|
|  |
Nederlandse werkslaven in Kenya
klaas - 19.02.2003 16:35
Inmiddels komt dertig procent van de bloemenstekjes die in Aalsmeer verhandeld worden, uit Kenya. "We work like slaves", zegt een vrouwelijke werknemer uit Kenya.
kenya
De waarheid is anders dan duurzaamheidsetiketjes op veel bloemen in Aalsmeer willen zeggen. Arbeiders worden in Kenya in kampen gestopt. "We work like slaves", zegt een vrouw. De acht Nederlandse bloemenbedrijven in Kenya profiteren van de hoge werkloosheid (40%) en de corruptie in dat land.
Vorig jaar was de omzet van bloemen uit Kenya 150 miljoen euro. Kenya heeft de koppositie van Israel overgenomen sinds vorig jaar. het gaat vooral om rozen. Regelmatige aanvoer en goede kwaliteit zijn de enige eisen bij de bloemenveiling in Aalsmeer. De gedragscode is dat ze zeggen dat "wat gebruikelijk is in Nederland ook buiten Nederland de praktijk moet zijn". Maar de enige echte eisen zijn kwaliteit van product en regelmaat van levering.
Het grootste bedrijf in Kenya is Shareagencies. Het heeft 4100 mens personeel en 2700 hectare grond. Anderhalf miljoen rozen worden er per dag geplukt. "Het is beter iemand zo van de straat te nemen, dan iemand met ervaring bij een ander bedrijf en een eigen visie", zegt Verkuil, een Nederlandse manager. De 'farm' heeft een eigen ziekenhuis en school voor de werknemers. Bij wet is dat verplicht, maar het bedrijf geeft ook aan de familie van werknemers en heeft ook een school voor hun kinderen.
De dood van 28 mensen bij een bedrijf was een aantal jaren geleden in de doofpot gestopt. Uit onderzoek van Human rights Watch bleek dat in alle bedrijven mensen te laag betaald krijgen, slechte behuizing, blootstelling aan chemische rotzooi zoals pesticide, enzovoorts. Het bedrijf ShareAgencies stond als grootste bedrijf als zeer slecht bekend en kreeg de volle laag. "Inmiddels is de situatie verbeterd", zegt een nieuwe Afrikaanse personeelsmanager die is aangesteld naar aanleiding van het onderzoek.
De verslaggever stelt: "Zo'n paradijs als dit op eerste gezicht lijkt, blijkt niet uit de verhalen van de werkers." Een van hen stelt: "We gebruiken pesticide, maar de beschermende kleding is onvoldoende. Dit brengt ons mensen in gevaar. Er gaan mensen ziek en dood. En mensen die afvallen worden gewoon vervangen door nieuwe. Wat we betaald krijgen, ligt ver onder bestaansminimum. 1,5 dollar per dag, normaal zou 5 dollar moeten zijn. We eten een keer per dag, lunch. Als je te veel klaagt, kan je je baan kwijtraken en dus werk je alleen maar en klaag je niet. We zijn maar arbieders, er zijn geen banen hier. Of het nu goed gaat of slecht, we moeten wel werken."
Er zijn acht andere Nederlandse bloemenbedrijven. Plantfactory heeft de slechtse werkomstandigheden van allemaal: geen school en ziekenhuis. De werkers drinken het water direct uit het meer, dus heerst er ook tyfus.
De Nederlandse bedrijfsleider is de enige blanke en stelt Afrikaanse managers aan. "Zij onderdrukken hun eigen mensen, om een betere baan te krijgen", zegt een werker. Een andere vrouw stelt: Als je promotie wilt, moet je eerst naar bed met de manager."
De bedrijfsleider stelt: "Ze hebben andere leefgewoonten en eetgewoonten dan wij, dus is het geen vergelikjing met ons. Ze kunnen wel met minder geld doen. Het zou ook niet goed zijn om het onderwijs dat mijn zoontje in dit land krijgt, te geven aan de Kenyanen. Die hebben een anderer cultuur en weten veel minder."
