidsverlies. Deze vergoeding bedraagt 1100,- Turkse Lira’s per maand. (Globaal omgerekend komt dit bedrag neer op ruim 550,- Euro.)
De beslissing van de Hoge Raad vormt slechts een deel van de beoogde overwinning. De Tekel-arbeiders zijn zich daar goed van bewust. Net als dat zij zich er bewust van zijn dat hun totale overwinning pas een feit zal zijn als de ‘4C’-regeling opgeheven of geheel aan hun eisen aangepast is: “De strijd is voor ons nog maar net begonnen en de buit is nog niet helemaal binnen!”.
Het vervolg
Naar aanleiding van de beslissing van de Hoge Raad heeft het bestuur van voedingsbond Tekgżda-Żž besloten dat de strijd van de Tekel-arbeiders over het hele land gespreid zal worden. Dat betekende dat de verzetstenten in Ankara waar het verzet tot dan toe centraal werd gepleegd opgebroken zouden worden. Op 2 maart 2010 werd dat ook gedaan en keerden de Tekel-arbeiders, na 78 dagen strijdbaar verblijf in de hoofdstad, weer huiswaarts, om daar conform het besluit van hun vakbond hun strijd voort te zetten. Op de dag dat zij huiswaarts gingen verklaarde voorzitter M. Türkel van voedingsbond Tekgżda-Żž tijdens een persconferentie, onder andere het volgende: “Op 1 april 2010 komen 1000 Tekel-arbeiders weer terug naar Ankara om voor de duur van een nacht een zitactie te houden, de stand op te maken en de verdere route van de strijd te bepalen.”. Een deel van de Tekel-arbeiders en verschillende kringen binnen de arbeidersbeweging hebben uitgesproken de ‘spreiding’ van het verzet als een strategische vergissing te beschouwen.
Dat 1 april 2010 een belangrijke datum is behoeft geen betoog. Dan zal niet alleen de strijdroute voor de komende tijd bepaald worden, maar zal uit de dan te bepalen ‘strijdroute’ ook blijken in hoeverre het besluit van het vakbondsbestuur juist is geweest om het verzet ‘over het land te spreiden’. Dan zal daaruit vervolgens blijken wat het vakbondsbestuur precies bedoeld heeft met het ‘spreiden’ van het verzet en zal ten slotte blijken wat het daarachter liggende voornemen was.
Ondertussen blijft het plan van de gezamenlijke vakcentrales Türk-Żž, Disk, Kesk en Kamu-Sen om op of na 26 mei 2010 eventueel opnieuw een algemene staking te overwegen, voorlopig van kracht. Dit plan werd op 22 februari 2010 opgevat naar aanleiding van het feit dat de regering ook na de algemene solidariteitsstaking van 4 februari 2010 niet de eisen van de Tekel-arbeiders wilde inwilligen. Ook ten aanzien van dit plan bestaat onder de Tekel-arbeiders en in talrijke kringen de nodige scepsis. Want waarom zou de realisatie van een eventuele tweede solidariteitsstaking niet eerder dan 26 mei 2010 overwogen kunnen worden? Terwijl het strijdproces zich sinds 22 februari 2010 en 2 maart 2010 overwegend conform het besluit van respectievelijk Türk-Żž en Tekgżda-Żž voltrekt, is inmiddels ook het wantrouwen onder de arbeiders ten aanzien van de bestuurders van de beide vakbondsorganisaties gestaag aan het toenemen.
Ondanks alles zijn de Tekel-arbeiders uit verschillende steden in de afgelopen dagen begonnen met de voorbereidingen voor hun actiebezoek naar Ankara op 1 april 2010.
Meriē Esin ( meric.esin@hotmail.com)
-----------------------------------
Wees en blijf solidair met de TEKEL-arbeiders. Uw solidariteit zal bijdragen aan hun overwinning. Laat blijken dat hun stem ook door u gehoord wordt en dat zij niet alleen staan. Maak dit duidelijk aan premier Erdošan en de zijnen. Steek de Tekel-arbeiders een hart onder de riem met uw solidariteitsboodschappen. Strijden en actievoeren kosten geld. Draag bij aan de bekostiging daarvan en stort een geldelijke bijdrage. Vertel aan mensen in uw omgeving over de strijd van de TEKEL-arbeiders. Roep hen op om ook solidair te zijn. Bedenk zelf ook initiatieven en breng die, eventueel samen met anderen, in praktijk. Stuur dit bericht door naar uw contacten.
DRAAG BIJ AAN DE OVERWINNING VAN DE TEKEL-ARBEIDERS IN TURKIJE DIE TERECHT VECHTEN VOOR DE VERDEDIGING VAN HUN RECHTEN, VOOR EEN MENSWAARDIG BESTAAN EN EEN MENSWAARDIGE TOEKOMST!
----------Stuur uw solidariteitsboodschappen naar: bilgi@tekgida.org.tr
----------Stort een geldelijke bijdrage:
Rekeningnr: 46.88.86.079
Ten name van: Stichting Aksi
Naam Bank: ABN AMRO
Onder vermelding van: TEKEL-staking
(Uw bijdragen worden regelmatig naar de rekening van het ‘SOLIDARITEITSFONDS TEKEL-ARBEIDERS’ in Turkije overgemaakt. Het fonds is door ‘TEK-GIDA ŻŽ’ speciaal in het leven geroepen. ‘TEK-GIDA ŻŽ’ is de belangrijkste vakbond van de stakende TEKEL-arbeiders.)
----------Stuur een protestmail naar premier Erdošan:  http://www.doorbraak.eu/documenten/OproepErdogan.doc
----------Bedenk zelf ook andere solidariteits-initiatieven en breng die, eventueel samen met anderen, in praktijk.
----------Stuur dit bericht door naar uw contacten.
 E-Mail: meric.esin@hotmail.com
|
| Lees meer over: anti-fascisme / racisme europa feminisme globalisering LINKS militarisme vrijheid, repressie & mensenrechten wereldcrisis wonen/kraken | | aanvullingen | |
