|
|  |
WTO ZIP nummer 22 (1)
werkgroep Globalisering Delft-Den Haag - 13.03.2003 19:35
In deel 1 van dit bulletin: GATS en privatisering (3 artikelen); liberalisering van energiesector en WISE; uitgelekte documenten Europese Commissie over GATS; transcriptie van live interview Commissaris Lamy bij BBC-World.
--------------------------
\
WTO . ZIP >=======================NUMMER 22
/
--------------------------
> Nieuwsbrief van de Werkgroep Globalisering Delft/Den Haag over ontwikkelingen rondom Wereld Handels Organisatie WTO. Verschijnt een- of tweemaandelijks electronisch en gratis, voor abonnement en reakties mail naar:  onyva@xs4all.nl ).
Lou Keune bijt het spits af met een algemene schets van de achtergronden
van privatisering. Hij definieert privatisering als de overdracht van door
(semi)overheidsinstanties of ondernemingen verzorgde taken aan particulier
bedrijven die met winstoogmerk opereren.
Hij plaatst privatisering in de context van een breder proces naar
liberalisering van de economie (neoliberalisme). Sleutelbegrippen daarbij
zijn deregulering, afbraak van belemmering voor internationale handel en
investeringen, flexibilisering van de arbeid, bevordering van concurrentie
en marktwerking, primaat over de economie bij private ondernemingen. Die
liberalisering zien we ook terug daar waar (semi)overheidsinstellingen en
ondernemingen die niet primair geleid worden door winstoogmerken, (een
deel van) hun activiteiten afstoten naar de private sector
(privatisering), respectievelijk zich laten leiden door neoliberale
principes als dat van de marktwerking.
Dit beleid van liberalisering van de economie volgt op de bloeiperiode van
het ontwikkelen van (semi)overheidstaken. Op menig gebied van de
collectieve sector bracht deze inspanning veel goeds, maar riep tevens ook
ernstige kritiek op. Zo werd gewezen op de bureaucratisering en
verkokering van een aantal overheidsvoorzieningen en instellingen,
misbruik van sociale voorzieningen et cetera. En ook ontwikkelingslanden
kenden vergelijkbare problemen, naast corruptie, inflatie, tekorten op de
betalingsbalans, en een explosief groeiende schuldenlast. Deze kritiek op
de collectieve interventies, die tot de jaren 1975-'80 veel goeds
brachten, en de vraag hoe het anders moest, gaven de stoot tot de keuze
voor een beleid van liberalisering van de economie.
Deze keuze was echter niet zozeer gebaseerd op een principiële en
inhoudelijke discussie, alswel op een strijd op ideologisch niveau, waarin
de aanhangers van de collectieve interventies en de staatsbemoeienis zich
- onder meer door de val van de Berlijnse muur en het einde van het reëel
bestaande socialisme - al te gemakkelijk uit het veld lieten slaan door de
voorstanders van de markteconomieën. Het bleek al spoedig dat het
neoliberalisme zijn beloften niet waar kon maken. Vanaf de jaren 1980
barst de kritiek op het liberaliseringsbeleid, waaronder ook de
privatisering, dan ook los. Ervaringen in ontwikkelingslanden en in landen
van de OECD wijzen op groeiende welvaarts- en inkomensongelijkheid. De
milieudegradatie neemt alsmaar toe, zodat in 2001 de biologische
capaciteit van de aarde al met 20% overbelast was. De privatisering van
kennis keert zich steeds meer tegen het algemeen belang en dat van de
armere lagen van de bevolking (zo hebben Amazone-indianen minder recht op
een door hen ontdekte medicinale plant, omdat een farmaceutisch bedrijf
daarop patent verworven heeft). De privatisering van waterleiding leidt in
nogal wat gevallen tot uitsluiting van de armen van toegang tot schoon
water. Uitsluitingen ook in het geprivatiseerde onderwijs en de
gezondheidszorg. Erbarmelijke arbeidsomstandigheden bij de productie van
kleding, schoeisel etc. Ook in ons land zijn er voorbeelden te over:
problemen met de NS; herziening van het zorgstelsel die leidt naar
kwaliteitsdaling en kostenstijging. De hoge schuldenlast van de KPN, het
ontslag van duizenden werknemers, en bedrijven die van het ene land naar
het andere 'hoppen', op jacht naar goedkope arbeid, zoals Philips.
Het is duidelijk dat het neoliberalisme zijn pretentie dé oplossing te
bieden niet waar kan maken. Maar om te voorkomen dat bij de vraag hoe de
economie moet worden ingericht opnieuw oppervlakkig en op een
ideologiserende manier wordt gediscussieerd, zal een aantal principiële
kwesties en argumenten niet kunnen worden genegeerd. Lou Keune wijst op:
1. Efficiëntie. Bij de inrichting van een nieuwe economie zullen de
inefficiënties van de door private winst geleide producties en
dienstverleningen vermeden moeten worden, zoals: de hoge kosten van
reclame, marketing; steeds meer 'managers' die werken in functies die
niets voortbrengen; overinvestering vanwege de concurrentie; werkloosheid
en fysiek kapitaalvernietiging; verspillend consumentengedrag.
2. En dan is daar ook het democratisch tekort. Wie heeft het voor het
zeggen? In plaats van democratische controle zien we bijvoorbeeld allerlei
vormen van internationaal overleg tussen transnationale bedrijven die zich
aan democratische controle onttrekken. Het gaat om grote maatschappelijke
belangen, maar het zijn transnationals en grote bedrijven die eigenhandig
beslissen over plaats en land van vestiging, en daarbij uitsluitend het
winstoogmerk nastreven, met voorbijgaan aan het maatschappelijk belang.
3. Tegenstelling tussen publieke taken en winstoogmerk. Bij de inrichting
van een nieuwe economie zal vermeden moeten worden dat de winstgevendheid
van bedrijven prioriteit krijgt boven de basisbehoeften van mens en
natuur, nu en in de toekomst.
4. Tegenstelling tussen individuele bedrijfskosten en maatschappelijke
kosten. Met het oog op het winstoogmerk streven bedrijven naar
minimalisering van de eigen, individuele bedrijfskosten door onder andere
allerlei maatschappelijke kosten niet mee te rekenen en dus ook niet op
zich te nemen: wie draait er op voor de kosten van werklozen, zieken,
milieudegradaties? Als deze kosten zouden worden meegenomen bij het
huidige stelsel van nationale rekeningen, zou men moeten vaststellen dat
er vanaf 1980 geen sprake meer is van economische groei, maar van
economische achteruitgang.
5. De groeidwang die het neoliberalisme zo kenmerkt, zal in een nieuwe
economie afwezig moeten zijn. Voor landen als Nederland zou in plaats van
groeidwang eerder sprake dienen te zijn van 'krimpeconomie' of 'economie
van het genoeg'. Groeidwang staat in functie van de winstmaximalisering
van bedrijven en de bedreiging van de werkgelegenheid.