MPS is de bekendste keurmerk van de bloemenveilig in Aaslmeer. Het staat voor Milieu Project Sierteelt. Sinds 5 jaar is er ook een sociaal-controle programma en een sociaal-keurmerk. Belangrijk onderdeel hierbij zijn vrije arbeidsvoorwaarden, zoals de mogelijkheid tot lidmaatschap bij een vakbonden, werkuren, rustdag en medische zorg en huisvesting. De bedrijven moeten zich vrijwillig aanmeldem. Alleen ShareAgenicies heeft tot nut toe een verzoek ingediend voor dit label, maar nog niet geaccepteerd.
Fair trade for Kenya's flowers
 http://www.pan-uk.org/pestnews/pn39/pn39p15.htm
Kenya Flower Association
http://www.kenyaflowers.co.ke/
Flower Firms Accused of Exploiting Workers
http://allafrica.com/stories/200202180305.html
Kenya: Flower power boosts economy
http://www.africaonline.com/site/Articles/1,3,48442.jsp
Human Rights Watch
One exception is the flower trade, which is largely in the hands of British and Dutch companies. Kenyan businessmen also own some flower farms. Human rights activists claim that working conditions on Kenya's vast flower farms are very poor. Wages are extremely low, and many workers are employed on a casual basis, without benefits or job security. The flowers are grown under large tents, and workers are exposed to concentrated chemical fumes that they say could be dangerous. The companies are worried that the workers' concerns could spark a boycott of Kenyan flowers in Europe, and they have formed an association to impose uniform standards on working conditions on the farms and communicate with the public. Rights groups are continuing to monitor the situation.
http://www.hrw.org/reports/2002/kenya2/Kenya1202-03.htm
===============================================
= Dit was een verslag van een radio-reportage
= op Radio1 (1 op de middag) 19/02/03:
= 15:10-15:40. Helaas weet ik niet wie de
= verslaggeefster is.
==============================================
 Website: http://sites.avro.nl/1opdemiddag/index.asp?ID=0
|
| Lees meer over: globalisering | | aanvullingen | | | Suggestief bericht | K. Winkelaar - 27.02.2003 16:20
Even een artikel van mijn hand ter nuancering:
De doornen van de Keniaanse roos
De Nederlandse linkse kerk komt in beweging tegen een aantal Nederlandse rozenkwekers in Kenia. Deze bedrijven betalen te lage lonen uit, bieden niet voldoende bescherming tegen het werken met pesticiden, en investeren te weinig in scholen en ziekenhuizen. Uiteraard is ook de bloemenveiling Aalsmeer als afnemer van deze besmette rozen schuldig aan de vreselijke omstandigheden waaronder de Kenianen moeten werken.
Vorig jaar was de omzet van bloemen uit Kenia 150 miljoen euro. Ter vergelijking, de Nederlandse staat gaf in 2002 aan Kenia nog geen 10 procent van dit bedrag uit aan ontwikkelingshulp.
Hoe je het ook wendt of keert, je kunt gerust stellen dat deze ondernemende rozenkwekers een substantiële bijdrage leveren aan de opbouw van de Keniaanse economie. Ongetwijfeld is het, naar Westerse maatstaven, niet netjes zoals de bedrijven met hun werknemers omgaan. Men betaald erg weinig aan de werknemers, en de arbeidsomstandigheden zullen zeker volgens Nederlandse normen niet okay zijn.
Maar in een land met 40% werkloosheid krijg je dit soort situaties. Is het gek dat een ondernemer daarvan profiteert? Sterker nog, uiteindelijk is heel Kenia wél gediend met dit soort bedrijven. Ook al verdienen werknemers erg weinig, dankzij de bloemen komt er wel een economie op gang. Nu zijn het nog alleen rozentelers, maar er zullen ook bedrijven zijn die de kassen moeten onderhouden, die electra moeten aanleggen, die de lunch moeten verzorgen, die telefonie moeten aanbieden, enzovoort.
Misschien geen mooi begin van een economie, maar wél een begin. De mensen die werken bij de rozentelers kunnen nu wél in hun eigen onderhoud voorzien, in plaats van hun hand op te houden bij het UN-world food program. En daarmee hun eigenwaarde behouden, en langzaam aan werken naar betere omstandigheden.
