|
|  |
Weer Wateropstand in Bolivia
RISQ - 01.03.2005 22:29
door Jeroen Warner
Lokale sociale bewegingen in El Alto, een dichtbevolkt en arm deel van Bolivia's hoofdstad La Paz, hebben besloten later deze week het waterbedrijf Aguas de Illimani in handen te nemen.
Het is een nieuwe stap in een escalerend conflict tussen radicale basisbewegingen enerzijds en de liberaliserende overheid en internationale nutsbedrijven anderzijds.
Dit artikel komt van RISQ | Review of International Social Questions
Zie:  http://www.risq.org/dutch-article426.html
Lees meer over globalisering en water issues, incl. gerelateerde links, in het RISQ Dossier Globalisering: http://www.risq.org/link-42.html
Wateroorlog
De ‘wateroorlog’ van 2000 in Cochabamba herhaalt zich, en niet voor de laatste keer. Bolivia is sinds midden jaren tachtig een enthousiaste adept van liberalisering. Het spoor, de telefoon, energie, alles kon worden geprivatiseerd. De contracten lijken echter zonder al te veel reflectie over de sociale gevolgen getekend. Zo rijden er geen treinen meer in Bolivia Tot dusver heeft de Boliviaanse overheid nooit veel interesse getoond in water, maar toen er een lucratief contract voorbij kwam, zag zij er geen been in traditionele grondwaterrechten, die voornamelijk bij de lokale inheemse gemeenschappen berustten, op te schorten en de bevolking te laten betalen voor het water. In Cochabamba reageerde een monsterverbond van rurale en stedelijke NGOs met massale demonstraties die leidden tot een bezetting van de stad. De regering riep de hulp van het leger in, maar rekende buiten de internationale media. Toen de hele wereld kon zien dat het leger met scherp op jonge demonstranten schoot (een van hen kwam om), had de overheid de PR-slag.verloren.
De overwinning van het volk smaakte naar meer. In 2002 verzetten duizenden in La Paz zich tegen de export van gas naar aartsvijand Chili. Tientallen doden later nam de liberale regering van Gonzalo Sanchez de Lozada ontslag, en zegde het contract maar weer op. Bij de presidentsverkiezingen werd Evo Morales, de kandidaat van de radicale oppositiepartij MAS, vertegenwoordiger van kleine cocaproducenten en armen, tweede. (Een strategische uitkomst, aangezien de V.S. met sancties hadden gedreigd als MAS had gewonnen). Zijn boodschap – emancipatie van de inheemse bevolking, behoud van traditionele rechten, decentralisatie en zelfbestuur – valt in goede aarde. De algemene woede om de privatiseringen wakkert ook sympathie aan bij degenen die minder van Morales zijn gecharmeerd.
Wat is er in El Alto aan de hand?
In 2002 werd de watervoorziening in El Alto geprivatiseerd en gegund aan Aguas de Illimani, een dochter van de Franse nutsgigant Suez. Het bedrijf wilde verwijzen dat het een ‘moeilijk’ gebied aan kon. De tarieven zouden omhoog gaan van 2 naar 12 Bolivianos (iets meer dan een euro) per m3. Het bedrijf zou 70,000 wateraansluitingen en 38 000 rioolaansluitingen verzorgen, maar toen bleek dat de aansluitkosten voor water en riool waren vastgesteld op $445, verdampte die doelstelling. De Federatie van Buurtcomités (Federacion de Juntas Vecinales, FEJUVE) van El Alto riep op tot staking, waarop de nieuwe president Carlos Mesa het contract opzegde.
Maar net als in 2000 in Cochabamba (toen ging het om het Amerikaanse Bechtel) laat het waterbedrijf zich niet wegjagen. Het dreigt een schadeclaim tegen Bolivia in te dienen bij het International Center for the Settlement of Investment Disputes (ICSID) van de Wereldbank. Het Franse bedrijf ziet niet waarom er zo’n stennis wordt gemaakt – het stelt dat het de laagste watertarieven in Bolivia vraagt en tot dusver goede diensten heeft geleverd. Nu Suez niet blijkt te willen onderhandelen willen de buurtcomités het bedrijf desnoods met geweld verjagen. Dit zal Mesa wederom in een lastig pakket brengen, en de internationale vrees voor ‘politiek risico’ bij investeringen in Bolivia alleen maar vergroten.
Het is tevens duidelijk dat er iets moet worden gedaan aan de abominabele watervoorziening in Bolivia, een land waar water niet schaars hoeft te zijn maar de distributie en kwaliteit rampzalig zijn. Als privatisering niet de oplossing is, zijn er niet veel opties over voor de straatarme republiek, die nu ook de Nederlandse ontwikkelingshulp gestaag ziet afnemen.
De oppositie heeft echter geen boodschap aan zulke argumenten. MAS scoorde ook goed bij de lokale verkiezingen afgelopen december, waardoor de partij op verschillende bestuursniveau meer invloed krijgt. De partij proeft de smaak van succes, lid van de Commisie voor Economische Ontwikkeling van de Kamer van Afgevaardigden stelt dat de huidige ontwikkelingen het noodzakelijk maken alle nutscontracten te herzien.
De uitholling van het centrale gezag komt niet alleen van de inheemse bevolking – Quechua in de vallei van Cochabamba of de Aymara van de altiplano en El Alto. . Intussen heeft Mesa ook in een ander conflict, met de stad Santa Cruz, een nederlaag moeten slikken – de relatief welvarende en blanke stad eist, en krijgt, een grotere mate van autonomie, en mag de eigen gouverneurs aanstellen, een mogelijke stap naar verdere federalisatie van Bolivia.
Is de revolutie nu aanstaande? Nauwelijks - de oppositie tegen de centrale overheid lijkt niet erg nationaal te zijn, eerder een samenraapsel van lokale initiatieven. Wel is duidelijk dat de zwakke overheid zijn greep op haar bevolking verliest. Een overmoedige oppositie zal dat vacuum graag uitbuiten.
 E-Mail: info@risq.nl  Website: http://www.risq.nl
|
| Lees meer over: globalisering zonder rubriek | | aanvullingen | | | Cochabamba nog bezig | Kees, XminY - 02.03.2005 14:49
De legendarische eerste wateropstand, in de Boliviaanse stad Cochabamba, is in feite nog gaande. Het consortium dat het drinkwater had willen opkopen en uitbaten (olv. de Amerikaanse multinational Bechtel) heeft 25 miljoen dollar schadevergoeding geclaimd toen een volksopstand de privatisering onmogelijk maakte. Maar - mede onder druk van acties - Bechtel heeft zich nu neergelegd bij een symbolische schadevergoeding van een paar centen.
Een ander lid van het consortium ligt nu dwars en weigert de schikking te accepteren. Het betreft het Spaanse Abengoa. Dus nu moet die onder druk gezet worden om de realiteit te accepteren (niemand wil watermultinationals).
Nadere uitleg en voorbeeldbrieven om te sturen/emailen hier te vinden:
(brieven) http://www.globalinfo.nl/article/articleview/538/1/2/
Meer info: http://www.globalinfo.nl/article/articleview/488/1/2/
| |
| aanvullingen | |