6. In een nieuwe economie zal de nadruk moeten vallen op solidariteit in
plaats van op concurrentie die in het neoliberalisme noodzakelijk is:
concurrentie tussen bedrijven, tussen landen (en volkeren) en groepen van
landen (en volkeren), tussen sociale lagen, maar ook tussen
dochterondernemingen, afdelingen, arbeidsgroepen en individuen. Mensen en
collectiviteiten worden voortdurend tegen elkaar opgejaagd, waarbij
fundamentele waarden als solidariteit en sociale rechtvaardigheid
onderdrukt worden.
II. 'Privatisering en GATS-onderhandelingen' door Mirjam Vander Stichele,
SOMO ().
In Nederland zijn bijna alle publieke diensten al geprivatiseerd. Alleen
een deel van de gezondheidszorg, van onderwijs en watervoorziening is nog
in publieke handen.
Als bedrijven gaan privatiseren komen ze niet alleen op de markt van
nationale, maar onmiddellijk ook op die van de internationale
concurrentie. Dit heeft consequenties die vaak vergeten worden. De kans
bestaat dat die Nederlandse geprivatiseerde bedrijven overgenomen worden
door (grotere) buitenlandse geprivatiseerde bedrijven. En die aanwezigheid
op de internationale markt noodzaakt ook tot zoveel mogelijk winstgeving,
om in die internationale concurrentie te kunnen groeien en het hoofd boven
water te houden.
Wat is het GATS-verhaal? Geliberaliseerde en geprivatiseerde diensten
komen in het GATS-verdrag, en dat verdrag zet de liberalisering en
privatisering vast, dat wil zeggen dat het door dit verdrag bijna niet
meer mogelijk is een (deel van een) geprivatiseerde dienst terug te nemen.
Wat de GATS voorts doet is rechten geven aan bedrijven. De definitie van
'handel in diensten' is zeer breed, en omvat vele sectoren, ook de
essentiële, zoals waterdistributie, gezondheidheidszorg, onderwijs,
energie, telecom, financiële diensten, zoals banken en zorgverzekeringen.
Die rechten houden onder andere in dat:
a. buitenlandse bedrijven hier binnen kunnen komen, en dat overheden geen
normen mogen hanteren die handelsbeperkend zijn voor de diensten die in de
GATS zijn opgenomen,
b. buitenlandse bedrijven dienen op dezelfde manier behandeld te worden
als eigen, nationale bedrijven. Dit betekent bijvoorbeeld dat de overheid
niet kan verhinderen dat winsten naar het buitenland vloeien.
c. overheden moeten voorzieningen treffen voor buitenlandse bedrijven om
in geval van ontevredenheid over een overheidsbeslissing, te kunnen
protesteren.
Weer een andere GATS-regel luidt dat de overheid transparant moet zijn in
haar regelgeving. Diezelfde eis wordt echter niet gesteld ten aanzien van
bedrijven.
Bedrijven krijgen rechten, maar de overheid krijgt in de GATS slechts zeer
beperkte mogelijkheden toegewezen. Dat geldt bijvoorbeeld ingeval de
overheid bedrijven zou willen corrigeren die klanten schaden of een
slechte kwaliteit dienstverlening leveren. Diezelfde ongelijkheid is
overigens ook te vinden in de globalisering: rechten van bedrijven zijn
internationaal vastgezet, maar sociale- en milieuwetgeving niet, evenmin
consumenten- en werknemersbescherming. GATS is de globalisering tot in de
kern van de maatschappij: diensten die aan de grote internationale markt
worden overgeleverd.
Gats-onderhandelingen zijn pas sinds 1995 aan de gang. De eerste fase was
dat ieder land dienstensectoren moest aangeven waarvan ze willen dat
andere landen die openstellen ('requests'). Beperkende maatregelen voor
die openstelling, vaak bedoeld voor bescherming van de nationale
veiligheid of consumenten, moesten dus verdwijnen.
De volgende fase is dat landen moeten aangeven welke sectoren ze zelf
willen openstellen ('offers'). De voorbereidingen hiervoor zijn in de EU
tot nu toe besloten geweest. Onder protest van NGO's tegen deze
beslotenheid en onder hun aandrang op goede debatten met publiek en
parlement hierover, heeft de EU nu voor het eerst een persconferentie
gehouden over de conceptlijst van open te stellen diensten. En het is
onder die druk van de NGO's dat niet zo heel veel diensten ter
privatisering werden voorgelegd. Naast de vele diensten die al eerder
geprivatiseerd werden, betreft het nu voornamelijk professionele diensten,
zoals advocatuur, postbedrijven, milieudienst, afvalverwerkingsbedrijven,
toerisme, transportdiensten. Wil men deze sectoren privatiseren ja of nee?
Het toegewezen tijdspad is kort: 31 maart. Onderhandelingen daarover
gebeuren bilateraal: achterkamertjesonderhandelingen over welke van de
sectoren op de conceptlijst men wederzijds wil openstellen.
III. 'Public Private Partnerships' door Ted van Hees (coördinator van
EURODAD ().
Eurodad is een netwerk van zo'n 50 Europese NGO's in 16 Europese landen.
Naast de schuldenkwestie houdt het zich bezig met het IMF- en
Wereldbankbeleid, speciaal op sociaal en macro-economisch vlak, en met
condities die deze banken ontwikkelingslanden opleggen, bijvoorbeeld wat
betreft liberalisering en deregulering.
Hij gaat eerst in op de context van de Public Private Partnerships
(PPP's), e.e.a. aan de hand van zijn ervaringen op de World Summit on
Sustainment and Development (WSD) in Johannesburg. PPP's staan voor een
vorm van samenwerking tussen private ondernemingen en de overheid, in het
onderhavige geval dan met het oog op ontwikkelingsprojecten in de publieke
sector in ontwikkelingslanden. De rol van de overheid in deze vorm van
samenwerking kan de vorm aannemen van bijvoorbeeld financiële
ondersteuning of politieke controle. Vóór de WSD werden wereldwijd al zo'n
220 PPP's afgesloten, in Johannesburg kwam er nog een 60-tal bij, en
daarna groeit dat getal alleen maar verder. Er gaat veel geld in om.
Eurodad maakte zich nogal zorgen over de enorm hype in Johannesburg over
PPP's, vooral omdat een en ander sterk gepushed werd door transnationale
ondernemingen en de VS. Vooral de VS deed dat om aldoende politieke
verdragen die uit de WSD zouden moeten resulteren over milieubeleid en
duurzame ontwikkeling te omzeilen.
Het aangaan van PPP's is sterk gestimuleerd door de VN, en wel op de
volgende 5 terreinen: Water, Energy, Health, Agriculture, Biodiversity
(WEHAB).
De bedoeling was dat transnationals, regeringen en NGO's in goed overleg
en elkaar aanvullend initiatieven op deze gebieden zouden ontwikkelen. De
praktijk is vaak geweest dat transnationals - vooral op gebied van water
en energie - dat met beide handen hebben aangegrepen, onder meer om zo hun
activiteiten te kunnen uitbreiden, en 'mooi weer' te spelen.