Er is hier dus, mede dankzij de rozenkweek, een begin van een economie met alle ellende die daarbij hoort. Denk ook aan de arbeidsomstandigheden die wij hier in Nederland hadden tijdens het begin van de industriële revolutie. Maar als het begin er eenmaal is en de economie op gang komt zul je zien dat er in de loop der tijd steeds méér verbeteringen op gang komen.
Met het opbouwen van een economie moet je, net als met het bouwen van een huis, onderop beginnen. Je kúnt in het prille stadium waarin veel Afrikaanse landen zich nu eenmaal bevinden niet verwachten dat men zich al te veel druk maakt om dit soort luxe-zaken. Want ook al zijn ze hier vanzelfsprekend, goede arbeidsomstandigheden zijn een luxe-artikel. Als je niet te eten hebt maak je je echt niet druk over een 40-urige werkweek met voldoende ATV-dagen en een goede kinderopvangregeling. Dan wil je werken om jezelf en je kinderen te kunnen voeden.
Luxe is fijn, maar wordt pas relevant als eerste levensbehoeftes zijn vervuld. En één van die eerste levensbehoeftes is werk. Wees dus blij met die rozentelers, die ondanks alles wél werkgelegenheid creëren in een land waar ondernemen nog helemaal niet zo makkelijk is door alle corruptie. Wees blij met ondernemers die géén subsidie nodig hebben om in de derde wereld mensen in staat te stellen zichzelf te bedruipen. Wees blij met mensen die het risico durven te nemen in donker Afrika iets op te zetten. Wees blij dat ze in ieder geval íets doen om de boel daar op gang te krijgen.
En dat dat gepaard gaat met excessen is wellicht niet fijn, maar hoort er nu eenmaal bij. Op lange termijn is dit wél de enige manier om Afrika welvarend te maken.
Uiteraard roept links de Nederlandse regering op om wat te doen aan de slechte omstandigheden. Maar stel dat de Nederlandse regering er wat aan gáát doen. Dan gaan ze overleggen met de Keniaanse regering, en die gaat wetten maken omtrent arbeidsomstandigheden. Heel mooi en nobel. Hierdoor stijgen de kosten voor de ondernemers, die dan efficiënter moeten gaan werken. In plaats van handmatig rozen selecteren wordt er een machine geïmporteerd uit Nederland. Duizenden Kenianen werken dan niet meer in slechte omstandigheden, maar werken helemaal niet meer. En de rozenteler? Zodra de wettelijke bescherming van de arbeiders te ver doorslaat zullen ze snel genoeg verkassen. Dan gaan ze naar Gabon, of naar Rwanda of een van de andere Afrikaanse landen waar men die telers graag ziet komen. En ze nemen hun schooltjes en ziekenhuisjes, hoe primitief ze dan ook zijn, wél met zich mee. Met dank aan de Nederlandse linkse kerk die zich zo graag moreel superieur opstelt zullen de Kenianen dan weer geen cent hebben om aan hun sterk vermagerde bips te krabben.
Het lijkt me dan ook verstandig om straks die acceptgiro van de Novib te verscheuren, en een bos mooi geurende Keniaanse rozen te kopen bij uw bloemenman. Daarmee maakt u uw partner blij, uzelf blij, en uiteindelijk de Kenianen ook blij.
(c)2003, K. Winkelaar
| | De westerse consument is betrokken… | Nathalie van Haren, Both ENDS - 08.05.2003 18:28
Naar aanleiding van vele misstanden in de snijbloemensector (in de publiciteit gebracht door Afrikaanse NGOs en vakbonden, kranten, onderzoekers en internationale organisaties) is een gedragscode in het leven geroepen, zodat kwekers die zich willen onderscheiden, zich kunnen onderscheiden.
De vraag naar bloemen die verantwoord zijn geproduceerd groeit (de westerse consument is betrokken…). Het aanbod van deze bloemen zal allicht volgen.
