Dodenherdenking rechts en nationalistisch
Paul Treanor - 03.05.2003 14:00
Ook de officiële richtlijnen bevestigen het beeld: een volks-nationalistische herdenking naar LPF-model.
Dodenherdenkingen zijn deel van de politieke cultuur van nationale staten. Ze zijn niet zo zeer gericht op de doden, als op het versterken van de gemeenschappelijke identiteit van de levenden. De doden worden als 'onze doden" geëerd, en daardoor ontstaat een onderlinge band tussen de inwoners van het land, naast hun gedeelde cultuur en taal. Bovendien ontstaat er een band tussen de huidige generatie en het verleden - vooral belangrijk als de doden meer dan een generatie verwijderd zijn van de huidige jongeren. Alle nationale staten drijven op deze combinatie van gerichtheid op het verleden, trans-generationele verbanden, collectieve identiteit, en collectieve mythes.
'Nationaal' betekent ook hier, zoals gewoonlijk, racistisch. De Nederlandse natie wordt vooral gezien als een volksgemeenschap, afstammelingen van de vroegere inwoners van het land. Wie geen Nederlandse voorouders heeft - immigranten en allochtonen - wordt dus nooit voor volwaardige Nederlander aangezien. De dodenherdenking zelf versterkt dit beeld, het impliceert dat je niet erbij hoort, als je ouders of grootouders de oorlog niet hebben meegemaakt. Dat wordt expliciet gemaakt in de opzet van de herdenking: Nederlanders en 'rijksgenoten' worden herdacht, overige buitenlanders niet, en ze worden ook niet uitgenodigd. Uit de officiële richtlijnen van het Nationaal Comité 4 en 5 mei...
"Tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei herdenken we allen - burgers en militairen - die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesmissies."
Maar uit de voorbeelden op hun website blijkt dat 'allen' toch 'alle Nederlanders' betekent. De Engelse versie is duidelijker:
"Remembrance Day is a tribute to all Dutch victims of war. Special honour is paid to civilians and to members of the armed forces who fell in the Second World War, and to all Dutch nationals who have lost their lives since, in other wars or in peacekeeping operations. Three special wreaths are placed for civilians who died in Europe in 1940-1945: one for members of the Resistance, one for victims of persecution, and one for civilian casualties. A separate wreath is laid for those who fell in Asia, and another for the servicemen and merchant marine crews who gave their lives in the line of duty."
Buitenlanders zijn niet welkom tijdens de herdenking, dat wordt door het Nationaal Comité openlijk verkondigd..
"Op 4 mei gaat het om een nationale herdenking....Het nationale karakter betekent voor het uitnodiging beleid dat dit primair gericht is op de mensen die deel uitmaken van het Koninkrijk der Nederlanden. Doorgaans wordt geen enkele buitenlandse vertegenwoordiger in die hoedanigheid officieel uitgenodigd bij de herdenkingsplechtigheid, noch van geallieerde landen, noch van andere landen."
De nationale vlag neemt dan ook een prominente plaats in bij de herdenkingen, en verdringt daarbij de andere vlaggen. Als Turkije een voetbal-wedstrijd wint, mag je met de Turkse vlag op de Dam zwaaien - maar probeer dat niet op de avond van 4 mei.
Het is dus geen wonder dat de herdenking deels een anti-buitenlander, anti-immigrant, en anti-allochtoon bijsmaak heeft. De Nederlandse vlag is nu eenmaal de vlag van de LPF geworden, zwaaien met de driekleur is een racistische statement, en het is ook bij voorkeur het symbool voor neo-nazis in Nederland. In andere landen gebeurt dat al langer, in Engeland bijvoorbeeld is het zwaaien met de nationale vlag altijd bedoeld als gebaar tegen de minderheden. Ze begrijpen dat ook, en verwerpen de Britse vlag als nationaal symbool - "ain't no black in the Union Jack". Na de dood van Pim Fortuyn heeft Nederland definitief de overgang gemaakt, naar een land waar de nationale vlag niet voor iedereen is bedoeld. Het multi-culturalisme is dood, Nederland heeft officieel gekozen voor een mono-culturele nationale identiteit, en eist officieel assimilatie. De nationale vlag is het symbool geworden van een assertieve Hollandse identiteit, het is in die zin een oorlogsverklaring aan de niet-geassimileerde minderheden. In dit klimaat wordt de dodenherdenking gaandeweg een LPF-manifestatie, de boodschap is "Nederland voor de Nederlanders".
Het is helemaal niet onlogisch dat de dodenherdenking LPF-ers en andere volks-nationalisten aantrekt. In die kringen wordt de immigratie herhaaldelijk vergeleken met de Duitse inval in mei 1940, en de aanwezigheid van allochtonen met de Duitse bezetting. Deze beeldvorming wordt aangemoedigd door de nadruk op 1940-1945 in de nationale identiteit, waarbij het fascisme als ideologie geen rol speelt. Een gabber-skin met de Nederlandse driekleur op zijn bomber-jack, en een 'Eigen Volk Eerst' t-shirt daaronder, kan deelnemen aan de dodenherdenking, en zich emotioneel identificeren met gefusilleerde verzetsmensen. In zijn ogen hebben ze het opgenomen voor hun vaderland, voor de natie, voor de nationale identiteit: hij ziet ze niet als links, of progressief of multicultureel, of 'anti-fascistische'. En gelijk heeft hij, want het verzet was inderdaad voor 95% een nationalistisch verzet tegen een buitenlandse bezetting. Als je de gestorven verzetslieden tot leven zou wekken in het Nederland van 2003, dan zouden de meesten op de LPF of SGP stemmen.
De dodenherdenking heeft dus een nationaal en rechts character. Het gaat uit van de hogere waarde van een Nederlandse leven, en het verheerlijkt de koloniale oorlogen. Ook de militairen die vochten in koloniale oorlogen worden herdacht, maar niet hun tegenstanders of burgerslachtoffers - hoewel ze destijds ook formeel 'Nederlandse onderdanen' waren. Ook militaire doden tijdens de herkolonisatie-oorlogen in Bosnië en Kosovo worden herdacht. Ook hier geldt dat hun burgerslachtoffers - bijvoorbeeld bij de bombardementen op Belgrado - niet worden herdacht. Niet-Nederlanders worden uitgesloten, zowel van de nationale geschiedenis (mythe) als van de formele herdenking zelf.
 Website: http://web.inter.nl.net/users/Paul.Treanor/plana.html
|