De privatisering van de watervoorziening was op de WSD in Johannesburg een
hoofddiscussiepunt en een duidelijk voorbeeld inzake de nadelen van
privatisering van andere publieke diensten. Aan leningen van het IMF en de
Wereldbank worden voorwaarden gesteld, zoals bijvoorbeeld dat mensen
moeten gaan betalen voor diensten die tot dan toe gratis waren. Volgens de
speciale VN-rapporteur op het gebied van rechten op onderdak, leidt
privatisering van waterdiensten tot drie soorten problemen, die ook
illustratief zijn voor privatisering van andere diensten:
a. te veel nadruk op winst en de poging de kosten te dekken,
b. te weinig bereik van kwetsbare groepen,
c. het ontbreken van verantwoordingsplicht van de dienstverleners.
Bovendien blijkt privatisering, als zij eenmaal op gang is gebracht,
moeilijk terug te draaien.
In Johannesburg was een grote coalitie van NGO's actief. Het deel daarvan
dat betrokken was bij politieke beïnvloeding kwam samen in de z.g. Eco
Equity Coalition, waarvan ook milieuorganisaties, de internationale
vakbeweging en consumentenorganisaties deel uit maakten.
(De onderzoekswebsite over privatisering is: Het
bevat gegevens vanaf 1996, over alle terreinen van privatisering die met
publieke diensten te maken hadden en hebben).
In het tweede gedeelte van zijn voordracht gaat Ted van Hees in op de
vraag hoe PPP's zijn te waarderen? Een blinde 'anti'-houding zou niet
verstandig zijn, want volgens hem is het een ontwikkeling die niet tegen
te houden is. Bovendien kunnen publiek en privaat soms vruchtbaar
samenwerken. Hij geeft als voorbeeld het Chili van destijds. Pinocet, toch
een adept van Freedman, heeft de nationalisering door Allende van de
koperproductie nooit teruggedraaid en geprivatiseerd, omdat hij goed wist
dat de inkomsten uit de koperproductie van wezensbelang waren voor de
economie van Chili. Er zijn ook eclatante mislukkingen. Volgens de
Wereldbank zou de geprivatiseerde gezondheidszorg in Zambia zó goed gelukt
zijn dat zij een voorbeeld is voor andere landen. Zo zijn er onder andere
geen wachtlijsten meer. Bij nader toezien echter blijken die lijsten niet
meer te bestaan omdat de mensen de gezondheidszorg niet kunnen betalen, en
dus thuis sterven.
De vraag naar de waarde van de PPP's is een complexe aangelegenheid. Aan
de ene kant zijn er projecten die mislukt zijn, tot minder efficiency en
hogere kosten leiden, aan de andere kant valt er veel te leren van een
verstandig soort privatisering. Door goede organisatie slagen sommige erin
gericht te blijven op dienstverlening aan de armen in plaats van op
winstmaximalisatie. Het zal afhangen van specifieke omstandigheden of een
publieke, een private, of een gecombineerde aanpak van beide aangewezen
is. De filosofie achter goed werkende PPP's is dat winsten op ethisch
verantwoorde en publieke manier worden ingezet. En waar publiek geld wordt
ingezet in combinatie met particulier initiatief, dient speciaal aandacht
gegeven te worden aan de verantwoordingsplicht van beide.
WTO---zzzzzzzzzzzzzzzziiiiiiiiiiiiiiiiiiiiipppppppppppppppppppppp
3. KORTE SCHETS VAN LIBERALISERING EN PRIVATISERING VAN NEDERLANDSE
ELECTRICITEITSSECTOR.
WISE start in maart met een GATS-campagne
WISE (World Information Service on Energy) (1) start per 1 maart een
campagne over GATS en elektriciteit. Deze campagne heeft een heel simpel
doel: 'de EU moet onder GATS geen elektriciteit aanbieden en dat evenmin
van andere landen vragen. En de EU moet bij dit standpunt blijven.'
In de campagne, die loopt tot december 2004 zal WISE een aantal publieke
debatten organiseren. Deze debatten zullen plaatsvinden op of rond
belangrijke momenten in het onderhandelingstraject over GATS. Zo zal er in
september a.s. een debat gehouden worden in aanloop naar de WTO-top in
Cancún. Deze debatten zullen verschillende thema's aansnijden en daar
zullen politici, ngo's, de elektriciteitssector etc. voor uitgenodigd
worden.
Een belangrijk deel van de campagne richt zich op 'het zuiden'. NGO's uit
ontwikkelingslanden zullen nadrukkelijk gevraagd worden om hun ervaringen
te vertellen ... ook in nederland. Vertegenwoordigers van die NGO's zullen
gevraagd worden deel te nemen aan de debatten in Nederland.
Hieronder is de tekst van een spreekbeurt die Bart Brugmans hield tijdens
de infomiddag 'GATS en Privatisering' op 8 februari in Utrecht (inclusief
de beantwoording van vragen uit de zaal) (ingekort en bewerkt door Rob
Bleijerveld)
"Hallo,
ik ben Bart Brugmans van WISE (1) en ik zal een korte schets geven van de
liberalisering en privatisering in de Nederlandse elektriciteitssector.
Tot 1998 was de Nederlandse overheid verantwoordelijk voor de
elektriciteitsproductie. In 1998 werd de nieuwe elektriciteitswet
aangenomen waarin de elektriciteitsbedrijven geprivatiseerd zijn. De
vroegere overheidsbedrijven zijn dus nu opgedeeld. De groten kennen we
allemaal, zoals Essent, Nuon, Eon en Eneco.
De liberalisering van de elektriciteitsmarkt gaat in stappen. Op 1 januari
1999 is de markt geliberaliseerd voor grootverbruikers. Grote bedrijven
konden toen zelf hun elektricteitsleverancier gaan kiezen. Die zijn gaan
onderhandelen en er hebben toen wat verschuivingen plaatsgevonden. Daarna
is op 1 juli 2001 de markt voor 'groene' elektriciteit opengegaan voor
iedereen. Iedereen kon vanaf dat moment 'groene' energie kiezen en kon ook
bepalen waar ze die wilde kopen. Op 1 januari 2002 is de
elektriciteitsmarkt opengegaan voor middengebruikers. En op 1 januari 2004
zal de markt opengaan voor kleingebruikers (2). Vanaf 1 januari 2004 kan
iedereen kiezen welke elektriciteit die waar wil kopen.