INTERNATIONALE GEDRAGSCODE VOOR DE PRODUCTIE VAN SNIJBLOEMEN
Ten geleide
De hieronder volgende gedragscode is bedoeld om te garanderen dat de bloemen zijn gekweekt en verwerkt onder sociaal en milieutechnisch verantwoorde omstandigheden.
Deze gedragscode omvat een heldere omschrijving van waar binnen de internationale snijbloemenhandel de arbeidsomstandigheden minimaal aan moeten voldoen, welke mensenrechten gerespecteerd moeten worden en wat de milieunormen voor de branche zijn. De bedrijven worden geacht te bedingen van de toeleveranciers, de tussenpersonen en externe bedrijven waar zij mee werken dat die deze normen eveneens in acht nemen. De tekst van deze gedragscode is kort en bondig, zodat hij voor eenieder op de werkvloer makkelijk leesbaar kan worden aangebracht, en waardoor er geen onduidelijkheden kunnen ontstaan over deze basisprincipes en de toepassing daarvan.
Een onafhankelijke instantie, die zich ten doel stelt objectief te controleren of men zich aan deze gedragscode houdt en die de betrokken bedrijven terzijde zal staan in hun streven deze gedragscode na te leven, zal een lijst opmaken van handelingen en voorwaarden, als praktische richtlijn om te kunnen voldoen aan de in deze gedragscode aangegeven normen.
De desbetreffende onderneming belooft zich te zullen houden aan de belangrijkste normen van de ILO, de universele rechten van de mens en de belangrijkste milieunormen, die de grondslag vormen voor deze gedragscode. De desbetreffende onderneming belooft bij elke overeenkomst die zij aangaat met tussenpersonen en leveranciers, van dezen te bedingen dat zij daarbij deze gedragscode in acht nemen, en van hen te eisen dat zij op hun beurt de externe bedrijven waar zij mee werken eveneens aan deze verplichting houden. De desbetreffende onderneming aanvaardt dat een onafhankelijke instantie erop zal toezien dat deze gedragscode inderdaad in acht wordt genomen.
In deze gedragscode zijn alleen normen opgenomen waarmee aan een minimum wordt voldaan waar niet aan getornd moet worden, en die niet mogen worden ingezet om vakbondsoverleg te dwarsbomen. De desbetreffende onderneming zal zich aan de nationale wetgeving houden en de bestaande wettelijke regelingen respecteren. Waar de nationale wetgeving reeds voorziet in een regeling zoals deze ook met deze criteria wordt beoogd, geldt van deze bepalingen de meest strikte.
In de tekst van deze gedragscode, die bedoeld is om leesbaar voor alle werknemers te worden opgehangen, staat bovendien aangegeven welke weg medewerkers kunnen bewandelen indien zij geconstateerd hebben dat deze gedragscode niet is nageleefd en zij dit vertrouwelijk wensen te rapporteren.
Gedragscode
1. VRIJHEID VAN LIDMAATSCHAP VAN VAKBONDEN EN DEELNAME AAN VAKBONDSOVERLEG
Het recht van iedere werknemer om een vakbond op te richten en zich daarbij aan te sluiten, en deel te nemen aan vakbondsoverleg (de ILO Conventies 87 en 98) wordt volledig erkend. Mensen die namens werknemers in de vakbond of het collectief overleg zitten zullen daar geen nadelige gevolgen van ondervinden en hebben vrijelijk toegang tot al die delen van de werkvloer waar zij aanwezig moeten zijn om de belangen van hen die zij vertegenwoordigen naar behoren te kunnen behartigen (ILO Conventie 135).
2. GELIJKE BEHANDELING
Elke functie en elke opleiding moet tegen dezelfde voorwaarden openstaan voor alle werknemers, ongeacht hun geslacht, leeftijd, etnische oorsprong, huidskleur, huwelijkse staat, seksuele geaardheid, politieke of godsdienstige overtuiging of sociale achtergrond (ILO Conventies 100 en 111). Fysieke intimidatie of psychische onderdrukking, met name van vrouwelijke werknemers, kan niet worden getolereerd.
3. MINIMUMLOON
De lonen en vergoedingen die voor een normale werkweek worden betaald, dienen ten minste op het wettelijk voorgeschreven dan wel in het bedrijfsleven ter plaatse gebruikelijke niveau te liggen, en in elk geval genoeg te zijn voor de eerste levensbehoeften van de werknemers en hun gezinnen, die daarnaast nog een besteedbaar inkomen moeten kunnen genieten. De uitbetaling dient te geschieden in contanten, direct aan de werknemers zelf, stipt en volledig. Hoe de lonen zijn samengesteld moeten de werknemers tot in de details en op eenvoudig te begrijpen wijze kunnen nagaan.
4. WERKTIJDEN
Wat de werktijden betreft moet men zich houden aan de desbetreffende wetgeving en aan hetgeen in het bedrijfsleven ter plaatse gebruikelijk is. In elk geval mag van werknemers niet worden verlangd dat zij regelmatig meer dan 48 uur per week werken, en moeten zij minstens één vrije dag per week hebben. Overwerk mag alleen op vrijwillige basis geschieden, tot een maximum van 12 uur per week, en een verzoek daartoe moet een uitzondering blijven en dient altijd te worden gecompenseerd door uitbetaling van een hoger tarief.
5. GEZONDHEID EN VEILIGHEID
De werkomgeving dient veilig en hygiënisch te zijn. De onderneming stelt gratis geschikte beschermende kleding en bijbehorende voorzieningen beschikbaar, en houdt zich aan de internationaal erkende normen inzake veiligheid en gezondheid op het werk (ILO Conventie 170). Werknemers moeten evenals de lichamen waarin zij zich verenigd hebben, worden geraadpleegd als het gaat om de veiligheid van hun werkomgeving, waar ze bovendien via training direct bij betrokken moeten worden en waar ze een kritisch oog voor moeten kunnen hebben. Of er inderdaad sprake is van een gezonde en veilige werkomgeving moet regelmatig worden gecontroleerd. Het bedrijft stelt schoon drinkwater, schone toiletten en was- en douchegelegenheid beschikbaar. Indien voor logies wordt gezorgd, dient het onderkomen in elk geval te voldoen aan de minimum vereisten wat betreft afmetingen, ventilatie, kookgelegenheid, waterleiding en sanitair (IOL Conventie 110, Artikelen 85-88).
6. BESTRIJDINGSMIDDELEN EN CHEMICALIËN
Elke onderneming dient na te gaan welke risico's verbonden zijn aan de chemicaliën die zij gebruikt, en zal maatregelen treffen om te voorkomen dat de gezondheid van de werknemers daarbij gevaar loopt. De onderneming registreert hoeveel bestrijdingsmiddelen en kunstmest er worden toegepast en zal het gebruik daarvan met hiertoe geschikte technieken en methoden zoveel mogelijk terugdringen. Bestrijdingsmiddelen en chemicaliën die inmiddels verboden zijn of die sterk giftig (WHO 1) of kankerverwekkend zijn, mogen niet worden gebruikt. De veiligheidsvoorschriften dienen evenals de frequentie waarmee deze middelen mogen worden toegepast, strikt in acht te worden genomen, waar bovendien controle op mogelijk moet zijn.
Het spuiten, verwerken en opslaan van bestrijdingsmiddelen en chemicaliën moet worden gedaan door speciaal hiertoe opgeleid personeel, dat daarbij gebruik maakt van een deugdelijke uitrusting.Zowel de opslagruimten als de apparatuur en verdere uitrusting dienen schoon, veilig in het gebruik en goed te hanteren te zijn, en moeten voldoen aan de hiervoor geldende internationale normen.
7. WERKGARANTIE
Werk dat niet seizoensgebonden dan wel tijdelijk van aard is, dient door de werknemers te worden verricht op basis van vaste contracten. Tijdelijke werknemers en seizoenswerkers mogen in hun rechten, waaronder het recht van vereniging, niet worden benadeeld ten opzichte van vaste werknemers. Elke werknemer krijgt een afschrift van zijn contract.