Niet volgens het model
De geliberaliseerde energiemarkt wordt gezien als een succes en dan wordt
altijd verwezen naar de 'groene' elektriciteit. Er zijn 1,4 miljoen
Nederlandse huishoudens die 'groene' stroom afnemen. Het overstappen is
echter versneld door allerlei belastingvoordelen. Maar de meeste mensen
hebben 'groene' elektriciteit afgenomen van de bestaande
energieleverancier. Ze zijn helemaal niet massaal overgestapt naar andere
energieleveranciers. Die leveranciers proberen natuurlijk zo goed mogelijk
aan klantenbinding te doen, zoals met de 'roos van Essent' (3). En ze
proberen allerlei (verschillende) diensten aan te bieden, zoals
elektriciteit, internet, telefonie, kabel en gas. Gas wordt ook
geliberaliseerd op 1 januari 2004. Nuon heeft aangegeven dat ze ook graag
waterbedrijven erbij willen hebben ....
Met electriciteit is het anders dan bij het kopen van een brood. Is het
brood bij de eerste bakker te duur dan loop je gewoon wat verder. Uit
gesprekken blijkt dat mensen niet gaan shoppen voor 'groene energie'. Het
is zo dat ze het makkelijker vinden als de kosten voor alle diensten op
één rekening staan en ze in één keer
alles kunnen betalen.
GATS en mogelijke gevolgen
Gaat elektriciteit straks onder het GATS-verdrag vallen? Dat is een
interessante vraag. Afgelopen woensdag (5 februari) is er een document
uitgekomen van de Europese Commissie waarin elektriciteit niet genoemd
wordt als een van de aangeboden diensten. Dat wil dus helemaal niet zeggen
dat dat ook zo blijft. En wie weet valt het onder een ander dienstaanbod
en zit het daarin verborgen ....
De eerste privatiseringsstappen zijn heel duidelijk gezet in de Europese
Unie, met Groot-Brittannië en Spanje voorop. In Groot-Brittannië wordt
echter nu al weer gepraat over het re-nationaliseren van British Nucleair
Fuel. BNF houdt zich bezig met kernenergie en werd geprivatiseerd. Het
probleem is alleen dat de investeringskosten zo hoog zijn en de
investeringsterugverdientermijn zo lang bij grootschalige
energievoorzieningen dat ... Als je een energiecentrale wilt neerzetten en
dat geldt zeker voor kerncentrales dan duurt dat van planning tot en met
bouw 10, 15 jaar. En dan duurt het nog 20 jaar tot je de investeringen
terugverdiend hebt. BNF is het tot nu toe niet gelukt om investeerders te
interesseren en er dreigt nu faillissement. Bij re-nationaliseren komt
het bedrijf weer in publieke handen en dan draait het publiek op voor de
kosten. Terwijl iedereen beloofd was dat het goedkoper zou worden en beter
zou gaan.
Nederland
Voor een deel zijn bedrijven hier geprivatiseerd en geliberaliseerd en wat
voor dingen staan nu al op gespannen voet met het overheidsbeleid? Neem
bijvoorbeeld energiebesparing, de gerichtheid van bedrijven op het maken
van winst staat daarmee op gespannen voet. Nuon heeft een hele tijd
energiebesparingsteams gehad. Die kon je langs laten komen en dan gingen
ze met je je huis dóórlopen en legden uit hoe je met eenvoudige
maatregelen energie kan besparen. De teams werden vaak ook ingezet bij
mensen die problemen hadden met het betalen van de rekeningen. Nu worden
mensen echter afgesloten, energiebesparingsteams zijn opgeheven en het is
dus duidelijk geen prioriteit meer voor Nuon. Ook gingen de bedrijven
0900-nummers instellen en dat kost geld, de wachttijden zijn lang, nou ja
dat soort dingen.
Borssele
Een frappante kwestie die nu actueel is .... is Borssele. WISE vecht tegen
kernenergie overal op de wereld en wij hebben vragen gesteld over
Borssele. Borssele zou dicht gaan, gaat niet dicht, gaat wel dicht. Nou ja
wanneer dat weet niemand. We vroegen zowel eigenaar Essent als de
overheid: wie gaat er nou eigenlijk over de sluiting van Borssele, wie
beslist daar straks over? Is dat de overheid? Nee, zegt de overheid,
eigenaar Essent moet beslissen of die dicht gaat. Essent zegt tegen ons:
Nee het is de overheid die moet beslissen of wij langer door kunnen gaan
of niet. Een rare situatie, niemand is verantwoordelijk. Ja, of ze zijn
allebei verantwoordelijk. Maar je krijgt niet voor elkaar dat ze daar
duidelijk over worden.
Opknippen en vragen
Een ander punt is dat de elektriciteitsmarkt wordt opgeknipt in stukjes.
Je hebt de producenten, de regionale netwerkbeheerders en de leveranciers.
De regionale netwerkbeheerders zorgen er voor dat de electra je thuis
inkomt. De leverantieprijs is nu opgebouwd uit vaste tarieven die zijn
vastgesteld door de overheid. Dat wordt straks losgelaten. Voor het beheer
van het hoogspanningsnetwerk zal de overheid verantwoordelijk zijn en
blijven. De leveranciers en producenten moeten voor het gebruik daarvan
een vaste prijs gaan betalen.
Er zijn een aantal vragen, bijvoorbeeld hoe de dienstverlening er uit komt
te zien op meer lokaal niveau. Wie zal binnenkort verantwoordelijk zijn
voor de aansluiting naar je huis, wie zal de investeringen doen? De
afgelopen hebben de kranten bol gestaan van die energie-uitval. En de
bedrijven roepen allemaal: ja, maar dat is veel minder dan vroeger en
jullie letten daar nu meer op.
Ik was in Porto Alegre twee weken geleden en daar zat meneer DeLeuze uit
België en die had een verhaal over het aanleggen van een windmolenpark in
zee. En hij zei: er zijn zat investeerders te vinden die een windmolenpark
aan willen leggen in zee, maar alleen is er niemand die de kabel naar land
wil betalen. Iedereen vind dat de overheid dat moet doen ....
Grootschalige energieopwekking is lang niet altijd voordeliger en beter.
Neem het voorbeeld van de elektriciteitscrisis in California. Op de
commerciële markt steeg daarbij de prijs naar 377 dollar per MegaWattUur.
Maar er waren ook heel kleine elektriciteitsbedrijven, bijvoorbeeld in San
Francisco staat er een, en die hadden gewoon een prijs van 30 dollar voor
een MegaWattUur! En dat op de top van de elektriciteitscrisis. In Amerika
beginnen nu, ook na het ENRON-schandaal, gemeentes en communities te
denken over kleinschalige, lokale energieopwekking om niet afhankelijk te
zijn van grote bedrijven.
Ik wou het hier even bij laten."
Zeggenschap
Een informatieve vraag uit de zaal: "Je zei dat de aandelen van
energiebedrijven nog in handen zijn van overheden. Maar het energiebedrijf
in mijn regio - de EMH - is verkocht aan Eneco. De gemeentes hebben hun
kassen vetgespekt met de opbrengst van de aandelen. Onze gemeente heeft
hier dus geen zeggenschap meer. Ligt dat nu bij een andere overheid?"