8. MILIEUBESCHERMING
De desbetreffende onderneming dient zich ertoe in te spannen dat het woon- en leefmilieu zoveel mogelijk wordt ontzien, dat vervuiling wordt voorkomen en dat, waar zij gebruik maakt van natuurlijke bronnen (water, bodem, lucht etc.), zij de grens van het aanvaardbare niet overschrijdt.
9. GEEN KINDERARBEID
Er wordt geen gebruik gemaakt van kinderarbeid. Er worden geen werknemers aangenomen die jonger zijn dan 15 jaar of die nog leerplichtig zijn, indien de leeftijd daarvoor hoger ligt. Kinderen onder de 18 mogen geen werk verrichten onder omstandigheden die niet van gevaar zijn ontbloot. (ILO Conventie 138) Ontslagen jeugdige werknemers moeten gebruik kunnen maken van een adequate financiële overgangsregeling en in staat worden gesteld een geschikte opleiding te volgen.
10. GEEN DWANGARBEID
Er zal geen sprake zijn van dwangarbeid, werk dat verricht wordt ter delging van schulden of verplicht werk door gedetineerden (ILO Conventie 29 en 105) Evenmin kan van werknemers worden geëist dat zij een "deposito" storten of hun identiteitspapieren achterlaten bij hun werkgever.
Uitvoeringsbepalingen
1. Teneinde erop toe te zien of en in hoeverre deze Gedragscode in acht wordt genomen, wordt een onafhankelijke instantie in het leven geroepen waarvan het gezag aanvaard wordt door alle betrokken partijen (bijvoorbeeld: vakbonden, NGO's, werkgevers).
2. Deze instantie stelt criteria op, aan de hand waarvan objectief kan worden vastgesteld of en in hoeverre deze Gedragscode inderdaad is nageleefd.
3. De betrokken ondernemingen brengen regelmatig verslag uit over de vooruitgang die zij boeken in hun streven deze gedragscode volledig na te leven.
4. De onafhankelijke instantie maakt voor werknemers, vakbonden en andere betrokkenen wegen vrij om waar zij klachten hebben over de naleving van deze gedragscode, die ook te uiten, op welke klachten bovendien, indien deze serieus blijken, een reactie moet volgen.
5. Deze gedragscode wordt vertaald in de ter plaatse gangbare taal en moet prominent, voor eenieder op de werkvloer goed leesbaar worden aangebracht.
Taal:
Van deze gedragscode geeft de tekst van de Engelse versie uitsluitsel.
Augustus 1998
Voorgesteld door:
·IUF - International Union of Food, Agricultural, Hotel, Restaurant, Catering,Tobacco and Allied Workers' Association, Genève.
·Flower Campaign, Duitsland
·IG Bau - Bond voor het bouwbedrijf, landbouw en milieu, Duitsland
·FNV - Federatie van Nederlandse Vakverenigingen, Nederland
·OLAA - Organisatie Latijns Amerika Activiteiten, Nederland
·Both ENDS, Nederland
·Fair Trade Centre, Zweden
·Flower Coordination, Zwitserland
·Christian Aid, Verenigd Koninkrijk
| | K. Winkelaar | 10.05.2003 22:35
Ik heb met ongeloof je verhaal gelezen. Ongeloofelijk hoe jij de smerige pratijken in deze secor legimeert met economisch gewouwel. Ik ben blij dat ik jouw geweten niet heb.
Ik neem aan dat je jezelf rechts vind ivm je zinsnede over "de linkse kerk". Rechts staat bekend om zn gewetenloze handelen, het god voor ons allen en ik voor mezelf mentaliteit en jij bent het levende bewijs.
Jij presteert het te insinueren dat de ondernemers die een manier hebben gevonden om tegen lage kosten, mbv uitbuiting hun winstmarges te vergoten, neer te zetten als mensen die het beste met de keniaanse economie voorhebben en dat ze daarom daar heen zijn gegaan. Als je dit echt geloofd ben je ongeloofelijk dom, ik ga er dan ook vanuit dat je wel weet dat je uit je nekt lult en dat je het gewoon lekker vind om tegen de door jouw gehate linkse kerk te ageren.
| |
| aanvullingen | |