Bart: "Bij verkoop door een gemeente komt de zeggenschap in grotere mate
te liggen bij de overige aandelenbezittende overheden."
Terugvalregeling
Andere vraag: "Stel dat in Nederland alle energiebedrijven geprivatiseerd
worden en er komt een of andere concurrentieslag en de prijs daalt. Binnen
drie jaar is iedereen failliet omdat ze elkaar kapot concurreren. Dan
betekent dat de Nederlandse overheid dat op een gegeven moment zal moeten
gaan overnemen zoals in Groot-Brittannië. Komt deze vraag voor bij de
onderzoeken die jij gedaan hebt?
Ik hoor daar nooit over als men wil gaan privatiseren."
Bart: "In principe is de struktuur aanwezig in Nederland. Ik weet niet hoe
lang jij het zonder elektriciteit kunt uithouden maar na 1 dag zal dat
vervelend worden en dan zal de overheid gaan ingrijpen. En op welke
manier, dat weet ik niet."
Reactie van iemand anders: "In een rapport van het Centraal Planbureau
over de verandering van het zorgstelsel wordt door het CPB niet gesproken
over verzelfstandigen maar over privatiseren. Het Planbureau zegt ook dat
aan privatiseren grote gevaren vastzitten dus willen ze terugvalopties.
Het is voor het eerst dat ik dat hoor dat bij privatisering de term
'terugvalopties' gebruikt wordt. Dus als het fout gaat - bijvoorbeeld het
kan te duur worden, de kwaliteit kan achteruit gaan of er kan een te grote
concentratie komen van die zorgndernemingen - dan moet de overheid weer
terug kunnen komen. Het geeft overigens aan dat het Planbureau ook heel
erg kritisch is over privatisering. Dat geldt ook voor de energiesector
trouwens."
Reactie uit zaal: "Dat kan een goedkope manier zijn om veel winst te maken
en schulden vervolgens op de overheid af te wentelen..."
Andere reactie: "En bovendien is het de vraag of vervolgens door die
bedrijven aangevochten wordt bij de WTO dat de overheid ingrijpt."
Leveringsplicht
Opmerking uit zaal: "Ik had juist begrepen dat als het onder GATS valt
dat het dan niet meer teruggedraaid mag worden naar een publieke dienst."
Bart: "Stel je woont in Utrecht en je gaat 'groene' stroom kopen bij een
bedrijf wat niet eens een productiefaciliteit heeft maar die jou stroom
levert. Als dat bedrijf failliet gaat dan heeft de REMU (energiebedrijf
Utrecht) de plicht om jou energie te blijven leveren. Maar hoe dat dan zit
als NUON failliet gaat. Dat is misschien een testcase. Dat is misschien
een van de vele vraag die burgers moeten gaan stellen."
Noten:
(1) Bart is 'nucleair campaigner' bij World Information Service on
Energy (T: 020 - 6126368; F: 020 - 689 21 79;
E: wiseamster@antenna.nl ; W: )
(2) "Op dit moment zijn de aandelen van energiebedrijven nog in handen
van gemeenten en provincies, niet meer van de rijksoverheid. Die
heeft er dus in principe niks meer over te zeggen. De situatie is
een overgangssituatie, het is erg onduidelijk allemaal. Toch zou je
kunnen zeggen dat de energiebedrijven in principe nu al privaat zijn.
Pas na 1 juli 2004 zijn gemeenten en provincies volledig vrij in hun
handelen, want dan zijn de aandelen van de bedrijven vrij
verhandelbaar. De lagere overheden zullen dan waarschijnlijk de
bedrijven willen verkopen aan de hoogste private bieder. Toch is de
regelgeving hieromtrent nog steeds niet rond, dus wie weet duurt
het langer."
(3) ongevraagd 'kadootje' van Essent aan haar klanten.
Meer info:
- (info over electriciteit en links).
- (Binnenkort zijn hier de
Nederlandse vertalingen te vinden van de teksten van de
TNI-website).
WTO---zzzzzzzzzzzzzzzziiiiiiiiiiiiiiiiiiiiipppppppppppppppppppppp
4. GATS-ONDERHANDELINGSINZET EUROPESE COMMISSIE UITGELEKT
Dringende oproep mee te helpen met analyse van gevolgen!
Door recent 'lekken' is de onderhandelingsinzet van de Europese Commissie
voor dienstenliberalisering eindelijk openbaar! Het betreft door de
Europese Unie geratificeerde documenten over gevraagde marktopeningen van
juli 2002 (1), en het concept van de Europese Commissie voor aanbod van
marktopeningen dat vóór 31 maart bij de WTO ingeleverd moet worden (2).
Hiermee kunnen burgers en parlementen in Europa (en daarbuiten) eindelijk
nagaan welke (mogelijke) negatieve gevolgen de door de Commissie beoogde
dienstenliberalisering zal hebben.
Het is duidelijk dat Unie en Commissie niet beticht kunnen worden van een
werkelijk demokratische en transparante houding. Jarenlang is er van
verscheidene kanten tevergeefs aangedrongen op openbaarmaking van de inzet
van de EU bij de WTO-onderhandelingen over diensten. Commissaris voor
Handel Lamy weigerde pertinent om inzage te geven; een paar vage
samenvattingen op de website van Commissie, ondermeer in juli 2002 over de
gedane 'verzoeken', is het enige dat naar buiten werd gebracht.
Europarlement en nationale parlementen zijn voor zover mogelijk door
Commissie en ministers van economische zaken van de lidstaten steeds voor
voldongen feiten geplaatst. Slechts een enkele Europarlementariër kreeg -
onder voorwaarde van absolute geheimhouding - inzage in de documenten,
maar van een algemene invulling van het demokratische recht van inzage en
inspraak is geen sprake geweest. Nu is er dan eindelijk materiaal voor
handen om dit alles aan de kaak te stellen.
"Vraag'-lijsten
Op 19 april 2002 lekte de inhoud uit van het Commissie-voorstel voor de
'vraag'-lijsten die de Unie vóór 31 juli dat jaar moest inleveren bij de
WTO. De voorstellen - gepubliceerd op de website van GATSwatch - omvatten
de verzoeken voor marktopening aan 29 WTO-lidstaten en waren op dat moment
nog niet door de EU-lidstaten geratificeerd. Ondanks de beperkte omvang en
het voorlopige karakter van de documenten was het mogelijk een globale
indruk te krijgen van de dienstenmarkten die de Commissie met name in
zuidelijke staten wil openbreken. De eind februari jl. openbaar gemaakte
informatie betreft het volledige en definitieve pakket van 'vragen' van
juli 2002. Het gaat om de 'vraag'-lijsten aan in totaal 109 WTO-lidstaten.
Daaronder zijn de inmiddels bijgewerkte en uitgebreide 'vraag'-lijsten aan
de eerder genoemde 29 staten. Nú kan er een begin gemaakt worden met het
maken van een volledige en uitgebreide analyse van de intenties van de
Unie. En de regeringen van arme staten kunnen het overzicht gebruiken om
zich wellicht beter te wapenen voor de bilaterale onderhandelingen met de
EU na 31 maart.
Urgent: analyse nodig tbv moratorium
Vanwege de krappe GATS-agenda maakte de World Development Movement (WDM)
op 25 februari al een voorlopige analyse van de gevolgen van de gelekte
'vraag'-lijsten (3). 31 Maart is de sluitdatum voor het inleveren van de
'aanbod'-lijsten en in de onderhandelingen die aansluitend daaraan
beginnen spelen ook de 'vraag'-lijsten weer een rol.
Het wordt door WDM en een aantal andere groepen van groot belang geacht
dat organisaties wereldwijd nu gaan meehelpen met het maken van een
volledige en diepgaande analyse. Vakbonden, belangengroepen, actiegroepen
worden nadrukkelijk verzocht om de informatie te analyseren en na te gaan
welke mogelijke gevolgen ze hebben voor de mensen in hun eigen
samenleving. En om die kennis te verspreiden met als doel om vóór 31 maart
zoveel steun te verwerven voor de eis tot een moratorium op GATS.
De lekken van de 'vraag'lijsten' laten volgens de WDM duidelijk zien, dat:
- de EU zich in grote mate richt op de dienstensectoren in de armste
staten.
- de EU zich op staten richt met effectief funktionerende diensten-
voorzieningen die níet op markt-systemen zijn gebaseerd.
- de verzoeken tot marktopening door de EU wel degelijk ook gericht
zijn op publieke diensten.
- de eis van de EU voor bindende GATS-afspraken demokratische
beleidsvorming zal ondermijnen in juist díe staten waar men zich
succesvol verzette tegen liberaliseringsbeleid van de eigen regering.
- de sector-specifieke verzoeken van de EU - indien daarmee ingestemd
wordt - regeringen de mogelijkheid ontneemt tot regulering van
investeringen in het algemene belang.
- de EU de intentie heeft om overkoepelende reguleringsrechten in arme
staten uit de weg te ruimen.
Voorlopige conclusies van WDM:
Ten eerste is de claim van de EU dat het een 'ontwikkelingsagenda'
nastreeft holle retoriek (4). De agenda van de EU is uitsluitend gericht
op bevoordeling van de eigen multinationale ondernemingen.
Ten tweede zouden de 'vraag'-lijsten onderwerp moeten zijn van openbaar
onderzoek. De geheimhouding is eenvoudigweg niet acceptabel en het is
spijtig dat een 'lek' de enige manier is waarop het publiek er inzicht in
krijgt.
Concept 'Aanbod'-lijsten
Corporate Europe Observatory maakte bekend dat sinds 18 februari 2003 op
de GATSwatch-website 3 gelekte documenten te vinden zijn over aanbod van
dienstenliberalisering in de Europese Unie. De documenten op 6 februari
door de Commissie aan de lidstaten gestuurd en zijn gemerkt als
'restricted'. Het betreft het voorstel voor 'aanbod'-lijsten, een
samenvatting daarvan en een bijlage met uitzonderingen voor artikel
2/'Meest Begunstigde Natie'.
Het voorstel voor de 'aanbod'-lijsten - het 'Initiële GATS-aanbod van de
Europese Commissie' - is een weerslag van de diskussie tussen Commissie en
lidstaten over het uiteindelijke aanbod voor marktopening. Het zal worden
bijgesteld door de 133Commissie (top-ambtenaren van de Europese lidstaten)
en de Europese Commssie en daarna voorgelegd worden ter ratificatie aan de
ministers van de lidstaten. Voor 31 maart zal het definitieve document aan
de WTO moeten worden aangeboden.
Tijdelijke uitzonderingen
De lijst toont de intentie van de Commissie om de dienstenmarkten voor
ondermeer postbezorging, milieu, telecommunicatie, distributie (waaronder
winkeldiensten), transport en financiele transacties verder te openen voor
internationale concurrentie. Een aantal sectoren zijn echter
(gedeeltelijk) uitgezonderd van verdere marktopening. Het betreft de
audiovisuele sector, onderwijs, gezondheidszorg, energie en drinkwater. Op
5 februari maakte Lamy nl. bekend dat daarvoor een uitzondering gemaakt
wordt. Deze mededeling heeft een aantal NGO's even op het verkeerde been
gezet, want de opmerkingen van Lamy leken enigszins tegemoet te komen aan
de kritiek die eerder losbarstte ten aanzien de zogenaamde consultatie van
december en januari (zie WTO.ZIP nr 21).
Kort daarna werd een en ander echter opgehelderd. Ten eerste is in een
eerder stadium van de GATS-onderhandelingen al besloten om de onderwijs-
en gezondheidszorgssector voor een deel te liberaliseren, dus blijft er
weinig over om uit te zonderen. Tot nu toe werd de afgesproken
liberalisering echter niet omgezet in concrete marktopening zodat daarover
verwarring kon ontstaan.
Daarnaast bleken verlenging van de sluitdatum van de consultatie geen
'tegemoetkoming' van de Commissie aan haar critici. Het is een gevolg van
meningsverschillen binnen de Unie over reikwijdte en diepgang van
marktopeningen op gebied van cultuur en onderwijs (5). Gezien de inzet van
de Commissie en het karakter van de GATS-onderhandelingen - nl.
'progressief' - zal dit alles in feite niet meer dan een tijdelijke
beperking betrffen. Daarbij kan er tot het moment van defitieve
vaststelling van 'aanbod' door de Unie nog van alles gebeuren.
Actiedag 13 maart
Een van de dingen die gebeuren is een actiedag op 13 maart waaraan vele
NGO's, vakbonden, studenten- en andere organisaties uit heel Europa aan
mee doen. De acties gericht op openheid door de EU en een moratorium van 1
jaar dat een uitgebreid en openbaar onderzoek mogelijk maakte naar de
gevolgen in Europa en daarbuiten. Voor een overzicht van de geplande
acties zie:
Rob Bleijerveld
Bronnen:
(1) Een ZIP-bestand met de complete lijst met verzoeken van de EU aan
109 andere WTO-lidstaten is te kopiëren van:
De informatie is ook te vinden op:
(2) * Voorstel voor aanbod:
* 'Meest Begunstigde naties'-uitzonderingen:
* Samenvatting van voorstel aanbod:
Reacties van organisaties die meedoen aan de Stop GATS! Campagne
zijn te vinden op:
En van media op:
(3) 'A preliminary analysis of the EU's leaked GATS requests to 109
WTO member states', World Development Movement
(4) Op basis van gezamenlijk onderzoek van World Development Movement
en de Public Services Research Unit bekritiseerden diverse media
eind februari 2003 de EU-politiek ten aanzien van 'drinkwater'.
Ze maakten gewag van het feit dat de EU liberalisering van de
drinkwatervoorziening in een aantal arme staten nastreeft. En dat
het aan de andere kant de eigen drinkwatervoorziening wil sparen.
Lamy - inverlegenheid gebracht - moest zich zelfs 'live' verdedigen
in een uitzending van BBC-World tegen beschuldigingen van hypocrisie
en pogingen tot privatisering van de drinkwatervoorzieningen in arme
staten met negatieve gevolgen voor de burgers aldaar (zie elders)
(5) Op 28 januari bericht Dr. Stummann aan de GATScrit-maillijst dat
een gerucht er op duidt dat er binnen de ad hoc Commissie Artikel
1335 Diensten van de EU onenigheid is over 'onderwijs' en 'cultuur'.
WTO---zzzzzzzzzzzzzzzziiiiiiiiiiiiiiiiiiiiipppppppppppppppppppppp
5. WATERPRIVATISERING EN DE EU
Vertaling van BBC-interview met Lamy na documenten-lek
De BBC heeft Europees Commissaris Lamy jl. 25 februari aan de tand gevoeld
over de inhoud van gelekte GATS-documenten waaruit ondermeer duidelijk
werd dat de Europese Unie arme WTO-lidstaten onder druk zet met verzoeken
tot opening van hun drinkwatermarkt, maar de eigen markt gesloten houdt.
Er is inmiddels veel kritiek gerezen op het wegwuiven door Lamy van de te
verwachten negatieve gevolgen van verdere dienstenliberalisering in en
buiten Europa.
Erik Wesselius van Corporate Europe Observatory heeft het live (!)
tv-interview van BBC-World met Lamy uitgeschreven. Het is te vinden op:
De Nederlandse vertaling vind
u hier.
Dezelfde dag was er ook een radio-interview met BBC 4 waarin Lamy het
lekken afdeed als een "grap". Toch wist hij niets zinnigs te antwoorden op
de vraag waarom lekken blijkbaar nodig zijn om informatie openbaar te
maken?
Lamy beweert voor de radio dat de gelekte documenten al sinds juli 2002
beschikbaar zijn. Erik Wesselius geeft echter aan, dat de Europese
Commissie op 4 juli 2002 slechts een zeer beknopte samenvatting openbaar
maakte van de gewraakte 'verzoeken voor marktopening' aan 109 andere
WTO-lidstaten. De samenvatting was 10 pagina's lang, terwijl - naar nu
blijkt - de originele documenten duizenden pagina's omvatten ....
Destijds kon een zeer select gezelschap, onder strenge voorwaarden van
geheimhouding, deze 109 documenten inzien. Eén van hen, Europees
parlementariër voor de Groenen, Caroline Lucas, en een van de weinige
leden van het EP die inzage kreeg, vertelde hoe haar was opgedragen om de
papieren in een afgesloten kluis te bewaren. Ze mocht ze niet kopiëren of
per email versturen en moest ze na het lezen vernietigen.
-------
Vertaling van transcriptie van "Water Privatisation and the EU" (BBC World
(TV), 25 February 2003)
Waterprivatisering en de EU
1.
Intro: [...] die de mogelijkheden van arme landen verzwakt om hun eigen
zaken te reguleren. Dit exclusieve verslag is van onze correspondent voor
ontwikkelingslanden David Loyn.
DL: Privatisering van basisvoorzieningen heeft geen goede start gehad in
de ontwikkelingslanden. Enron werd India uitgedreven, nog vóór het bedrijf
ineenstortte. Maar de Europese Unie dringt juist bij een groot aantal
ontwikkelingslanden aan op privatisering van diensten. De volle omvang van
die verzoeken is duidelijk geworden door documenten die gelekt zijn naar
de BBC.
DL: Een van de effecten van dit lek is dat deze landen, waarvan enkele
behoren tot de kleinste en zwakste economieën ter wereld, nu voor het
eerst vernemen wat gevraagd is aan de andere landen op de lijst.
Campagnevoerders zeggen dat het de kloof toont tussen retoriek en
realiteit in Europa. Hoewel de Europese landen zeggen dat ze voorstander
zijn van ontwikkeling zijn ze alleen gericht op het smalle eigenbelang van
multinationals.
Barry Coates (World Development Movement): Vaak is beweerd dat het (bij
GATS - RB) gaat om een ontwikkelingsagenda, terwijl het in feite om meer
van hetzelfde gaat: de voordelen voor onze bedrijven en de toegang tot de
markten van de ontwikkelingslanden.
DL: Trinidad heeft al een voorproefje gehad van privatisering, maar toen
duizend arbeiders hun baan verloren na de verkoop (van hun bedrijf - RB)
kon de koper, de Britse onderneming Severn Trent Water, zijn contract niet
verlengd krijgen vanwege het protest. De leider van dat protest vergelijkt
de Europese verzoeken van nu met slavenhandel: "Ze gebruiken consequent
dezelfde benadering, [...] moderniseer [...] en noem het de WTO, GATS,
maar waar het op neer komt is het plunderen van de rijkdom van onze
natie."
DL: Tijdens de lange onderhandelingen zei een gefrustreerde Indiase
ambtenaar dat het net is als het geblinddoekt najagen van een zwarte kat
in een verduisterde kamer. Door het lekken van deze documenten is
tenminste de blinddoek afgenomen.
David Loyn, BBC News.
2.
Live interview met Pascal Lamy
BBC World (TV), 25 February 2003, 20:00 GMT
Intro: […] 's werelds armste landen om de wetten af te schaffen die de
activiteiten van multinationale ondernemingen beperken. Campagnevoerders
zeggen dat de verzoeken die tijdens de meest recente handelsbesprekingen
doorgedrukt zijn het voor buitenlandse bedrijven mogelijk maken om
essentiële publieke diensten op te kopen zoals water en elektriciteit. Dit
verslag komt van onze correspondent voor ontwikkelingslanden, David Loyn.
DL: De uitverkoop van basisvoorzieningen wordt een van de meest omstreden
kwesties in ontwikkelingslanden. De grote protestmars tijdens de Wereldtop
voor Duurzame Ontwikkeling in Johannesburg ging voornamelijk daarover. De
Zuid-Afrikanen demonstreerden tegen verlies van banen en gestegen prijzen
voor water en elektriciteit na privatisering.
DL: Elders is het is hetzelfde verhaal. In Trinidad verloren duizend
mensen in de watersector hun werk nadat een Britse onderneming, Severn
Trent Water, hun bedrijf overnam. Door het aanhoudende protest was de
onderneming niet in staat na drie jaar het contract te verlengen.
Protestleider uit Trinidad: "Er moet een soort partnerschapregeling zijn,
maar ik denk dat Europa nog steeds de slavenhouder speelt, de grote broer,
de wrede grote broer ..."
Vrouwenstem: Severn Trent gaf de volgende verklaring uit als antwoord:
"Severn Trent Water International's betrokkenheid bij het beheerscontract
leverde een effectievere waterdienst op voor Trinidad en Tobago en
vestigde een goede basis voor de toekomst."
[Bladerend door de gelekte vragen]
DL: Deze documenten, die allemaal met "geheim" ("restricted") gemerkt
zijn, waren tot nu toe niet openbaar. De geheimhouding van het proces
heeft Europa de gelegenheid gegeven de ontwikkelingslanden er één voor één
uit te pikken. Nu is het voor het eerst mogelijk om naast elkaar te zetten
wat politici zeggen en wat ze doen. Terwijl Europa beweert dat de
zeggenschap van overheden over de watervoorziening niet in gevaar is
hebben campagnevoerders het over wereldwijde overname van
basisvoorzieningen omdat land na land gevraagd wordt om belangrijke
markten als water te openen voor buitenlandse investeerders. En het komt
allemaal op hetzelfde neer. De documenten tonen een opvallende
overeenkomst tussen de verzoeken die gesteld worden aan de armste landen
alsof er slechts één weg is naar rijkdom.
Barry Coates (WDM): "Uit deze verzoeken komt duidelijk naar voren dat ze
in belang zijn van multinationale ondernemingen. Dit gaat niet over
ontwikkeling maar voornamelijk over toegang voor multinationals van rijke
landen tot de hulpbronnen in ontwikkelingslanden."
DL: Uiteindelijk moet er iets gedaan worden aan het chronische gebrek aan
schoon water en toegang tot elektriciteit in landen als Zuid-Afrika. Maar
is er een betere weg vooruit dan een politieke strom veroorzaakt door
privatisering?
David Loyn, BBC News
BBC: Vanuit Brussel is hier nu Europees Commissaris voor Handel, Pascal
Lamy. Meneer Lamy, waarom zijn er lekken nodig om deze informatie naar
buiten te brengen?
PL: Nou, ik bedoel, waar gaat dit allemaal over? Het gaat over openingen
voor handel in diensten en wij zijn goed in bankieren, verzekeringen en
maritiem transport en we willen op deze gebieden markten geopend zien. In
India zijn ze goed in computerprogrammering, de Chinezen zijn goed in het
tolken en zij willen onze markten geopend zien. Dus ieder van ons heeft
sterke punten en wij willen méér daarvan want dat is goed voor onze groei
en banen.
PL: Het gaat niet over deregulering. Het gaat niet over privatisering. Het
gaat niet over het verkopen van publieke voorzienigen hier of daar. Het
gaat niet over harmonisering van regels. Wij behouden onze sovereiniteit
en ontwikkelingslanden houden hun sovereiniteit over de regels die voor
elke dienstenleverancier gelden.
BBC: Maar veel ontwikkelingslanden hebben regels specifiek om hun
voorzieningen te beschermen en u vraagt hun om die regels op te heffen,
naar aan te nemen valt om ...
PL: Nee, nee helemaal niet. Nee, het spijt me, maar we vragen dat helemaal
niet. Indien ik een watersysteem heb kan ik, ongeacht welk land ik ben, of
ik Europeaan ben, of Afrikaan of Latijn-Amerikaan, besluiten over de
regels volgens welke water gedistribueerd zal worden. Het openen van
handel in diensten betekent slechts dat ik bereid ben buitenlandse
ondernemingen en mijn nationale ondernemingen gelijktijdig en onder
dezelfde regels te laten funktioneren in de sector.
BBC: Maar zou u niet toe moeten geven dat ...
PL: Dus het gaat helemaal niet om het veranderen van de regels.
BBC: Moet u niet toe geven dat de ervaringen met liberalisering van handel
in veel ontwikkelingslanden niet goed zijn, als je het voorbeeld neemt uit
het verslag over Trinidad, of bijvoorbeeld Bolivia waar de privatisering
van een waterbedrijf in feite leidde tot prijsstijgingen van 200 % en tot
rellen waarbij mensen gedood werden. Dat is toch geen goede reputatie,
wel? Ik bedoel, dat is toch iets waarvan de Europese Unie afstand van zou
moeten nemen?
PL: Het spijt me dat ik het moet zeggen, maar u praat over een voorbeeld
dat gaat over privatisering. De Europese Unie vraagt niet om
privatisering, noch - tussen haakjes - zijn wij bereid om onze publieke
diensten te privatiseren. Publieke diensten kunnen zowel beheerd worden
door overheden als door bedrijven. Wij vragen helemaal niet om
privatisering. U kunt uw diensten openen als u daartoe bereid bent en
niemand is verplicht dat te doen. Wij kunnen dat doen en we vragen dat op
gebieden waarin we goed zijn. Ontwikkelingslanden vragen ons onze markten
te openen in gebieden waar zij goed in zijn. Dus, alstublieft, verwar niet
opening van handel in diensten en liberalisering (deregulering?? - RB) of
privatisering. Dat heeft niets daarmee te maken - wij hebben nooit in welk
verzoek dan ook, in welke onderhandeling dan ook, multilateraal danwel
bilateraal, gevraagd om deregulering of privatisering, en dat zullen we
ook niet doen, ik zal dat niet doen.
BBC: Laat me een andere beschuldiging van vele campagnevoerders voor
ontwikkeling aan u voorleggen. Ze beschuldigen de EU van huichelarij,
omdat de EU haar landbouwmarkten niet wil openen, een van de best
beschermde en overmatig gesubsidieerde markten ter wereld, en toch vraagt
u de Derde Wereld om hun markten voor nutsvoorzieningen ("utilities") te
openen.
PL: Natuurlijk, natuurlijk. Wij zijn bereid om in deze onderhandelingen
onze markten meer open te stellen voor ontwikkelingslanden, om onze
binnenlandse steun te verminderen en om de steun die we verlenen aan onze
export te verminderen. Ja, we hiertoe bereid en het is deel van de
onderhandelingen.
BBC: Dus u zegt tegen hen: als jullie jullie dienstenmarkt openen dan
zullen zij onze landbouwmarkt openen. Gaat het op die manier?
PL: We zijn het eens geworden, de 140 lidstaten van de WTO zijn het twee
jaar geleden eens geworden over een programma van onderhandelingen over
markttoegang in de industrie - en laat me noemen dat industrie 80 %
uitmaakt van de wereldhandel en 75 % van de export van Europese landen -
in de landbouw, in diensten. Maar ook over de regels van de WTO. Dus er
zijn veel onderwerpen in de onderhandelingen en uiteindelijk willen van
dit alles een pakket maken. En natuurlijk gaat het om onderhandelingen.
BBC: Meneer Lamy, ik ben bang dat het hierbij moeten laten. Dank u zeer.
WTO---zzzzzzzzzzzzzzzzziiiiiiiiiiiiiiiiiiippppppppppppppppppppppp
>
>
WTO---zzzzzzzzzzzzzzzzziiiiiiiiiiiiiiiiiiippppppppppppppppppppppp
 E-Mail: onyva@xs4all.nl  Website: http://www.stelling.nl/trouble
|
| Lees meer over: globalisering | | aanvullingen | | |
